به گزارش خبرنگار ایمنا، فاصله ماه از زمین متفاوت است، زیرا مدار آن کاملاً دایره‌ای نیست و کمی بیضی شکل است. وقتی ماه به صورت ماهانه این مسیر بیضوی را در اطراف زمین طی می‌کند فاصله آن حدود ۱۴ درصد بین ۳۵۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر در حضیض که نزدیک‌ترین فاصله به زمین و ۴۰۶ هزار و ۷۰۰ کیلومتر در اوج که دورترین فاصله از زمین است، تغییر می‌کند. اندازه زاویه‌ای آن نیز بین ۲۹.۴ تا ۳۳.۵ دقیقه قوسی متغیر است؛ تشخیص این مسئله در عمل دشوار است. در هفته پیش رو کیهان شاهد وقایع نجومی خواهد بود که به منظور بررسی بیشتر آن‌ها با فاطمه فخرایی فرد، کارشناس تیم علمی رصدخانه لارستان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
نخستین رویداد نجومی در هفته جاری چه خواهد بود؟
شنبه_ ۱۲ تیرماه _ سیاره زهره به خوشه ستاره‌ای M44 نزدیک می‌شود، این دو جرم با عبور از فاصله ۲۲.۱ دقیقه قوسی از یکدیگر رویکردی بسیار نزدیک در آسمان خواهند داشت. خوشه کندوی عسل M44 یا NGC2632 یک خوشه ستاره‌ای باز است که فاصله آن از زمین تقریباً ۵۰۰ سال نوری است. در واقع، نزدیک‌ترین فاصله سیاره زهره و خوشه ستاره‌ای M44 ساعت ۱۶:۱۱ اتفاق می‌افتد که در آن زمان برای ما قابل مشاهده نیست، اما بعد از غروب خورشید این دو جرم حدود ساعت ۲۰:۰۹ ۱۷ درجه بالاتر از افق غربی قابل مشاهده خواهد بود.
سپس این دو جرم به سمت افق فرو رفته و یک ساعت و ۴۰ دقیقه بعد از غروب خورشید ساعت ۲۱:۳۳ غروب می‌کنند. ونوس با قدر منفی ۳.۹ و خوشه ستاره‌ای M44 با قدر ۳.۱ در آسمان می‌درخشد. هر دو جرم سماوی در صورت فلکی سرطان قرار خواهد داشت و به اندازه کافی به یکدیگر نزدیک‌اند تا در یک میدان دید تلسکوپ قرار بگیرند، اما از طریق یک دوربین دو چشمی نیز قابل مشاهده است.
روز دوشنبه_ ۱۴ تیرماه _شاهد کدامیک از رویدادهای نجومی خواهیم بود؟
سیاره عطارد صبح دوشنبه_ ۱۴ تیرماه _ ساعت ۰۸:۴۱ به بزرگ‌ترین زاویه جدایی خود از خورشید خواهد رسید. این سیاره با قدر ۰.۳ در آسمان کاملاً درخشان خواهد بود، اما از موقعیت رصدخانه لارستان سیاره عطارد ساعت ۰۴:۳۸ طلوع می‌کند و تا زمان طلوع خورشید به ارتفاع ۱۷ درجه بالاتر از افق می‌رسد و ساعت ۱۸:۱۲ نیز غروب می‌کند. زاویه کشیدگی، زاویه میان خورشید و سیاره مورد نظر است که زمین در آن به عنوان نقطه مرجع در نظر گرفته می‌شود. بیشترین کشیدگی یک سیاره زمانی رخ می‌دهد که در مسیر مدار خود به دور خورشید در مماس با ناظر زمینی باشد.
سیاره عطارد کوچک‌ترین و داخلیترین سیاره منظومه شمسی است که مدار آن بسیار به خورشید نزدیک است؛ بنابراین همیشه نزدیک به خورشید قرار دارد و رصد آن اکثر مواقع دشوار است مگر زمانی که به بیشترین کشیدگی زاویه‌ای از خورشید برسد. این سیاره را می‌توان فقط دقایقی قبل از طلوع خورشید رصد کرد که البته باید افقی باز در سمت جنوب شرقی داشته باشیم. در این زمان چون سیاره بین زمین و خورشید قرار دارد به صورت هلالی باریک دیده می‌شود؛ زیرا به تازگی از وضعیت مقارنه داخلی خارج شده است.
وضعیتی که در آن یک سیاره درونی مانند سیاره عطارد یا زهره از دید ناظر زمینی درست در بین خورشید و زمین قرار می‌گیرد، مقارنه داخلی نام دارد. از آنجایی که سیاره عطارد فقط در گرگ و میش صبح دیده می‌شود، یافتن آن در مرحله هلال باریک بسیار دشوار است، اما چند روز بعد در زمان رسیدن به بالاترین نقطه در آسمان به طور قابل توجهی آسان‌تر از روزهای قبل قابل رصد است.
آیا ماه در هفته جاری به اوج زمینی می‌رسد؟
بله، ماه دوشنبه_ ۱۴ تیرماه _ ساعت ۱۹:۱۶ به دورترین نقطه در امتداد مدار گردش خود به دور زمین خواهد رسید و کمی کوچک‌تر از زمان‌های دیگر به نظر می‌رسد (وضعیت اوج زمینی). ماه حدود ۱۳ درصد روشن است؛ سن آن نیز ۲۵ روز است و در صورت فلکی ثور قرار دارد. ماه ساعت ۰۲:۲۹ طلوع می‌کند و ساعت ۱۶ نیز غروب می‌کند.
سه شنبه _۱۵ تیرماه _چه رویداد نجومی رخ خواهد داد؟
زمین حدوداً ساعت ۰۲:۵۷ روز سه شنبه_ ۱۵ تیرماه _ در اوج خورشیدی قرار می‌گیرد؛ مدار سالانه زمین به دور خورشید آن را به دورترین نقطه خود از خورشید یعنی نقطه اوج در فاصله ۱.۰۲ واحد نجومی یا AU منتقل می‌کند. فاصله زمین از خورشید در طول سال حدود سه درصد متغیر است، چون مدار آن کمی بیضی شکل است و زمین یک مسیر بیضوی را طی می‌کند. در واقع خورشید در این زمان کوچک‌تر از هر زمان دیگری در سال در آسمان ظاهر می‌شود و زمین کمترین تشعشع را از آن دریافت می‌کند. البته تغییرات سالانه آب و هوایی ما به عنوان مثال بین تابستان و زمستان کاملاً ناشی از کج بودن محور زمین است و ارتباطی به تغییر فاصله از خورشید ندارد.
آیا سیاره عطارد در هفته جاری در فاز تثلیث قرار می‌گیرد؟
بله، از مختصات رصدخانه لارستان سیاره عطارد چهارشنبه_ ۱۶ تیرماه _ به بالاترین نقطه در آسمان در فاز تثلیث خود می‌رسد؛ این سیاره با قدر ۰.۳ بسیار درخشان است و البته کوچک‌ترین سیاره منظومه شمسی ساعت ۰۴:۳۸ طلوع می‌کند و هنگامی که خورشید طلوع کند و آسمان روشن شو، این سیاره فقط می‌تواند ۱۷ درجه بالاتر از افق قرار بگیرد و در واقع بعد از زمان طلوع آفتاب غیر قابل رصد خواهد شد.
دنباله دار 15P/Finlay چه زمانی قابل رصد خواهد بود؟
پیش بینی می‌شود که دنباله دار 15P/Finlay چهارشنبه_ ۱۶ تیرماه _ به درخشان‌ترین حالت خود می‌رسد؛ این دنباله دار در فاصله یک AU از خورشید و ۱.۱۴ از زمین قرار خواهد گرفت. دنباله دار ذکر شده روز چهارشنبه قبل از طلوع خورشید قابل مشاهده خواهد بود، بدین صورت که ساعت ۰۲:۲۸ طلوع می‌کند، سه ساعت و ۳۴ دقیقه قبل از خورشید و قبل از محو شدن در آسمان ساعت ۰۴:۵۸ به ارتفاع ۳۱ درجه از افق شرقی می‌رسد.
دنباله‌دارها ذاتاً اجسام بسیار غیر قابل پیش‌بینی هستند؛ زیرا روشنایی آن‌ها به میزان تابش و بازتاب نور خورشید از ذرات گرد و غبار در کما و دم دنباله دار بستگی دارد. با نزدیک شدن دنباله‌دار به خورشید گرم می‌شود و گازها و گرد و غبار را به شکل یک دنباله درخشان که می‌تواند بزرگ‌تر از یک سیاره باشد، درمی‌آورد. این مواد می‌تواند یک دنباله تشکیل دهد که میلیون‌ها کیلومتر کشیده شده است. همچنین میزان درخشندگی آن‌ها به مقدار یخ مخلوط با گرد و غبار بستگی دارد.
پیش بینی این مسئله بسیار دشوار است و حتی بین رویت‌های پی در پی یک دنباله دار نیز می‌تواند متغیر باشد. در نتیجه در حالی که موقعیت‌های آینده ستاره‌های دنباله‌دار معمولاً با اطمینان بالایی شناخته می‌شود، روشنایی آینده آن‌ها مشخص نیست. با این شرایط، قدر این دنباله دار در این زمان حدود هشت تخمین زده شده است که البته حتماً باید با یک تلسکوپ رصد شود. دنباله دار ذکر شده در صورت فلکی حمل قرار دارد.
مقارنه ماه و عطارد چه زمانی رخ می‌دهد؟
ماه و سیاره عطارد پنج شنبه_ ۱۷ تیرماه _ بُعد یکسانی را در آسمان از دید زمینی‌ها خواهد داشت؛ ماه با فاصله سه درجه و ۴۵ دقیقه از شمال عطارد عبور می‌کند. سن ماه در این تاریخ ۲۸ روزه خواهد بود و هر دو جرم در صورت فلکی ثور قرار دارند. از موقعیت رصدخانه لارستان این دو جرم که ظاهری شبیه به یکدیگر دارند قبل از طلوع خورشید ساعت ۰۴:۳۸ در آسمان قابل مشاهده خواهد بود (یک ساعت و ۲۴ دقیقه قبل از خورشید طلوع می‌کنند) و قبل از طلوع آفتاب ساعت ۰۵:۴۶ به ارتفاع ۱۳ درجه از افق شرقی می‌رسد. در واقع مقارنه ماه و سیاره عطارد ساعت ۰۹:۰۹ صبح رخ می‌دهد که برای ما قابل رصد نیست. جدایی این دو جرم در حدی نیست که در یک میدان دید تلسکوپ قرار بگیرند، اما با چشم غیر مسلح یا از طریق یک دوربین دوچشمی قابل مشاهده خواهد بود.
آیا سیاره عطار در هفته جاری در فاز تربیع قرار خواهد گرفت؟
عطارد در روز جمعه_ ۱۸ تیرماه _در فاز تربیع قرار خواهد گرفت، این سیاره در این دوره از حضور خود در آسمان ساعت ۲۲:۱۸ به فاز نیمه روشن خواهد رسید و با قدر منفی ۰.۲ در آسمان صبح خواهد درخشید، البته تا زمان طلوع آفتاب فقط ۱۷ درجه از افق فاصله می‌گیرد؛ بنابراین از دید ناظر زمینی خیلی پرنور نخواهد بود. سیاره تیر در زمان ظهور در آسمان صبح به سرعت درخشان خواهد شد، زیرا به تازگی از مقارنه داخلی خارج شده است و فاصله کمتری با زمین قرار دارد. البته یافتن آن در فاز هلال باریک دشوار خواهد بود، بنابراین در روزهای بعد، بعد از رسیدن به جدایی زاویه‌ای ۹۰ درجه با خورشید به طور قابل توجهی آسان‌تر از روزهای قبل قابل رصد خواهد بود.
مدار سیاره عطارد نسبت به زمین به خورشید نزدیک‌تر است؛ این موضوع به این معناست که همیشه نزدیک به خورشید به نظر می‌رسد و بیشتر اوقات قابل رصد نیست، اما هر بار که به بیشترین فاصله از خورشید می‌رسد فقط برای چند هفته قابل مشاهده است. این وضعیت تقریباً هر سه یا چهار ماه یک بار تکرار می‌شود؛ فاز سیاره عطارد با توجه به موقعیت آن نسبت به زمین متفاوت است. به عنوان مثال وقتی سیاره عطارد از بین زمین و خورشید عبور می‌کند قسمتی که به طرف زمین است روشن نیست، برعکس وقتی در مدار خود در جهت مقابل زمین قرار می‌گیرد و از پشت خورشید عبور می‌کند مانند ماه کامل کاملاً روشن به نظر می‌رسد؛ با این حال در این زمان در دورترین فاصله خود با زمین قرار دارد، بنابراین در واقع کم‌نورتر از زمان‌های دیگر است.
جمعه_ ۱۸ تیرماه _شاهد کدامیک از خوشه‌های کروی خواهیم بود؟
خوشه کروی NGC6752 جمعه_ ۱۸ تیرماه _ با قدر ۵.۴ در صورت فلکی طاووس قابل رصد خواهد بود. حدود نیمه شب به بالاترین نقطه خود در آسمان می‌رسد، البته دیدن آن از نیم کره جنوبی با میل ۵۹ درجه و ۵۸ دقیقه آسان‌تر است و از عرض‌های شمالی ۱۰ درجه به بالاتر قابل مشاهده نیست. خوشه کروی NGC6752 بسیار ضعیف است و با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود، اما از طریق یک دوربین دو چشمی یا تلسکوپ قابل مشاهده است.
نظر شما