امان‌الله قرایی‌مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: در مهاجرت به طور کلی با دو نوع جابجایی و مهاجرت داخلی و خارجی روبه‌رو هستیم، وقتی منطقه یا کشوری با بیکاری، مشکلات معیشتی روبه‌رو می‌شود یا مکان مورد نظر توان جذب و نگهداری شهروندان خود را ندارد مسئله مهاجرت ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به تحقیقی روی ۹۵ هزار نفر در فرانسه، تصریح کرد: افرادی که تیزهوش‌ترند و موقعیت‌ها را می‌سنجند و منطقه محل زندگی آنها توان جذب و نگهداری آنها را ندارد مهاجرت می‌کنند و این مهاجران وضعیت را تشخیص می‌دهند چرا که هوش به معنای قدرت انطباق و سازگاری فرد با محیط است.
این جامعه‌شناس تصریح می‌کند: وقتی فردی با محیط خود سازگاری ندارد و همواره در عذاب و ناراحتی است مهاجرت می‌کند و امروز برخی خانواده‌ها فضای روحی و روانی کشور را برای ماندن مناسب نمی‌دانند به همین دلیل شاهد مهاجرت بیشتری هستیم که نمونه آن خانواده سردشتی بود که در روزهای گذشته در کانال "مانش" غرق شدند.
وی در خصوص سابقه دیرینه مهاجرت اظهار کرد: در طول تاریخ هم مهاجران بسیاری برای بهتر شدن شرایط مهاجرت کرده‌اند که نمونه آن حضرت رسول (ص) یا حضرت علی (ع) بوده‌اند که در صدر اسلام مهاجرت‌هایی داشتند.
مهاجران در آبادانی مناطقی که مهاجرت کردند تأثیر بسیاری داشته‌اند
قرایی‌مقدم با بیان اینکه افراد مهاجر به دلیل هوشمند بودن‌شان به هر منطقه‌ای که مهاجرت می‌کنند زمینه‌های آبادانی این مناطق را فراهم می‌کنند، افزود: کشورهایی چون آمریکا، کانادا، استرالیا یا دومینیکن را مهاجران آباد کردند و مهاجران چه داخلی چه خارجی در پیشرفت منطقه‌ای که بدان مهاجرت کرده‌اند مؤثر بوده‌اند همچنان که ایرانیان بسیاری در اقصی نقاط دنیا فعالیت‌های مثبت بسیاری داشته‌اند و مشارکت زیادی در آبادانی کشوری که به آن مهاجرت کردند داشته‌اند.
وی با تاکید بر اینکه در دیدگاه جامعه‌شناسان مکتب شیکاگو رابطه اکولوژی و انسان را هم در مهاجرت در نظر می‌گیرند، گفت: موقعیت مناطق و محیط افراد را به مهاجرت سوق می‌دهد این حالت انتخاب اصلح است بدین معنا که شهر یا منطقه مناسب افراد را انتخاب می‌کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص دلایل اجتماعی مهاجرت اظهار می‌کند: بیکاری، فقر و عدم آزادی و امنیت روانی می‌تواند دلایل مهاجرت باشد و در کشور ما هم از سالیان بسیار دور مهاجرتی به نام "فرار مغزها" داشته‌ایم که تحت تأثیر نبود امکانات مناسب تحصیل یا زندگی بوده است همچنین در این مسئله تبلیغات رسانه‌های بیگانه و البته مهاجرپذیری دیگر کشورها و خدمات مناسب آنها به مهاجران بی‌تأثیر نبوده است.
مشکلات معیشتی و اقتصادی روند مهاجرت را سرعت بخشیده است
وی تصریح کرد: وقتی نیروهایی مانند خانم مریم میرزاخانی برنده جایزه جهانی ریاضیات یا دیگر افراد متخصص تحت عنوان فرار مغزها به کشور دیگری جذب می‌شوند حتی صدها چاه نفت هم جای ارزشمندی این افراد را نمی‌گیرد و به سختی یک کشور می‌تواند افراد اینچنینی را در طول سالیان دراز تربیت کند و چه بسا این افراد در طول تاریخ یک کشور تکرار نشوند.
این جامعه‌شناس در خصوص ارزش افراد مهاجر، اظهار می‌کند: "آلفرد مارشال" برنده جایزه نوبل اقتصاد می‌گوید "اگر آموزش و پرورش یک شهر در طول صد سال یک مخترع بپروراند هزینه صد سال آن شهر را جبران کرده است" و این حرف بار معنایی بسیاری دارد، افراد متخصص یک کشور به راحتی پرورش نمی‌یابند اما به راحتی مهاجرت می‌کنند و جای آنها در یک کشور خالی می‌شود و تربیت افراد اینچنینی سال‌های سال به طول می‌انجامد.
وی با ابراز تأسف از روند افزایشی مهاجرت تصریح می‌کند: مشکلات یک جامعه در افزایش و سرعت مهاجرت افراد بسیار مؤثر است و در این شکی نیست که اگر اشتغال، اقتصاد و امنیت روانی در یک کشور باشد به هیچ وجه شهروندان یک کشور از وطن و زادگاه خود جدا نمی‌شوند، امروز این نوع مهاجرت‌ها بلای جان مهاجران شده است، اگر مردم در رفاه و آرامش باشند به هیچ وجه سختی مهاجرت‌های خطرناک و پرهزینه همچون خانواده سردشتی را به جان نمی‌خرند.
وارد کردن هر سرمایه‌ای امکانپذیر است جز سرمایه انسانی
قرایی‌مقدم اظهار می‌کند: امروز برخلاف سال‌های گذشته که تنها افراد متخصص مهاجرت می‌کردند افرادی غیرمتخصص و عادی هم در حال مهاجرت هستند چرا که مشکلات بیکاری، تورم و عدم امنیت روانی را بیشتر حس می‌کنند و این افراد مهاجر به امید دستیابی به زندگی آرام و وضعیت بهتر دست به مهاجرت می‌زنند و متأسفانه خطرات زیادی را به جان می‌خرند.
وی در خصوص تبعات مهاجرت برای کشور مبدا گفت: کشورهای مهاجر فرست نیروی انسانی خود را از دست می‌دهد و نیروی انسانی با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست چرا که یک کشور می‌تواند هر سرمایه‌ای را وارد کند به جز سرمایه انسانی چرا که تربیت نیروی انسانی بسیار زمانبر و هزینه‌بر است.
این جامعه‌شناس تصریح می‌کند: "بنیامین هیگن" استاد دانشگاه هاروارد می‌گوید: "اگر کشورهای ثروتمند بتوانند با پول خودشان پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها را وارد کنند اما نتوانند نیروی انسانی ماهر و متخصص را تربیت کنند به رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی نمی‌رسند" و اینجاست که ارزش نیروی انسانی را بیشتر درک می‌کنیم.
دولت‌های علاقمند به توسعه جذب نیروی انسانی را در اولویت قرار می‌دهند
وی تصریح می‌کند: وضعیت امروز و بحران‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه افراد را فراری می‌دهد و سختی زندگی را برای این افراد دوچندان می‌کند متأسفانه در کشور ما به ارزش نیروی انسانی واقف نیستیم در حالی که جامعه‌شناسان بزرگ دنیا بر ارزش سرمایه انسانی بیش از دیگر سرمایه‌ها تاکید داشته‌اند و کشورهای هوشمند از این موضوع بهره‌های بسیاری برده‌اند.
قرایی مقدم با اشاره به لزوم توجه به سرمایه انسانی گفت: دولت‌ها و مسئولان باید به ارزش نیروی انسانی واقف شوند و بیش از این سختی مهاجرت را برای افراد ایجاد نکنند، دولت‌هایی که علاقمند به توسعه هستند جذب نیروی انسانی را در اولویت قرار می‌دهند چرا که سرمایه انسانی با هیچ سرمایه‌ای قابل مقایسه نیست بلکه بالاتر از هر نوع سرمایه‌ای است، امروز در همه‌گیری بیماری کرونا این پزشکان و پرستاران و د رکل نیروی انسانی است که در حال کنترل و مدیریت این بحران است، ما هرچه قدر سرمایه اقتصادی مانند بیمارستان و تجهیزات داشته باشیم اما نیروی انسانی ماهر نداشته باشیم هیچ موفقیتی در چنین بحران‌هایی نخواهیم داشت.
نظر شما