به گزارش خبرگزاری ایمنا، در عصر حاضر، با توجه به تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آبی و افزایش آلودگی‌های محیطی، نیاز به توسعه‌ی فضای سبز پایدار بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود؛ فضای سبز پایدار نه‌تنها به بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش حیاتی در حفظ تنوع زیستی و تعادل اکوسیستم‌ها ایفا کند. در این میان، گیاهان بومی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه‌ی فضای سبز پایدار، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند، این گیاهان که به‌طور طبیعی در یک منطقه رشد کرده و با شرایط محیطی آن سازگار شده‌اند، دارای مزایای متعددی هستند که آن‌ها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در فضاهای سبز شهری و طبیعی تبدیل می‌کند.
گیاهان بومی به‌دلیل سازگاری طولانی‌مدت با شرایط اقلیمی و خاکی منطقه، مقاومت بالایی در برابر تنش‌های محیطی همچون کم‌آبی، شوری خاک، سرما و گرما از خود نشان می‌دهند، این ویژگی‌ها موجب می‌شود که نیاز به نگهداری و آبیاری این گیاهان به‌طور قابل توجهی کاهش یابد، که این امر در شرایط بحران آب، اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر این، گیاهان بومی به‌دلیل سازگاری با اکوسیستم محلی، کمتر در معرض آفات و بیماری‌ها قرار می‌گیرند و نیاز کمتری به استفاده از سموم و کودهای شیمیایی دارند، این موضوع نه‌تنها هزینه‌های نگهداری را کاهش می‌دهد، بلکه به حفظ سلامت محیط زیست و کاهش آلودگی‌های ناشی از مواد شیمیایی کمک می‌کند.
از جنبه‌ی اکولوژیکی، گیاهان بومی نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی ایفا می‌کنند، این گیاهان به‌عنوان بخشی از اکوسیستم محلی، زیستگاه و منابع غذایی مناسبی برای گونه‌های جانوری بومی فراهم می‌کنند و به این ترتیب، چرخه‌های طبیعی اکوسیستم را تقویت می‌نمایند، همچنین گیاهان بومی با جلوگیری از فرسایش خاک، بهبود کیفیت آب و جذب آلاینده‌های هوا، به حفظ و بهبود کیفیت محیط زیست کمک می‌کنند.
در کشورهایی همچون ایران که دارای تنوع اقلیمی و گیاهی بالایی هستند، استفاده از گیاهان بومی در فضای سبز شهری و طبیعی می‌تواند به حفظ این میراث طبیعی و کاهش هزینه‌های نگهداری کمک کند، متأسفانه بعضی از این گونه‌ها به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه و تغییرات محیطی در معرض انقراض قرار گرفته‌اند. بنابراین، شناسایی، تکثیر و استفاده از گیاهان بومی نه‌تنها به حفظ این گونه‌ها کمک می‌کند، بلکه گامی مهم در جهت توسعه‌ی پایدار و ایجاد فضای سبز مقاوم و زیبا است. در این راستا، شرکت‌هایی همچون پایه منظر زنده‌رود با تمرکز بر تولید و تکثیر گیاهان بومی سازگار، نقش مهمی در تحقق این اهداف ایفا می‌کنند.
مهندس نجمه زمانی، مدیرعامل شرکت دانش بنیان پایامنظرزنده رود به خبرنگار ایمنا گفت: سلام و سپاس از شما. شرکت دانش‌بنیان پایه منظر زنده‌رود با هدف توسعه‌ی پایدار در حوزه‌ی فضای سبز و با تمرکز بر ایجاد مناظر پایدار و زیبا با حداقل نیاز به نگهداری و کاهش مصرف آب، در مرکز مدیریت نوآوری و فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان فعالیت می‌کند، ما در این شرکت تلاش می‌کنیم تا با شناسایی و تکثیر گیاهان بومی سازگار و مقاوم به خشکی، گامی مؤثر در جهت حفظ محیط زیست و توسعه‌ی پایدار برداریم.
وی افزود: ما در این مسیر، تحقیقات گسترده‌ای را روی گونه‌های مختلف گیاهی از جمله درختان، درختچه‌ها، گیاهان علفی دائمی و حتی چمن‌ها انجام داده‌ایم، پس از گذراندن مراحل تحقیقاتی، بعضی از این گیاهان را به مرحله‌ی تولید رسانده‌ایم و در حال حاضر در حال تولید انبوه آن‌ها هستیم.
مدیر شرکت شرکت دانش بنیان: یکی از گونه‌های شاخصی که روی آن کار کرده‌ایم، درخت «کیکم» است، این درخت از نظر مقاومت به خشکی بسیار قوی است و چوب با ارزشی نیز دارد. متأسفانه به دلیل برداشت‌های بی‌رویه، این گونه در معرض خطر انقراض قرار گرفته است، گونه‌ی دیگر، «بلوط زاگرس» است که به دلیل آتش‌سوزی‌های جدید تعداد زیادی از این درختان از بین رفته‌اند، ما در شرکت از طریق بذر، اقدام به تکثیر این گونه کرده‌ایم و انواع مختلف بلوط را نیز تولید می‌کنیم.
زمانی: یکی دیگر از گونه‌های درختی که برای فضای سبز بسیار مناسب است و به کم‌آبی مقاومت بالایی دارد، درخت «داغداغان» است، این درخت که به نام علم «سلتیس کاوکازیکا» نیز شناخته می‌شود، از گونه‌های مقاوم و کم‌نیاز به آب است. در حوزه‌ی درختچه‌ها نیز روی گونه‌هایی همچون «خرزهره» کار کرده‌ایم.
وی ادامه داد: ما خرزهره را به صورت شناسنامه‌دار تولید می‌کنیم، به این معنا که نوع گل و ویژگی‌های آن مشخص است، خرزهره‌ی ابلق نیز یکی دیگر از درختچه‌های مقاوم به شرایط محیطی است که به کم‌آبی، شوری خاک، سرما و گرما مقاومت بالایی دارد، همچنین روی درختچه‌ی «پنج‌انگشت» نیز کار می‌کنیم که از گونه‌های بسیار مقاوم و مناسب برای فضای سبز است.
مدیر شرکت دانش بنیان توضیح داد: ممنون از توجه شما. بله، ما در حال گسترش دامنه‌ی فعالیت‌های خود هستیم و قصد داریم گونه‌های بیشتری را شناسایی و تکثیر کنیم. همچنین، برنامه‌هایی برای همکاری با سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با محیط زیست و فضای سبز داریم تا بتوانیم این گیاهان را در سطح وسیع‌تری به کار بگیریم و به اهداف توسعه‌ی پایدار نزدیک‌تر شویم.
زمانی توضیح داد: در حوزه‌ی گونه‌های علفی دائمی، ما روی گیاهانی همچون مریم‌گلی دارویی مرتعی، توکیوم و سانتولینا کار کرده‌ایم، این گیاهان علاوه بر مقاومت بالا به کم‌آبی، دارای گل‌های زیبا و مدت گلدهی طولانی هستند، این ویژگی‌ها موجب می‌شود که بتوانند جایگزین مناسبی برای گیاهان فصلی باشند. همانطور که می‌دانید، گیاهان فصلی مصرف آب بالایی دارند، اما این گونه‌ها با مصرف آب کمتر، زیبایی فضای سبز را حفظ می‌کنند.
وی تاکید کرد: مریم‌گلی مرتعی یکی از گونه‌های بسیار مقاوم است که علاوه بر زیبایی، خواص دارویی نیز دارد. سانتولینا نیز یک گیاه همیشه‌سبز است که به‌عنوان پرچین استفاده می‌شود و به شرایط سخت محیطی مقاومت بالایی دارد. توکیوم نیز از جمله گیاهانی است که همیشه‌سبز بوده و می‌تواند به‌عنوان پرچین یا پوشش سبز استفاده شود. این گیاهان نه‌تنها به کم‌آبی مقاوم هستند، بلکه در برابر شوری خاک و تغییرات دمایی نیز مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند.
مدیر شرکت شرکت دانش بنیان بیان کرد: در حوزه‌ی چمن‌ها، ما موفق به تولید یک محصول دانش‌بنیان به نام چمن آفریقایی ژنوتیپ ۸۸ شده‌ایم، این چمن حاصل تحقیقات ارزشمند آقای دکتر اعتمادی است و یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن، بومی بودن این گونه است. چمن آفریقایی ژنوتیپ ۸۸ مقاومت بسیار بالایی به کم‌آبی دارد و میزان مصرف آب آن تنها یک‌پنجم چمن‌های معمولی است، به‌عنوان نمونه، در شرایط آب‌وهوایی همچون اصفهان، چمن‌های معمولی نیاز به آبیاری حداقل یک‌روز در میان دارند، اما این چمن تنها هفته‌ای یک‌بار نیاز به آبیاری دارد.
زمانی اظهار کرد: این چمن علاوه بر مقاومت بالا، از نظر زیبایی نیز بسیار مطلوب است، بافت آن بسیار ظریف و رنگ آن بسیار زیباست، همچنین قدرت پاخوری و برگشت‌پذیری آن بسیار عالی است، به‌این معنا که پس از فشار و استفاده، به سرعت به حالت اولیه بازمی‌گردد. تنها نکته‌ای که وجود دارد این است که این چمن یک گونه گرمسیری است و در مناطق سردسیر همچون اصفهان در فصول سرد سال به مدت یک‌ونیم تا دو ماه دچار خزان می‌شود، اما در مناطق جنوبی کشور که دمای زیر صفر نداریم، این چمن همیشه‌سبز باقی می‌ماند.
وی تصریح کرد: ما در حال گسترش تحقیقات خود به‌منظور شناسایی و تولید گونه‌های بیشتری هستیم، همچنین برنامه‌هایی برای همکاری با شهرداری‌ها و سازمان‌های محیط زیستی داریم تا این گیاهان را در سطح وسیع‌تری به‌کار بگیریم و به اهداف توسعه‌ی پایدار نزدیک‌تر شویم.
مدیر شرکت شرکت دانش بنیان گفت: در حوزه‌ی گیاهان پوششی، ما در حال حاضر دو گونه‌ی مهم را تولید می‌کنیم. اولین گونه، گیاه پوششی فیلا است. این گیاه به کم‌آبی مقاوم است و در فصل بهار گل‌های سفید رنگ زیبایی تولید می‌کند که به زیبایی فضای سبز می‌افزاید. همچنین، این گیاه تا حدی سرما را نیز تحمل می‌کند. گونه‌ی دوم، آویشن خزنده است که یک گونه همیشه‌سبز محسوب می‌شود. در فصل زمستان و سرمای اخیر، این گیاه تنها تغییر رنگ برگ‌ها به رنگ قرمز را تجربه کرد، اما از بین نرفت. آویشن خزنده برای مناطقی که آفتاب کامل دارند بسیار مناسب است، زیرا آفتاب مستقیم را تحمل می‌کند و به کم‌آبی نیز مقاوم است، بافت ظریف این گیاه نیز به زیبایی فضای سبز کمک می‌کند.
به گزارش ایمنا، گیاهان بومی به‌عنوان میراث طبیعی هر منطقه، نقش کلیدی در توسعه‌ی فضای سبز پایدار ایفا می‌کنند. این گیاهان با سازگاری بالا به شرایط محیطی، مقاومت در برابر کم‌آبی، شوری خاک و تغییرات دما، نیاز به نگهداری و منابع آبی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند. علاوه بر این، گیاهان بومی با ایجاد زیستگاه و منابع غذایی برای گونه‌های جانوری، به حفظ تنوع زیستی و تعادل اکوسیستم‌ها کمک می‌کنند.
استفاده از این گیاهان در فضاهای سبز شهری و طبیعی نه‌تنها هزینه‌های نگهداری را کاهش می‌دهد، بلکه با بهبود کیفیت هوا، آب و خاک، به ارتقای کیفیت زندگی شهروندان منجر می‌شود، در کشورهایی همچون ایران که با چالش‌های کم‌آبی و تغییرات اقلیمی مواجه هستند، توجه به گیاهان بومی و تکثیر آن‌ها می‌تواند گامی مؤثر در جهت توسعه‌ی پایدار و حفظ محیط زیست باشد. شرکت‌هایی همچون پایه منظر زنده‌رود با تمرکز بر تولید و معرفی این گونه‌ها، نقش مهمی در تحقق این اهداف ایفا می‌کنند و الگویی برای سایر کشورها در استفاده از منابع طبیعی بومی هستند.
نظر شما