«اینستکس» مُسکنی برای اقتصاد بحران زده ایران است

شهروز ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا پیرامون اینستکس گفت: مفهوم اینستکس، مخفف عبارت ابزار پشتیبانی مبادلات تجاری است که  با یک مکانیزم پرداخت ویژه به شرکت‌ها اجازه می‌دهد بدون قرار گرفتن در معرض تحریم‌های آمریکا به تجارت مشروع با ایران ادامه دهند.

ابراهیمی افزود: آمریکا با نفوذی که در جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی دارد، باعث تحریم سیستم بانکی ایران از طرف سوئیفت شد و ایران برای ارتباطات مالی بین المللی خود چاره ای جز روی آوردن به این سازو کار جدید اروپا ندارد و سعی می کند این سازو کار مالی را در آینده جایگزین سوئیفت برای ارتباطات مالی بین المللی خود قرار دهد. 

این استاد دانشگاه افزود: در مرحله نخست این مکانیزم تجاری فقط مبادلات دارویی، پزشکی و غذایی را تحت پوشش قرار می دهد که شباهتی به قانون نفت در برابر غذا دارد، اما اگر به تدریج دامنه فعالیت این مکانیزم گسترش یابد می‌تواند در این شرایط بحران اقتصادی و تحریم های آمریکا برای ایران مفید واقع شود.

ابراهیمی در رابطه با محدودیت‌های اینستکس گفت: طبیعتا این مکانیزم جایگزین سوئیفت برای ایران نخواهد بود و هزینه‌های زیادی در مقایسه با سوئیفت برای ایران به ارمغان می آورد؛ به ویژه اینکه ایران در مقابل صادرات نفت به اروپا وجهی دریافت نمی کند، بلکه اروپا در قبال  ارزش نفت صادر شده متعهد به عرضه کالا به ایران می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: با این وجود بزرگترین مشکل ایران در سازو کار مالی جدید به عضویت بانک های اروپایی در سوئیفت و محدودیتی  که سوئفیت برای همکاری با بانک های ایرانی اعلام کرده است، بر می گردد؛ چرا که بانک‌های جهانی نیز به دلیل ترس از  تحریم های آمریکا و سوئیفت حاضر به همکاری با بانک های ایران نمی شوند.

این استاد دانشگاه افزود: اروپا به دو دلیل این کانال تجاری را برای ایران فراهم کرده است؛ نخست اعلام استقلال خود در برابر سیاست های آمریکا که ریسکی بزرگی است؛ چون امکان دارد در معرض تحریم‌های آمریکا قرار بگیرند و دلیل دوم؛ جلوگیری از خروج ایران از تعهدات برجام است؛ زیرا ایران با خروج از برجام می‌تواند به عنوان تهدید بزرگی در خاورمیانه تلقی شود.

احتمال ۹۹ درصدی تصویب پالرمو در مجمع تشخیص

ابراهیمی تصریح کرد: طبق متن رسمی منتشر شده توسط سه کشور اروپایی، این مکانیزم بر اساس قوانین مالی سازمان ملل و اتحادیه اروپا، قوانین ضد پولشویی AML و تأمین مالی تروریسم CFT عمل خواهد کرد و در صورت عدم تصویب قوانین ضد پولشویی، این مکانیزم کارایی  خود را از دست خواهد داد، بنابراین به احتمال ۹۹ درصد قوانین مبارزه با پولشویی و پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام  به تصویب خواهد رسید.

این استاد دانشگاه با اشاره به ادعای همتی، رییس بانک مرکزی مبنی بر جایگزینی پیام رسان های مالی در صورت عدم تصویب پالرمو گفت: این امر در تئوری امکانپذیر است؛ زیرا پیام رسان های مالی زیادی در دنیا طراحی شده مانند پیام رسان مالی چین که ارز آن یوآن است، یا پیام رسان  ریپل که با واحد ارزی بیت کوین کار می کند و امکان پیوستن بانک های جهانی به این پیام رسان ها وجود دارد، اما پیوستن به این معاهدات به راحتی و با سرعت امکان پذیر نیست و طبیعتا این پیام رسان های مالی نیز  قوانین ضد پولشویی را در  قوانین خود جای داده اند.

ابراهیمی با انتقاد از مشکلات دیرینه اقتصادی کشور افزود: ایران همیشه درگیر مشکلات و بحران‌های اقتصادی بوده است و پیوستن به مکانیزم مالی اروپا و برجام و… به عنوان مسکنی برای مشکلات ایران عمل می‌کنند، اما به عنوان التیام نهایی برای بحران های اقتصادی ایران به حساب نمی آیند.

این تحلیلگر مسائل بین المللی خاطر نشان کرد: تا زمانی که ایران مانند سایر کشورها قاعده مند نباشد، مطمئنا مشکلات در کشور ادامه خواهد داشت و استرس بحران‌های اقتصادی و  تهدیدهای نظامی بر مردم فشار می آورد، متأسفانه ایران نتوانسته در مدیریت سیاست خارجه و اقتصاد بین الملل  به خوبی عمل و سعی کند بحران های ایجاد شده را با مذاکره و گفت‌و گو برطرف کند.