به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، براساس اعلام صندوق جهانی حیات وحش (World Wildlife Fund)، بیش از ۳۰ درصد از سطح زمین را جنگلها تشکیل میدهند که از مناطق استوایی تا مناطقی با عرضهای جغرافیایی با فاصله زیاد از آن وجود دارند و بیش از ۸۰ درصد از تنوع زیستی جهان شامل درختان، گیاهان، حیوانات و ریزحیاتها را در خود جای دادهاند.
این جنگلها میتوانند غذا، دارو و سوخت مورد نیاز بیش از یک میلیارد نفر را فراهم کنند و میتوان گفت که این منابع طبیعی که مجموعه متنوعی از موجودات زنده را در خود دارند از مهمترین منابع در دسترس برای بسیاری از مردم جهان به حساب میآیند. از سوی دیگر این محیطها برای ۱۳میلیون و ۴۰۰هزار نفر شغل ایجاد کردهاند و ۴۱میلیون نفر نیز در مشاغل مربوط به آنها مشغول به کار هستند.
دلایل جنگلزدایی
این منابع عظیم و توسعهنیافته پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به زمینهای زراعی و چراگاه دامها را دارند. بنا بر گزارشات، در آمریکای شمالی تقریبا نیمی از جنگلهای منطقه شرقی قاره در فاصله دهههای ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ با چنین تغییری در کاربری مواجه بوده است. امروزه این تغییر در مناطق استوایی رخ میدهد و بررسیها حاکی از نابودی بیش از ۱۵۸ هزار کیلومتر مربع از آنها است. و بسیاری از مناطق بکری که در گذشته غیرقابل دسترس بودهاند با وجود جادههای احداث شده در دل جنگلهای متراکم این ناحیه اکنون در دسترس هستند. علاوه بر این گزارشات بانک جهانی (The World Bank) خبر از نابودی بیش از ۱۰میلیون کیلومترمربع از مناطق جنگلی کل دنیا از ابتدای قرن بیستم تاکنون داده است که حدوداً یکمیلیون و ۳۰۰ هزار کیلومترمربع آن مربوط به ۲۵ سال گذشته است.
در گزارشهای گاردین نیز ادعا شده است که در هر ثانیه بخشی به وسعت یک زمین فوتبال از جنگلهای سراسر دنیا کم میشود که بیشتر به دنبال ایجاد زمینهای زراعی و یا چراگاه رخ میدهد. در این میان نمیتوان از نقش آتشسوزیها در از بین رفتن جنگلهای گرمسیری چشمپوشی کرد ولی باید گفت احتمال رخ دادن آتشسوزی طبیعی در این مناطق بسیار نادر است.این روش جنگلزدایی توسط انسان و بهمنظور پاکسازی زمین از درختان برای تبدیل آنها به زمینهای زراعی و چراگاه اتفاق میافتد. در این موارد پس از قطع درختان و خارج کردن چوب ارزشمند آنها از محیط، بقایای پوششهای گیاهی باقی مانده به آتش کشیده میشود.
به گفته اتحادیه دانشمندان نگران (UCS) عمدهترین دلیل این اقدام افزایش تقاضای جهانی برای گوشت گاو، سویا، روغن پالم و محصولات چوبی است که منجر به کاهش ۳۸هزار و ۳۰۰کیلومترمربع از این جنگلها شده است. روغن پالم رایجترین، ارزانترین و فراوانترین روغن گیاهی است که در ترکیبات نیمی از کل محصولات سوپرمارکتها بکارمیرود. به همین دلیل میزان قطع درختان نخل گرمسیری هر روز در حال افزایش است. در سال ۲۰۱۹ تعداد اینگونه آتشافروزیها در برزیل به بیش از ۸۰ هزار بار رسید که نسبت به سال ۲۰۱۸ با افزایشی ۸۰ درصدی مواجه بوده است.
مشکلات ناشی از جنگلزدایی
یکی از معایب جنگلزدایی تأثیر منفی آن بر کیفیت آب است چرا که بر اساس گزارش FAO در سال ۲۰۱۸، سه چهارم از آب شیرین زمین از حوضههای جنگلی تأمین میشود و از بین رفتن درختان برابر با کاهش کیفیت آب است .
گزارش "بخش جنگلهای جهان سازمان ملل متحد" در همین سال نشان داد که بیش از نیمی از جمعیت جهان برای تأمین آب آشامیدنی و نیز آب مورد استفاده در کشاورزی و صنعت به آبخیزهای جنگلی وابسته هستند. از سوی دیگر جنگلزدایی در مناطق گرمسیری میتواند بر نحوه تبخیر آب تأثیر بگذارد که این امر منجر به کاهش بارندگیها میشود.
مطالعات انجام گرفته در سال ۲۰۱۹ نیز نشان داد که بخشهایی از جنگلهای بارانی آمازون که به زمینهای کشاورزی تبدیل شده است، دمای خاک و هوای بالاتری نسبت به سایر مناطق دارند که این مسأله میتواند منجر به شدت یافتن شرایط خشکسالی شود. در عوض زمینهای جنگلی با وجود تبخیر و تعرق بالا که تقریباً سه برابر بیشتر از مزارع است، بخار آب بیشتری به هوا اضافه میکند.
از دیگر نقشهای مفید درختان توانایی آنها در جذب دیاکسیدکربن است که منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از فعالیتهای انسانی میشود. با ادامه و شدت یافتن تغییرات آب و هوایی، درختان نقش مهمی در محدود کردن انتشار گازهای کربن یا جذب و تصفیه دیاکسیدکربن اضافی ایفا میکنند.
تخمین زده میشود که درختان گرمسیری به تنهایی حدود ۲۳ درصد از کاهش دمای لازم برای جبران تغییرات آب و هوایی را فراهم میکنند. از سوی دیگر علاوه بر اینکه جنگلزدایی منجر به از بین رفتن پوشش گیاهی برای مقابله با افزایش دیاکسیدکربن میشود، عملیات پاکسازی جنگلها هم باعث تولید گازهای گلخانهای می شود. در حقیقت بیش از ۲۰درصد گازهای گلخانهای امروزی در اثر جنگلزدایی است.
راهکارهای جایگزین جنگلزدایی
ایجاد گزینههای جایگزین برای جنگلزدایی با کاهش نیاز به پاکسازی محیطهای جنگلی از درختان میتواند نقش مهمی در جلوگیری از تأثیرات منفی ناشی از نابودی آنها داشته باشد. برای مثال بکارگیری شیوههای کشاورزی پایدار یا استفاده از فنآوریها و محصولات جدید و مبتکرانه که نیاز به کشت و کارهای زمینی را کم میکند، در نظر گرفتن زمان کافی برای طبیعت برای بازسازی خودش، احیای اکوسیستم جنگلی، کاشت مجدد درخت در مناطق پاکسازیشده، احیای منابع آبی و استفاده از جایگزینهای محصولات چوبی نقش مؤثری در این زمینه ایفا میکند.
نظر شما