به گزارش ایمنا ناصر تقوایی فیلم‌ساز، عکاس و نویسنده از جمله فیلمسازان موسوم به «موج نو سینمای ایران» هستند.
بیوگرافی ناصر تقوایی
ناصر تقوایی در ۱۹ تیر ۱۳۲۰ خورشیدی در روستای عرب نشین سعدونی در جنوب شرقی آبادان به دنیا آمد. تقوایی درباره کودکی‌اش گفته است: «در کودکی به آدم‌های دانایی برخوردم، اما زندگی کودکی من صحنه جالبی ندارد.» او همچنین پسرخاله سیروس مقدم (کارگردان) است.
پدر تقوایی کارمند اداره گمرک بود و همین این شانس را به ناصر تقوایی می‌داد که به نقاط مختلف ایران سفر کند. خود تقوایی می‌گوید این سفرهای متعدد یکی از بزرگترین شانس‌های زندگی‌اش بوده است چرا که به واسطه این سفرها می‌توانسته با فرهنگ، آداب و رسوم و خلقیات مردم مختلف ایران آشنا شود.
تقوایی دوران دبستان را در شهرهای مختلف ایران گذراند. انشاهای خوبی می‌نوشت به طوری که هم شاگردی‌هایش به خاطر این نوشتن این انشاها او را ستایش می‌کردند و همین انشاهای درجه یک باعث شد از معلمش یک دوربین کُداک هدیه بگیرد که تقوایی توانست با آن عکس بگیرد. در واقع همین دوربین بود که باعث شد اولین جرقه‌های کارگردان شدن در ذهن تقوایی زده شود. تقوایی علاقه عجیبی به زادگاهش دارد. عاشق آبادان و بندرلنگه است.
تقوایی قبل از سینما در همان ایام نوجوانی عاشق ادبیات شد. داستان کوتاه نوشت و به قول خودش فریفته شیوه‌های نو شد که بعدها در نوشتن فیلم‌نامه‌های درخشان فیلم‌هایش به کمکش آمد. اما با وجود این عشق به ادبیات در دوران دبیرستان ریاضی خواند.
ناصر تقوایی از دوران جوانی به سینما علاقه‌مند شد. وی یکی از عوامل فنی فیلم سینمایی «خشت و آینه» ساخته ابراهیم گلستان بوده است. گفته می‌شود ناصر تقوایی برخی از قواعد فیلمسازی را با فیلم «خشت و آینه» فرا گرفته است. ناصر تقوایی پیش از اینکه فیلمسازی را آغاز کند، به ساختن مستند روی آورده بود. تقوایی ساخت مستندهایی با نام‌های «نانخورهای بی‌سواد»، «آرایشگاه آفتاب، «تاکسی متر»، «باد جن» و «فروغ فرخزاد» را در کارنامه دارد. آغاز کار وی به عنوان مستندساز نیز به اواسط دهه ۴۰ بازمی‌گردد.
ناصر تقوایی اولین فیلم سینمایی خود را در سال ۱۳۴۹ با نام «آرامش در حضور دیگران» ساخت. تقوایی از همان فیلم اول به سراغ ادبیات رفته بود. وی «آرامش در حضور دیگران» را بر اساس داستانی با همین نام از مجموعه داستان «واهمه‌های بی‌نام‌ونشان» از غلامحسین ساعدی جلوی دوربین برد. این فیلم سینمایی برای ۴ سال توقیف شد و سرانجام در سال ۱۳۵۲ به نمایش درآمد. تقوایی در این فیلم علاوه‌بر کارگردانی، وظیفه تهیه‌کنندگی و نویسندگی را نیز برعهده گرفته بود. ناصر تقوایی یک‌سال بعد از «آرامش در حضور دیگران»، فیلم سینمایی «صادق کرده» را به عنوان کارگردان و نویسنده جلوی دوربین برد. وی در این فیلم سیاه و سفید با سعید راد، عزت‌الله انتظامی و محمدعلی کشاورز همکاری کرد. داستان فیلم درباره تلاش شخصیت صادق برای انتقام‌گیری از قاتل همسرش است. تقوایی برای «صادق کرده» در جشنواره سپاس تهران دو جایزه بهترین فیلم سوم و بهترین کارگردانی را دریافت کرد. ناصر تقوایی در همان سال فیلم کوتاه «رهایی» را نیز ساخته است.
او در سال ۱۳۵۴ سریال مشهور دایی جان ناپلئون را کلید زد. این مجموعه بر اساس رمانی با همین نام از ایرج پزشکزاد ساخته شد. تقوایی علاوه‌بر کارگردان، تهیه‌کننده دایی جان ناپلئون نیز بود. تقوایی در ابتدا ایفای نقش دایی جان ناپلئون را به علی نصیریان پیشنهاد داد اما این نقش در انتها توسط غلامحسین نقشینه ایفا شد. از دیگر بازیگران سریال می‌توان به پرویز فنی‌زاده، نصرت کریمی، پرویز صیاد، محمدعلی کشاورز و سعید کنگرانی اشاره کرد. «دایی جان ناپلئون» تنها سریال تقوایی بود. البته وی در سال ۱۳۵۷ قصد ساخت یک سریال با نام «داستان سرایان» را داشت. سریالی که در آن قرار بود به زندگی و آثار نویسندگان مشهور ادبیات معاصر بپردازد. در سال ۱۳۶۲ پروژه «کوچک جنگلی» که قرار بود پروژه‌ای عظیم باشد، نیمه‌کاره ماند.
آخرین فیلمِ کامل تقوایی کاغذ بی‌خط محصول سال ۱۳۸۰ و با بازی خسرو شکیبایی، هدیه تهرانی و جمشید مشایخی است. این فیلم در جشن خانه سینما به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد. ناصر تقوایی پس از «کاغذ بی‌خط» دو پروژه «زنگی و رومی» و «چای تلخ» را به ترتیب در سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ آغاز کرد و هردوی این پروژه‌ها نیمه‌کاره ماندند.
ازدواج ناصر تقوایی
ناصر تقوایی دو بار ازدواج کرد. بار اول با شهرنوش پارسی‌پور نویسنده زن ایرانی که بعد از شش سال از هم جدا شدند. بعدها با مرضیه وفامهر بازیگر تئاتر ازدواج کرد.
فرزند ناصر تقوایی
ناصر تقوایی دارای یک فرزند به نام علی است.
وضعیت ناصر تقوایی
چندی پیش اظهارنظرهایی پیرامون سلامت ناصر تقوایی و ابتلای او به بیماری آلزایمر منتشر شد که صحت نداشت.
آثار ناصر تقوایی
سریال
- دایی جان ناپلئون
فیلم
- چای تلخ (ناتمام) ۱۳۸۲
- زنگی و رومی (ناتمام )-۱۳۸۱
- کاغذ بی خط -۱۳۸۰
- کشتی یونانی -۱۳۷۷
- ای ایران -۱۳۶۸
- ناخدا خورشید -۱۳۶۵
- نفرین -۱۳۵۲
- صادق کرده -۱۳۵۰
- آرامش در حضور دیگران -۱۳۴۹
فیلم مستند
- نانخورهای بی‌سواد
- آرایشگاه آفتاب
- تاکسی متر
- باد جن
- نخل
- پنج‌شنبه‌بازار میناب
- موسیقی جنوب
- اربعین
- مشهد قالی
- فروغ فرخزاد
- تمرین آخر- تعزیه حر دلاور (۱۳۸۳): بواسطه نمایش این فیلم و چند اقدام دیگر، تعزیه در سازمان میراث جهانی یونسکو ثبت جهانی شد.
- پیش
فیلم کوتاه
- رهایی (۱۳۵۰) برندهٔ شیر طلای جشنواره ونیز ۱۹۷۲، بهترین فیلم کوتاه جشنوارهٔ سانفرانسیسکو، بهترین فیلم کوتاه جشنوارهٔ فیلم کودک تهران، و...
فیلمنامه
- انسان کامل
- کبریت بی‌خطر
- چای تلخ
- کوچک جنگلی
نظر شما