به گزارش خبرگزاری ایمنا، به تازگی افزایش یک ماده شیمیایی در برندی از نوشابه خبرساز شده و واکنشهای بسیاری را در پی داشته است، خالی از لطف نیست که بدانیم علاوه بر مشکلاتی که مصرف نوشابه برای افراد به دنبال دارد، میزان بالای این ماده شیمیایی به نام کلرات نیز میتواند زمینهساز بروز مشکلات بسیاری شود.
کلرات (ClO₃⁻) یک ترکیب شیمیایی است که به طور طبیعی در محیط وجود ندارد، اما در فرایندهای صنعتی مانند سفید کردن کاغذ، ضدعفونی کردن آب و تولید مواد شیمیایی ایجاد میشود، در نوشابهها، کلرات ممکن است از طریق آب تصفیهشده یا مواد اولیه مانند شکر و اسیدهای خوراکی وارد شود، آب شهری که برای تولید نوشابه استفاده میشود، اگر با کلرات آلوده باشد، میتواند منبع اصلی این ترکیب در نوشیدنیها باشد.
حد استاندارد کلرات در نوشابهها
سازمانهای بهداشتی جهانی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سازمان غذا و دارو (FDA) حد مجاز کلرات در آب آشامیدنی و نوشیدنیها را تعیین کردهاند، بر اساس این استانداردها، حداکثر غلظت مجاز کلرات در نوشیدنیها به طور معمول کمتر از ۰.۷ میلیگرم در لیتر است، این مقدار بر اساس مطالعات علمی تعیین شده است که نشان میدهد غلظتهای بالاتر از این حد میتواند برای سلامت انسان مضر باشد.
کلرات چگونه به نوشابهها وارد میشود؟
۱. آب تصفیهشده: اگر آب مورد استفاده در تولید نوشابه با کلرات آلوده باشد، این ترکیب به نوشیدنی منتقل میشود.
۲. مواد اولیه: شکر، اسیدهای خوراکی و سایر افزودنیها ممکن است حاوی مقادیر کمی کلرات باشند.
۳. فرایندهای تولید: در بعضی موارد، فرآیندهای شیمیایی در خط تولید میتوانند باعث تشکیل کلرات شوند.
مضرات افزایش کلرات بیش از حد استاندارد
مسمومیت خونی: کلرات میتواند با گلبولهای قرمز خون واکنش دهد و باعث تخریب آنها شود، این فرایند منجر به کمخونی همولیتیک میشود که در آن گلبولهای قرمز سریعتر از حد طبیعی تخریب میشوند، این وضعیت میتواند باعث خستگی، ضعف و تنگی نفس شود.
اختلال در عملکرد تیروئید: کلرات با جذب ید در بدن تداخل ایجاد میکند، ید یک ماده معدنی ضروری برای تولید هورمونهای تیروئیدی است، کاهش جذب ید میتواند منجر به کمکاری تیروئید شود که علائمی مانند افزایش وزن، خستگی، افسردگی و اختلال در رشد کودکان دارد.
مشکلات گوارشی: مصرف نوشابههای حاوی کلرات بیش از حد استاندارد میتواند باعث تحریک معده و روده شود، علائم این مشکل شامل حالت تهوع، استفراغ، درد شکم و در موارد شدید، زخم معده یا خونریزی گوارشی است.
افزایش خطر سرطان: کلرات در مقادیر بالا میتواند باعث ایجاد رادیکالهای آزاد در بدن شود، رادیکالهای آزاد به DNA سلولها آسیب میرسانند و میتوانند منجر به جهشهای ژنتیکی و افزایش خطر سرطان شوند، مطالعات حیوانی نشان داده است که قرار گرفتن در معرض کلرات میتواند باعث ایجاد تومورهای سرطانی در اندامهایی مانند کلیه و تیروئید شود.
تأثیر بر سیستم عصبی: کلرات میتواند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر بگذارد و باعث علائمی مانند سردرد، سرگیجه، بیخوابی و در موارد شدید، تشنج شود، این تأثیرات به ویژه در کودکان و افراد مسن بیشتر دیده میشود.
کلرات و بیماریهای مرتبط با آن
بیماریهای قلبی و عروقی: افزایش کلرات میتواند باعث افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد قلب شود، این موضوع خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی مانند حمله قلبی و سکته را افزایش میدهد.
مشکلات کلیوی: کلرات اضافی از طریق کلیهها دفع میشود و میتواند باعث آسیب به بافت کلیه و تشکیل سنگ کلیه شود، در موارد شدید، این مشکل میتواند منجر به نارسایی کلیه شود.
اختلالات هورمونی: به دلیل تأثیر بر تیروئید، کلرات میتواند باعث اختلال در ترشح هورمونهای دیگر مانند هورمون رشد شود.
راههای کاهش خطرات کلرات در نوشابهها
کنترل کیفیت آب: تولیدکنندگان نوشابه باید از آب تصفیهشده با کیفیت بالا استفاده کنند که فاقد کلرات باشد.
استفاده از مواد اولیه سالم: مواد اولیه مانند شکر و اسیدهای خوراکی باید از منابع مطمئن تهیه شوند.
نظارت بر فرایند تولید: فرایندهای شیمیایی در خط تولید باید به دقت کنترل شوند تا از تشکیل کلرات جلوگیری شود.
آگاهی مصرفکنندگان: مصرفکنندگان باید از خطرات کلرات آگاه باشند و نوشیدنیهای سالمتر مانند آب، دوغ و آبمیوههای طبیعی را جایگزین نوشابهها کنند.
نظر شما