به گزارش خبرگزاری ایمنا، در سال‌های ۱۲۹۷ و ۱۲۹۸، خط راه‌آهن میرجاوه-زاهدان که ادامه راه‌آهن هند بود، احداث شد و در همان زمان، ایستگاه راه‌آهن زاهدان تأسیس گردید. در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۸۸، خط راه‌آهن کرمان-زاهدان نیز افتتاح شد و این ایستگاه به راه‌آهن کرمان-تهران متصل گردید؛ ساخت راه‌آهن زاهدان به چابهار در حال انجام است و این پروژه به تکمیل شبکه ریلی جنوب شرق کشور و اتصال آن به راه‌آهن شمال شرق کمک می‌کند.
به این ترتیب، زیرساخت‌های کریدورهای بین‌المللی عبوری از ایران توسعه خواهد یافت؛ اتصال استراتژیک خط‌آهن ۱۶۴۰ کیلومتری چابهار-زاهدان-سرخس به شبکه ریلی کشور، که نقش پررنگی در جابه‌جایی کالا از چابهار، تنها بندر اقیانوسی کشور، به سایر نقاط ایران و کشورهای همجوار دارد، از سال ۱۳۸۹ آغاز شده است؛ اما به دلیل تخصیص نیافتن به موقع اعتبارات، پیشرفت قابل قبولی نداشته است.
راه‌آهن چابهار-زاهدان، بندر چابهار را به خط ریلی کریدور شمال-جنوب متصل کرده و این منطقه را به شاهراه ریلی منطقه و بین‌الملل تبدیل می‌کند؛ این امر سبب توسعه جنوب شرق کشور و گسترش مبادلات تجاری، اقتصادی و فعالیت‌های تنها بندر اقیانوسی ایران می‌شود و در نهایت، این بندر راهبردی را به دریاچه خزر و سایر حوضه‌های آبی پیرامون ایران وصل می‌کند.
توسعه بندر چابهار و افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری آن به ۸٫۵ میلیون تن، نیازمند تکمیل هرچه سریع‌تر خط ریلی چابهار-زاهدان-میلک-سرخس است. این اقدام به تجار و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی این امکان را می‌دهد که با اطمینان بیشتری در سیستان و بلوچستان حضور یابند و با سرمایه‌گذاری در این منطقه، تحولی بزرگ در صادرات، ترانزیت و واردات کالا و چرخه اقتصادی کشور ایجاد کنند.
راه‌آهن چابهار-زاهدان؛ شتاب‌دهنده کریدور شمال-جنوب
سید مرتضی ناصریان، کارشناس ارشد ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: اتمام این خط ریلی، عبور کالا از کریدور شمال به جنوب را سرعت می‌دهد با توجه به برآوردهای صورت گرفته، حجم باری که در مسیر کریدور شمال به جنوب از روسیه و کشورهای حوزه CIS به سمت هند و برعکس با افتتاح مسیر ریلی چابهار - زاهدان به حدود ۲ میلیون تن در سال می‌رسد.
وی می‌افزاید: تحقق بارهای ترانزیتی بیش از وابستگی به تکمیل زیرساخت ریلی، به وضعیت توقف‌های بارها در گمرکات و بنادر و هماهنگی نهادهای متعدد داخلی و بین‌المللی و امکانات لجستیکی بستگی دارد و کشور ما در جذب بار ترانزیتی موفقیت نسبی نداشته و امید است با تحول در این زمینه و تشکیل ستاد عالی ترانزیت و رفع مشکلات مدیریتی و نرم‌افزاری روند جذب بارهای ترانزیتی اصلاح شود.
بندر چابهار و راه‌آهن سرخس؛ کلید توسعه لجستیکی و ترانزیتی ایران
محمد مهدی کریمی، کارشناس ترانزیت به نقل از عباس خطیبی، معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت، برنامه‌ریزی شده‌است تا این مسیر ریلی در سال ۱۴۰۶ به اتمام برسد و بهره‌برداری شود. تکمیل راه آهن چابهار-زاهدان و امتداد مستقیم آن به سرخس، تحولات بزرگی در اقتصاد سواحل مکران و حوزه جنوب شرق کشور، توسعه حمل‌ونقل و رونق ترانزیت کالا و تجارت را به همراه دارد و می‌تواند جابجایی کالا را از بندر چابهار صدها برابر افزایش دهد.
وی ادامه می‌دهد: ورود بخش غیردولتی به سرمایه‌گذاری و اپراتوری شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب (خط ریلی چابهار-زاهدان-سرخس)، تحول شگرفی در امنیت و توسعه شرق کشور ایجاد خواهد شد، این تغییر و تحول می‌تواند به اشتغال‌زایی، همبستگی منافع اقتصادی برای افزایش انعطاف‌پذیری در برابر تحریم‌ها، احیای نقش فعال در زنجیره ارزش منطقه‌ای و فراتر از آن و تنظیم منافع مشترک مردم با دولت و حاکمیت منجر شود.
کارشناس ترانزیت تصریح می‌کند: یکی از ظرفیت‌های نادیده‌گرفته‌شده منطقه چابهار، کریدور شرق-غرب عبوری از آن است. کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) که با سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلاری چین در حال توسعه است، می‌تواند به ایران و مسیرهای عبوری از خاک آن متصل شود.
کریمی خاطر نشان می‌کند: پاکستان می‌تواند به عنوان یکی از ورودی‌های کریدور شرق-غرب، به‌ویژه در مسیر چین-غرب آسیا-اروپا عمل کند و همچنین کریدور ریلی اسلام‌آباد-تهران-استانبول که جزئ کریدورهای اکو محسوب می‌شود، را فعال کند.
وی عنوان می‌کند: با توجه به شناخت نیازهای لجستیکی و ترانزیتی کشورهای ذینفع، ضروری است که هر چه سریع‌تر از مزایای بندر چابهار و مسیر ریلی چابهار-سرخس برای تقویت تجارت منطقه‌ای و افزایش وزن ژئوپلتیکی و اقتصادی ایران بهره‌برداری شود.
به گزارش ایمنا، راه‌آهن چابهار-زاهدان-سرخس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی ایران، نقش کلیدی در توسعه اقتصادی، تجاری و ترانزیتی جنوب شرق کشور ایفا می‌کند. این خط ریلی استراتژیک، بندر چابهار را به شبکه ریلی کریدور شمال-جنوب متصل کرده و امکان جابه‌جایی کالا بین روسیه، کشورهای حوزه CIS، هند و سایر نقاط را فراهم می‌آورد.
با تکمیل این پروژه، حجم ترانزیت کالا به حدود ۲ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت و بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، به دریاچه خزر و سایر حوضه‌های آبی منطقه متصل می‌شود.
با این حال، پیشرفت این پروژه به دلیل کمبود اعتبارات و ناهماهنگی‌های مدیریتی با چالش‌هایی مواجه بوده است. برای تحقق کامل ظرفیت‌های این خط ریلی، نیاز به بهبود زیرساخت‌های لجستیکی، گمرکی و هماهنگی بین‌المللی وجود دارد. همچنین، ورود بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری و اپراتوری این پروژه می‌تواند به اشتغال‌زایی، افزایش انعطاف‌پذیری در برابر تحریم‌ها و تقویت جایگاه ایران در زنجیره ارزش منطقه‌ای کمک کند.
علاوه بر این، اتصال کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) به ایران و فعال‌سازی کریدور ریلی اسلام‌آباد-تهران-استانبول، فرصت‌های جدیدی برای تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد خواهد کرد. در نهایت، تکمیل راه‌آهن چابهار-سرخس نه تنها به توسعه اقتصادی جنوب شرق کشور منجر می‌شود، بلکه وزن ژئوپلتیکی و اقتصادی ایران را در منطقه و جهان افزایش خواهد داد.
نظر شما