به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، خوشههای کهکشانی حاوی هزاران کهکشان در سن، اشکال و اندازههای گوناگون است و بهطور معمول حدود یکمیلیون میلیارد برابر خورشید جرم دارد. تا مدتهای طولانی این اجرام آسمانی بهعنوان بزرگترین سازههای جهان شناخته میشد تا این که در دهه ۱۹۸۰ پس از کشف ابرخوشهها جایگاه خود را به آنها دادند. با این حال ابرخوشهها دارای یک تفاوت اساسی با خوشهها است، هیچ نیروی جاذبهای آنها را در کنار یکدیگر نگه نمیدارد حال آنکه خوشهها توسط گرانش محدود و محصور شدهاند. بدین ترتیب هنوز هم میتوان از خوشههای کهکشانی بهعنوان بزرگترین سازههای جهان هستی نام برد.
همانطور که در نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین پیشبینی شده است، اجسام عظیم باعث تغییر شکل ساختار فضا میشود. نسبیت عام توجیهی هندسی برای گرانش است که در سالهای ۱۹۰۷ و ۱۹۱۵ مطرح و در سال ۱۹۱۶ به صورت نهایی عنوان شد. این نظریه توجیهی برای سقوط اشیا به زمین، انتشار نور و نیز گردش زمین به دور خورشید است و گرانش را بهعنوان یک ویژگی هندسی فضا_زمان توصیف میکند. هر چند نمیتوان فضا زمان را به کمک ابزارآلات مشاهده، بررسی و اندازهگیری کرد، میتوان انحراف آنها را به کمک پدیدههایی همچون لنز گرانشی به اثبات رساند. در لنز گرانشی نور در برخورد با اجرام سنگین کیهان خمیده میشود و اجسامی که در تاریکی پشت آن جرم قرار دارد را نمایان میکند.
هنگامی که نور از یکی از اجرام سنگین و جسممانند یک خوشه عظیم کهکشانی عبور میکند کمی تغییر مسیر میدهد. این همان پدیده لنز یا عدسی گرانشی است که فقط در موارد نادر و با استفاده از بهترین و پیشرفتهترین تلسکوپها، همچون تلسکوپ فضایی هابل، قابل مشاهده است. لنزهای گرانشی علاوه بر اینکه همچون یک ذرهبین طبیعی برای مطالعه کهکشانهای دوردست برای اخترشناسان عمل میکنند میتوانند نوعی تصویر بصری شگفتانگیز از آنها فراهم آورند.
یکی از خوشههای کهکشانی بررسی شده توسط هابل، خوشه ACO S 295 با کهکشانهای گوناگون در هر شکل و اندازه در جهتهای مختلف متفاوت است؛ از مارپیچهای باشکوه گرفته تا کهکشانهای بیضوی پرز مانند در این خوشه مشاهده میشود. خوشهای که در صورت فلکی جنوبی ساعت (Horologium) قرار دارد به لحاظ بصری و فیزیکی بر مرکز تصویر ارسالی هابل مسلط است و به واسطه جرم عظیمش، با اثرگذاری پدیده گرانشی، سایر کهکشانهای پس زمینه خود را نیز فاش کرده است. مجموع این کهکشانها در کنار هم، نوعی صحنه بصری بینظیر ایجاد کرده و در آن بعضی از کهکشانها به صورت لایهای باریک و خطمانند دیده میشود.
ثبت این قاب بینظیر که مملو از انواع و اقسام کهکشانها در جای جای تصویر است که هر یک به شکلی خودنمایی میکند، به کمک ابزارهای پیشرفته هابل، شامل دوربین میدان باز ۳ (WFC3) و دوربین پیشرفته نقشهبرداری (ACS) در طیفهای نوری مادون قرمز و مرئی انجام گرفته است. در ثبت این تصویر همچنین هفت فیلتر، به منظور ثبت طول موجهای مختلف و رنگهای گوناگون مورد استفاده قرار گرفته است در واقع میتوان این گونه بیان کرد که هر یک از نقاط رنگی و درخشان به ثبت رسیده در تصویر ارسالی هابل، نماینده یک کهکشان در دور دستها است.
هابل، این تلسکوپ فضایی ۳۱ ساله در تمامی طول دوران خدمت بهعنوان یکی از بهترین ابزارهای تولید و استفاده شده برای کاوش در جهان هستی، در پیشرفت علم بشر از کیهان نقش چشمگیری داشته و قرار است در پایان سال جاری با جیمز وب جایگزین شود.
هابل مجهز به یک سیستم نوری آینهمحور است و نورهای مرئی، فروسرخ و فرابنفش را برای تجزیه و تحلیل، از فضا جمعآوری و متمرکز میکند و بدینترتیب موفق به ثبت تصاویری حیرتانگیز از کیهان میشود. این تلسکوپ قادر است با دقت بیشتری نسبت به تلسکوپهای زمین عکس بگیرد چرا که جو زمین نمیتواند هیچگونه مانعی در مسیر حرکت آن ایجاد کند. این تلسکوپ شگفتانگیز و پیشرفته تاکنون خوشههای کهکشانی حیرتانگیزی را مورد بررسی قرار داده است که ACO S 295 یکی از خارقالعادهترین آنها محسوب میشود. این خوشه اثر لنز گرانشی را به خوبی به نمایش گذاشته است.
نظر شما