به گزارش خبرگزاری ایمنا، یکی از نوآوری‌های جذاب در ورزش که موجب برقراری ارتباط نزدیک‌تر هواداران با تیم‌های محبوبشان می‌شود، توکن‌های هواداری هستند. بلیت‌های هواداری (Fan Tokens) نوع ویژه‌ای از ارز دیجیتال است که در قیمت‌های مشخص توسط باشگاه‌های ورزشی به طرفداران ارائه می‌شود. این توکن‌ها به هواداران تیم‌ها، همچنین سازمان‌های ورزشی گوناگون امکان مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها را می‌دهد و موجب می‌شود افراد از مزایای زیادی بهره‌مند شوند.
Fan Tokens در بستر فناوری بلاک‌چین (زنجیره‌ای از داده‌ها یا تراکنش‌های مالی) ایجاد شده و به عنوان یک وسیله برای تعامل و همکاری بیشتر، همچنین تقویت ارتباط طرفداران با تیم‌های محبوب خود عمل می‌کند.
این بلیت‌ها عملکرد، چالش‌ها و مزایای زیاد و گوناگونی را برای هواداران به همراه دارد. طرفداران با نگه‌داشتن توکن‌ها امتیازهای ویژه‌ای را به دست می‌اورند و به همین دلیل می‌توانند در فعالیت‌های تیم مورد علاقه خود مشارکت کنند. باشگاه‌های ورزشی نیز کاربردهای متنوعی را برای Fan Tokens در نظر گرفته‌اند، بنابراین می‌توان گفت مزایای توکن هواداری توسط باشگاه‌ها تعیین می‌شود.
نکته حائز اهمیت در خصوص بلیت‌های هواداری تأمین نشدن ارزش اساسی آنها توسط دارایی‌های ویژه است، اینگونه ارزش یک توکن هواداری با توجه به اهمیتی که طرفداران یک تیم برای آن قائل می‌شوند ارزیابی می‌شود، به این ترتیب اگر باشگاهی بلیت هواداری عرضه کند، میزان استقبال و استفاده از خدمات آنها توسط هواداران رتبه آن توکن را مشخص می‌کند.
Fan Tokens قابل تعویض هستند و این به معنای مبادله آن با کالاهای گوناگون باشگاه‌های ورزشی یا استفاده از خدمات ویژه آنهاست. درآمدزایی باشگاه‌ها، دسترسی هواداران به محتواهای ویژه‌ای همچون ویدئوهای پشت صحنه، بهره‌مندی از تخفیف‌ها و کالاهای تیم، همچنین سرمایه‌گذاری از مزایای بلیت‌های هواداری است. همچنین افراد می‌توانند در خصوص زمان و مکان برگزاری مسابقات، طراحی لباس تیم، اضافه شدن بازیکن جدید و طراحی اتوبوس ویژه تیم حق رأی داشته باشند. ناگفته نماند که نوسانات قیمت و مسائل قانونی همچون نداشتن قوانین مشخص در خصوص استفاده از توکن‌ها نیز به عنوان چالش‌های این موضوع محسوب می‌شوند.
هدف اصلی ساخت توکن‌های هواداری هویت بخشی به تیم‌ها و هواداران و همچنین کسب وفاداری بیشتر آنهاست. طرفداران می‌توانند بلیت‌ها را از طریق صرافی‌های دیجیتال خریداری کنند. این توکن‌ها بر روی بلاک‌چین‌هایی همچون اتریوم (پلتفرم جهانی و غیرمتمرکز) نیز ایجاد می‌شوند.
تیم‌های فوتبال معروف همچون بارسلونا، پاری‌سن‌ژرمن و یوونتوس Fan Tokens خود را ارائه داده‌اند و با توجه به رشد فناوری اینگونه پیش‌بینی می‌شود که استفاده از توکن‌های هواداری در آینده افزایش یابد تا جامعه‌ای وفادارتر از طرفداران تشکیل شود.
سطح جدیدی از هواداری با Fan Tokens
مجتبی فریدونی، مدیرعامل سابق باشگاه ذوب‌آهن درباره توکن‌های هواداری به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در سال ۲۰۲۰ به‌دلیل شیوع کرونا امکان حضور تماشاچیان در ورزشگاه‌ها وجود نداشت و به همین دلیل درآمدهای باشگاه‌ها کاهش یافته و ارتباط آنها با هواداران نیز قطع شد؛ از این رو Fan Tokens درجهت درآمدزایی و ایجاد ارتباط بین باشگاه و هواداران از طریق نرم‌افزارها و پلتفرم‌ها که معروف‌ترین آنها «Socios» است ایجاد شد و هواداران از این طریق توانستند در خصوص مواردی همچون رنگ لباس و انتخاب بازیکن نظر دهند.
وی می‌افزاید: طرفداران این توکن‌ها را خریداری می‌کنند و در ازای خرید باشگاه به آنها بر اساس تعداد توکن خدماتی همچون استفاده از جایگاه ویژه، سفر همراه تیم محبوب و تعویض توکن با لباس تیم را ارائه می‌دهد و این کار دموکراتیزه شدن تیم را به همراه دارد.
ورزش، یک گزینه معاملاتی
مدیر عامل سابق باشگاه ذوب‌آهن ادامه می‌دهد: امکان معامله این توکن‌ها در صرافی‌ها با کوین‌هایی همچون بیت‌کوین وجود دارد و مطابق با رتبه تیم قیمت توکن دچار نوسانات می‌شود، برای مثال باشگاه‌های بزرگ در ایتالیا و برزیل همچون سانتو صاحب گران‌ترین توکن هستند.
وی در خصوص مالکیت توکن‌ها تصریح می‌کند: Fan Tokens مخصوص هواداران تیم‌هاست، اما ممکن است بازیکن‌ها نیز برای کمک به باشگاه تعدادی توکن خریداری کنند. به‌طور معمول این بلیت‌ها ویژه هواداران است و در بعضی از باشگاه‌ها دستمزد مربیان و بازیکنان با توکن پرداخت می‌شود.
این بار با حمایت از تیم هوادار پولدار می‌شود
فریدونی خاطرنشان می‌کند: یکی از کاربردهای بلیت‌های هواداری تبدیل مواردی همچون توپ استفاده شده در دربی و ۵۰ امضای مربی تیم به NFT است و در نهایت پس از خرید و فروش و افزایش قیمت این NFT بخشی از مبلغ آن در اختیار باشگاه قرار می‌گیرد، بنابراین می‌توان گفت هواداران با خریداری توکن‌ها در کنار حمایت از تیم محبوب و کمک‌مالی به باشگاه یک سرمایه‌گذاری هم انجام داده‌اند، چرا که این بلیت‌ها نوعی ارز دیجیتال محسوب می‌شود و در صرافی قابلیت معامله دارد.
وی پیرامون وجود توکن‌های هواداری در ایران عنوان می‌کند: در ایران کسی برای ایجاد توکن‌های هواداری پیش‌قدم نشده است، ما بارها درباره این موضوع با مدیران و اعضای هیئت مدیره مذاکره کرده‌ایم، اما به دلایل مختلفی این اتفاق رخ نداده است.
چالش‌های دنیای ارز، بهانه‌ای برای نه گفتن به Fan Tokens
مدیرعامل اسبق ذوب‌آهن بیان می‌کند: اگر این طرح به ویژه درباره تیم‌هایی مانند استقلال، پرسپولیس، تراکتور، سپاهان و نساجی اجرا شود استقبال خوبی از آن صورت گرفته و این کار پیامدهای مثبتی را برای هواداران و باشگاه‌ها به همراه دارد.
وی ادامه می‌دهد: ما از ۱۴۰۱ برای اجرای طرح توکن‌ها در ایران اقدام و با باشگاه‌های پرسپولیس، استقلال و سپاهان مذاکره کردیم، اما به دلیل تغییرات هیئت مدیره و اتفاقات دیگر این طرح در یک مقطع متوقف شد. در این زمینه چالش‌های زیادی همچون کلاهبرداری، زمان انتشار توکن و میزان آن، همچنین عملیات بازارگردانی وجود دارد.
ورود به دنیای ویژه ورزش با توکن‌های هواداری
فریدونی درباره مزایای توکن‌ها یادآور می‌شود: اگر یک تیم Fan Tokens داشته باشد در کنار تیم‌های بزرگ دنیا قرار می‌گیرد و هواداران مقیم خارج نیز از این طریق می‌توانند از لحاظ مادی به تیم خود کمک کنند. فدراسیون‌ها و تیم ملی نیز توانایی انتشار توکن‌ها را دارند و افراد حمایت از یک بازیکن را در قالب خریدNFT انجام می‌دهند.
با Fan Tokens قدرت انتخاب دست هوادار است
محمود ناظمی، متخصص بلاک‌چین و طراح توکن‌های هواداری تیم‌های پرسپولیس، استقلال، تراکتور، سپاهان و تیم ملی ایران درباره عملکرد Fan Tokens به خبرنگار ایمنا می‌گوید: توکن‌ها همان کارکرد کارت‌های هواداری را به صورت گسترده‌تر دارند یعنی برای صاحبان توکن‌ها می‌توان مسئولیت ایجاد کرد. هوادار به مشارکت در امور تیم علاقه‌مند است؛ بنابراین با توجه به تعداد بلیت‌های خریداری‌شده به طرفداران امکان نظرخواهی در امور مربوط به باشگاه داده می‌شود.
وی می‌افزاید: صاحبان بلیت‌های هواداری می‌توانند در کارهایی مانند طراحی اتوبوس تیم، انتخاب شعار نوشته شده بر روی بازوبند کاپیتان و هر کاری که باشگاه برای دادن قدرت خود به هوادار محدودیت نداشته باشد مشارکت کنند. پیش بینی می‌شود در آینده طرفداران بازیکنان، مربی و مدیران را اضافه و حذف کنند. همچنین یکی از کاربردهای توکن‌های هواداری پیش‌بینی نتایج مسابقات است و اگر این پیش‌بینی درست باشد امتیازهای ویژه‌ای به دارندگان Fan Tokens داده می‌شود.
طراح توکن‌های هواداری در خصوص درآمدزایی توکن‌ها بیان می‌کند: در واقع Fan Tokens فروش قدرت و برند یک تیم به هواداران آن است. تقریباً ۱۰۰ تیم برتر جهان دارای توکن‌های هواداری و در وبگاه «coinMarketcap» قابل مشاهده هستند. ناگفته نماند که این توکن‌ها ویژه فوتبال نیست و رشته‌هایی همچون بسکتبال، شطرنج و ورزش‌های رزمی نیز Fan Tokens را دارند، اما در فوتبال مشهورتر است، زیرا نیمی از جمعیت جهان فینال جام جهانی را دیدند و این رشته در بین مردم کشورهای گوناگون محبوبیت فراوانی دارد.
ایران به توکن‌های هواداری نه گفت
وی پیرامون وجود توکن‌های هواداری در ایران تصریح می‌کند: در ایران برنامه‌ریزی‌هایی در خصوص اجرای طرح بلیت‌های هواداری برای تیم‌های سپاهان، استقلال، پرسپولیس، تراکتور و تیم ملی انجام شد و در نهایت گفت‌وگو با باشگاه‌ها و سرمایه‌گذارها صورت گرفت، اما به دلیل وجود مشکلات متنوع این کار به نتیجه‌ای نرسید.
ناظمی درباره چالش‌های اجرای طرح Fan Tokens در ایران خاطرنشان می‌کند: اصلی‌ترین چالش این موضوع آگاه نبودن مدیران از قدرت توکن‌های هواداری، نپذیرفتن خطر این کار و وجود نداشتن متخصصان است. نکته حائز اهمیت دیگر تغییرات مدیریتی و کم کاری مسئولان باشگاه‌ها است که در نهایت منجر به فروختن سهام تیم‌ها و همین امر موجب شد اعتماد مردم نسبت به توکن و سهام از بین برود. یکی دیگر از مسائل مطرح هزینه‌های پروژه و ریسک بالای آن است. اجرای طرح Fan Tokens برای باشگاه‌های بزرگ هزینه‌های بالاتری نسبت به باشگاه‌های کوچک دارد.
تجربه‌ای فراتر از تماشا کردن
وی درباره تأثیر رسانه‌های اجتماعی در ترویج استفاده از بلیت‌های هواداری عنوان می‌کند: قسمتی از هزینه‌های اولیه توکن (حدود ۲۰ درصد) به تبلیغات و معرفی آن تعلق می‌گیرد. تبلیغات در این حوزه بسیار مهم است، اما این کار تخصصی است. خیلی ساده می‌توان از طریق Fan Tokens کلاهبرداری کرد. به همین دلیل بازارگردانی این کار نیز سخت و ریسک‌پذیر است.
طراح توکن‌های هواداری ادامه می‌دهد: در گذشته ارتباط طرفداران با باشگاه‌ها بر مبنای کارت‌های هواداری بود. محدود بودن تعداد کارت‌های هواداری از عیب‌های طرح سنتی تعامل طرفداران با تیم بود، این در حالی است که امروزه افراد توانایی خرید هر تعداد توکن را دارند و هرکس که بلیت‌های هواداری را تهیه کند، طرفدار آن تیم محسوب می‌شود.
وی درباره ارزش‌گذاری Fan Tokens خاطرنشان می‌کند: باشگاه‌ها در ازای خرید توکن به هواداران خدماتی ارائه می‌دهند و نوع این امکانات وابسته به میزان Fan Tokens خریداری شده توسط هر یک نفر است یعنی مطابق با تعداد بلیت تهیه شده خدماتی همچون نوشتن شعار در رختکن و انتخاب آهنگ ورود تیم به ورزشگاه را به طرفداران ارائه می‌دهد.
به گزارش ایمنا، کارشناسان کشورمان بر این باور هستند که صنعت Fan Tokens به صورت گسترده‌ای در حال پیشرفت است و مزایای زیادی برای هواداران مانند سرمایه گذاری و همچنین باشگاه‌ها همچون دریافت کمک‌های مالی طرفداران به همراه دارد، اما چالش‌های گوناگون از اجرای این طرح در کشور جلوگیری کرده است.
نظر شما