به گزارش خبرگزاری ایمنا، احمد سعیدنیا در هفتادوچهارمین نشست از سلسله نشست‌های وبیناری بازآفرینی شهری با موضوع «بنیان‌های شهر و شهرسازی تاریخی در ایران» که به همت محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان، به‌عنوان رئیس دبیرخانه انتقال تجربیات بازآفرینی منطقه دو کشور برگزار شد، اظهار کرد: تاریخ شهرسازی ایران یکی از کهن‌ترین و ارزشمندترین تاریخ‌های جهان است که قدمتی بیش از ۵۰۰۰ سال دارد و شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد ایران همزمان با تمدن‌های بابل و مصر، از نخستین بسترهای شهرنشینی بوده است.
وی افزود: شهرسازی نه‌تنها جلوه‌ای از تمدن، بلکه پایه‌ای برای توسعه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جوامع بوده است و شهرها کارگاه تمدن هستند؛ از گذشته تاکنون، شهرها با ایجاد تعاملات انسانی، انتقال دانش و فرهنگ، و مدیریت منابع، محور رشد و پیشرفت بشر بوده‌اند.
رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به تأثیر تغییرات اقلیمی در تاریخ شهرسازی ایران تاکید کرد: ۳۵۰۰ سال پیش تغییرات اقلیمی موجب شد بسیاری از شهرها دچار رکود شود و این دوره‌ای از مهاجرت و بازگشت دوباره به مناطق مساعدتر را به همراه داشت.
سعیدنیا با اشاره به اهمیت وجود دژها و قلعه‌های دفاعی در شهرهای قدیمی گفت: با ورود اقوام آریایی به ایران و تهدیدات خارجی، ساخت دژها و شهرهای مستحکم رایج شد و این تحول نه‌تنها به امنیت، بلکه به توسعه شهرنشینی نیز کمک کرد.
وی با اشاره به لزوم حفظ و بهره‌گیری از تجربیات تاریخی برای بهبود شهرسازی کنونی ادامه داد: تاریخ شهرسازی ایران یادآور اصالت و ظرفیت‌های تمدنی این سرزمین است که باید به‌عنوان الگویی برای توسعه پایدار در نظر گرفته شود.
رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به اهمیت دوره صفویه و نقش اصفهان به‌عنوان کانون شهرسازی ایران خاطرنشان کرد: در این دوره، شهرسازی ایرانی به اوج خود رسید و میدان نقش‌جهان به‌عنوان نماد شهرسازی ایرانی، تلفیقی از فرهنگ کهن و اسلامی را به نمایش گذاشت.
سعیدنیا با بیان اینکه بنیان‌های اصلی شهر ایرانی شامل مردم، بازار، دین و حکومت است، گفت: این اصول در میدان نقش‌جهان به‌خوبی تجلی یافته‌اند.
وی افزود: بازار، قلب جوشان مدنیت ایرانی بود و نقش مهمی در شکل‌گیری مشروطیت ایفا کرد، زیرا بازاریان و پیشه‌وران از نخستین حامیان قانون‌مداری و مدرنیته در ایران بودند.
رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران تاکید کرد: مدرنیته در ایران از بازار آغاز شد و از ارتباطات بین‌المللی، تجارت و نیاز به قانون‌گذاری منسجم بهره گرفت.
سعیدنیا با اشاره به تأثیر شرایط اقلیمی و فرهنگی در طراحی شهرهای ایران گفت: مفهوم «شهر اسلامی» به دلیل تفاوت‌های اقلیمی و فرهنگی در مناطق مختلف جهان اسلام، تعریف یکنواختی ندارد.
وی با تاکید بر اهمیت بازنگری در شیوه‌های مدیریتی و نقش سرمایه‌داری جهانی و تأثیر آن بر ساختار شهرها و نفوذ بی‌سابقه سرمایه‌داری در مدیریت شهری ادامه داد: شکل‌گیری برج‌های بلند و توسعه بی‌رویه مناطق شهری، نمادی از تسلط سرمایه‌داری بر شهرها است.
رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران با بیان اینکه شهرها به کانونی برای انباشت سرمایه تبدیل شده‌اند، خاطرنشان کرد: سرمایه‌داری نه تنها بر ساختار شهری، بلکه بر افکار، سلیقه‌های هنری و حتی ادیان نیز تأثیر گذاشته است و این قدرت عظیم جهانی، دولت‌ها را به حاشیه رانده و تصمیم‌گیری‌ها را در کنترل خود گرفته است.
سعیدنیا با اشاره به مسئله ماده ۱۰۰ شهرداری‌ها گفت: آمار تخلفات ساختمانی در شهرهایی همچون تهران نشان‌دهنده یک زنگ خطر جدی است و وقتی مردم مجبور به تخلف می‌شوند، باید پرسید آیا ساختار قانونی اشتباه نیست؟
وی با بیان اینکه چالش میان حفظ هویت تاریخی شهرها و توسعه مدرن یکی از مسائل اساسی است، اضافه کرد: در حالی که بافت‌های تاریخی به‌دلیل موقعیت مکانی جذاب خود تحت فشار سرمایه‌گذاری قرار دارند، خاطره‌های جمعی مردم نیز خواهان حفاظت از این بافت‌ها است و این تناقض موجب شده است که شهرسازی با چالش بزرگی مواجه شود.
رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران تصریح کرد: سرمایه‌داری جهانی نه تنها آینده شهرها را طراحی می‌کند، بلکه دیوارهای قدرت خود را در این فرایند می‌چیند و ما باید این واقعیت را بپذیریم که تنها راه مقابله با این قدرت، مشارکت واقعی مردم در فرایند تصمیم‌گیری است.
نظر شما