"کم ماهیچگی"؛ بیماری شایع سالمندان/ عدم تحرک باعث به از دست رفتن سریع عضله می شود

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، رژیم غذایی کم کالری و کم پروتئین به از دست رفتن توده عضلانی منجر می شود . کم ماهیچگی یا سارکوپنیا یک بیماری شایع است که 10 درصد از بزرگسالان بالای 50 سال را تحت تاثیر قرار می دهد. در شرایطی که این بیماری می توان امید به زندگی و کیفیت زندگی را کاهش دهد، برخی اقدامات می توانند به پیشگیری و حتی معکوس کردن آن کمک کنند.

اگرچه برخی دلایل کم ماهیچگی، پیامدهای طبیعی افزایش سن هستند، موارد دیگر قابل پیشگیری هستند. در حقیقت، یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می تواند کم ماهیچگی را معکوس کرده، طول عمر و کیفیت زندگی را افزایش دهد. در خصوص بیماری کم ماهیچگی و نشانه های بیماری با "دکتر علیرضا مقتدری، متخصص طب فیزیکی  و الکترودیاگنوز" به گفتگو پرداختیم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می گذرد:

کم ماهیچگی چیست و چه افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

کم ماهیچگی یک بیماری مرتبط با سن است که به واسطه آن فرد انحطاط عضلانی را تجربه می کند و بیشتر در میان افراد بالای 50 سال شایع است. این در حالی است که پس از میان سالی، بزرگسالان هر ساله به طور میانگین سه درصد از قدرت عضلانی خود را از دست می دهند. این شرایط توانایی آنها را در انجام فعالیت های روزانه محدود می کند. متاسفانه، کم ماهیچگی امید به زندگی را در افراد مبتلا نسبت به افرادی که از نیروی عضلانی عادی برخوردار هستند، کاهش می دهد.

افزایش سن چه تاثیری در روند بیماری دارد؟

در واقع کم ماهیچگی به واسطه عدم تعادل بین سیگنال های رشد سلول عضلانی و سیگنال های پارگی رخ می دهد. فرآیندهای رشد سلولی به نام آنابولیسم شناخته می شوند و فرآیندهای پارگی سلول ها کاتابولیسم نام دارند. به عنوان مثال، هورمون های رشد به همراه آنزیم های تخریب کننده پروتئین عمل می کنند تا عضله طی یک فرآیند رشد، استرس یا آسیب، و یا تخریب همچنان پایدار باقی بماند و سپس بهبود یابد.

 این چرخه همواره رخ می دهد و زمانی که همه چیز متعادل است، عضله قدرت خود را در طول زمان حفظ می کند. اما با افزایش سن، بدن در برابر سیگنال های رشد عادی مقاوم می شود و تعادل به سمت کاتابولیسم و کاهش عضله متمایل می شود.

کدام عوامل از دست دادن عضله را تسریع می کنند؟

اگر چه افزایش سن شایع ترین دلیل کم ماهیچگی است، عوامل دیگری نیز می توانند محرک عدم تعادل بین آنابولیسم و کاتابولیسم عضلانی باشند که شامل سبک زندگی کم تحرک، رژیم غذایی نامتعادل، التهاب و استرس شدید است.

آیا بی حرکتی ناشی از آسیب دیدگی یا بیماری می تواند منجر به بیماری "سارکوپنیا" شود؟

استفاده نامناسب از عضله یکی از محرک های اصلی کم ماهیچگی است که به از دست دادن سریع تر عضله و افزایش ضعف منجر می شود. استراحت در تختخواب یا بی حرکتی پس از یک آسیب دیدگی یا بیماری می تواند به از دست رفتن سریع عضله منجر شود. این در حالی است که حتی دو تا سه هفته کاهش پیاده روی و دیگر فعالیت های منظم روزانه برای کاهش توده عضلانی و قدرت آن کافی است.

در واقع دوره های کاهش فعالیت می تواند به یک چرخه معیوب تبدیل شوند. در این شرایط، قدرت عضلانی کاهش می یابد که افزایش خستگی و دشواری بیشتر در بازگشت به فعالیت عادی را به همراه دارد.

رژیم غذایی نامتعادل چه نقشی در از دست دادن توده عضلانی دارد؟

یک رژیم غذایی که کالری و پروتئین مورد نیاز بدن را تامین نمی کند به کاهش وزن و از دست رفتن توده عضلانی منجر می شود. متاسفانه، رژیم های غذایی کم کالری و کم پروتئین با افزایش سن و به واسطه تغییرات در حس چشایی، مشکلات دندان، لثه و بلع، یا دشواری در خرید و پخت و پز بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. برای کمک به جلوگیری از کم ماهیچگی دانشمندان مصرف 25 تا 30 گرم پروتئین در هر وعده غذایی را توصیه کرده اند.

در چه مواردی التهاب، منجر به بیماری "سارکوپنیا" می شود؟

پس از یک آسیب دیدگی یا بیماری، التهاب سیگنال هایی را به بدن برای پارگی و سپس بازسازی گروه های سلول های آسیب دیده ارسال می کند. همچنین بیماری های بلند مدت یا مزمن نیز می توانند به شکل گیری التهاب منجر شوند که تعادل در پارگی و بهبود را بر هم می زنند و به از دست رفتن عضله منجر می شوند.

استرس شدید چه تاثیری در کاهش توده عضلانی دارد؟

کم ماهیچگی در تعداد از بیماری های دیگر که استرس در بدن را افزایش می دهند، شایع است. به عنوان مثال، افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی و تا 20 درصد از افراد دارای نارسایی قلبی مزمن کم ماهیچگی را تجربه می کنند. همچنین در بیماری مزمن کلیوی، استرس در بدن و کاهش فعالیت به از دست دادن عضله منجر می شود. سرطان و روش های درمانی سرطان نیز استرس زیادی در بدن ایجاد می کنند و در نتیجه به کم ماهیچگی منجر می شوند.

نشانه های بیماری کم ماهیچگی چیست؟

نشانه های کم ماهیچگی در نتیجه از بین رفتن قدرت عضلانی شکل می گیرند. نشانه های اولیه شامل احساس ضعف جسمانی و دشواری در بلند کردن اجسامی که تا پیش از این به راحتی صورت می گرفت، می شوند. این در حالی است که آزمایش قدرت پنجه دست در برخی مطالعات برای کمک به تشخیص کم ماهیچگی مورد استفاده قرار گرفته و ممکن است در برخی کلینیک ها نیز از این روش کمک گرفته شود.

همچنین کاهش قدرت ممکن است خود را به روش های دیگر از جمله پیاده روی آرا متر، خستگی سریع و آسان و علاقه کمتر به فعال بودن نشان دهد. کاهش وزن بدون دلیلی مشخص نیز می تواند یکی از نشانه های کم ماهیچگی باشد.