به گزارش خبرگزاری ایمنا از گلستان، با توجه به اینکه در دهه‌های اخیر شهر به فضایی ارتباطی برای خودروها و انسان تبدیل شده این فضا تأثیر بسزایی در حس امنیت و ارتباطات اجتماعی شهروندان خواهد داشت، بنابراین المان‌ها به عنوان یک عنصر شاخص و جدایی‌ناپذیر از شهر، ابزاری ارزشمند برای معرفی هویت و فرهنگ شهر و افزایش رفاه حال شهروندان به شمار می‌رود که در تعریف شخصیت عملکردی فضاهای شهری نقش مهمی ایفا می‌کنند تا مردم به حضور در فضای شهر تشویق شوند.
به باور کارشناسان، المان‌ها می‌توانند به اشکال متفاوت، از جمله مجسمه، آب‌نما، سازه‌های چوبی یا فلزی، و حتی آثار هنری نقاشی خط یا گرافیک باشند که به زیباسازی فضای شهری کمک کرده و آن را به مکانی جذاب‌تر برای زندگی تبدیل می‌کنند.
گذشته از تأثیرگذاری المان در بخش زیبایی و انتقال پیام فرهنگی همچون نصب تندیس‌های عرفا و شعرا، المان‌های شهری می‌توانند موجب ایجاد نشاط اجتماعی و افزایش تعاملات اجتماعی بین شهروندان شوند، با این همه شهر گرگان با وجود برخورداری از قدمتی کهن و سرسبزی و طبیعت زیبا از المانی که پیام زیباشناختی را به شهروندان یا گردشگران دهد، چند سالی است که بی‌بهره مانده و همان نمادهای قدیمی هم از وضعیت خوبی برخوردار نیست.
شهردار اعتقادی به زیباسازی ندارد
ابوالفضل تجری، رئیس کمیسیون خدمات شهری و فضای سبز شورای اسلامی شهر گرگان در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: شهردار فعلی هیچ اعتقادی به بحث زیباسازی شهر گرگان یا ساخت المان و مبلمان شهری ندارد و به هر مناسبتی یک سری تخم‌مرغ‌هایی را در میادین شهر با توجه به ایام عزاداری، فصل پاییز یا بهار رنگ می‌کنند.
وی از المان‌های شهری به عنوان مؤلفه‌ای در زیباسازی شهر یاد می‌کند و می‌افزاید: در این دو سال اخیر به این مهم توجهی نشده است.
تجری با بیان اینکه المان‌ها منجر به زیبایی‌های بصری در شهر می‌شود، ادامه می‌دهد: در سنوات گذشته شهرداران المان‌های زیبایی نظیر تندیس دستگاه تایپ روبه‌روی دادگستری یا ایستگاه اتوبوسی با طراحی رادیو قدیمی در خیابان لشکر ساخته شد که حس خوبی به مردم القا می‌کرد.
وی با بیان اینکه المان‌های شهر مربوط به یک دهه قبل است، می‌افزاید: شهرداری هربار به هر مناسبی برخی المان‌های قدیمی را با کمی رنگ و لعاب دوباره در نقاط مختلف شهر می‌چیند.
این عضو شورای شهر گرگان ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه در شهر گرگان پروژه عمرانی خاصی نداریم، توجه به زیباسازی، شهر را متحول می‌کند که این رضایتمندی مردم را به دنبال خواهد داشت.
وی نورپردازی، توجه به فضای سبز و مبلمان شهری را از نکات مهم برای شهری پویا می‌داند و می‌گوید: زیباسازی یک حلقه مفقوده در شهر گرگان است.
تجری اغلب المان‌های موجود را بی‌ارتباط با هویت شهر اعلام می‌کند و می‌افزاید: اغلب المان‌هایی که طراحی شده، سلیقه‌ای است.
وی اضافه می‌کند: بارها به تشکیل اتاق فکر یا کارگروهی متشکل از اهالی هنر برای طراحی المان مرتبط با هویت شهری تاکید کردیم اما تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.
المان‌ها ساختار شکیلی ندارند
رضا شاه حسینی، کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری از المان‌های شهری به عنوان یک عنصر فیزیکی در یک محیط شهری یاد می‌کند و به خبرنگار ایمنا می‌گوید: توجه به این حوزه به زیباسازی شهری کمک زیادی می‌کند.
وی المان‌های شهری را دارای طیفی وسیع می‌داند و می‌افزاید: آب نماها، دیوار نوشته‌ها، المان‌های نوری، فضاهای سبز و حتی مبلمان شهری در زیر مجموعه المان‌های شهری دسته‌بندی می‌شوند.
این کارشناس طراحی صنعتی ادامه می‌دهد: اگر بُعد نگاه زیبایی‌شناسی می‌توان گفت که المان‌ها مانند زیورآلات یک شهر به شمار می‌روند که خیلی مواقع کارکرد هم برای شهروندان دارند.
وی اضافه می‌کند: به عنوان مثال مبلمان شهری یا مجسمه‌ای که در دل یک میدان جانمایی می‌شود، خود به خود به مکان نمایی در شهر تبدیل می‌شود همچنین در جذب گردشگر نیز مؤثر هستند، در بسیاری مواقع مشاهده شده که گردشگران با المان‌های شهری عکس یادگاری می‌گیرند.
شاه‌حسینی بیان می‌کند: درصورتی‌که المان‌های شهری به خوبی طراحی شده باشند یک حس خوب به شهروندان و گردشگران انتقال می‌دهد، به طور مثال مجسمه نادر شاه افشار در شهر مشهد به واسطه شکوه و جلالی که دارد، خیلی از افراد وقتی پای این مجسمه قرار می‌گیرند یک حس وطن‌دوستی عجیبی رو به انسان القا می‌کند که مایه مباهات شهروندان هم خواهد شد.
وی با بیان اینکه مجسمه‌هایی که در شهر گرگان به عنوان المان ساخته شده خوب نیست، می‌افزاید: چند مجسمه خوشبختانه تخریب شد و مجسمه‌های دیگری که در میادین شهر قرار دارند در واقع از ساختار شکیلی برخوردار نیستند.
وی از مجسمه مادر و فخرالدین‌اسعد گرگانی به عنوان المان‌های زیبای شهر یاد می‌کند و می‌گوید: بسیاری از المان‌های مناسبتی که در بازه‌های زمانی خاص همچون نوروز در نقاط مختلف شهر قرار می‌گیرند آثار ضعیفی هستند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری ادامه می‌دهد: برای مدیریت شهری باید چگونگی طراحی المان مهم باشد، چرا که آنچه پیرامون شهر را شکل می‌دهد اعم از زشت یا زیبا برآمده از دانش، ایده و خلاقیت ساکنان یک شهر است، بنابراین بسیاری از گردشگران مردم شهر را به وسیله این مورد قضاوت قرار می‌دهند.
آرامش، عدم تعلق یا آشفتگی
جواد عظیمی، یک کارشناس ارشد رشته هنرهای زیبایی از المان‌ها به عنوان مؤلفه‌ای کاربردی در شهر یاد می‌کند و به خبرنگار ایمنا می‌گوید: المان‌ها می‌تواند نماد آرامش یا استرس، تعلق نداشتن یا آشفتگی برای شهروندان باشد.
وی با بیان اینکه المان‌ها قادر به ایجاد هم‌بستگی و تعلق بین شهروندان هستند، می‌افزاید: خیلی از مفاهیم با نشانه تصویری امکان ارائه دارد از طرفی اگر المان متناسب نباشد تأثیر معکوس خواهد گذاشت.
او با تاکید بر اهمیت و تأثیرگذاری المان‌ها در روحیات شهروندان می‌گوید: اگر نهادی قادر به ایجاد المانی مطابق با هویت شهری نیست، نبود المان به مراتب کمتر تبعات برای شهر خواهد داشت.
این کارشناس ارشد رشته هنرهای زیبایی المان‌های موجود در شهر گرگان را اقدامی شتاب‌زده و سفارشی می‌داند و می‌افزاید: به نظر می‌رسد ۹۰ درصد المان‌های موجود در شهر گرگان کارشناسی نشده است.
وی طراحی، زیبایی و محل نصب المان را موضوعی دارای اهمیت می‌داند و ادامه می‌دهد: برای ساخت و نصب مجسمه‌های مناسبتی زیبایی و هم‌خوانی با مکان رعایت نشده است.
عظیمی معتقد است که اکثر المان‌های موجود در شهر گرگان باید جمع‌آوری شود و برای طراحی مجسمه یا نماد در شهر از ظرفیت کارشناسان و هنرمندان متبحر استفاده کرد.
به گزارش ایمنا، از آنجایی که المان‌های شهری نقش مهمی در فرایند شکل‌گیری، تغییر و بازتولید هویت شهری دارند، در شرایط امروز که هویت شهرها با شتاب زیادی دستخوش تغییرات است، اهمیت و توجه به آن را چند برابر می‌کند بنابراین امیدواریم شهرداری گرگان با هدف رفاه حال شهروندان و جاذبه گردشگری نسبت به ایجاد المان‌هایی متناسب با هویت شهر گرگان اقدام کند.
نظر شما