به گزارش خبرگزاری ایمنا از یزد، استان یزد جاذبه‌ها و مناطق تاریخی، تمدنی و فرهنگی را در خود جای داده است که با توجه به اقلیم کویری آن ظرفیت گردشگری منحصر به فردی نسبت به دیگر شهرها و مناطق کشور دارد.
پس از جهانی شدن بافت تاریخی شهر یزد، این بار و در راستای توسعه صنعت گردشگری روستایی و تکاپوی مسئولان برای معرفی روستاهای گردشگری در جهان، استان یزد با نامزدی روستای فَهرج خود را برای این رقابت آماده کرد که در بین هشت روستای شرکت کننده از نظر امتیازات به جایگاه دوم رسید.
فهرج یکی از رئوس قرای ثلاثه در یزد
قدمت روستای تاریخی فهرج به گفته سعید زارع، مدیر اسناد و کتابخانه ملی استان یزد به قبل از پیدایش اسلام بازمی‌گردد.
وی می‌گوید: اسم اولیه این روستا «فرافر» نام داشته که با گذشت زمان در قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری به «پهره» یا «پهرشت» و درنهایت به «فهرج» تغییر نام پیدا کرده است.
مدیر اسناد و کتابخانه ملی استان یزد با اشاره به اسناد و کتب موجود، عنوان می‌کند: این روستا یکی از سه رأس قرای ثلاثه یزد است که شامل روستای «خویدک»، «سریزد» و «فهرج» می‌شود و تا قرن هشتم هجری قمری به عنوان یکی از شهرهای یزد مطرح بوده است.
زارع تصریح می‌کند: ابن بلخی در توصیفات خود به جایگاه مهم کشاورزی در فهرج اشاره می‌کند که اکنون نیز در روستای فهرج مشهود است و گردشگری کشاورزی را در این منطقه شاهد هستیم.
وی اضافه می‌کند: از مهم‌ترین جاذبه‌های باستانی روستای فهرج مسجد جامع فهرج، آب انبار حسینیه، قلعه فهرج، حمام فهرج، مسجد علاقبندی یا علی قوندی است که این روستا را در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانیده است.
حفظ و احیای فرهنگ و رسوم روستا
یکی از زیبایی‌های بافت روستای فهرج وجود تک مناره خشتی شبیه به برج فانوس در مسجد جامع فهرج است، بازرگانان در مسیر حرکت خود در کویر مرکزی ایران، استراحتی در روستای فهرج داشتند و این تک مناره که همچون برج فانوس دریایی است نشانه‌ای برای مسافران بود تا در مسیر کویر به فهرج برسند.
به همت مسئولان استان در حوزه عمرانی و گردشگری اقدامات متعددی از جمله مرمت و بازسازی بناهای تاریخی، لکه‌گیری بدنه و کف‌سازی‌ها برای حفظ بافت روستا و احیای فرهنگ و رسوم روستا شکل گرفت تا بازار گردشگری در آن رونق بگیرد.
به مرور بازارچه صنایع دستی برپا و در رویدادهای متنوع آداب و رسوم و غذاهای محلی معرفی شد.
دسترس‌پذیری روستای فهرج برای معلولان
سیدمحمد رستگاری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد در جمع خبرنگاران تاکید می‌کند: روستای فهرج با جمعیت ۴۰۰۰ نفر دارای آثاری تاریخی با قدمتی ۳۰۰۰ ساله است.
وی می‌افزاید: انتخاب روستای فهرج به عنوان کاندیدای ایران در پروژه بهترین روستاهای جهانی گردشگری سال ۲۰۲۴ میلادی بهانه‌ای برای اقدامات ماندگار در این روستا شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد عنوان می‌کند: حضور مشارکتی مردم را در انجام پروژه‌های در دست اقدام شاهد بودیم و با نقش‌آفرینی مردم تحول خوبی رقم خورد که باید از این تجربه و هم‌افزایی محلی در سایر نقاط استان بهره برد.
رستگاری ادامه می‌دهد: شاخص دسترس‌پذیری در محور گردشگری، تاریخی و فرهنگی روستا و مرمت بناها از جمله اقدامات مهم بوده که امکان بازدید گردشگران با نیازهای خاص را در این روستا فراهم کرده است و به زودی روستای فهرج به عنوان نخستین روستای گردشگری دسترس‌پذیر در سطح کشور معرفی خواهد شد.
مشارکت بالای مردم فهرج در مرمت و بازسازی بافت تاریخی روستا
نجمه نادری، ناظر مرمت و ساماندهی روستای تاریخی فهرج یزد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از هزینه‌ها با مشارکت خود مردم بوده، رقم هزینه‌کرد بدون نظارت در پروژه است و بعضی مصالح از کوره‌های آجرپزی تأمین شد.
وی ادامه می‌دهد: مرمت بافت تاریخی به لحاظ اعتبار ارزش خرید ارقام بالایی بود، اما از نظر هزینه کل مبلغ بسیار پایین‌تری رقم خورد و تاکنون نزدیک به دو میلیارد تومان معادل بیست میلیارد ریال هزینه شده است.
ناظر مرمت و ساماندهی روستای تاریخی فهرج یزد خاطرنشان می‌کند: با توجه به سایر اقداماتی که همچنان باقی مانده و اعتباری که دهیاری فهرج با کمک اداره‌کل میراث فرهنگی برای مرمت بناها در نظر گرفته است تا پایان سال این رقم به اعتباری معادل سه میلیارد تومان می‌رسد.
نادری عنوان می‌کند: مرمت و ساماندهی بافت تاریخی تنها به چند بنا یا یک گذر محدود نمی‌شود بلکه اقدامات مرمت، ساماندهی یا نجات‌بخشی تا شعاع نزدیک به صد متری محدوده بافت تاریخی، پلاک‌های ارزشمند و بسیاری از بناهایی که دارای سکونت و در معرض خطر بوده‌اند، انجام و حصارکشی و نورپردازی کامل شده است.
حذف رقم‌های بالادستی پیمانکاران در پروژه‌های مرمتی
وی می‌گوید: حضور مشارکتی مردم حتی در مباحث جزئی از جمله نورپردازی که توسط اهالی خود فهرج اجرا شد، با حذف ضرایب پیمان و عدد بالاسری‌های پیمانکار در این روستا باعث شد تا هزینه‌کرد به‌صورت خالص و بسیار کم‌تر از خروجی واقعی و هزینه مالی در پروژه شود.
ناظر مرمت و ساماندهی روستای تاریخی فهرج تاکید می‌کند: در تمام مرمت‌ها و ساماندهی روستا شاخص دسترس‌پذیری در نظر گرفته شد و این‌طور نبود که برای دسترس‌پذیری هزینه‌کرد جدایی در نظر گرفته شده باشد.
نادری ادامه می‌دهد: برای کودکان، سالمندان و افراد توان‌خواه بحث دسترس‌پذیری در نظر گرفته شد و تلاش شد که فضاها ایمن‌سازی شود.
وی با اشاره به اقدامات متنوع صورت گرفته برای رعایت نکات دسترس‌پذیری تصریح می‌کند: ایجاد کف‌فرش سنگی، احداث دو رمپ در ورودی مسجد جامع و یک باب سرویس بهداشتی ویژه معلولان از شاخص‌ترین اقدامات است، برای سایر اقدامات نیز دقت لازم به‌عمل آمد و در اصلاح و مرمت‌ها نیز مباحث دسترس‌پذیری مورد نظر قرار گرفت.
به گزارش ایمنا، از مزایای گردشگری روستایی توزیع عادلانه ثروت، ایجاد و گسترش مشاغل پایدار، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها و حفظ زادبوم روستاها و منابع طبیعی است.
با توجه به رشد روز افزون جمعیت شهرها توجه به امکانات و سطح خدمات در روستاها می‌تواند ضمن جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر و با حضور سرمایه‌گذاران در این مناطق شاهد مهاجرت معکوس از شهر به روستا باشیم.
نظر شما