به گزارش ایمنا عباس کیارستمی، کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تدوینگر، عکاس، تهیه‌کننده، گرافیست و کارگردان هنری بین‌المللی، همچنین نویسنده و نقاش ایرانی، در ایران و جهان فیلمساز بزرگی شناخته می‌شود.
زندگینامه و تحصیلات کیارستمی
عباس کیارستمی متولد ۱ تیر ۱۳۱۹ در تهران است. او در دوران نوجوانی و جوانی به شکل حرفه‌ای نقاشی می‌کرد و در مسابقات نقاشی شرکت می‌کرد. او فارغ‌التحصیل رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.
از سال ۱۳۴۶ شروع به طراحی تیتراژ فیلم‌ها کرد. تیتراژ فیلم وسوسه شیطان محمد زرین دست و پوستر و تیتراژ فیلم‌های قیصر و رضا موتوری مسعود کیمیایی کار کیارستمی بود. مدتی بعد در امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مشغول به کار شد و فیلم کوتاه نان و کوچه را در سال ۱۳۴۹ ساخت. پس از آن فیلم‌های زنگ تفریح و مسافر را ساخت.
کیارستمی از جمله کارگردانانی است که پس از انقلاب ایران را ترک نکرد. او در اینباره گفته است:
"اگر درختی را که ریشه در خاک دارد از جایی به جای دیگر ببرید، آن درخت دیگر میوه نمی‌دهد و اگر بدهد آن میوه دیگر به خوبی میوه‌ای که در سرزمین مادری‌اش می‌تواند بدهد نیست. این یک قانون طبیعت است. فکر می‌کنم اگر سرزمینم را رها کرده بودم درست مانند این درخت شده بودم."
همسر و فرزندان عباس کیارستمی
کیارستمی در سال ۱۳۴۹ با پروین امیر قلی ازدواج کرد ولی در سال ۱۳۶۲ از او جدا شد. حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های احمد و بهمن است.
جوایز و فیلم‌های عباس کیارستمی
- نان و کوچه ۱۳۴۹: کیارستمی کارگردان این فیلم کوتاه بود و بر اساس طرحی از برادرش تقی کیارستمی نوشته شده بود. این فیلم برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان ۱۳۴۹ شد.
- زنگ تفریح ۱۳۵۱: کارگردانی و نویسندگی این فیلم کوتاه را عباس کیارستمی برعهده داشت.
- تجربه ۱۳۵۱: عباس کیارستمی تدوینگر و کارگردان این فیلم بود و به همراه امیر نادری فیلمنامه آن را نوشت.
- مسافر ۱۳۵۳: کیارستمی کارگردان این فیلم بود و مسافر عباس کیارستمی برنده مجسمه طلایی جشنواره فیلم‌های کودکان تهران ۱۳۵۳ و جایزه ویژه و جایزه شهر جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۳ شد.
- من هم می‌توانم، دو راه حل برای یک مسئله و رنگ‌ها ۱۳۵۴: کیارستمی کارگردان و نویسنده این سه فیلم کوتاه بود.
- لباسی برای عروسی ۱۳۵۴: کارگردانی و بخشی از نویسندگی این فیلم را کیارستمی برعهده داشت و لباسی برای عروسی برنده دیپلم ویژه هیئت داوران و جایزه تلویزیون ملی ایران یازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان تهران ۱۳۵۴ و همچنین دیپلم افتخار جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو ۱۹۷۷ شد.
- از اوقات فراغت خود چگونه استفاده کنیم: نقاشی ۱۳۵۵: کارگردان و نویسنده این فیلم بود.
- گزارش ۱۳۵۶: اولین فیلم بلند عباس کیارستمی به عنوان کارگردان و نویسنده بود.
- بزرگداشت معلم‌ها و راه حل ۱۳۵۶: کارگردانی، نویسندگی و تدوین این دو فیلم کوتاه را کیارستمی برعهده داشت.
- قضیه شکل اول، شکل دوم ۱۳۵۸: این فیلم پس از سی سال در شهریور ماه ۱۳۸۸ در اینترنت، اکران عمومی شد. در زمان تولید نیز برنده جایزه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان تهران سال ۱۳۵۸ شد.
- دندان درد ۱۳۵۹: کیارستمی کارگردان این فیلم کوتاه بود.
- بهداشت دندان ۱۳۶۰: کیارستمی کارگردان و نویسنده این فیلم کوتاه بود.
- به ترتیب یا بدون ترتیب و همسرایان ۱۳۶۱: کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این دو فیلم کوتاه بود.
- همشهری ۱۳۶۲: کیارستمی کارگردان و نویسنده این فیلم مستند بود.
- اولی‌ها ۱۳۶۳: کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم مستند بود. اولی‌ها برنده جایزه ویژه و جایزه شهر جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۳ و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۴ شد.
- کلید ۱۳۶۴: کیارستمی کارگردان و تدوینگر این اثر بود.
- خانه دوست کجاست؟ ۱۳۶۵: کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم بود. این فیلم برنده جایزه ویژه هیئت داوران و لوح زرین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۵، جز ۵۰ فیلم پیشنهادی بنیاد فیلم بریتانیا ۱۹۸۷، نامزد پلنگ طلایی، برنده پلنگ برنزی، دریافت جایزه کنفدراسیون بین‌المللی هنر سینما جشنواره فیلم لوکارنو ۱۹۸۹، برنده جایزه فیبرشی و فیلم منتخب انجمن منتقدان فیلم جشنواره فیلم لوکارنو ۱۹۸۹، برنده جایزه ویژه هیئت داوران و لوح زرین جشنوارهٔ فیلم فجر ۱۳۶۵، برنده جایزه سینمای هنر و تجربه در دومین جشنواره برخوردهای سینمایی کن ۱۹۸۹، برنده جایزه گریفون برنزی و مدال طلای شهر جشنواره فیلم جیفونی ۱۹۹۰، برنده جام نقره‌ای و جایزه ویژه جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۰، برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره سلطنتی بلژیک ۱۹۹۰، برنده جایزه سینه کید جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان آمستردام ۱۹۹۲ و برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم رم ۱۹۹۵ شده بود.
- مشق شب ۱۳۶۷: عباس کیارستمی کارگردان و نویسنده مشق شب بود.
- کلوزآپ ۱۳۶۸: عباس کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم بود. این فیلم به انتخاب بنیاد فیلم بریتانیا، توسط نشریه سایت اند ساوند در فهرست ۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما قرار گرفت و همچنین در فهرست منتشر شده از سوی جشنواره فیلم بوسان در فهرست ده فیلم برتر تاریخ آسیا قرار گرفت. فیلم کلوزآپ برنده جایزه ویژه منتقدان از جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال ۱۹۹۰، کاندید جایزه بهترین فیلمنامه و کارگردانی و برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم فجر ۱۳۶۸، برنده جایزه آر نقره‌ای جشنواره فیلم ریمینی ۱۹۹۱، برنده جایزه ویژه بهترین فیلم و کارگردانی جشنواره فیلم دان کراکیور ۱۹۹۱، برنده جایزه شهری، جایزه مطبوعات، جایزه دانشجویان و جایزه بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم دونکرک ۱۹۹۱، برنده دیپلم افتخار و جایزه فیبرشی جشنواره بین‌المللی فیلم استانبول ۱۹۹۲ و برنده جایزه فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم جشنواره فیلم تورین ۱۹۹۶ شده بود.
- زندگی و دیگر هیچ ۱۳۷۰: عباس کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم بود. این فیلم برنده جایزه بخش نوعی نگاه در چهل و پنجمین جشنواره فیلم کن ۱۹۹۲ و برنده جایزه ویژه منتقدان هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم سائوپائولو ۱۹۹۳ بود.
- سفری به دیار مسافر ۱۳۷۲: کیارستمی به همراه پسرش بهمن کیارستمی این فیلم را تهیه کرد.
- زیر درختان زیتون ۱۳۷۳: عباس کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم بود. این فیلم برنده هوگو نقره‌ای جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۱۹۹۴، نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۱۹۹۴، برنده خوشه طلایی بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم وایادولید ۱۹۹۴، برنده جایزه منتقدان بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم سائوپائولو ۱۹۹۴، برنده رز طلایی نشست فیلم برگامو ۱۹۹۵، برنده جایزه پرده نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم سنگاپور ۱۹۹۵، برنده جایزه رز طلایی نشست فیلم برگامو ۱۹۹۵، نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم شیکاگو ۱۹۹۶ و نامزد جایزه ایندیپندنت اسپیریت بهترین فیلم خارجی زبان ۱۹۹۶ شد.
- سفر ۱۳۷۳: کیارستمی کارگردان این اثر بود. این فیلم نامزد صدف طلایی جشنواره فیلم سن‌سباستین ۱۹۹۶ شده بود.
- بادکنک سفید ۱۳۷۳: عباس کیارستمی کارگردان این اثر بود. این فیلم نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم نامه سیزدهمین جشنواره فیلم فجر ۱۳۷۳ شده بود.
- لومیر و شرکا ۱۳۷۴: چهل و یک نفر از کارگردان‌های بزرگ سینمای دنیا به مناسبت صد سالگی سینما برای ساخت فیلمی انتخاب شدند و هر یک با همان دوربین برادران لومیر به لوکیشن‌های فیلم‌های آنها رفتند و یکی از فیلم‌های کوتاه آنها را با تجهیزات و دیدگاه امروزی ساختند. هر کارگردان حدود یک دقیقه فیلم با آن دوربین ساخت. عباس کیارستمی یکی از این ۴۱ کارگردان بود.
- درباره نیس ۱۳۷۴: فیلم مستندی به کارگردانی ۷ کارگردان غیر ایرانی بود و کیارستمی بخشی از نویسندگی آن را برعهده داشت.
- تولد نور ۱۳۷۶: عباس کیارستمی کارگردان و نویسنده این فیلم کوتاه بود.
- طعم گیلاس ۱۳۷۶: عباس کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این اثر بود. این فیلم برنده نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۱۹۹۷، برنده جایزهٔ بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم بوستون ۱۹۹۷، نامزد بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم تلورید ۱۹۹۷، نامزد شاهرخ نقره‌ای انجمن منتقدان فیلم آرژانتین ۱۹۹۷، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن ملی منتقدان فیلم ۱۹۹۸، برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم جاکارتا ۱۹۹۸، برنده جایزه ویژه جشنواره بین‌المللی فیلم استانبول ۱۹۹۹ و برنده جایزه ویژه یونسکو مدال طلایی فلینی جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی ۱۹۹۹ بود.
- بید و باد ۱۳۷۷: عباس کیارستمی کارگردان و یکی از نویسندگان این فیلم بود.
- باد مارا خواهد برد ۱۳۷۸: عباس کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم بود. این فیلم جزو صد اثر برتر سینمای جهان در دهه گذشته از نگاه برگزارکنندگان جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۱۹۹۷، نامزد بهترین فیلم خارجی زبان جایزه مستقل اسپریت ۱۹۹۷، برنده شیر نقره‌ای و نامزد جایزهٔ شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز ۱۹۹۹، برندهٔ جایزهٔ هیئت داوران، جایزه هیئت داوران جوان و جایزه فیپرشی جشنواره فیلم ونیز ۱۹۹۹، خوشه طلایی جشنواره بین‌المللی بین‌المللی وایادولید ۱۹۹۹، برنده جایزه بزرگ انجمن منتقدان فیلم بلژیک ۱۹۹۹، نامزد بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم شیکاگو ۱۹۹۹، برنده جایزه تماشاگران جشنواره سینمای جدید مونترال ۱۹۹۹ و برنده جایزه فیپرشی جشنواره فیلم مؤلف بلگراد ۲۰۰۰ شد.
- ای‌بی‌سی آفریقا ۱۳۷۹: مستندی با ساختار داستانی و به کارگردانی عباس کیارستمی بود که به سفارش سازمان ملل متحد در کامپالا و اوگاندا فیلمبرداری شد. این مستند برنده جایزه بهترین فیلم مفهومی جشنواره بین‌المللی فیلم والادولید ۲۰۰۱ شد.
- ایستگاه متروک ۱۳۸۰: فیلمی به کارگردانی عباس کیارستمی بود. کیارستمی بخشی از نویسندگی آن را نیز برعهده داشت.
- ده ۱۳۸۰: عباس کیارستمی کارگردان و نویسنده فیلم ده بود. طی یک نظرخواهی که توسط فهرست مجله امپایر در سال ۲۰۰۸ از میان ده هزار سینمارو صورت گرفت، این فیلم در فهرست ۵۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما در رده ۴۴۷ قرار گرفت. فروش ویدئویی این فیلم در آمریکا بیش از ۱۰۰ هزار دلار بود. کایه دو سینما نیز این فیلم را جزو ۱۰ فیلم برتر دهه ۲۰۰۰ معرفی کرد. این فیلم نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۲۰۰۲، نامزد جایزه کلوترودیس ۲۰۰۴ و نامزد جایزه بهترین فیلم جامعه بین‌المللی سینه فیل ۲۰۰۴ شده بود.
- پنج ۱۳۸۱: عباس کیارستمی کارگردان و نویسنده این فیلم مستند بود. این فیلم نامزد جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم برلین ۲۰۰۴ بود.
- ده دقیقه پیرتر ۱۳۸۱: کیارستمی نویسندگی این اثر را برعهده داشت.
- طلای سرخ ۱۳۸۲: کارگردان این فیلم عباس کیارستمی بود. این فیلم برنده جایزه هیئت داوران بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم کن ۲۰۰۳ بود.
- ۱۰ روی ده ۱۳۸۳: کارگردان و نویسنده این فیلم مستند عباس کیارستمی بود. این فیلم برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم آدلاید ۲۰۰۴ شده بود.
- جاده‌های کیارستمی ۱۳۸۴: فیلم کوتاهی به کارگردانی و نویسندگی عباس کیارستمی است که منتخب بخش گفتگو جشنواره فیلم‌های مستند آسیا ۲۰۰۴ و نامزد جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم ترایبکا ۲۰۰۴ شده بود.
- بلیت‌ها ۱۳۸۴: فیلم ۳ اپیزودی به کارگردانی ارمانو اولمی، عباس کیارستمی و کن لوچ که نامزد روبان نقره‌ای سندیکای ملی روزنامه‌نگاران فیلم ایتالیا ۲۰۰۶ شد.
- کارگران مشغول کارند ۱۳۸۴: کیارستمی کارگردان این فیلم بود و به همراه مانی حقیقی نویسندگی این اثر را برعهده داشت.
- فرش ایرانی ۱۳۸۵: ۱۵ اپیزود فیلم کوتاه به کارگردانی ۱۵ کارگردان مانند بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی، جعفر پناهی، مجید مجیدی و رضا میرکریمی و عباس کیارستمی است.
- هر کس سینمای خودش ۱۳۸۶: کیارستمی کارگردان و نویسنده بخش رومئی من کجاست از این مجموعه بود.
- شیرین ۱۳۸۷: عباس کیارستمی کارگردان، نویسنده و تدوینگر این فیلم بود. شیرین نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز ۲۰۰۸، نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام ۲۰۰۹ و نامزد جایزه بهترین فیلم آسیایی جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو ۲۰۰۹ بود.
- کپی برابر اصل ۱۳۸۹: کیارستمی نویسنده و کارگردان این فیلم بود. کپی برابر اصل نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۲۰۱۰، برنده جایزه سنبله طلایی پنجاه و پنجمین جشنواره فیلم وایادولید ۲۰۱۰، برنده جایزه یورو سینما جشنواره بین‌المللی فیلم هاوایی ۲۰۱۰، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم دالاس‌فورت وورث ۲۰۱۱، برنده جایزه جوانان و نامزد نخل طلا جشنواره فیلم کن ۲۰۱۰، نامزد هوگو طلایی بهترین کارگردانی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۲۰۱۰، برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم ایروان ۲۰۱۰، نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان واشینگتن دی سی ۲۰۱۱، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم سانفرانسیسکو ۲۰۱۱، برنده جایزه بهترین فیلم سال، جوایز انجمن منتقدان فیلم آنلاین ۲۰۱۲، نامزد جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه جامعه بین‌المللی سینه فیل ۲۰۱۲، نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان فیلم اوفتا ۲۰۱۲، برنده جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم گرجستان ۲۰۱۲، نامزد جایزه آفکا بهترین فیلم انجمن منتقدان فیلم استرالیا ۲۰۱۲ و نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی زبان انجمن منتقدان فیلم اوهایو ۲۰۱۲ شده بود.
- مثل یک عاشق ۱۳۹۱: این فیلم به کارگردانی و نویسندگی عباس کیارستمی ساخته شد. مثل یک عاشق نامزد نخل طلایی جشنواره فیلم کن ۲۰۱۲، نامزد جایزه بهترین فیلم جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو ۲۰۱۲، نامزد جایزه بهترین کارگردانی جوایز فیلم آسیا ۲۰۱۳ و برنده جایزه بهترین فیلم جوایز فیلم حرفه‌ای ژاپن ۲۰۱۳ شده بود.
- آشنایی با لیلا ۱۳۹۱: نویسنده این فیلم عباس کیارستمی است
- آینده دوباره پر شده ۱۳۹۲: فیلم کوتاه دیگری به نویسندگی و کارگردانی عباس کیارستمی است.
- ۲۴ فریم ۱۳۹۶: کارگردان و نویسنده این فیلم نیز عباس کیارستمی است.
عباس کیارستمی و ژولیت بی نوش
ژولیت بی نوش بازیگر نقش ال در فیلم کپی برابر اصل به کارگردانی عباس کیارستمی بود که موفق به دریافت نخل طلای کن بهترین بازیگر زن برای این فیلم در سال ۲۰۱۰ شد.
کتاب‌های عباس کیارستمی
- حافظ به روایت کیارستمی
- مجموعه شعر باد و برگ
- ده
- سعدی از دست خویشتن فریاد
- گرگی در کمین
- همراه با باد
- جزئی از غزلیات شمس (آتش)
بیماری و فوت عباس کیارستمی
عباس کیارستمی مشکل انعقاد خون داشت و به دلیل خطر آمبولی، به او داروی ضد انعقاد خون داده شده بود. دوران پیچیده بیماری عباس کیارستمی در فروردین سال ۹۵ آغاز شد و کمتر از پنج ماه بعد در حالی که به هزینه تهیه کننده آخرین فیلمش برای طی کردن دوران نقاهت به پاریس رفته بود تا تحت مراقبت قرار گیرد سکته مغزی کرد و درگذشت. خانواده کیارستمی و جامعه هنری ایران مرگ کیارستمی را ناشی از قصورهای پزشکی دانستند و انتقادات زیادی در دوران بیماری و پس از مرگ کیارستمی علیه پزشکان معالج و وزارت بهداشت وارد شد.
در ۸ خرداد ماه سال ۱۳۹۶ رئیس کل سازمان نظام پزشکی در رابطه با علت اصلی مرگ کیارستمی اظهار داشت که خون‌ریزی حاد تحت پرده‌های مغزی که منجر به مرگ مغزی وی شده بود، علت اصلی مرگ او تشخیص داده شد. این خون‌ریزی نیز ناشی از استفاده از دارویی به نام هپارین با دوز ۲۴ هزار واحد در روز است.
مزار عباس کیارستمی
عباس کیارستمی کارگردان سینمای ایران در زمان زنده بودن به فکر حیات بعد از مرگ خود بود. قبرستان توک مزرعه در لواسان قرار دارد و عباس کیارستمی در زمان حیات خود قبری را در این قبرستان خریداری و وصیت کرده بود تا وی را آنجا به خاک بسپارند.
نظر شما