درمان سالک با شاهتره

به گزارش ایمنا، بیماری "لیشمانیوز پوستی" یکی از بیماری‌های انگلی در برخی نقاط ایران است. بیش از ۷۰ تا ۷۵ درصد از موارد جهانی این بیماری از ایران گزارش شده است.

لیشمانیوز به سه دسته پوستی، احشایی و مخاطی-پوستی تقسیم می‌شود که لیشمانیو پوستی به دو شکل روستایی و شهری مشاهده شده است. لیشمانیوز پوستی روستایی بیماری مشترک انسان و حیوان بوده و عامل آن انگل "لیشمانیا ماژور" است. عامل لیشمانیوز پوستی شهری نیز انگل "لیشمانیا تروپیکا" است.

رایج‌ترین داروهای موجود برای این بیماری پنتوسام و گلوکانتیم است و از داروهای آمفوتریسین، مترونیدازول، دیامیدین و … نیز برای آن استفاده می‌شود. گلوکانیوم رایج‌ترین دارویی است که در ایران استفاده می‌شود. استفاده موضعی از این دارو دردناک و عوارض شایع آن بی‌اشتهایی، تب و لرز، درد مفاصل و … است که معمولاً در بیماران با مشکلات کبدی و کلیوی این دارو توصیه نمی‌شود. به همین دلیل تلاش برای درمان‌های جایگزین این بیماری افزایش یافته است.

با توجه به این‌که برخی مطالعات اثرات مثبت عصاره گیاه "شاهتره" را روی برخی بیماری‌های انگلی مانند مالاریا نشان داده‌، پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس نیز با انجام یک مطالعه تأثیرات ضد لیشمانیایی عصاره آبی این گیاه را مورد بررسی قرار دادند. برای انجام این مطالعه پس از تهیه عصاره آبی گیاه شاهتره، اثر غلظت‌های مختلف آن در زخم‌های لیشمانیایی موش‌ها و در محیط کشت لیشمانیا مورد بررسی قرار گرفت. در زخم‌های لیشمانیایی موش‌ها، عصاره گیاه شاهتره به صورت پماد استفاده شد. در نهایت داده‌های به‌دست آمده با استفاده از روش‌های آماری مورد تحلیل قرار گرفت.

بررسی تأثیر عصاره شاهتره در زخم‌های لیشمانیایی موش‌ها نشان داد که میانگین زخم‌های گروه شاهد که درمان نشده بودند در ابتدای بررسی ۳.۵ میلی‌متر بود و در مدت سی روز به مقدار ۹ میلی‌متر رسیده بود و در این مدت اندازه زخم افزایش یافته بود، اما در گروه‌های تحت درمان با شاهتره، قطر زخم کمی افزایش یافت و در مقایسه با گروه کنترل معنادار بود. تأثیر این عصاره در محیط کشت انگل لیشمانیا ماژور حاکی از این است که حضور عصاره شاهتره در محیط کشت انگل باعث کاهش تعداد انگل می‌شود.

پژوهشگران این مطالعه با توجه به نتایج به‌دست آمده و کم‌تر بودن عوارض جانبی عصاره شاهتره در مقایسه با داروهای رایج، پیشنهاد می‌کنند پژوهش‌های بیشتری در این زمینه انجام شود. در انجام این مطالعه آذر سیمین، فاطمه غفاری‌فر و حمید دلاوری حسن کیاده؛ پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس و فرحناز بینشیان از دانشگاه علوم پزشکی سمنان، در این مطالعه مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی اثر عصاره آبی گیاه شاهتره روی لیشمانیای ماژور در شرایط برون‌تنی و درون‌تنی» در آخرین شماره نشریه Pathobiology Research دانشگاه تربیت مدرس منتشر شده است.

منبع: ایسنا