به گزارش خبرگزاری ایمنا، چهارشنبه‌سوری به عنوان آئینی کهن و پررمز و راز، ریشه در اعماق تاریخ ایران دارد و همچون نگینی درخشان بر تارک فرهنگ این سرزمین می‌درخشد. این مراسم که با آتش و نور و شادی گره خورده است، نمادی از پیروزی روشنایی بر تاریکی و امید بر یأس است، اما در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم که این آئین باشکوه به جای آنکه بهانه‌ای برای همدلی و دورهمی جمعی باشد، به صحنه‌ای برای نمایش رفتارهای ناهنجار و خطرناک تبدیل شده است.
در گذشته، چهارشنبه‌سوری با آداب و رسومی همراه بود که هر کدام نمادین و معنوی بودند، از پریدن از روی آتش به نشانه رهایی از بیماری و غم تا مجلس‌های خانوادگی، همه و همه نشان از عمق فرهنگی داشت که در دل این مراسم نهفته بود، اما امروزه این آئین ملی به جای آنکه محملی برای انتقال ارزش‌ها و سنت‌ها باشد، به بهانه‌ای برای هیجانات کاذب و رفتارهای ناشایست تبدیل شده است. صدای انفجار ترقه‌ها و مواد محترقه، نه تنها آرامش شهروندان را برهم می‌زند، بلکه گاهی به حوادث جبران‌ناپذیری منجر می‌شود که قلب هر ایرانی را به درد می‌آورد و هرساله شاهد آن هستیم که افرادی در این مراسم دچار حادثه می‌شوند.
چهارشنبه‌سوری، فرصتی برای تقویت همبستگی اجتماعی
سعید معیدفر، جامعه‌شناس و عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان اینکه عید نوروز و مراسم‌های مرتبط با آن، از خانه‌تکانی و خریدهای نوروزی تا چهارشنبه‌سوری بخش جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ایرانی است، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: این آئین‌ها که نمادهای فرهنگی و تاریخی کشورمان هستند، فرصتی برای ایجاد و تقویت همبستگی اجتماعی است؛ چهارشنبه‌سوری نیز به‌عنوان یک مراسم جمعی، همواره فرصتی برای شادی و همدلی میان مردم بوده است.
وی می‌افزاید: چهارشنبه‌سوری به‌عنوان یکی از آئین‌های تاریخی نوروزی برخلاف سایر مراسم‌های نوروزی همچون خانه‌تکانی یا خریدهای نوروزی که اگرچه در یک بازه زمانی مشترک، اما به‌صورت فردی اجرا می‌شود، همواره به‌صورت جمعی برگزار شده است و نقش مهمی در تقویت همبستگی اجتماعی ایفا می‌کند.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان اینکه این مراسم که ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران دارد، با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن نمادی از شادی، پاکی و همدلی است، ادامه می‌دهد: شعله‌های آتش، شور و نشاط ناشی از جشن چهارشنبه‌سوری به‌عنوان بخشی از آئین‌های تاریخی ایران و عاملی برای ایجاد پیوندهای میان فردی و تقویت ارتباط و همدلی میان مردم شناخته می‌شود.
ضرورت بازنگری در نحوه برگزاری آئین تاریخی چهارشنبه‌سوری / لازم است شرایطی ایمن و سالم برای برگزاری چهارشنبه‌سوری فراهم شود
معیدفر با تاکید بر اینکه این آئین‌ها و مراسم‌های تاریخی در ایران قدیم و ایران جدید ریشه داشته‌اند و مردم هرساله بر برگزاری آن اهتمام ورزیده‌اند، عنوان می‌کند: بی توجهی و غفلت نسبت به ارزش‌های آئین چهارشنبه‌سوری موجب شده است که امروزه شاهد باشیم که این آئین هیجان‌انگیز به عاملی برای نگرانی و برهم زدن آسایش مردم شود، از این رو در این روز به تدریج عبور و مرور مردم در سطح شهر کمتر می‌شود و مراسمی که در گذشته به صورت جمعی برگزار می‌شد، در حال حاضر به صورت فردی و ناایمن برگزار می‌شود.
وی با اشاره به ضرورت بازنگری در نحوه برگزاری این مراسم اضافه می‌کند: راه‌حل این است که با فرهنگ‌سازی صحیح و برنامه‌ریزی مناسب، شرایطی ایمن و سالم برای برگزاری چهارشنبه‌سوری فراهم شود و سازمان‌های مربوطه می‌توانند با ایجاد تسهیلات لازم، مردم را به برگزاری جمعی و ایمن مراسم چهارشنبه‌سوری تشویق کنند.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه چهارشنبه‌سوری و عید نوروز فرصتی بی‌نظیر برای کاهش شکاف‌های موجود در جامعه است، خاطرنشان می‌کند: با ارج نهادن به این آئین‌ها و همراهی با مردم می‌توانیم این مراسم را به فرصتی برای افزایش همدلی و همبستگی اجتماعی تبدیل کنیم و هرچه بیشتر به سمت امنیت‌زدایی و فرهنگ‌سازی چنین آئین‌های ملی و تاریخی حرکت کنیم، می‌توانیم چهارشنبه‌سوری را به‌عنوان یک مراسم مدنی و گروهی احیا کنیم.
بر این اساس، چهارشنبه‌سوری همچون هر آئین دیگری نیازمند بازنگری و تطبیق با شرایط زمانه است، اما این تطبیق نباید به قیمت از دست رفتن اصالت و معنای آن تمام شود. ما به عنوان وارثان این فرهنگ غنی مسئول هستیم که این میراث را نه تنها حفظ کنیم، بلکه آن را به گونه‌ای به نسل‌های آینده منتقل کنیم که بتوانند از آن به عنوان منبعی برای الهام و همبستگی استفاده کنند، زیرا چهارشنبه‌سوری تنها یک مراسم نیست و نمادی از امید و بهانه‌ای برای حفظ کانون گرم خانواده است، از این رو می‌طلبد با برنامه‌ریزی و همراهی مردم، این مراسم را به شکلی ایمن و باشکوه برگزار کنیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های آن برای بهبود روابط اجتماعی بهره ببریم.
احیای آئین چهارشنبه‌سوری و نوروز نیازمند همکاری نهادهای مسئول و مشارکت فعال مردم است تا بتوان این مراسم را به‌عنوان فرصتی برای تقویت همبستگی اجتماعی و حفظ هویت فرهنگی ایران حفظ کرد، از طرفی عزمی ملی و همکاری همه‌جانبه را طلب می‌کند. خانواده‌ها، نهادهای فرهنگی، و رسانه‌ها می‌توانند با آموزش و آگاهی‌بخشی نسل جوان را با ریشه‌های اصیل چهارشنبه‌سوری آشنا کنند تا از بروز رفتارهای ناهنجار جلوگیری شود.
نظر شما