به گزارش خبرگزاری ایمنا، تصور کنید در شهری زندگی می‌کنید که همه‌چیز به شکلی هماهنگ و بدون دخالت شما مدیریت می‌شود؛ چراغ‌های خیابان تنها زمانی روشن می‌شود که فردی نزدیک باشد، ترافیک با هدایت هوشمند خودروها و وسایل نقلیه روان‌تر از همیشه جریان دارد و زباله‌ها تنها زمانی جمع‌آوری می‌شود که مخازن پر شده باشد.
این تصویر، آینده‌ای نیست که تنها در فیلم‌های علمی‌تخیلی دیده شود؛ بلکه با ورود هوش مصنوعی به زندگی شهری، در بسیاری از نقاط جهان به واقعیت تبدیل شده است.
شهره که همواره مرکز زندگی انسانی بوده‌اند، هم‌اکنون در آستانه تحولی بزرگ قرار دارند؛ هوش مصنوعی به شهره ا اجازه می‌دهد تا پیچیدگی‌های خود را با دقتی بی‌سابقه مدیریت کنند؛ این فناوری همچون مغزی است که سیستم‌های مختلف شهری را به یک‌دیگر متصل و اطلاعات را پردازش می‌کند تا زندگی شهروندان را آسان‌تر و کارآمدتر کند.
از خیابان‌های سنگاپور گرفته تا میدان‌های بارسلونا این فناوری در حال ایجاد تغییراتی است که درک مفهوم زندگی شهری را به کلی دگرگون خواهد کرد.
نیویورک به‌عنوان یکی از پیشگامان در استفاده از هوش مصنوعی، برنامه‌ای جامع برای بهبود مدیریت شهری و زندگی شهروندان خود معرفی کرده است؛ «مرداد آدامز» شهردار نیویورک از «برنامه عملیاتی هوش مصنوعی» رونمایی کرده که با هدف شناسایی فرصت‌ها و خطرات این فناوری، تقویت مهارت‌های کارکنان دولتی و اجرای مسئولانه آن تدوین شده است.
این برنامه ۵۱ صفحه‌ای شامل ایجاد کمیته هدایت هوش مصنوعی، فهرستی از ۴۰ اقدام عملی و راه‌اندازی یک چت‌بات مبتنی بر هوش مصنوعی است که به صاحبان کسب‌وکار برای تصمیم‌گیری‌های بهتر کمک می‌کند.
یکی از شگفت‌انگیزترین دستاوردهای آن در مدیریت هوشمند ترافیک است؛ در بسیاری از شهرهای پیشرفته همچون لس‌آنجلس، سیستم‌های هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی به‌کار گرفته شده است تا جریان ترافیک را بهینه‌سازی کند؛ این فناوری با تجزیه‌وتحلیل لحظه‌ای داده‌های ترافیکی از دوربین‌ها و حسگرها، زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی را تنظیم می‌کند و مسیرهای جایگزین را به رانندگان پیشنهاد می‌دهد، در نتیجه زمان سفرهای شهری تا ۳۰ درصد کاهش پیدا می‌کند و آلودگی هوا نیز به شکل قابل توجهی کمتر می‌شود.
هوش مصنوعی در بسیاری از شهرها به کاهش مصرف انرژی و مدیریت بهتر منابع طبیعی کمک کرده است؛ به‌عنوان مثال در بارسلونا، سیستم‌های هوشمند آبیاری شهری با تجزیه‌وتحلیل داده‌های آب‌وهوایی و سطح رطوبت خاک مصرف آب را تا ۲۵ درصد کاهش داده است، همچنین در شهرهایی همچون سان‌فرانسیسکو، هوش مصنوعی در مدیریت شبکه برق نقش کلیدی ایفا می‌کند و با پیش‌بینی الگوی مصرف از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کند؛ این اقدامات نه‌تنها به صرفه‌جویی در هزینه‌ها منجر شده بلکه پایداری محیط‌زیست را نیز تقویت کرده است.
در حوزه امنیت و خدمات شهری، هوش مصنوعی شگفتی‌های بزرگی به همراه داشته است؛ در شهر نیویورک الگوریتم‌های پیشرفته توانست با پیش‌بینی مناطق پرخطر و زمان‌های اوج جرایم، نرخ وقوع جرم را تا ۲۰ درصد کاهش دهد، همچنین در شهرهایی نظیر دبی، پلیس از پهپادهای مجهز به هوش مصنوعی برای رصد و کنترل مناطق حساس استفاده می‌کند.
افزون بر این، سیستم‌های هوشمند پاسخ به فوریت‌های پزشکی و آتش‌نشانی نیز با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و پیش‌بینی الگوهای بحران، سرعت و دقت عملیات را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
با تدوین و بازنگری نقشه راه شهر هوشمند و توجه به الزامات مدیریتی، زیرساخت‌های فنی و خدمات هوشمند، ایران. به‌تبع آن سایر کلان‌شهرها از جمله اصفهان نیز می‌تواند از ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای تحول دیجیتال، ارائه خدمات بهینه و ایجاد محیطی ایمن و پایدار برای شهروندان بهره‌برداری کند، البته تضمین امنیت داده‌ها و مدیریت صحیح این فناوری، از چالش‌های اساسی محسوب می‌شود که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و همکاری همه‌جانبه است.
الگوریتم‌های هوش مصنوعی باید تنظیم و زیرساخت‌های اطلاعاتی و الکترونیکی آن در شهر فراهم شود
سعید ابراهیمی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان در این‌باره می‌گوید: در یکی از بحث‌های جدی، دوره فعلی شهرداری، به اهمیت نقش هوش مصنوعی در کمک به نظام برنامه‌ریزی و اجرای امور پرداخته است.
وی می‌افزاید: تصمیم‌گیری‌ها در آینده به سمت حکمرانی داده‌محور و مدیریت بر پایه داده حرکت خواهد کرد، به‌طوری که سیستم‌های هوش مصنوعی قادر خواهد بود تحلیل‌های هم‌زمانی از متغیرهای متعدد ارائه دهد و به جای انسان در بعضی حوزه‌ها تصمیمات دقیق‌تری بگیرد.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان تاکید می‌کند: در حال حاضر پایگاه‌های داده و ابزارهایی که برای تحلیل داده‌ها به‌کار گرفته می‌شود، توصیه‌ها و پیشنهادهایی را به کاربران ارائه می‌دهد که بر اساس اطلاعات موجود از صفحات وب و منابع خبری است، اما در آینده هدف شهرداری این است که این مدل‌ها به سمت ارائه گزارش‌های دقیق‌تری بر اساس پایگاه‌های داده داخلی حرکت کند.
ابراهیمی با اشاره به اهمیت استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت شهری و تأکیدات مقام معظم رهبری در این زمینه اظهار می‌کند: ایران باید جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه هوش مصنوعی باشد.
وی با اشاره به برنامه‌های شهرداری اصفهان برای آموزش مدیران و کارکنان به‌منظور آشنایی با ابزارهای هوش مصنوعی تصریح می‌کند: مدیریت شهری دوره‌هایی را برای آموزش مدیران و کارکنان برنامه‌ریزی کرده است تا با ابزارهای هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنا شوند.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان خاطرنشان می‌کند: یکی از گام‌های ابتدایی که در این راستا برداشته‌ایم، فعال‌سازی ربات دستیار هوش مصنوعی در سامانه «اصفهان من» است که به سوالات شهروندان پاسخ می‌دهد و با گذر زمان توسعه پیدا خواهد کرد.
ابراهیمی با بیان اینکه در حال حاضر به‌صورت موردی با این پدیده نوظهور، یعنی هوش مصنوعی که جهان را متحول کرده است، آشنا می‌شویم، تاکید می‌کند: مدیریت شهری اقدام کوچکی را به‌عنوان «اصبات» آغاز کرده است که اگر به شهروندان معرفی شود و در جامعه شهری اصفهان مورد استفاده قرار گیرد، قدمی مثبت در راستای بهره‌وری از هوش مصنوعی به حساب می‌آید.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی برای استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در تحلیل داده‌ها ادامه می‌دهد: شهرداری اصفهان در حال مذاکره برای استفاده از پایگاه‌های داده‌های داخلی برای گزارش‌گیری و تحلیل است.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان می‌گوید: گزارش‌های کنونی بیشتر بر پایه جست‌وجوی صفحات وب و اخبار است، اما با توسعه این سیستم‌ها، شهرداری به‌دنبال تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تر و دقیق‌تر بر اساس داده‌های واقعی خواهد بود.
ابراهیمی با اشاره به اهمیت رویدادهای مربوط به هوش مصنوعی ادامه می‌دهد: چندین رویداد مربوط به هوش مصنوعی در این کلان‌شهر برگزار خواهد شد که در آن محصولات و دستاوردهای مختلف این حوزه ارائه می‌شود.
وی اضافه می‌کند: شهرداری اصفهان به‌همراه بنیاد نخبگان به‌دنبال بهره‌برداری از ظرفیت‌های خوب استان در زمینه هوش مصنوعی است تا بتوانیم خدمات بهتری به مردم ارائه کنیم.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان با اشاره به چالش‌ها و خطرات احتمالی استفاده از هوش مصنوعی خاطرنشان می‌کند: فناوری همواره دو لبه دارد؛ سودمندی و ضرر، در این راستا باید مراقب باشیم که الگوریتم‌های هوش مصنوعی به‌درستی تنظیم شود تا از مخاطرات جلوگیری شود و از منافع آن در سطح جهانی بهره‌برداری کنیم، همچنین به‌طور قطع کشورها و سازمان‌هایی که زودتر به این حوزه ورود می‌کنند، می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
ابراهیمی با اشاره به نقش کارکنان شهرداری در این تحول دیجیتال ادامه می‌دهد: با ورود هوش مصنوعی به فرایندهای کاری، نقش اپراتوری کارکنان تغییر خواهد کرد و آن‌ها به جای انجام کارهای روتین و تکراری، به سمت کارهایی با ارزش افزوده بیشتر همچون طراحی و مدیریت خواهند رفت.
وی با تاکید بر لزوم تشکیل دبیرخانه‌ای برای هوش مصنوعی در شهرداری اصفهان گفت: این اقدام می‌تواند کمک بسیاری به سازماندهی پروژه‌ها و سیاست‌های مرتبط با هوش مصنوعی در سطح شهر کند، چراکه تحقق شهر هوشمند نیازمند پایگاه داده‌های قوی و یکپارچه است تا هرگونه تصمیم‌گیری و تحلیلی بر پایه داده‌های معتبر باشد و هوش مصنوعی می‌تواند در شهر هوشمند کاربرد بهتری داشته باشد، اما پیش‌نیاز آن ایجاد زیرساخت‌های اطلاعاتی و الکترونیکی قوی است.
لزوم استفاده از نقشه برای جلوگیری از خطرات هوش مصنوعی
سعید فردانی، دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هوش مصنوعی همچون آتش می‌تواند زندگی ما را گرم و روشن کند یا در صورت استفاده نامناسب به ما آسیب بزند، بنابراین این فناوری اگر به درستی به کار گرفته شود، می‌تواند ابزاری قدرتمند برای کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت شهروندان باشد.
وی می‌افزاید: برای جلوگیری از خطرات هوش مصنوعی باید نقشه راه مشخصی برای استفاده از این فناوری وجود داشته باشد؛ در ایران این نقشه راه به‌طور مستمر بازنگری و با رویکردهایی همچون تحول دیجیتال، یکپارچگی و امنیت به‌روزرسانی شده است.
دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: یکی از نمونه‌های بارز هوش مصنوعی در ایران، پروژه‌های هوشمندسازی شهر اصفهان است؛ این شهر با توسعه زیرساخت‌های هوشمند، گامی جدی در راستای تعاملات دیجیتالی مدیریت شهری با شهروندان برداشته است.
فردانی ادامه می‌دهد: به‌عنوان مثال، نرم‌افزار «اصفهان من» مجهز به یک ربات هوشمند است که شهروندان می‌توانند از طریق آن به‌صورت صوتی یا متنی اطلاعاتی درباره اخبار شهر، وضعیت آب‌وهوا، پیشنهادهای سفر و ناوگان حمل‌ونقل عمومی دریافت کنند؛ این ربات با تحلیل داده‌ها نزدیک‌ترین ایستگاه‌های اتوبوس و مترو را پیشنهاد می‌دهد و زمان دقیق رسیدن وسایل نقلیه را اعلام می‌کند.
وی با اشاره به چالش‌های امنیت و مدیریت هوش مصنوعی بیان می‌کند: هرچند هوش مصنوعی می‌تواند مدیریت شهری را متحول کند، اما چالش‌هایی نیز به همراه دارد؛ دو نگرانی عمده در این زمینه وجود دارد، نخست اختلال در داده‌ها یا تصمیم‌گیری‌های مستقل هوش مصنوعی که ممکن است به نتایج نامناسبی منجر شود و دوم خطر هک و سوءاستفاده از اطلاعات متمرکز است.
دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان می‌گوید: اگر در سیستم هوشمند چراغ‌های راهنمایی رانندگی اختلال ایجاد و چراغ‌های اشتباه روشن شود می‌تواند به حوادث جدی منجر بیانجامد، بنابراین تضمین امنیت داده‌ها و کیفیت سنسورها از الزامات اساسی برای موفقیت این فناوری است.
فردانی با اشاره به نقشه راه شهر هوشمند اصفهان خاطرنشان می‌کند: در اصفهان، نقشه راه شهر هوشمند بازنگری و به‌روزرسانی شده است تا با نیازهای جدید مدیریت شهری هم‌سو باشد.
وی اضافه می‌کند: این نقشه بر سه بعد اصلی شامل الزامات مدیریتی، زیرساخت‌های فنی و خدمات هوشمند تمرکز دارد؛ در این راستا از فناوری‌های نوین همچون اینترنت اشیا (IoT) استفاده شده است تا خدمات شهری ابتدا الکترونیکی و سپس به‌صورت هوشمند ارائه شود؛ این پروژه با همکاری دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و مدیران شهری تدوین شد و توانست اکوسیستم هوشمندسازی شهر را به‌خوبی شکل دهد.
دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان خاطرنشان می‌کند: یکی از اقدامات مهم در راستای توسعه هوش مصنوعی در مدیریت شهری، تأسیس اتاق فکر هوش مصنوعی است؛ این اتاق فکر با مشارکت خبرگان این حوزه، دانشگاهیان و کارشناسان شهرداری شکل گرفته است و به‌طور منظم جلسات هفتگی برگزار می‌کند.
فردانی می‌افزاید: هدف این اقدام بررسی کاربردهای هوش مصنوعی در مدیریت شهری به‌صورت نظام‌مند و عملیاتی است.
وی با بیان اینکه در نخستین جلسه این اتاق فکر موضوعات مختلفی همچون بهینه‌سازی خدمات شهری، ارتقای زیرساخت‌های دیجیتال و افزایش بهره‌وری در مدیریت منابع مطرح شد، بیان می‌کند: با این اقدام، شهرداری در تلاش است تا هوش مصنوعی را به‌صورت یکپارچه و پایدار در فرایندهای شهری تسری دهد و از ظرفیت‌های این فناوری برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان استفاده کند.
دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: راه‌اندازی این اتاق فکر گامی مؤثر برای ایجاد زیرساخت‌های علمی و اجرایی در راستای هوشمندسازی شهرها محسوب می‌شود.
به گزارش ایمنا، ورود هوش مصنوعی به مدیریت شهری، انقلابی در بهینه‌سازی خدمات و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان ایجاد کرده است؛ این فناوری با ارائه راهکارهایی نظیر مدیریت هوشمند ترافیک، بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش آلودگی و افزایش امنیت، توانسته است شهرها را به محیط‌هایی کارآمدتر و پایدارتر تبدیل کند.
نمونه‌هایی از این تحولات در شهرهای پیشرفته‌ای همچون نیویورک، بارسلونا و سنگاپور مشاهده می‌شود که توانسته است از هوش مصنوعی برای کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در منابع و افزایش رضایت عمومی بهره‌برداری کند؛ کلان‌شهر اصفهان نیز با اجرای پروژه‌های هوشمندسازی همچون «اصفهان من» و تأسیس اتاق فکر هوش مصنوعی، نشان داده است که این فناوری می‌تواند نقشی مؤثر در مدیریت شهری ایفا کند.
نظر شما