به گزارش خبرگزاری ایمنا، ابومحمد الجولانی، سرکرده هیئت تحریر الشام پس از استقرار در رأس حاکمیت سوریه طی روزهای گذشته در اقدامی جنجالی دست به انتصاب برخی از نزدیکان خود در ماصب کلیدی سوریه زد، این موضوع در روزهای اخیر به شدت توجه رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را به خود جلب کرد، زیرا نحوه مهره‌چینی و واگذاری مناصب و مسئولیت‌ها توسط الجولانی می‌تواند به وضوح جهت‌گیری حکومت مدنظر وی را در ساختار سیاسی جدید سوریه آشکار سازد.
در میان فهرست اسامی افراد معرفی شده توسط الجولانی به منظور تشکیل ساختار سیاسی جدید سوریه ۱۰ پست از اهمیت بیشتری برخوردار بودند که در به بررسی سوابق چهره‌های تأثیرگذار در دولت خودخوانده الجولانی می‌پردازیم.
۱. اسعد حسن الشیبانی: وزیر امور خارجه
نام واقعی «اسعد حسن الشیبانی»، وزیر خارجه دولت انتقالی سوریه، «زید العطار» است. وی در سال‌های نخست فعالیتش در میان معارضین سوری با عنوان «ابوحسام الشافعی» شناخته می‌شد. الشیبانی به جهت تسلط بالا به زبان انگلیسی و همچنین سال‌ها اشتغال به‌عنوان فعال رسانه‌ای تحریرالشام از نظر الجولانی به‌عنوان فردی مناسب برای تکیه بر کرسی وزارت خارجه تشخیص داده شد.
الشیبانی در زمان مذاکرات بحران فوعه و کفریا به‌عنوان مذاکره کننده و نماینده مستقیم الجولانی در جبهه النصره ذیل جیش الفتح با طرف‌های مقابل مذاکره کرد تا بدین شکل توانمندی‌اش را در مقام یک دیپلمات و مذاکره‌کننده در میان معارضین سوری محک بزند.
۲. ماهر الشرع: وزیر بهداشت
دومین چهره مهم در فهرست انتصابات الجولانی «ماهر الشرع» در مقام وزیر بهداشت است.
بسیاری از ماهر الشرع به‌عنوان برادر الجولانی یاد می‌کنند. اگرچه ماهر الشرع به جهت شباهت نام خانوادگی (الشرع) هرگونه نسبت خویشاوندی با ابومحمد الجولانی (احمد الشرع) را انکار کرده است، اما این شایعه حتی از سوی بسیاری از چهره‌های مهم معارض سوری نیز مورد توجه قرار گرفته است.
۳. حسن صوفان: استاندار لاذقیه
سومین چهره کلیدی «حسن صوفان» نام دارد که به‌عنوان استاندار لاذقیه معرفی شده است. وی در زمره برجسته‌ترین چهره معارضین مسلح نظام بشار اسد در سال‌های طولانی بحران سوریه قلمداد می‌شود. صوفان در سال ۲۰۰۵ توسط سرویس اطلاعاتی عربستان به اتهام ارتباط با القاعده بازداشت و به سوریه مسترد شد. وی در زمره اقلیت سنی مذهب شهر لاذقیه به شمار می‌رود.
حسن صوفان در سال ۲۰۱۶ در جریان توافق خروج معارضین سوری از حلب و در خلال عملیات تبادل زندانیان مخالفین و نظام سوریه از زندان صیدنایا آزاد شد و بلافاصله در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان رهبر «احرارالشام» انتخاب شد.
از نکات جالب توجه آن است که در همین دوره الجولانی با حمله به مقر احرار الشام، کنترل و اداره ادلب را در دست می‌گیرد، اما حسن صوفان یک سال بعد به جمع یاران الجولانی ملحق می‌شود و بدون کسب مناصب مهم، تنها مسئولیت اداره ثبت مسکن و زمین در حکومت نجات در ادلب را عهده دار می‌شود. با گذشت یک هفته از انتصاب وی در سمت استاندار لاذقیه همگان بر تحرکات محتاطانه وی در این شهر واقف هستند.
۴. عمار الشیخ: استاندار ریف دمشق
چهره کلیدی بعدی، «عمار الشیخ» است که به‌عنوان استاندار ریف دمشق انتخاب شده است. الشیخ که اصالتاً به همین منطقه تعلق دارد، در زمره نفرات برجسته احرارالشام به شمار می‌رفت. الشیخ فرماندهی این گروهک در درعا و قنیطره را در دست داشت. پس از انتقال حوزه عملیاتی احرارالشام به شمال سوریه، وی فرماندهی یگان‌های نظامی در عفرین را عهده‌دار شد.
با تشکیل اتاق عملیات گروه‌های تروریستی تحت عنوان «فتح المبین» عمار الشیخ به دومین چهره کلیدی در اتاق عملیات «ردع العدوان» تبدیل شد.
با توجه به نقش کلیدی وی در عملیات مزبور که به سرنگونی نظام بشار اسد در سوریه منجر شد انتظار می‌رفت که وی مسئولیت مهم‌تری را عهده‌دار شود اما در نهایت به قبول عنوان کرسی استانداری ریف دمشق اکتفا کرد.
۵. فواز هلال: فرماندار شهر حلب
«فواز هلال» از سوی سرکرده تحریرالشام به‌عنوان فرماندار شهر حلب انتخاب شد. با توجه به اشغال بسیاری از مناطق این استان توسط نظامیان ارتش ترکیه، به نظر می‌رسد الجولانی در اقدامی هوشمندانه فواز هلال را تنها به‌عنوان فرماندار شهر حلب برگزید تا بدین شکل از هرگونه اصطکاک و درگیری مستقیم احتمالی با آنکارا جلوگیری کند.
هلال از دسامبر ۲۰۱۸ تا دسامبر ۲۰۱۹ نخست‌وزیر و رئیس دولت نجات در ادلب بود. وی از چهره‌های شناخته شده شهر حلب به شمار می‌رود و تحصیلات خود در مقطع کارشناسی (اقتصاد) و کارشناسی ارشد (روابط بین الملل) را نیز در دانشگاه همین شهر سپری کرده است. هلال از سال ۲۰۱۳ مدیریت بخش اقتصادی و اداری معارضین در شهر حلب را در دست داشت.
۶. ابوالعز سراقب: استاندار حلب
در حالی که بالغ بر ۵۰ درصد از استان حلب در تسخیر نظامیان موسوم به ارتش آزاد (جیش الوطنی) قرار دارد، محمد الجولانی، سرکرده تحریرالشام، «ابوالعز سراقب» (عزام غریب) فرمانده جبهه الشامیه را به منظور تصدی مسئولیت استانداری حلب انتخاب کرد؛ فردی که تا چند هفته قبل فرمانده لشکر سوم ارتش آزاد به شمار می‌رفت.
سراقب به‌عنوان چهره برجسته مهم‌ترین گروه از جبهه الشامیه در عفرین بود که به اتاق عملیات فتح المبین پیوست و در عملیات «ردع العدوان» برای سرنگونی نظام بشار اسد مشارکت کرد.
نزدیکی جبهه الشامیه به تحریرالشام و به ویژه ابوالعز سراقب به ارتش آزاد در ۷ ماه اخیر سبب ظهور انشعاب و شکاف در جبهه الشامیه با هدایت ترکیه شده بود.
ابوالعز سراقب که در زمره چهره‌های کلیدی احرارالشام به شمار می‌رفت. وقتی در سال ۲۰۱۵ اتحادیه‌ای از ۷ گروه اسلام‌گرای سوری غیرالقاعده‌ای تشکیل شد، وی به‌عنوان نماینده احرارالشام برای جانشین رهبری جبهه اسلامی معرفی شد، هرچند که عمر این جبهه چندان به درازا نینجامید و به سرعت منحل شد.
با تأسیس جبهه الشامیه در سال ۲۰۱۷ ابوالعز در ابتدا به‌عنوان جانشین فرمانده کل و در ادامه به منصب فرماندهی کل این جبهه منصوب شد.
۷. ابوعیسی الشیخ: استاندار ادلب
«ابوعیسی الشیخ» که به‌عنوان استاندار ادلب برگزیده شد، در زمره افرادی است که در سال ۲۰۱۱ اقدام به تأسیس «صقورالشام» کرد و در ادامه در تشکیل جبهه اسلامیه نیز نقش داشت.
از نکات جالب در حیات سیاسی ابوعیسی الشیخ اعلان جنگ وی در سال ۲۰۱۷ علیه جبهه النصره و الجولانی بود. وی در آن زمان کلیه نیروهای وابسته به الجولانی را مهدورالدم خواند.
الشیخ پس از تحمل شکست سنگین از الجولانی در جبهه‌های نبرد سرانجام به ادغام صقورالشام در احرارالشام تن داد. در حد فاصل سال‌های ۲۰۱۷ تا دسامبر ۲۰۲۳ صقورالشام با حفظ ساختار و چارت تشکیلاتی خود، شاخه‌ای از احرارالشام به شمار می‌رفت. الشیخ سرانجام در دسامبر با چرخشی معنادار به سوی تحریرالشام و الجولانی متمایل شد و راهی ادلب شد.
با تأسیس اتاق عملیات فتح المبین، صقورالشام به یکی از اضلاع کلیدی این جبهه مبدل شد که تحت رهبری تحریرالشام فعالیت می‌کرد. حال با سرنگونی نظام بشار اسد، ابوعیسی الشیخ پاداش همراهی‌اش با ابومحمد الجولانی را با تکلیه بر کرسی استانداری ادلب دریافت می‌کند.
۸. انس عیروط: استاندار طرطوس
«انس عیروط»، از جمله‌های چهره‌های نزدیک به الجولانی به شمار می‌رود که برای مدت‌های مدید رابط تحریرالشام و آمریکا بود. در زمان سفر ۳ هیئت سیاسی و گروه‌های حقوق بشری به ادلب و در خلال دیدار آنها با الجولانی، عیروط در قاب تصاویر این دیدارها دیده می‌شود.
عیروط برای سال‌ها فعالیت‌های خود را به شکل پنهان دنبال می‌کرد، اما اکنون با معرفی و انتشار تصاویر وی، عملاً پرده از چهره‌اش برافتاد. عیروط در سخت‌ترین شرایط به‌عنوان استاندار طرطوس انتخاب شده است. طرطوس در دوره پس از سقوط نظام بشار اسد به لحاظ شکلی تابع دمشق است اما به لحاظ امنیتی خارج از دایره کنترل تحریرالشام قرار دارد.
۹. ابوماجد: فرماندار شهر دمشق
ابوماجد (ماهر محمد مروان) در حالی به‌عنوان فرماندار شهر دمشق انتخاب شده است که پیش از این قاضی کل تحریرالشام در شهر سرمدا بوده است و سابقه خاص و ویژه‌ای در کارنامه وی به چشم نمی‌خورد.
با این حال نکته مهم در پیشینه زندگی سیاسی وی حضور در عربستان سعودی و تحصیل در دانشگاه اسلامی شهر مدینه است. برخی ناظران معتقدند ابوماجد احتمالاً به مثابه یکی از پل‌های ارتباطی الجولانی برای نزدیک شدن به ریاض عمل خواهد کرد.
۱۰. ابوفراس: استاندار حماه
ابوفراس داماد «ابوجابر العمادی»، قاضی القضات جبهه النصره است که حتی فاقد مدرک تحصیلی معتبر است. العمادی در جریان حملات سال ۲۰۱۶ ائتلاف بین‌المللی تحت رهبری آمریکا ترور شد.
برخی معتقدند این انتخاب عجیب الجولانی بیش از هر چیز با هدف تحقیر اهالی حماه به ویژه اسلام‌گرایان اخوانی صورت می‌پذیرد.
ارزیابی نهایی از نحوه مهره چینی الجولانی حاکی از آن است که سرکرده تحریرالشام در سوریه پسا اسد به کلیه فرماندهان گروه‌های مسلح متحد خود از جمله احرارالشام، جبهه الشامیه و صقورالشام که در اتاق عملیات فتح المبین و بعدها عملیات «ردع العدوان» او را همراهی کرده‌اند امتیاز داده است.
علاوه براین الجولانی زیرکانه مناصبی را نیز در میان بسیاری از افراد نزدیک و مورد اعتماد خود توزیع کرده است.
نظر شما