به گزارش خبرگزاری ایمنا، سیستم آبی تاریخی شوشتر که به نام سازه‌های آبی تاریخی شوشتر نیز نامیده می‌شود، مجموعه‌ای به هم پیوسته از ۱۳ اثر تاریخی شامل پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌های دست‌کند و تونل‌های عظیم هدایت آب است.
این ۱۳ اثر به‌صورت یک سیستم واحد هیدرولیکی و در ارتباط با یکدیگر کار می‌کنند و در دوران هخامنشیان تا ساسانیان برای بهره‌گیری بیشتر از آب ساخته شده‌اند؛ در سفرنامه مادام ژان دیولافوآ باستان‌شناس نامدار فرانسوی از این محوطه به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است.
این ۱۳ اثر تاریخی به فاصله کمی از یکدیگر در محدوده شهر شوشتر واقع شده‌اند که با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵، با عنوان سیستم آبی تاریخی شوشتر به صورت یکجا به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسیده‌اند؛ در بعضی وب‌سایت‌های غیرایرانی از تصویر سازهای آبی شوشتر برای معرفی ایران استفاده شده است.
یکی از نمادین‌ترین عناصر سازه‌های آبی شوشتر، بند قیصر یا بند شاهنشاه است؛ این سد که در زمان سلطنت امپراتور روم والرین (قرن سوم میلادی) ساخته شد، نمونه‌ای از مهارت‌های مهندسی پیشرفته تمدن ساسانی است؛ این جریان آب را تنظیم می‌کرد و آبیاری زمین‌های کشاورزی را فراهم می‌کرد و در عین حال به عنوان یک ساختار دفاعی در برابر مهاجمان بالقوه عمل می‌کرد.
کانال گرگر، بخشی از سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر، نقش تعیین‌کننده‌ای در انحراف آب از رودخانه کارون و توزیع آن در سطح شهر و مناطق اطراف آن داشت؛ این کانال به همراه سدها، تونل‌ها و آبشارهای به هم پیوسته، تأمین آب قابل اطمینان برای آبیاری، مصارف شهری و مصارف صنعتی را تضمین می‌کرد؛ بناهای آب شوشتر با توجه به اهمیت تاریخی و درخشش معماری، در سال ۲۰۰۹ به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
نام سازه‌های آبی شوشتر برگرفته از شهری است که در آن قرار دارند، شوشتر. نام شوشتر به خودی خود دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی است که نشان‌دهنده ریشه‌های باستانی منطقه و برجستگی آن به عنوان مرکز مهندسی هیدرولیک در دوران باستان است. اعتقاد بر این است که ریشه‌شناسی «شوشتر» منشأ باستانی دارد که از زبان ایلامی، زبانی باستانی که قبل از ظهور امپراتوری ایران در این منطقه صحبت می‌شده است، نشئت می‌گیرد، با این حال معنای دقیق این نام همچنان موضوع بحث بین مورخان و زبان‌شناسان است.
نام «سازه‌های آبی شوشتر» به عنوان یک اصطلاح مناسب و توصیفی برای اشاره به شبکه سیستم‌های هیدرولیک شامل کانال‌ها، سدها، پل‌ها و آسیاب‌ها در داخل شهر شوشتر است، این سازه‌ها جدایی‌ناپذیر از هویت و تاریخ شوشتر هستند و نماد میراث غنی این شهر و تسلط آن بر تکنیک‌های مدیریت آب با قدمت بیش از دو هزار سال است.
این نام به تمایز این شاهکارهای مهندسی قابل توجه از سیستم‌های مدیریت آب مشابه موجود در مناطق دیگر کمک می‌کند و اهمیت فرهنگی و تاریخی منحصر به فرد میراث هیدرولیک شوشتر را برجسته می‌کند. به عنوان یک میراث جهانی یونسکو، نام «سازه‌های آبی شوشتر» شناخت جهانی و اهمیت این شگفتی‌های باستانی را بیشتر تقویت می‌کند.
نظر شما