شایع ترین علامت ابتلا به سل

به گزارش ‌خبرنگار ایمنا؛ بیست ‌و پنجم مهرماه به ‌منظور افزایش آگاهی ‌در مورد سلامت ‌و اختلالات ستون فقرات، روز جهانی ‌ستون ‌فقرات ‌نامیده شده است. تا سال ۲۰۱۲ میلادی هیچ رویداد رسمی به عنوان روز جهانی ‌ستون فقرات وجود نداشت و همین امر باعث شده بود که ‌توجه خاصی به این موضوع مهم نشود. این روز به طور رسمی از سال ۲۰۱۲ میلادی، توسط فدراسیون جهانی ‌کایروپراکتیک ‌و با هدف افزایش آگاهی ‌در مورد سلامت ‌و اختلالات ستون فقرات برگزار شد. در تمام کشورهای دنیا برنامه‌ها و فعالیت‌های ویژه‌ای برای افزایش آگاهی ‌در مورد کمردرد، گردن درد،  اختلالات ستون فقرات و ارایه راهکارهایی ‌برای ‌جلوگیری از آسیب ‌به ستون ‌فقرات ‌صورت می‌گیرد.

ایجاد ‌فرصت‌های ‌مناسب ‌برای ‌بحث ‌و ‌تبادل نظر در مورد انواع اختلالات ستون فقرات، ترویج رویکرد مناسب ‌برای کاهش ‌فشار روی ستون فقرات ‌و افزایش آگاهی ‌عمومی ‌در مورد سلامت ‌و اختلالات ‌ستون فقرات ‌و اتخاذ سیاست‌های لازم در این زمینه اصلی‌ترین ‌اهداف روز جهانی ‌ستون فقرات هستند. کمردرد، گردن درد، بیماری دیسک ‌و ‌انحنای غیر طبیعی ‌ستون فقرات، مهم‌ترین اختلالات ستون فقرات هستند. وضعیت نادرست بدنی، اضافه وزن و چاقی، کفش نامناسب، صندلی و تشک غیر استاندارد و بی‌تحرکی، به افزایش کمر درد و اختلال ستون فقرات دامن می‌زنند.

حرکات ‌ورزشی که ‌زیر نظر متخصص انجام شود ‌و تمرکز آن روی کشش ‌و تقویت ستون مهره‌ها، فیله‌ها ‌و شکم باشد برای سلامت ستون فقرات ‌موثر است. این ‌حرکات ‌منظم باعث ‌توزیع مواد غذایی ‌مورد نیاز دیسک‌های ‌ستون فقرات ‌و بافت‌های ‌نرم اطراف آن می‌شود ‌و علاوه بر تسریع بهبودی، سلامت ‌دیسک‌ها، عضلات، لیگامن‌ها ‌و ‌مفاصل را به دنبال دارد.

توجه ‌به وضعیت ستون مهره‌ها در هنگام ‌نشستن ‌یکی دیگر از مواردی است ‌که برای سلامت ‌ستون ‌فقرات باید ‌مورد توجه قرار گیرد. ستون فقرات ‌به طور طبیعی ‌به ‌صورت یک منحنی S شکل است. نشستن طولانی ‌مدت ‌در یک وضعیت ثابت ‌بیشترین ‌صدمه را به ستون فقرات وارد می‌کند. استفاده از صندلی ارگونومیک ‌و طبی، راه رفتن و انجام حرکات کششی هر ۳۰ دقیقه یک بار به شدت توصیه شده است. جالب است بدانید که فشار وارد شده ‌به ستون فقرات هنگام نشستن، سه برابر بیشتر از زمانی است که راه می رویم یا ایستاده‌ایم.

انتخاب کفش مناسب ‌و طبی، استفاده از تشک و بالش طبی با مشورت پزشک، ورزش ‌شنا، تغذیه سالم ‌و اجتناب از سیگار از دیگر موارد توصیه‌شده برای سلامت ‌ستون ‌فقرات است.

شایع ترین ‌علامت ابتلا ‌به ‌سل

کارشناس ‌مبارزه ‌با بیماری های ‌سل دانشگاه ‌علوم پزشکی ‌شهید بهشتی، گفت: شانس ‌موفقیت درمان بیماران مبتلا به سل در کشور ۸۵ درصد است. سل ‌یک بیماری عفونی است که در اثر مجموعه مایکوباکتریوم های سلی یعنی هر کدام از مایکوباکتریوم های توبرکلوزیس، بوویس و آفریکانوم ایجاد می شود، بیماری که در اکثر موارد ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس یعنی ‌نوع انسانی است. سل می ‌تواند تقریبا تمام اعضای ‌بدن را مبتلا سازد ولی ‌شایع ‌ترین شکل این بیماری، سل ریوی ‌است.

سیمین ‌دخت ‌بیات با اشاره به راه های انتقال این ‌عفونت، اظهار کرد: این میکروب تقریبا همیشه از راه تنفس وارد بدن می شود ولی میکروب سل پس از ورود به ریه و ایجاد ضایعه اولیه می ‌تواند از طریق جریان خون، عروق لنفاوی برونش ها و یا در اثر مجاورت، مستقیما به دیگر قسمت های ‌بدن منتشرشود.

وی ‌با تاکید بر تلاش های ‌معاونت امور بهداشتی دانشگاه در راستای ‌بیماریابی ‌و درمان بیماران مبتلا ‌به سل در منطقه تحت ‌پوشش دانشگاه علوم پزشکی ‌شهید بهشتی، گفت: شاخص ‌میزان بروز بیماری سل ریوی اسمیر مثبت کشوری ۵,۶ درصد، بروز کلی سل ۱۰.۷۵ درصد و موفقیت در درمان آن ۸۵.۵۱ درصد است.

کارشناس مبارزه با بیماری های سل معاونت امور بهداشتی ‌با بیان نحوه انتقال بیماری ‌سل، گفت: میکروب سل به صورت ذرات ریز وارد هوا شده ‌وهمانند سرماخوردگی به فرد منتقل می شود.

وی ‌افزود: این ذرات توسط سرفه، عطسه، صحبت، خنده و یا فریاد بیمار، ایجاد و در هوا پخش می شوند. یک سرفه، عطسه و یا پنج دقیقه صحبت کردن می تواند ۳۰۰۰ ذره میکروبی را وارد هوا کند و چون ذرات میکروبی بیماری سل بسیار کوچک هستند، هوای موجود در هر فضای بسته برای مدت طولانی می تواند به طور معلق باقی بماند.

وی ‌با بیان اینکه میکروب سل در خلط کاملا خشک شده و یا در گرد و غبار معلق پس از ۸ تا ۱۰ روز از بین می رود، خاطرنشان کرد: این میکروب در خاک سرد و سایه دار حداقل ۶ ماه زنده مانده و در خلط در حال پوسیدن و تجزیه، هفته ها و ماهها مقاومت دارد.

بیات گفت: هوای اطاق آلوده شده به میکروب سل، می تواند حتی در زمان غیبت بیمار نیز موجب انتقال بیماری شود. زمانی که فرد سالم در هوای آلوده این ذرات میکروبی تنفس کند، میکروب سل را وارد ریه خود کرده و این میکروب خود را در عرض ۴۸ ساعت به نقاط مختلف بدن می رساند ولی بعد از آن بدن دفاع کرده و اجازه گسترش و فعالیت را به میکروب سل نمی دهد.

کارشناس ‌مبارزه با بیماری ‌های سل معاونت امور بهداشت، گفت: انتقال میکروب سل از بیمار به اطرافیان را در گرو سه عامل اصلی؛ واگیر بودن بیماری سل، محیطی که تماس در آن این بیماری منتقل می شود و مدت زمان تماس ذکر کرد و گفت: بهترین راه برای توقف انتقال، دوری بیمار از اطرافیان و شروع درمان دارویی است.

بیات ‌با تاکید بر ضرورت شروع درمان های دارویی برای کاهش انتقال بیماری ‌سل، افزود: دارو درمانی به میزان قابل توجه ای در روند پیشگیری از پیشرفت این بیماری موثر است، به طوری که واگیردار بودن بیماری سل را سریعا بعد از دو هفته از شروع درمان حتی در صورت مثبت بودن آزمایش خلط کاهش می دهد.

کارشناس مبارزه با بیماری های سل معاونت امور بهداشتی، گفت: افرادی که به مدت طولانی در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به سل واگیردار هستند، بیشترین میزان خطر ابتلاء به سل را دارند و تماس نزدیک بیمار معمولا با اعضای خانواده، هم اطاقی، دوستان و همکاران رخ می دهد.

وی با اشاره به اینکه افراد مبتلا، به دلیل تماس با میکروسکوب سل، در معرض خطر ابتلاء به عفونت سل هستند، اظهار کرد: مکان های پرازدحام، کوچک، سربسته، کم نور، بدون تهویه مناسب و مرطوب بهترین شرایط را برای تسهیل انتقال عفونت ایجاد می کنند.

بیات با بیان اینکه تابش مستقیم آفتاب در عرض پنج دقیقه میکروب سل که «باسیل سل» نام دارد را از بین می برد، گفت: گسترش و سرایت این بیماری بیشتر در خانه ها یا کلبه‌های تاریک اتفاق می افتد به همین دلیل است که در کشورهای گرمسیر و آفتابی از تماس مستقیم اشعه آفتاب برای از بین بردن میکروب سل استفاده می کنند.

وی افزود: اگرچه همه افراد استعداد ابتلا به سل را دارند اما کودکان کم سن، افراد سالمند، افراد مبتلا به بیماری دیابت (مرض قند)، مبتلایان به سوء تغذیه، سرطان ها، نارسایی مزمن کلیه و ایدز و همچنین افرادی که داروهای ضعیف کننده سیستم دفاعی بدن نظیر کورتون و دارهای ضدسرطان استفاده می کنند بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به بیماری سل هستند.

وی تصریح کرد: آلودگی همزمان به ویروس ایدز خطر ابتلا به بیماری سل را بطور معنا داری افزایش می دهد. شایع ترین علامت ابتلا به بیمار سل ریوی را سرفه پایدار به مدت دو هفته یا بیشتر است. این سرفه معمولا همراه خلط و گاهی خلط خونی همراه است و علائمی از جمله تنگی نفس و درد قفسه سینه نیز در مبتلایان وجود دارد.

توصیه هایی درباره غذاهای سرخ شده

کارشناس مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، گفت: برای سرخ کردن غذا روغن‌های گیاهی را با هم مخلوط نکنید، نگذارید ذرات خارجی وارد روغن شوند، به روغن نمک نزنید و حرارت را ملایم نگه دارید.

علی اکبر کمالی اردکانی با اشاره به اینکه هنگام خرید روغن سرخ‌کردنی مانند سایر محصولات غذایی باید به پروانه بهداشتی ساخت، تاریخ تولید، انقضا و شرایط نگهداری آن توجه شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه مردم نمی توانند کیفیت روغن مصرفی شان را بسنجند بنابراین تنها راه، خرید روغن‌هایی است که در کارخانه‌های دارای پروانه های بهداشتی معتبر تولید می‌شوند. 

وی افزود: همچنین اگر روغن سرخ‌کردنی هنگام استفاده دیرتر به نقطه دود رسید، کیفیت بهتری دارد و در صورتی که پس از استفاده رنگ و ظاهرش کمتر تغییر کرد، نشانه مرغوبیتش است؛  کیفیت روغن‌هایی که نقطه دود پایین‌تری دارند و پس از سرخ کردن رنگ و ظاهرشان تغییر چندانی نمی‌کند، بهتر است.  

کمالی خاطرنشان کرد: رنگ روغن نشان‌دهنده سالم یا ناسالم بودن آن نیست و نمی‌توان آن را شاخصی برای کیفیت روغن دانست.  

این کارشناس مسئول با تاکید بر نکات مهم جهت سرخ کردن مواد غذایی، گفت: گام نخست انتخاب صحیح روغن است آن هم روغن مخصوص سرخ کردنی که نقطه دود بالایی دارد،  این روغن‌ها قبل از این‌ که دود کنند و در هوا پخش شوند، می‌توان آن ها را تا درجه بالایی حرارت داد چون وقتی روغن به نقطه دود می‌رسد، ترکیب آن شروع به تغییر می‌کند و کف‌هایی روی آن تشکیل می‌شود که برای بدن مضر است.

وی با اشاره به حذف اقداماتی که ناخواسته باعث دودکردن روغن می شود، اظهارکرد: برای سرخ کردن غذا روغن‌های گیاهی را با هم مخلوط نکنید، نگذارید ذرات خارجی وارد روغن شوند، به روغن نمک نزنید، شعله اجاق گاز را زیاد نکنید و حرارت را ملایم نگه دارید، از طرفی از یک مقدار مشخص روغن چند بار استفاده نکنید، زمان حرارت دهی به روغن را کم کنید و بالاخره ظرف روغن را دور از نور و گرما نگه دارید.

کمالی با تاکید بر راه‌های درست سرخ کردن غذا، گفت: قبل از این که مواد غذایی را داخل روغن بیندازید، ابتدا روغن را تا درجه حرارت مناسب گرم کنید. نمک زدن به مواد غذایی هنگام سرخ شدن را هم فراموش کنید، چون این کار باعث زودتر دود کردن روغن و کاهش عمرش می‌شود. همچنین نمک باعث می‌شود آب مواد غذایی خارج شود و وقتی مواد در روغن افتاد، روغن به بالا پاشیده شود.

این کارشناس تصریح کرد: اگر نمک زدن به غذا در حال سرخ شدن عادت همیشگی شماست و این کار را در ظروف آلومینیومی انجام می‌دهید باید بدانید که نمک به کار رفته در غذا باعث تخریب ظروف آلومینیومی و نفوذ آلومینیوم به درون روغن و در نتیجه ایجاد مسمومیت در انسان می‌شود.

وی یادآور شد: از انباشتن زیاد مواد غذایی در روغن هم پرهیز کنید، چون این کار باعث می‌شود حرارت روغن پایین بیاید و قبل از تشکیل لایه عایق به دور غذا، روغن به داخل غذا نفوذ کرده و حاصل کار، غذایی چرب شود.

کمالی خاطرنشان کرد: ایجاد کف در سطح روغن، تیره شدن روغن، بوی نامطبوع، ظاهر نشدن حباب روی روغن هنگامی که ماده غذایی را به داخل آن می‌اندازید و روان نبودن روغن هنگام ریختن آن در ظرف را از مهمترین نشانه های روغن های فاسد و غیرقابل استفاده  است.

دیابت و اختلالات در گوارش

در اثر عواملی چون افزایش شیوع چاقی ناشی از شکل نادرست زندگی شهر نشینی و افزایش سـن جوامـع بـشری، شـیوع بیمـاری دیابت در جهان بـه سـرعت رو بـه افـزایش اسـت و متاسـفانه ایـن افــزایش در کشورهای در حال توسعه از جمله در کـشور ما چشمگیرتر است. مبتلایان به دیابت بیش از دیگران در معـرض خطـر بـروز عوارضـی مانند اختلالات بینایی، حملات قلبی– عروقی، قطع پا و یا نارسـایی کلیوی قرار دارند. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که با رعایـت برنامـه غذایی سالم، اعتدال در مصرف غذا، داشتن فعالیت فیزیکی منظم، کنترل دقیق قند خون و... از بروز بسیاری از این عوارض جلوگیری می‌شود و بدین طریق بیماران دیـابتی مـی‌تواننـد از یـک زندگی سالم و طول عمر طبیعی بهره‌منـد شوند.

اختلال گوارشی ناشی از دیابت

از ابتدای زمان تشخیص دیابت نوع دو و از پنج سال بعد از شروع دیابت نوع یک، ‌ممکن است کار دستگاه گوارش مختل شود. اگر قند خون به مدت طولانی بالا باشد، تغییرات شیمیایی در رشته‌های عصبی ایجاد شده و عروق تغذیه کننده این رشته‌ها دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند. در نتیجه، ‌کار رشته‌های عصبی معده و روده مختل و یا به کلی متوقف می‌شود. پیامدهای این وقایع می‌توانند تاخیر در تخلیه محتویات معده و یا بروز یبوست و اسهال دیابتی باشد.

اسهال دیابتی

در بیمار دیابتی، کندی حرکت روده باعث رشد بیش از حـد بـاکتری‌های روده می‌شود. تجمع باکتری‌ها در روده باعث بروز اسهال می‌شود. در صورت اثبات این حالت ممکن است برای بیمار آنتی‌بیوتیـک یا داروهای دیگری تجویز شود. علل دیگری هم وجود دارند که می‌توانند باعث بروز اسهال در بیمـار دیـابتی شـوند. در صـورت بـروز اسهال در بیمار دیابتی و ادامه آن به مدت بیش از دو هفته، ضمن نیـاز به کنترل دقیق قند خون، مراجعه به پزشک متخصص گـوارش لازم است.

یبوست دیابتی

ممکن است فرد دیابتی دچار یبوست شود کـه با مصرف غـذاهای حـاوی فیبـر مثـل میـوه، سبزی، خوردن مایعات کافی و انجام فعالیت‌های ورزشی تا حدی بهبود می‌یابد. در مواردی که یبوست طـول کـشیده، ممکن است پزشک داروهایی را برای بیمار تجویز کنـد. بررسی علـت بـروز یبوسـت در بیمـار دیــابتی توســط پزشــک متخـصص گـوارش لازم است.

بنابر اعلام پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، علائم تاخیر در تخلیه معده شامل سوزش سردل، تهوع، استفراغ غذاهای هضم نشده، احساس پری شکم و سیری زودرس، کاهش وزن، نفخ شکم، نوسان در میزان قند خون، کاهش اشتها، برگشت غذا از معده به مری و... است که البته شدت این نشانه‌ها می‌تواند کم، متوسط یا زیاد باشد.

چشم‌ها از کشنده‌ترین بیماری‌ها خبر می‌دهند

چشم‌ها اعضای هوشمندی هستند که می‌توانند از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های کشنده خبر دهند. چشم‌ها تنها اعضای بدن هستند که بدون آن که نیاز به جراحی داشته باشند می‌توان به آن‌ها نگاه کرد و رگ‌ها و اعصاب‌ مربوط و تغییرات را در آن‌ها دید. این عضو حیاتی اندام پیچیده‌ای است که بسیاری از پزشکان بر اساس تغییرات آن می‌توانند نشانه‌های بسیاری از بیماری‌ها را تشخیص می‌دهند. در ادامه به برخی از بیماری‌هایی که علائم بروزشان در ابتدا در چشم‌ها ظاهر می‌شود، اشاره می‌کنیم.

ایدز و سرطان

یکی از شگفتی های چشم آن است که پزشکان می‌توانند بیماری ایدز و بسیاری از سرطان‌ها را با معاینه این عضو تشخیص دهند، زیرا ایدز می‌تواند منجر به ایجاد بیماری‌های جدی مرتبط با چشم مانند رتینیت یا ورم رنگیزه ای شبکیه، التهاب شبکیه و در نهایت کوری شود. علائم اولیه رتینیت، تاری دید، بروز لکه‌های سیاه و سفید در دید، احساس نقطه کور و چشمک زدن چراغ‌های روشن در چشم است.

تومور

گاهی شاهد تغییرات عجیبی در چشم ها هستیم برای نمونه ممکن است مردمک یکی از چشم‌ها بزرگتر از دیگری شود، این نشانه نگران کننده نیست، اما اغلب در ۲۰ درصد مردم دیده می‌شود، این حالت در برخی موارد ممکن است در اثر سندرم هونر به وجود بیاید که یکی از علائم تومور در قفسه سینه یا گردن است، از این رو چنین علائمی بدون فوت وقت باید به سرعت درمان شود.

ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس

نوریت اپتیک یا التهاب عصب بینایی می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به ام اس باشد که یک بیماری دژنراتیو سیستم عصبی است. این التهاب در ۷۵ درصد از بیماران مبتلا به ام اس رخ می‌دهد و در ۲۵ درصد اولین علامت این بیماری است. مبتلایان به نوریت اپتیک، اغلب دید مبهمی دارند.

پرکاری تیروئید

بیرون‌زدگی کره چشم از حدقه از جمله بیماری‌های چشمی است که اغلب در بیماری پرکاری تیروئید یا گریوز دیده می‌شود. میزان بیرون‌زدگی چشم توسط وسیله‌ای بنام اگزوفتالومتر سنجیده می‌شود. از علائم دیگر بیماری گریوز نبض سریع و نامنظم، کاهش وزن، عصبانیت، چشم‌های متورم و پف کرده است.

دیابت

بیماران مبتلا به دیابت ممکن است عوارض چشمی ناشی از بیماری‌های مزمن را تجربه کنند. این بیماران شانس بیشتری در ابتلا به گلوکوم دارند و رتینوپاتی غیر پرولیفراتیو و رتینوپاتی پرولیفراتیو و فشار در چشم از عوارض دیگر دیابت است که علائم آن در چشم ها بروز می کند.

التهاب مفاصل

هر بیماری التهابی مانند بیماری‌های آرتریت روماتوئید و التهاب مفاصل که بر کلاژن (جزء اصلی بافت همبند بدن) تاثیر می گذارد، می تواند به صلبیه یا سفیدی چشم و قرنیه هم آسیب برساند.