به گزارش خبرگزاری ایمنا، با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته و سیستم‌های یادگیری ماشین، هوش مصنوعی توانسته است دقت و سرعت عملیات‌های امداد و نجات را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد؛ این فناوری نه‌تنها به پیش‌بینی و پیشگیری از حوادث کمک می‌کند، بلکه در لحظات بحرانی نیز به‌عنوان یک ابزار حیاتی عمل می‌کند.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در آتش‌نشانی، پیش‌بینی و شناسایی زودهنگام آتش‌سوزی‌ها است؛ با تحلیل داده‌های محیطی همچون دما، رطوبت، سرعت باد و سایر عوامل اقلیمی، سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند احتمال وقوع آتش‌سوزی را در مناطق مختلف پیش‌بینی کنند؛ این امر به آتش‌نشانان اجازه می‌دهد تا پیش از گسترش آتش، اقدامات لازم را انجام دهند، علاوه بر این دوربین‌های مجهز به هوش مصنوعی قادر است دود یا شعله‌های آتش را در مراحل اولیه شناسایی و هشدارهای لازم را ارسال کند.
در عملیات‌های اطفای حریق، هوش مصنوعی به‌عنوان یک همکار هوشمند برای آتش‌نشانان عمل می‌کند؛ ربات‌های مجهز به AI می‌توانند به مناطق خطرناک و غیرقابل دسترس وارد شوند و اطلاعات دقیقی از وضعیت محیط به تیم‌های انسانی ارائه دهند؛ این ربات‌ها قادر هستند در محیط‌های پر از دود، گرما و مواد سمی به جست‌وجو و نجات افراد بپردازند، همچنین سیستم‌های ناوبری هوشمند ضمن کمک به انتخاب مسیر برای رسیدن به محل حادثه موجب جلوگیری از اتلاف وقت می‌شود.
هوش مصنوعی در آموزش و آماده‌سازی آتش‌نشانان نیز نقش مهمی ایفا می‌کند؛ با استفاده از شبیه‌سازهای مجازی و واقعیت افزوده، آتش‌نشانان می‌توانند در محیط‌های ایمن اما بسیار واقع‌گرایانه تمرین کنند؛ این سیستم‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با سناریوهای مختلف آتش‌سوزی و شرایط اضطراری آشنا شوند و مهارت‌های خود را تقویت کنند؛ این نوع آموزش نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه خطرات مرتبط با تمرین در محیط‌های واقعی را نیز به حداقل می‌رساند.
اصفهان پیشگام در نبرد هوشمندانه با آتش
آتشپاد دوم محمدمهدی مقدس‌زاده، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سازمان آتش‌نشانی در راستای ارتقای ایمنی شهری و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به‌تازگی سند استراتژیک سازمان خود را برای افق ۱۴۱۰، ذیل سند نهاد بالادستی شهرداری اصفهان تدوین کرده است.
وی می‌افزاید: این سند شامل اهداف، شاخص‌ها و برنامه‌های اجرایی است که تا سال ۱۴۱۰ مشخص و مبرهن شده است؛ یکی از اهداف کلیدی این سند توسعه و ارتقای سطح ایمنی است که یکی از اهداف خرد آن، هوشمندسازی و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: این سازمان با ایجاد نظام مدیریت تکنولوژی و هسته فناورانه با همکاری نخبه‌ها و کارشناسان خود، اختراعات کاربردی داشته و پیگیر ثبت آن است.
مقدس‌زاده عنوان می‌کند: از جمله مهم‌ترین این اختراعات، تجهیز امدادگر چاه است که به کمک این فناوری، پیش از ورود نیروهای امدادی به چاه‌ها یا تونل‌ها، امکان ارسال تصویر، صوت و تشخیص گازهای خطرناک وجود دارد؛ این تجهیز نه‌تنها برای آتش‌نشانان اصفهانی، بلکه برای تمام کشور مفید خواهد بود، چرا که در حوادث مشابه در سطح کشور همچون حادثه‌ای که سال گذشته در بندرعباس منجر به شهادت یکی از آتش‌نشانان شد، این تجهیز می‌تواند جان امدادگران را نجات دهد.
وی با اشاره به سند هوش مصنوعی و پیشرفت در عملیات امداد بیان می‌کند: یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر هوشمندسازی، تدوین سند هوش مصنوعی برای سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی اصفهان است که در حال حاضر در حال تکمیل است؛ این سند که تا پایان سال جاری به طور کامل تدوین خواهد شد، با هدف تصمیم‌گیری سریع‌تر و دقیق‌تر در تمام بخش‌های سازمان آتش نشانی خصوصاً در حین وقوع حریق و حوادث، به ویژه در هنگام اعزام نیروها، در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: نخستین اقدام در این زمینه، خرید تبلت‌های پیشرفته و راه‌اندازی سیستم‌های مسیریابی هوشمند است که زمان رسیدن نیروها به محل حریق یا حادثه را کاهش خواهد داد.
مقدس‌زاده خاطرنشان می‌کند: به علاوه تحلیل سوابق داده‌های حریق و حوادث شهری با استفاده از هوش مصنوعی به پیش‌بینی الگوهای خطر و پهنه‌بندی مناطق پرخطر حریق کمک خواهد کرد.
وی بیان می‌کند: در ادامه این مسیر، سازمان آتش‌نشانی اصفهان با استفاده از ربات‌های آتش‌نشان، پهپادهای آتش نشان و کاوشگر و دوربین‌های هوشمند با ارسال تصاویر به صورت لحظه‌ای در پایش زنده محل حریق و تحلیل داده‌ها در لحظه، نقش مهمی ایفا می‌کند.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان عنوان می‌کند: با استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی همچون PathFinder و PyroSim، در هنگام وقوع حریق در ساختمان‌ها، رفتار حریق و مسیرهای خروج ایمن برای نجات افراد به‌صورت دقیق شبیه‌سازی می‌شود و کمک قابل توجهی به نیروهای امدادی می‌کند.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان به‌عنوان دبیر کمیته آتش‌نشانی‌های مجمع کلان‌شهرهای ایران، قصد دارد سند هوش مصنوعی خود را به‌صورت یکپارچه در سطح ملی ارائه کند؛ این اقدام مشابه به اجرای ابر پروژه عملیات پیشرفته است که در گذشته در سطح سازمان‌های آتش‌نشانی کلان‌شهرهای ایران انعکاس داده شد.
مقدس‌زاده بیان می‌کند: با اشتراک گذاری تجربیات موفق، به صورت یکپارچه در راستای ارتقای سطح ایمنی در تمامی سازمان‌های آتش‌نشانی کشور تلاش می‌کنیم.
وی می‌گوید: سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با گام‌های بلندی که در جهت هوشمندسازی برداشته است، زمینه‌ساز تحول دیجیتال در سازمان‌های آتش‌نشانی کشور و ارتقای ایمنی شهری خواهد بود و به‌طور حتم تأثیر این اقدامات در بهبود عملکرد و کارایی در عملیات امداد و نجات مشهود خواهد بود.
به گزارش ایمنا، هوش مصنوعی به بهبود مدیریت منابع و هماهنگی بین تیم‌های امداد کمک می‌کند؛ در حوادث بزرگ همچون آتش‌سوزی‌های جنگلی، سیستم‌های AI می‌توانند داده‌های مربوط به منابع انسانی، تجهیزات و وضعیت محیطی را تحلیل کنند و بهترین استراتژی‌ها را برای مقابله با بحران ارائه دهند.
این فناوری با کاهش خطاهای انسانی و افزایش کارایی، جان بسیاری از افراد را نجات داده و خسارات مالی را به حداقل می‌رساند؛ به این ترتیب هوش مصنوعی نه‌تنها به‌عنوان یک ابزار کمکی، بلکه به‌عنوان یک نیروی تحول‌آفرین در حوزه آتش‌نشانی شناخته می‌شود.
نظر شما