به گزارش خبرگزاری ایمنا، برنج به عنوان دومین محصول پرمصرف غذایی در ایران، نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی خانوارها به ویژه دهک‌های کم‌درآمد ایفا می‌کند، با این حال وابستگی ۴۰ تا ۵۰ درصدی کشور به واردات برنج چالش‌های جدی در زمینه تأمین این کالای اساسی ایجاد کرده است.
مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در گفت‌وگوهای اخیر خود به مشکلات واردات برنج، تأخیر در تخصیص ارز ترجیحی و پیامدهای منفی این مسائل بر بازار داخلی اشاره کرده است.
وابستگی ۵۰ درصدی بازار برنج به واردات
ایران سالانه به حدود ۳.۲ میلیون تن برنج نیاز دارد که از این میزان، ۲.۷ میلیون تن در داخل تولید و ۵۰۰ هزار تن از طریق واردات تأمین می‌شود، با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان و عید نوروز تقاضا برای برنج افزایش می‌یابد و نیاز به واردات ۴۰۰ هزار تن برنج دیگر احساس می‌شود، با این حال وزارت جهاد کشاورزی تنها ۲۰۰ هزار تن ثبت سفارش کرده است که این میزان پاسخگوی نیاز بازار نیست.
تأخیر در تخصیص ارز ترجیحی و پیامدهای آن
بانک مرکزی در تخصیص ارز ترجیحی به واردات برنج با تأخیرهای چندماهه تا یک ساله مواجه است، این تأخیرها خود موجب تحمیل هزینه‌های سربار سنگین به واردکنندگان شده و حتی قیمت ارز ترجیحی را از ارز تجاری بالاتر برده است، علاوه بر این دریافت معادل ریالی ارز پیش از تأمین آن، بلوکه شدن سرمایه واردکنندگان و ایجاد مشکلات مالی برای آن‌ها را در پی داشته است.
مصوبات ستاد تنظیم بازار و اجرای نشدن آن‌ها
ستاد تنظیم بازار مصوب کرده است که سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان سقف قیمت برنج وارداتی را تعیین کند و وزارت جهاد کشاورزی شبکه توزیع آن را مشخص نماید، همچنین تغییر نرخ ارز پس از عرضه برنج نباید منجر به مطالبه مابه‌التفاوت شود، با این حال این مصوبات به درستی اجرا نشده و بانک مرکزی و وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه اقدام مؤثری انجام نداده‌اند.
چالش‌های واردکنندگان برنج و هزینه‌های سربار
وارد نکردن به موقع برنج و تأخیر در تخصیص ارز منجر به کمبود و افزایش قیمت این محصول در بازار شده است، این موضوع به ویژه بر دهک‌های کم‌درآمد تأثیر منفی گذاشته و امنیت غذایی آن‌ها را تهدید می‌کند، همچنین این وضعیت اعتبار جهانی واردکنندگان ایرانی را تحت تأثیر قرار داده است.
راه‌حل‌های پیشنهادی برای بهبود وضعیت
۱. تبدیل ارز ترجیحی به تجاری، به دلیل مشکلات موجود پیشنهاد شده است ارز برنج از ترجیحی به تجاری تغییر کند تا واردکنندگان بتوانند بدون دغدغه تأمین ارز فعالیت خود را ادامه دهند.
۲. شفاف‌سازی عملکرد بانک مرکزی، بخش خصوصی از وزیر امور اقتصادی و دارایی خواسته است تا نسبت به انتصابات و تغییرات در مدیریت بانک مرکزی اقدام کند تا شفافیت و کارایی در این نهاد افزایش یابد.
۳. تسریع در ثبت سفارش و تخصیص ارز، ضروری است وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی نسبت به ثبت سفارش‌های باقی‌مانده و تخصیص ارز به محموله‌های معوق اقدام فوری انجام دهند تا از بحران کمبود و گرانی در پایان سال جلوگیری شود.
به گزارش ایمنا، وضعیت واردات برنج و تخصیص ارز ترجیحی به یکی از چالش‌های اصلی بازار کالاهای اساسی ایران تبدیل شده است، تأخیر در اجرای مصوبات و نبود شفافیت در عملکرد بانک مرکزی، نه تنها واردکنندگان را با مشکلات مالی مواجه کرده است، بلکه امنیت غذایی خانوارها را نیز تهدید می‌کند، حال برای حل این مشکلات نیاز به هماهنگی بیشتر بین نهادهای مسئول، شفاف‌سازی فرایندها و تسریع در اجرای مصوبات وجود دارد، در غیر این صورت بحران کمبود و گرانی برنج در پایان سال اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
نظر شما