گلخانه‌های هوشمند ایرانی در انتظار شکوفایی

به گزارش خبرگزاری ایمنا، گلخانه‌های هوشمند به‌عنوان یک دستاورد نوین در کشاورزی، با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته نقش مهمی در بهبود بهره‌وری و پایداری ایفا می‌کنند، در ایران استفاده از این گلخانه‌ها به‌دلیل نیاز به مدیریت منابع و افزایش تولید، به‌طور فزاینده‌ای مورد توجه قرار گرفته است.

گلخانه‌های هوشمند از فناوری‌هایی همچون اینترنت اشیا (IoT)، حسگرهای پیشرفته و سیستم‌های اتوماسیون استفاده می‌کنند، این فناوری‌ها به کشاورزان امکان می‌دهند شرایط دما، رطوبت، نور و حتی سطح مواد مغذی خاک را به‌صورت دقیق کنترل کنند. کاهش هدر رفت منابع آب و انرژی یکی از مزایای اصلی این سیستم‌ها است که به‌ویژه در مناطق خشک ایران، اهمیت زیادی دارد.

حسگرها و سیستم‌های خودکار در گلخانه‌های هوشمند، اطلاعاتی همچون سطح رطوبت خاک، دمای هوا و نیازهای گیاهان را جمع‌آوری می‌کنند. این داده‌ها به‌صورت لحظه‌ای به برنامه‌های مدیریتی منتقل می‌شوند و کاربران می‌توانند تنظیمات گلخانه را از راه دور تغییر دهند. بهینه‌سازی مصرف آب و کاهش استفاده از کودها، از دیگر ویژگی‌های این سیستم‌ها است که به کشاورزی پایدار کمک می‌کند.

یکی از جنبه‌های برجسته گلخانه‌های هوشمند ایرانی، کاهش هزینه‌های تولید و افزایش کیفیت محصولات است، محصولات تولید شده در این سیستم‌ها، به‌دلیل کنترل دقیق شرایط رشد، از کیفیت بالاتری برخوردارند که قابلیت صادرات به بازارهای جهانی را فراهم می‌کند. از منظر زیست‌محیطی، این گلخانه‌ها با کاهش استفاده از سموم شیمیایی و مدیریت بهتر منابع، اثرات مخرب کشاورزی سنتی را کاهش می‌دهند.

ایران با توجه به اقلیم خاص و نیاز به بهره‌وری بالای منابع، می‌تواند از پیشگامان استفاده از گلخانه‌های هوشمند در منطقه باشد، سرمایه‌گذاری در این بخش و حمایت دولت از پروژه‌های مرتبط، زمینه‌ساز توسعه فناوری‌های نوین کشاورزی در کشور خواهد بود، ایران با پتانسیل بالای کشاورزی و اقلیم متنوع، فرصت‌های بی‌نظیری برای توسعه محصولات گلخانه‌ای صادراتی در منطقه دارد، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در گلخانه‌های هوشمند، همچون اینترنت اشیا و حسگرهای پیشرفته، می‌تواند به تولید محصولات با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای جهانی کمک کند، محصولاتی همچون خیار، گوجه‌فرنگی و فلفل‌های رنگی از جمله محصولات پرتقاضای منطقه‌ای هستند که ایران می‌تواند با بهینه‌سازی تولید، سهم قابل توجهی از بازار را کسب کند.

استفاده از بسته‌بندی‌های به‌روز و فراوری محصولات گلخانه‌ای به حفظ کیفیت و افزایش مدت ماندگاری کمک می‌کند که این امر در صادرات اهمیت زیادی دارد، همچنین توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل سردخانه‌ای و بازاریابی دیجیتال می‌تواند نقش کلیدی در افزایش صادرات ایفا کند، سرمایه‌گذاری در تحقیقات بازار و شناسایی نیازهای مصرف‌کنندگان منطقه، راه را برای تولید هدفمندتر و رقابت‌پذیری بالاتر باز می‌کند، با تمرکز بر تولید پایدار و تبلیغات قوی، ایران می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان تأمین‌کننده محصولات گلخانه‌ای با کیفیت در منطقه تثبیت کند.

ظرفیت بالای ایران در توسعه گلخانه هوشمند

احمد روحانی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا گفت: از سال ۱۳۹۶ در شیراز فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون موفق به هوشمندسازی بیش از ۵۰ هکتار از گلخانه‌های کشور شده‌ایم، سیستم طراحی‌شده بومی با استفاده از سنسورهای پیشرفته دما، رطوبت، نور و سرعت باد، داده‌های محیطی را جمع‌آوری و از طریق الگوریتم‌های کنترلی، تجهیزاتی همچون هیترها، فن‌ها، پنجره‌ها و سیستم آبیاری را به‌صورت تمام خودکار مدیریت می‌کند، این فناوری نیاز به دخالت اپراتور را به حداقل رسانده و خطای انسانی را کاهش داده است.

وی با اشاره به آمادگی برای ورود به بازارهای بین‌المللی افزود: سیستم ما از ابتدا به چندین زبان از جمله انگلیسی و عربی طراحی شده تا امکان استفاده در کشورهای دیگر فراهم شود، اما تحریم‌ها و محدودیت در دسترسی به بازارهای جهانی، تأمین قطعات وارداتی همچون سنسورها و کنترلرها را با مشکل روبه‌رو کرده است، با وجود فراهم بودن زیرساخت‌های فنی، محدودیت در ایجاد حساب‌های ارزی و نقل‌وانتقال مالی، صادرات را غیرممکن ساخته است.

مدیرعامل شرکت دانش بنیان اصلاح قوانین بالادستی را کلید رونق کسب‌وکارهای دانش‌بنیان دانست و گفت: کاهش سخت‌گیری‌های بیمه‌ای و مالیاتی، ارائه تسهیلات بانکی با شرایط آسان به کشاورزان، می‌تواند انگیزه آنان را برای احداث گلخانه‌های به‌روز افزایش دهد، این اقدامات به توسعه فناوری‌های بومی کمک می‌کند و اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی را به‌دنبال خواهد داشت.

روحانی در ادامه به نقش دانشگاه‌ها و رویدادهای علمی در توسعه این فناوری اشاره کرد و گفت: در هفتمین رویداد «عصر امید»، بیش از ۹۰ درصد بازدیدکنندگان را دانشجویان تشکیل دادند، این تعامل مستقیم با نسل جوان، فرصتی است تا دانشجویان با کاربردهای عملی فناوری‌های نوین آشنا شوند و مسیر شغلی آینده خود را انتخاب کنند، همکاری با مراکز دانشگاهی همچون دانشگاه صنعتی امیرکبیر می‌تواند به تربیت نیروهای متخصص و ارتقای کیفیت محصولات کمک کند.

وی به برنامه‌های آینده اشاره و تاکید کرد: هدف ما توسعه نرم‌افزارهای هوشمندتر و افزایش دقت سنسورها است، در صورت رفع موانع تحریمی و دسترسی آزاد به بازارهای جهانی، می‌توانیم سهمی از بازار کشورهای همسایه را نیز به دست آوریم، حل مشکلات ساختاری همچون تحریم‌ها و اصلاح قوانین مالیاتی، نیازی فوری است. با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، ایران می‌تواند به قطب فناوری‌های کشاورزی هوشمند در منطقه تبدیل شود.

به گزارش ایمنا، گلخانه‌های هوشمند نمایانگر آینده‌ای روشن برای کشاورزی در ایران است، با استفاده بهینه از فناوری‌های پیشرفته، این سیستم‌ها بهره‌وری را افزایش داده و اثرات زیست‌محیطی را نیز کاهش می‌دهند، با توجه به اهمیت این موضوع، انتظار می‌رود که استفاده از گلخانه‌های هوشمند به‌عنوان یک راه‌حل پایدار در کشاورزی ایران گسترش پیدا کند.

ایران در شرایط تحریم می‌تواند با استراتژی‌های هوشمندانه، صادرات محصولات گلخانه‌ای را افزایش دهد. یکی از راهکارهای اصلی، تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و ایجاد توافق‌های تجاری با کشورهای همسایه است. این اقدامات امکان دسترسی به بازارهای نزدیک و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل را فراهم می‌کند، توسعه تکنولوژی‌های داخلی و استفاده از تجهیزات بومی در گلخانه‌ها می‌تواند وابستگی به واردات را کاهش دهد و توان تولید را افزایش دهد، همچنین توجه به بسته‌بندی و فراوری به‌روز محصولات به حفظ کیفیت در صادرات کمک می‌کند، بهره‌گیری از بازارهای آنلاین و سکوهای تجارت الکترونیک برای معرفی محصولات و دستیابی به مشتریان جدید نیز اهمیت دارد. ایجاد برندهای معتبر و جلب اعتماد مشتریان بین‌المللی می‌تواند تقاضا برای محصولات ایرانی را افزایش دهد.