گذری به خانه موزه صبا

به گزارش خبرنگار ایمنا، خانه موزه ابوالحسن صبا در میدان بهارستان، خیابان ظهیر الاسلام، شماره ۹۰ قرار دارد. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این مکان، ایستگاه بهارستان است که با استفاده از خط دو (فرهنگسرا-صادقیه) می‌توانید خود را به آن برسانید. از این ایستگاه تا موزه حدود ۵۰۰ متر فاصله است. ایستگاه اتوبوس میدان بهارستان نیز فاصله زیادی از این مکان ندارد و خطوط متعددی از جمله خطوط میدان انقلاب-میدان خراسان و میدان بهارستان-شوش به آن دسترسی دارند.

بعد از مرگ استاد ابوالحسن صبا، خانه مسکونی و اجدادی وی است که در ۲۹ آبان‌ماه ۱۳۵۳ به موزه تبدیل شد. تشکیل خانه موزه صبا به شکل موزه بیوگرافیک، در راستای بزرگداشت صبا و ارج نهادن به میراث ارزشمند او در موسیقی ایران صورت گرفت.

ساختمان این موزه ۲۳۰ مترمربع است که بعد از مرگ او توسط وزارت فرهنگ و هنر خریداری شد. وسایل صبا نیز بعدها توسط همسر وی به موزه اهدا شدند. البته در میان این وسایل اهدایی، تعدادی از نت‌های زنده‌یاد فرامرز پایور نیز به چشم می‌خورند که شاگردان استاد پایور به موزه صبا اهدا کرده‌اند. ضمن اینکه در دهه ۵۰ خورشیدی که خانه صبا به‌عنوان موزه شکل گرفت، بخشی به نام عروسک‌های همسر ابوالحسن صبا وجود نداشت و این قسمت نیز بعدها در موزه صبا تشکیل شد.

این خانه دارای پنج اتاق، زیرزمین و حیاطی کوچک است. به محض ورود به موزه، حوض پر از آب کوچکی را می‌توان دید که وسط حیاط خودنمایی می‌کند. سمت راست، دالانی است که در اصل، موزه از آنجا و با عبور از مقابل اتاقک نگهبانی آغاز می‌شود. زیرزمین این خانه نیز که بیشتر به حوضخانه‌های قدیمی شبیه است در مدت سال‌های گذشته محلی برای تدریس استادان بزرگی مانند علی اکبر شهنازی، غلامحسین بنان، علی تجویدی، فرامرز پایور، علی اصغر بهاری و احمد عبادی بوده است.

در ابتدای سالن این موزه، ویترینی قرار دارد که مجموعه‌ای زیبا از وسایل شخصی صبا مانند دفتر یادداشت‌های شخصی او و شعرهایی را به نمایش می‌گذارد که به خط خوش استاد بر سینه کاغذ نقش بسته‌اند. عینک و قلم و دوات، کت و شلوار رسمی او و یک ماسک گچی از صورت این هنرمند، برخی دیگر از وسایل این موزه را تشکیل داده‌اند.

در میانه سالن، عکس‌هایی از دوره‌های مختلف زندگی ابوالحسن‌خان صبا در معرض دید گذاشته شده‌اند. این عکس‌ها که از دوره کودکی و نوجوانی تا بزرگسالی وی را در برگرفته‌اند و برش‌هایی از برهه‌های متفاوت و پرفرازونشیب زندگی استاد را رقم زده‌اند.

بخشی از موزه به تصاویر، لوازم شخصی استاد و اسناد و نامه‌های اداری و مکاتبات شخصی او اختصاص یافته است. قسمت دوم نیز مشتمل بر مجموعه سازهای موزه است که از منظر قدمت و ارزش، کم‌نظیر هستند.

قسمت سوم و پایانی موزه نیز به مجموعه یادگارهای "منتخب اسفندیاری کوه نور" همسر استاد صبا تعلق دارد. وی نخستین بانویی است که در ایران به نگارش دستور صنایع‌دستی و خیاطی پرداخت و هنرهای دستی از جمله خیاطی و گلدوزی را علاوه بر تدوین در قالب کتاب، تدریس نیز می‌کرد. بخش مجموعه خانم صبا در این موزه به ۹۰ عروسک اختصاص دارد که لباس اقوام مختلف ایران را پوشیده‌اند؛ لباس‌هایی که بر اساس تحقیق و تفحص این خانم پژوهشگر و به‌وسیله خود او بر تن این عروسک‌ها دوخته شده است. لباس‌ها به مردم مناطق گوناگون کشور از جمله خراسان، قم، یزد، بندرعباس، گیلان، کردستان و ترکمن صحرا تعلق دارد. مجموعه "منتخب اسفندیاری کوه نور" اولین مجموعه کامل مردم‌شناسی در ایران به شمار می‌رود.

ساعات بازدید از خانه موزه ابوالحسن صبا، در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸ تا ۱۴ است.