به گزارش خبرگزاری ایمنا، در سال‌های گذشته صنعت بسته‌بندی با تحولات گسترده‌ای روبه‌رو شده است، پیشرفت‌های شگرف در فناوری نانو و ورود آن به این صنعت، سبب تغییرات بنیادین در کیفیت و ماندگاری محصولات بسته‌بندی شده و آن را به یکی از شاخص‌ترین بخش‌ها برای پژوهشگران و متخصصان تبدیل کرده است.
صنعت بسته‌بندی که تا دیروز تنها به‌عنوان وسیله‌ای برای نگهداری و حمل محصولات شناخته می‌شد، امروز با بهره‌گیری از فناوری نانو توانسته است در تأمین سلامت و امنیت مصرف‌کنندگان، حفظ کیفیت مواد غذایی و محصولات حساس و حتی کاهش ضایعات و پسماندهای زیست‌محیطی نقشی بی‌بدیل ایفا کند.
فناوری نانو با ابعاد بسیار کوچک‌تر از ذرات معمولی، توانسته است ویژگی‌هایی را در مواد بسته‌بندی ایجاد کند که پیش‌تر غیرقابل دستیابی بوده‌اند. این فناوری قادر است موادی را تولید کند که نه‌تنها در برابر تغییرات محیطی مقاومت بالایی دارند، بلکه با خاصیت ضدمیکروبی خود می‌توانند به کاهش خطرات آلودگی کمک کرده و ماندگاری مواد را افزایش دهند.
این ویژگی‌ها به‌ویژه در صنایع غذایی و بهداشتی اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند، چراکه مصرف‌کنندگان امروزی به‌دنبال محصولاتی هستند که با بالاترین استانداردهای ایمنی و سلامت به دستشان برسد، همچنین بسته‌بندی‌های نانویی می‌توانند میزان اکسیژن و رطوبت را به دقت کنترل کنند که این خود به‌معنای حفظ تازگی و کیفیت محصولات برای مدت طولانی‌تر است.
ورود فناوری نانو به صنعت بسته‌بندی فراتر از افزایش ماندگاری محصولات است؛ این فناوری توانسته است با ارائه راهکارهای هوشمندانه‌ای همچون بسته‌بندی‌های فعال و هوشمند، نقش جدیدی به این صنعت ببخشد. بسته‌بندی‌های هوشمند می‌توانند با تغییرات محیطی نظیر دما، رطوبت و فشار واکنش نشان داده و اطلاعات مهمی را در اختیار مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان قرار دهند.
این نوع بسته‌بندی‌ها که با استفاده از حسگرهای نانو طراحی شده‌اند، می‌توانند به مصرف‌کننده کمک کنند تا از تازگی و سلامت محصول اطمینان حاصل کند، بدون آنکه نیازی به باز کردن بسته‌بندی و آزمایش محصول داشته باشد.
از دیگر دستاوردهای نانو در این حوزه، استفاده از مواد با خواص ضد میکروبی و ضد قارچی است که می‌تواند به طور مؤثری در جلوگیری از فساد و تخریب مواد غذایی و محصولات بهداشتی نقش داشته باشد. این نوع بسته‌بندی‌ها به‌ویژه در صنایعی که نیاز به حفظ کامل پاکیزگی و ایمنی محصول وجود دارد، توانسته‌اند به‌عنوان یک استاندارد جدید مورد توجه قرار گیرند.
از طرفی کاهش استفاده از مواد شیمیایی نگهدارنده نیز یکی دیگر از مزایای بسته‌بندی نانویی است که علاوه‌بر حفظ سلامت مصرف‌کننده به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی نیز کمک می‌کند.
با توجه به نگرانی‌های روزافزون در مورد اثرات زیست‌محیطی بسته‌بندی‌های پلاستیکی و مواد غیرقابل بازیافت، فناوری نانو در کاهش ضایعات نقش مؤثری داشته و توانسته است با ارائه مواد زیست‌تخریب‌پذیر و بازیافت‌پذیر، به سمت تولید بسته‌بندی‌های پایدار حرکت کند.
استفاده از نانوکامپوزیت‌ها و پلیمرهای تجزیه‌پذیر، ضمن حفظ خواص مکانیکی و حرارتی بسته‌بندی، می‌تواند به کاهش وابستگی به منابع تجدیدناپذیر کمک کرده و اثرات منفی زیست‌محیطی را کاهش دهد.
فناوری نانو چشم‌انداز روشنی برای آینده صنعت بسته‌بندی ایجاد کرده است، نوآوری‌ها و کاربردهای بی‌شماری که این فناوری به ارمغان آورده، توانسته است بسته‌بندی را از یک وسیله ساده برای ایمنی محصولات تبدیل کند.
این روند نویدبخش آن است که در آینده‌ای نه‌چندان دور، شاهد بسته‌بندی‌هایی خواهیم بود که نه‌تنها از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر هستند، بلکه به حفظ محیط زیست و سلامت انسان‌ها نیز کمک شایانی می‌کنند.
شهره بنی اسد کارشناس فناوری نانو در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: فناوری نانو با فراهم آوردن ساختارهای نانومتری و مواد تقویت‌شده، تأثیرات شگرفی در بهبود خواص بسته‌بندی‌ها ایجاد کرده است. یکی از چالش‌های اصلی در بسته‌بندی مواد غذایی، حفظ تازگی و کیفیت محصولات است، چراکه با گذر زمان، مواد غذایی در معرض تخریب‌های شیمیایی و بیولوژیکی قرار می‌گیرند. به‌کارگیری نانوذرات در مواد بسته‌بندی، به‌ویژه برای محصولاتی که نیازمند ماندگاری بالا و حفظ طعم و عطر هستند، راهکار مؤثری به شمار می‌آید.
وی می‌افزاید: نانوذرات می‌توانند به‌عنوان موانع مؤثری عمل کنند که از نفوذ اکسیژن، رطوبت و حتی نور به داخل بسته‌بندی جلوگیری می‌کنند و در نتیجه از فرایندهای اکسیداسیون و تجزیه‌های شیمیایی جلوگیری کرده و به افزایش طول عمر محصول کمک می‌کنند.
کارشناس فناوری نانو بیان می‌کند: با استفاده از فناوری نانو، امکان کنترل خواص ارگانولپتیک نظیر طعم، بو و رنگ مواد غذایی فراهم می‌شود، این ویژگی‌ها که به کیفیت مواد غذایی کمک می‌کنند، با تأثیرات محیطی و زمان به سرعت تغییر می‌کنند، اما نانوذرات به جلوگیری از این تغییرات کمک می‌کنند.
بنی اسد به استفاده از نانوذرات با خاصیت ضدمیکروبی اشاره کرده و می‌گوید: نانوذرات فلزی همچون نقره و مس، به‌دلیل داشتن خاصیت ضد باکتری، به‌عنوان گزینه‌هایی مناسب در بسته‌بندی‌های نانویی استفاده می‌شوند. این نانوذرات با آزادسازی تدریجی یون‌های فلزی می‌توانند از رشد میکروب‌ها جلوگیری کرده و در نتیجه، خطرات ناشی از آلودگی‌های میکروبی را کاهش دهند.
وی خاطرنشان می‌کند: این ویژگی در بسته‌بندی‌های محصولات حساس، نظیر گوشت و لبنیات، بسیار مؤثر و حیاتی است. این خواص موجب کاهش ضایعات و هدر رفت مواد غذایی نیز می‌شود.
سعید صالحی کارشناس بیوشیمی درباره بسته‌بندی‌های هوشمند درباره فناوری نانو به خبرنگار ایمنا می‌گوید: یکی از قابلیت‌های بی‌نظیر نانو، ایجاد بسته‌بندی‌های هوشمندی است که توانایی نظارت بر شرایط داخلی و خارجی بسته‌بندی را دارند. این نوع بسته‌بندی‌ها برای محصولاتی که به شرایط خاص محیطی حساس هستند، همچون داروها و مواد غذایی، بسیار مناسب است. با استفاده از نانو حسگرها، می‌توان عواملی همچون دما، رطوبت و سطح اکسیژن را کنترل کرد. این بسته‌بندی‌ها در صورت تغییرات نامطلوب در شرایط محیطی، به مصرف‌کننده هشدار می‌دهند یا حتی می‌توانند با تغییر رنگ، نشانه‌ای از وضعیت محصول ارائه دهند.
وی به استفاده از نانو حسگرها برای جلوگیری از فساد محصولات اشاره و می‌افزاید: در محصولات غذایی، نانو حسگرها می‌توانند سطح اکسیژن را کنترل کرده و از اکسیداسیون مواد جلوگیری کنند. این امر به ماندگاری بیشتر و حفظ کیفیت محصول کمک شایانی می‌کند، این فناوری علاوه‌بر افزایش امنیت و سلامت مصرف‌کنندگان، به حفظ خواص اصلی محصول برای مدت طولانی‌تر نیز کمک می‌کند.
کارشناس بیوشیمی به مزایای زیست‌محیطی بسته‌بندی‌های نانویی پرداخته و توضیح می‌دهد: با استفاده از مواد نانوساختار می‌توان بسته‌بندی‌هایی با ضخامت کمتر اما مقاومت بیشتر تولید کرد. این بسته‌بندی‌ها نه‌تنها موجب کاهش مصرف مواد اولیه و ضایعات می‌شوند، بلکه به سمت پایداری زیست‌محیطی حرکت می‌کنند. توسعه بسته‌بندی‌های زیست‌تخریب‌پذیر بر پایه نانو می‌تواند ضایعات پلاستیکی را به حداقل برساند.
به گزارش ایمنا، فناوری نانو نقش مهمی در تحول صنعت بسته‌بندی دارد. این فناوری با افزایش ماندگاری و ایمنی مواد غذایی، ایجاد بسته‌بندی‌های هوشمند و کاهش اثرات زیست‌محیطی، آینده‌ای پایدارتر و ایمن‌تر برای صنعت بسته‌بندی رقم می‌زند. بسته‌بندی‌های نانویی با ویژگی‌های ضدمیکروبی و هوشمند، علاوه‌بر ارتقای ایمنی مصرف‌کننده و حفظ کیفیت محصول، با کاهش ضایعات و استفاده از مواد زیست‌تخریب‌پذیر به حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کنند. فناوری نانو در صنعت بسته‌بندی نه‌تنها به بهبود کیفیت محصولات کمک می‌کند، بلکه در حفاظت از محیط زیست و کاهش هدر رفت منابع نیز نقش دارد.
نظر شما