به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، طراحی فضاهای شهری، فضاهای عمومی را به محیط‌های پویایی تبدیل می‌کند که بازتاب آرمان‌های جوامعی هستند که به آن خدمت می‌کنند. این رویکرد فراتر از طراحی شهری استاندارد است و ارتباط بین افراد و محیط اطراف را تقویت می‌کند. طراحی موفق باید علاوه بر کاربردی بودن، رفاه و سلامت جسمی و روانی افراد را در اولویت قرار دهد، عناصر فرهنگی، سنتی و هویتی هر منطقه را به نمایش بگذارد، امنیت همه افراد از کودکان تا سالمندان را تضمین کند و حس تعلق به جامعه را میان اعضا تقویت کند. موفقیت پروژه‌های اجراشده در شهرهای سرد اروپایی همچون هلسینکی نشان می‌دهد که چگونه طراحی هوشمندانه می‌تواند شهرها را برای هر فصل پویا، فراگیر و جذاب کند.
توجه به فرهنگ در طراحی فضاهای شهری موضوعی حیاتی است و فضاهای عمومی را به مکان‌های پویایی تبدیل می‌کند که تاریخ، سنت‌ها و خلاقیت محلی در آن شکوفا می‌شوند. تنوع طراحی‌ها می‌تواند از طریق عناصری همچون مسیرهای در دسترس، علائم چندزبانه و مکان‌های تجمع بین نسلی فضاهای عمومی را غنی کند تا افراد در هر سن و با هر زمینه‌ای، احساس ارزش واقعی و تعلق به جامعه داشته باشند.
مکان‌سازی فصلی با طراحی برنامه‌های متناسب با روزهای سرد و گرم سال، این مفهوم را یک گام جلوتر می‌برد و تضمین می‌کند فضاهای عمومی در تمام سال فعال و جذاب باقی بمانند. هر فصل می‌تواند فرصت‌های جدیدی را از طریق بازارهای فصلی یا جشنواره‌های تابستانی در فضای باز، برای ارتباطات ایجاد کند. مکان‌سازی فصلی فضاهای عمومی را به پلتفرم‌های زنده تبدیل می‌کند که در هر فصل، هویت جدیدی به خود می‌گیرند. برگزاری رویدادهای فصلی همچون نمایشگاه‌های بهاری یا کارگاه‌های پاییزی، حس تعلق به مکان را در ساکنان و بازدیدکنندگان عمیق‌تر می‌سازد. این فرایند با ترکیب عناصر محلی، فرهنگی و محیطی، فضاهای عمومی را به کانون‌های پایدار فعالیت اجتماعی تبدیل می‌کند که در هر موقع از سال، تجربه‌های منحصربه‌فردی را خلق می‌کنند.
طراحی فضاهای شهری برای روزهای سرد
طراحی فضاهای مناسب برای روزهای سرد، به جای استفاده از شرایط بد آب‌وهوا به‌عنوان بهانه‌ای برای استفاده کم از فضاهای عمومی، بر خلاقیت تأکید دارد تا چالش‌های روزهای سردتر، برفی و بارانی را حل کند. طراحان و مدیران شهری می‌توانند با همکاری تمام ساکنین، فضاهای عمومی موجود را ارزیابی کنند و فعالیت‌هایی همچون استراحت، تعاملات اجتماعی و بازی را برای شرایط مختلف تطبیق دهند.
مشارکت تمام نسل‌ها در طراحی فضاهای شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مطالعات نشان می‌دهد کودکان حتی در روزهای سرد تمایل به استفاده از مبلمان فضای باز دارند، نوجوانان اغلب فضاهای دورهمی مناسب در سرما ندارند و سالمندان با احساس تنهایی در روزهای سرد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. طراحی فضاهای شهری باید نیازها و شرایط متنوع آب‌وهوایی را در نظر بگیرد تا همبستگی اجتماعی و استفاده پایدار از این فضاها تضمین شود.
محققان پروژه‌ای را در شهر کراوای فنلاند را اجرا کردند و با همکاری جوانان محلی مسیرهای روزانه و نقاط علاقه‌مندی آنها را ترسیم و کمبود فضاهای جذاب زمستانی را شناسایی کردند. برای حل این چالش، کارگاه‌های خلاقانه‌ای برگزار کردند که به آزمایش شهری با نیمکت‌های ماژولار، سایبان‌ها و نورپردازی نوآورانه انجامید. بازخورد این پروژه و نتیجه نهایی بسیار مثبت ارزیابی شد.
زیرساخت‌ها و امکانات شهری باید در شرایط آب‌وهوایی مختلف کار کنند. استفاده از عناصر فصلی همچون آثار هنری تعاملی مرتبط با باران یا سایبان‌های با اندازه‌های مختلف برای پناه از برف و باران یا آفتاب شدید تابستان، نورپردازی مؤثر و طراحی مبلمان مقاوم در برابر تغییرات جوی، تأثیر چشمگیری بر کاربرد این فضاها و تأمین رفاه و آسایش شهروندان دارد که اغلب با راه‌حل‌های ساده اما خلاقانه قابل دستیابی است.
ادغام عناصر داخلی و خارجی همچون سایبان‌های ساختمانی، مشروط بر اینکه با مقیاس و هدف محل هماهنگ باشد، استفاده از فضاهای شهری را بهینه می‌کند. این هماهنگی نیازمند توجه به اصل محصوریت فضایی است؛ برای مثال، سایبان‌های ساختمانی باید نه‌تنها از نظر ابعاد با محیط اطراف تناسب داشته باشند، بلکه با ایجاد ارتباط بصری و عملکردی با عناصر محلی همچون گذرها، میدان‌ها یا فضاهای فرهنگی، هویت مکانی را تقویت کنند.
تبدیل چالش‌های آب‌وهوایی به فرصت
مونترال با ترکیبی از طراحی شهری هوشمند و فعالیت‌های فصلی، فضاهای منحصربه‌فردی را برای روزهای سرد ایجاد کرده است. این فضاها شامل عناصر طبیعی، زیرزمینی و فرهنگی هستند که هر یک ویژگی‌های خاصی دارند. شهر زیرزمینی RÉSO در این شهر، بزرگترین شبکه زیرزمینی جهان با ۳۲ کیلومتر مسیر و ۱۲۰ ورودی، شامل مراکز خرید، رستوران‌ها و فضاهای عمومی است. این شبکه با حفظ دمای معتدل، گزینه‌ای ایده‌آل برای فرار از سرما است. فعالیت‌های فرهنگی و رویدادهای ورزشی، این شهر را به صحنه‌ای از سرگرمی تبدیل کرده است. ترکیب طبیعت، زیرساخت‌های زیرزمینی و رویدادهای فرهنگی، مونترال را به‌عنوان یک شهر منحصربه‌فرد در روزهای سرد معرفی می‌کند.
اولو در شمال فنلاند نیز نگرش مثبتی به مکان‌سازی فصلی دارد و با نصب سازه‌ها و مبلمان موقت و برگزاری رویدادهای ویژه همچون جشنواره باران و جشنواره یخ، امکانات خلاقانه بی‌نظیری ارائه می‌دهد. شناسایی مکان‌ها، تم‌ها و فعالیت‌های مناسب، شرایط را برای مقابله با تنهایی و بهبود تصویر شهر فراهم کرده است. ساکنان اولو در تمام سال دوچرخه‌سواری می‌کنند و همکاری‌های اجتماعی برای حمایت از کسب‌وکارهای محلی همواره در جریان است.
هنر و طراحی خلاقانه با ترکیب عناصر بصری، عملکردی و فرهنگی، تعامل با فضاهای باز را بازتعریف می‌کند. اگرچه افراد ممکن است در روزهای سرد کمتر در فضای باز باشند، اما مکان‌سازی فصلی با ایجاد تجربه‌های چندحسی، انگیزه استفاده از فضای باز را در تمام طول سال افزایش می‌دهد.
ادغام پایداری در طراحی شهری برای روزهای سرد
استفاده از گیاهان زنده به جای گیاهان مصنوعی، رویکردی پایدار و پویا است که در مکان‌سازی فصلی پیشنهاد می‌شود. اگرچه انتخاب گیاهان مقاوم به شرایط آب‌وهوایی سرد محدود است، ترکیب نورپردازی ال‌ای‌دی با آنها می‌تواند جذابیت بصری را تقویت کند. به‌کارگیری رنگ‌های روشن و نورپردازی پویا برای مقابله با تاریکی روزهای ابری و ایجاد جذابیت بصری، تعامل اجتماعی را تقویت می‌کند.
در حالی که بسیاری از پروژه‌های طراحی فضاهای فصلی بر نورپردازی ثابت تمرکز دارند، طرح نوسان نور شهر هلسینکی با جایگزینی تعاملی و بر پایه صرفه‌جویی انرژی، فضاهای شهری را در ماه‌های سرد زنده می‌کند. این رویکرد همچنین اولویت استفاده از مواد بادوام، قابل استفاده مجدد و عناصر بازیافتی یا زیست تخریب‌پذیر را برای تأثیر بصری بدون قربانی کردن مسئولیت محیطی پیشنهاد می‌کند.
ترکیب هوشمندانه اصول اکولوژیکی، راهکارهای سنتی و فناوری‌های مدرن رویکردی است که نه‌تنها مصرف انرژی را کاهش می‌دهد، بلکه آسایش حرارتی ساکنان را در روزهای سرد تأمین می‌کند. آرایش فضاهای عمومی باید به‌گونه‌ای باشد که پناهگاه‌های طبیعی ایجاد کند و اثرات بادهای سرد را با استفاده از دیوارهای سبز و ساختارهای موج‌شکن کاهش دهد. جهت‌گیری ساختمان‌های عمومی برای جذب حداکثری نور خورشید و ایجاد فضاهای آفتاب‌گیر راهکاری است که با استقبال طراحان شهری روبه‌رو شده است.
کشورهای نوردیک پتانسیل زیادی برای نوآوری در طراحی فضاهای فصلی دارند. ورزش‌های فصلی و فعالیت‌های فضای باز که به‌طور عمیق در زندگی شهری نوردیک ریشه دارند و ابتکاراتی همچون تبدیل میدان‌های عمومی به زمین برف‌بازی و پیست اسکیت، کیوسک‌های شکلات داغ و جشنواره‌های نور از نمونه‌های قابل‌توجه در شهرهای سرد است که فضایی دلپذیر برای شهروندان ایجاد می‌کند.
گام‌های عملی برای مسئولان شهری
شهرها باید نحوه استفاده از فضاهای عمومی در شرایط آب‌وهوایی مختلف را به‌نوعی نقشه‌برداری کنند تا فرصت‌های بهبود را شناسایی کنند. روندهای نوظهور و فناوری‌هایی همچون سنسورها و سیستم‌های GIS می‌توانند فضاها را بر اساس داده‌های استفاده واقعی تطبیق دهند. شهرها با ترکیب داده‌های سنسوری و الگوریتم‌های هوشمند می‌توانند الگوهای استفاده از فضاهای عمومی را در شرایط آب‌وهوایی مختلف تحلیل کنند و طراحی فضاها را با نیازهای واقعی تطبیق دهند.
ادغام فناوری‌های نورین سنسورهای محیطی و ابرداده‌ها، امکان بهینه‌سازی پویای فضاها را بر اساس پارامترهای دما، رطوبت و ترافیک فراهم می‌کند، همچنین، استفاده از واقعیت افزوده و مدل‌سازی سه‌بعدی در نرم‌افزارهای نقشه‌برداری، امکان شبیه‌سازی تأثیرات طراحی بر رفتار شهروندان در شرایط مختلف آب‌وهوایی را فراهم می‌کند. برنامه‌ریزان شهری می‌توانند با پذیرش این ابزارها، استراتژی‌های مکان‌سازی فصلی آگاهانه‌تر و پاسخگوتری را توسعه دهند.
برای دستیابی به نتایج معنادار و پایدار، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان شهری باید نیازهای کاربران، دسترسی‌پذیری و فراگیری را در میان تمام گروه‌های جمعیتی ارزیابی کنند. گاهی پارک‌های کوچک‌تر می‌توانند متناسب با نیازهای محلی، تأثیر بیشتری نسبت به میدان‌های بزرگ داشته باشند. آزمایش‌های شهری باید به‌عنوان راهی برای آزمودن ایده‌های جدید، جمع‌آوری بازخورد و اصلاح استراتژی‌ها برای اجرای بلندمدت انجام شود. پروژه‌های آزمایشی می‌توانند نتایج مثبتی فراتر از انتظار داشته باشند و ارزش رویکردهای انعطاف‌پذیر و مشارکتی را در طراحی فضاهای فصلی تقویت کنند.
مدیریت مؤثر، تصمیم‌گیری مشارکتی و تخصیص شفاف منابع، کلیدهایی برای اطمینان از تکامل فضاهای شهری است. هنگامی که سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و شهروندان حول هدفی مشترک متحد شوند، طراحی فضاهای شهری چیزی فراتر از یک مفهوم خواهد بود و به کاتالیزوری برای زندگی شهری مقاوم، فراگیر و پویا تبدیل می‌شود.
نظر شما