به گزارش ایمنا، با تلاش‌های حکیم اسماعیل جرجانی، بنیان گذار علم آزمایشگاه، این رشته دانشگاهی در کشور اهمیت فراوانی یافته است و روز ۳۰ فروردین ماه مصادف با زادروز این حکیم بزرگوار در تقویم ایرانی به نام روز آزمایشگاه و علوم آزمایشگاهی ثبت شده است. هر سال برای تمجید از مقام این پزشک ایرانی در مراکز آزمایشگاهی مراسم‌هایی برگزار می‌شود تا دانش آموختگان را در راستای الگو پذیری از حکیم جرجانی تشویق کرده و آنانی که با تلاش‌های بی نظیر خود در طول یکسال به پیشرفت هرچه بهتر علم پزشکی کمک شایانی کرده‌اند را مورد تحسین و ستایش قرار دهند. در واقع می‌توان گفت که عرصه بهداشت و درمان وابسته به رشته علوم دانشگاهی است و از این جهت است که توجه به این رشته حکم توجه به سایر رشته‌های پزشکی در دانشگاه‌ها را دارد.
روز علوم آزمایشگاهی چه روزی است؟
هر سال در تقویم ایران، ۳۰ فروردین ماه مصادف با میلاد حکیم فرزانه ایرانی، اسماعیل جرجانی، جهت بزرگداشت مقام ارجمند این پزشک نابغه به نام روز آزمایشگاه و علوم آزمایشگاهی نامگذاری شده است.
تاریخچه رشته علوم آزمایشگاهی
علوم آزمایشگاهی شاخه‌ای از علوم پزشکی است که در قدیم با نام تکنولوژی پزشکی شناخته می‌شد و امروزه این رشته در ایران تا مقطع کارشناسی ناپیوسته دانشجو می‌پذیرد. از سال ۱۳۳۰ در ایران آموزش رشته علوم آزمایشگاهی آغاز شد و از سال ۱۳۴۷ در ایران دوره کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی را در دانشگاه‌های کشور پایه گذاری کردند. جذب دانشجویان این رشته بر اساس آزمون سراسری صورت می‌گرفت و در دانشگاه‌های تبریز، اصفهان و تهران این رشته در کنار سایر رشته‌های حوزه علوم پزشکی ارائه می‌شد اما می‌توان ریشه اولیه تأسیس این رشته را از دانشگاه‌های جهان دانست. کارشناسان این رشته دانشگاهی باید با استفاده از انواع تجهیزات و روش‌های آزمایشگاهی به تشخیص بیماری‌ها بپردازند و از آنها توقع می‌رود نیازهای تحقیقاتی و خدماتی آزمایشگاهی کشور را با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز برآورده کنند و با دقت فراوان به افزایش سلامتی جامعه کمک رسانند.
معرفی رشته علوم آزمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی یکی از رشته‌های پر کاربردی است که در زمینه‌های مختلف پزشکی در بازار کار نیرو جذب می‌کند. این رشته بیشتر به حوزه تشخیص، پیشگیری و درمان توجه دارد و بنیان پژوهش‌های علمی در زمینه پزشکی در نقاط مختلف جهان به شمار می‌آید تا در نهایت با تلاش دانشجویان و نخبگان این رشته تمام گام‌ها با هدف حفظ سلامتی انسان‌ها و جامعه به پیشرفت سیر پزشکی جهان بینجامد. فارغ‌التحصیلان این رشته تحصیلی در شاخه‌های مختلف مانند بیوشیمی، ویروس شناسی، خون شناسی، قارچ شناسی و … در سطح کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند به تحصیل خود ادامه دهند.
بیوگرافی حکیم اسماعیل جرجانی
زین‌الدین ابوالفضائل اسماعیل بن حسین جرجانی معروف به سید اسماعیل و ملقب به حکیم جرجانی در سال ۴۳۴ هجری قمری در شهر گرگان چشم به جهان گشود.
تحصیلات حکیم اسماعیل جرجانی
حکیم جرجانی در اوایل جوانی خود به نیشابور سفر کرد تا به فراگیری علم و حدیث در پرتو دانش و اندیشه عارف بزرگ عصر خود، ابوالقاسم قشیری بپردازد و این راهی شد برای آن که حکیم اسماعیل جرجانی با طب جالینوسی که از شاگردان ابن سینا بود، آشنایی پیدا کند. جرقه آموزش‌های پزشکی این حکیم با شرکت در مجالس آموزشی ابن ابی صادق النیسابوری زده شد. وی پس از گذشت یکسال باز هم در مرو ماند و این راهی برای ادامه آموزش‌های پزشکی او بود. سفر حکیم از مرو به خوارزم در سال ۵۰۴ هجری قمری موجب شد تا مواجه شدن با سرزمینی که فارغ از هرگونه علم پزشکی مطلوبی است او را در راهی برای نوشتن دانشنامه خود به زبان پارسی قرار دهد.
اهمیّت آثار جرجانی در این است که پس از چند سده که مجموعه‌های بزرگ پزشکی همچون کامل الصّناعه علی بن عبّاس مجوسی اهوازی و الحاوی و المنصوری محمّد بن زکریّای رازی و قانون ابن سینا به زبان عربی در دسترس جویندگان علم پزشکی بود آثار جرجانی با زبان فارسی جلوه‌ای خاص به خود گرفت و آنان که عربی نمی‌دانستند به آسانی می‌توانستند از این آثار بهره‌مند گردند.
دلیل نامگذاری روز علوم آزمایشگاهی
تألیف ذخیره خوارزمشاهی که شامل مهمترین مباحث و مطالب پزشکی به صورتی جامع و قابل فهم است موجب شد تا حکیم جرجانی مکتب ملی فارسی نویسی را بنیان گذاری کند. تحقیقات گسترده این حکیم درباره خون و مایعات بدن در راستای تشخیص انواع بیماری‌ها، سالروز تولد او را در تقویم ایران به روز آزمایشگاه و علوم آزمایشگاهی اختصاص داد.
آثار حکیم اسماعیل جرجانی
- التذکره الاشرفیه فی الصناعه الطبیه: این مجموعه طبی اهدا شده به پسر ایل ارسلان، علاءالدین است.
- خفی علایی: این اثر فشرده ای از التذکره است که در دو کتاب آن را تکمیل کرد.
- المنبه: پوچی تمایلات دنیوی را در این رساله فلسفی شرح داده است.
- الاغراض الطبیه و المباحث العلائیه: این کتاب در زمینه دانش پزشکی و داروسازی نگارش شده است.
درگذشت حکیم اسماعیل جرجانی
این پزشک مسلمان در فاصله سالی ۵۳۱ الی ۵۳۵ هجری قمری در مرو در گذشت و تا ابد پدر علوم آزمایشگاهی ایران نام گرفت.
نظر شما