محله محوری اصفهان از گذشته تا کنون

 از گذشته های دور محله های شهرها در شکل دهی و سازماندهی امور شهری جایگاه ویژه داشته اند. اهالی محله در گذشته جهت مدیریت، آبادانی، پاکسازی و ایجاد امنیت با یکدیگر مشارکت می‌کردند و در تمام مسایل مربوط به محله، نقش شهروندان بسیار حایز اهمیت بود.
با تحولات سریع در دوران معاصر و ورود به مرحله گذار، تغییر زیربناهای معیشتی و روابط اجتماعی این فعالیت‌ها را تغییر داد و ساکنان محلات را از هویت خاص محله خود تهی نمود.
شهر باستانی، توریستی اصفهان در مرکز ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود این شهر  که در دوران معاصر به لحاظ جمعیت پس از تهران و مشهد سومین شهر بزرگ و توسعه یافته ایران و یکصد و هفتاد و یکمین شهر پرجمعیت دنیاست دارای محله های فراوانی است که برخی از گذشته به یادگار مانده اند و برخی دیگر طی سالیان گذشته در جریان تحولات روز به وجود آمده اند که این تحولات خود در تغییر ساختار محله های قدیمی نیز اثرگذار بوده است. 
اصفهان قديم از دو محله كهن و معروف جويباره كه آن را نعمت‌الهي يا نعمتي مي‌خواندند، و محله دردشت كه آن را حيدري مي‌گفتند، تشكيل يافته بود. پس از بناي مسجد جامع اصفهان در محله يهوديه نیز پانزده محله باطرقان، فرسان، جروان، پوان، خرجان، فلفلان، سنبلان، فراآن، كماآن، لنبانِ اشكهان، خشينان، بروسكان، خابجان و جوزدان به آنها اضافه شد.
در دوره صفوی حدود چهل محله كوچك و بزرگ، شهر اصفهان را تشكيل مي‌داد اما به تدریج با بزرگ تر شدن این شهر و تبدبل شدن آن به یک قطب توریستی، صنعتی محله های جدیدی به وجود آمدند که بر غنای این شهر افزودند هر چند شاید برخی محلات قدیمی در این میان مهجور ماندند بعضي از این محله‌هاي قديمی عبارت بوده‌اند از:
محله دولت، باغ جنت، عباس‌آباد ، لنبان واقع در شمال غربي، باغ كاران واقع در جنوب شرقي كه امروزه به نام خواجو شهرت دارد، چهارسو، شيرازي ها، شمس آباد، چرخاب، حسن‌آباد، خواجو، ترواسكان (تل واژگون)، ظله، پاقلعه، قصر منشي (قبرستان موشي)، كران، احمدآباد، يزدآباد، گلبهار، جويباره، حسين‌آباد، طوقچي، دردشت، شاه شاهان (شهشهان)، آسنجان، فلفل‌چي، چمبلان كه به سنبلستان مشهور است، جماله، كله، نيماورد، مسجد حكيم، دروازه نو، بيدآباد، شيش، دركوشك، محله نو، مستهلك، مورنان، خاوجان، باغات، شيخ يوسف، ميدان قديم، لِتور، گود مقصود، بيك، چنار سوخته، حيدرخانه، باغ همايون، قبله دعا، سينه پاييني، پايين دروازه، باقالا فروشان، تخت گنبد، پشت مطبخ، جلفا، سيچان، مارنان، حسين‌آباد، قنان، خلجا و بعضي محلات كوچك و بزرگ ديگر که البته برخی از اين محله‌هاي بزرگ خود شامل چند محلّة كوچكتر هستند. در این زمینه می توان به محلّة جويباره كه مشتمل بر ميدان مير، دارالبطيخ، سيد احمديان، درب دريچه، سلطان سنجر، باشاخ و يازده پيچ که امروزه كوچه يازده پيچ نامیده می شود و در چهارباغ پايين و نزديك پشت بارو قرار دارد، می باشد که بيشتر این محله ها هنوز پابرجا بوده به همان نام اصلي شهرت دارند.
با توجه به این تغییر و تحولات سریع و مهجور ماندن برخی از محلات شهرداری اصفهان با رویکردهای محله‌ای و ارج نهادن به محلات شهری به اجرای تعدادی طرح در سطح شهر همت گماشته تا با ظرفیت‌سازی برای شورایاری‌ها در حوزه آسیب‌های اجتماعی و جلب مشارکت مردم محلات در راستای شناسایی آسیب‌های محله ها حرکت نماید به طوری که رويكرد محله محوري و تلاش براي تحقق مديريت شهري محله محور  جايگاه خاصي را در پژوهش ها و سياست هاي مرتبط با امور شهري این کلان شهر به خود اختصاص داده است.
 دستورالعمل مشاركت هاي اجتماعي در محلات شهر اصفهان گامي در جهت تحقق اين رويكرد در مديريت شهري اصفهان است./19