به گزارش خبرگزاری ایمنا، مهم‌ترین هدف سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و کالای درون‌شهری ساماندهی و بهبود وضعیت حمل‌ونقل کالا و بار در شهر اصفهان از طریق مطالعه، برنامه‌ریزی، آموزش، نظارت، هماهنگی و مدیریت در امر حمل‌ونقل کالا و بار برای جابه‌جایی ایمن، مناسب و سریع کالا و بار طبق تعاریف قانونی و اقدامات ضروری در راستای کاهش تقاضای سفر با استفاده از توانمندی دولت الکترونیک و سامانه‌های هوشمند حمل‌ونقل است.
چشم‌انداز این سازمان برای تحقق موضوع جابه‌جایی ایمن، مناسب و سریع بار و کالا در شهر اصفهان با به‌کارگیری سامانه‌های هوشمند و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی است که در این راستا طی سه سال گذشته اقدامات زیادی به‌ویژه در حوزه هوشمندسازی انجام شده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با سیدعلی عبدالهی، مدیرعامل سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان به‌منظور بررسی وضعیت حمل‌ونقل بار و کالای درون‌شهری اصفهان و اقدامات انجام شده به‌ویژه در حوزه هوشمندسازی در این سازمان طی سه سال گذشته است.
ایمنا: پیش از این سکان اداره هماهنگی و نظارت بر ترافیک معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان را در اختیار داشتید و سپس در جایگاه مدیرعاملی سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری این کلان‌شهر قرار گرفتید؛ چه تصوری از فعالیت در این سازمان داشتید و پس از ورود چه تجربیاتی کسب کردید؟ از سختی‌های کار در این حوزه بگویید.
عبدالهی: سازمان حمل‌ونقل بار یکی از سازمان‌های زیرمجموعه معاونت حمل‌ونقل و ترافیک و در واقع جوان‌ترین سازمان شهرداری اصفهان است که عمر آن از سال تأسیس تاکنون به ۱۰ سال نمی‌رسد.
شهرداری اصفهان سازمان‌های قدیمی‌تری همچون اتوبوسرانی و تاکسیرانی با قدمتی ۵۰ ساله دارد که تمام شهروندان نیز آن را به خوبی می‌شناسند، این در حالی است که سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار را هنوز برخی کارکنان شهرداری نیز به خوبی با آن ارتباط برقرار نکردند، چراکه عملکرد این سازمان بسیار تخصصی بوده و حتی شهروندان نیز به‌طور عام با این سازمان خیلی سروکار ندارند.
به‌عنوان یکی از اعضای قدیمی معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان با سابقه بیست‌ساله‌ای که در این سازمان دارم، چندان شناخت دقیق و جزئی نسبت به این سازمان نداشتم و تنها از کلیات آن با خبر بودم و زمانی که به‌عنوان نفر اول و مدیرعامل این سازمان وارد آن شدم، به اهمیت مباحث موجود در این حوزه پی بردم که چه ابعاد ناشناخته‌ای دارد و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر مباحث زیست‌محیطی و زیرساخت‌های شهر می‌تواند به‌شدت تأثیرگذار باشد.
تلاش ما در این سازمان همواره بر این بود تا با سرعت بیشتری در مسیری که مدیرعامل پیشین ریل‌گذاری کرده بود، حرکت کنیم و فعالیت‌های جدیدی را نیز با رویکرد هوشمندسازی در این حوزه انجام دهیم که می‌توان گفت، طی سه سال گذشته تمام پروژه‌هایی که در این سازمان تعریف شده با رویکرد هوشمندسازی بوده و در بیشتر موارد این پروژه‌ها به نتایج خوبی نیز رسیده است.
بیشترین تلاش شهرداری اصفهان بر آن است تا خدماتی که به شهروندان ارائه می‌دهد «هوشمند» باشد، چراکه این موضوع موجب کاهش میزان سفر، افزایش سرعت در ارائه خدمات، قابل احصا بودن و رصد شدن این خدمات خواهد شد.
ایمنا: ساختار سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار را تشریح کنید.
عبدالهی: این سازمان ذیل مجموعه حوزه مدیرعامل دارای سه معاونت امور اجرایی، فنی و توسعه و معاونت مالی و اداری است، همچنین بهره‌برداری، نظارت و تجهیز و نگهداری مدیریت مراکز معاینه فنی خودروی شهر اصفهان نیز با سازمان حمل‌ونقل بار است که نقطه عطفی برای این سازمان بوده و مسئولیت سنگینی برای آن محسوب می‌شود.
در معاونت اجرایی بحث نظارت میدانی در سطح شهر وجود دارد؛ این معاونت با همکاری تنگاتنگی که با پلیس راهور شهر اصفهان دارد، در سطح شهر از ساعت ابتدایی صبح فعالیت خود را آغاز می‌کند، به‌طوری که بازرسان ما از ساعت ۰۵:۰۰ به همراه پلیس راهور با خودروهایی که به‌صورت هوشمند تجهیز شده است، به ثبت تخلفات ناوگان بار می‌پردازند؛ این اقدام مهم در اردیبهشت سال جاری راه‌اندازی و برای نخستین‌بار در کشور انجام و پایلوت کشوری شد که در مراسم افتتاح آن نیز سردار حسینی، رئیس پلیس راهور کشور حضور داشت.
این خودروهای مجهز به دوربین‌های ثبت تخلف از ساعات ابتدایی صبح در سطح شهر تردد می‌کند و بر ورودی‌های شهر و مراکز تجمع ناوگان بار همچون میادین و نقاط بارخیزِ اطراف بازار اصفهان کنترل ویژه دارد و با متخلفان برخورد و اعمال قانون می‌کند و در صورتی که تخلف سنگین و خطرناک باشد، خودرو توقیف و به پارکینگ منتقل می‌شود که طی آن راننده خاطی باید آموزش ببیند؛ به‌طور کل مباحث آموزش رانندگان، توقیف، جریمه و کنترل آن‌ها در این حوزه در معاونت اجرایی سازمان انجام خواهد شد.
همچنین صدور پروانه فعالیت اشتغال رانندگان بر عهده این معاونت بوده و پس از دوران شیوع کرونا، آموزش رانندگان در این معاونت نیز به‌صورت فایل الکترونیک مورد مطالعه آن‌ها قرار می‌گیرد و سپس برای آزمون آنلاین آماده می‌شوند که پس از قبولی در این آزمون، مراحل بعدی همچون نداشتن سوءسابقه، نداشتن معاینه فنی خودرو از الزامات صدور پروانه فعالیت اشتغال است.
معاونت فنی و توسعه در حوزه هوشمندسازی و سامانه‌ها فعالیت دارد و می‌توان گفت از سرآمدهای شهرداری محسوب می‌شویم و از بهترین سازمان‌هایی هستیم که بیشترین ارتباط کاری با سازمان فاوای شهرداری اصفهان داریم.
تمام سامانه‌های این سازمان در بستر «اصفهان من» خدمات خود را ارائه می‌دهد؛ سرورهای ما در سازمان فاوا مستقر است و قرارداد پشتیبانی پیمانکار سامانه‌های سازمان حمل بار نیز از طریق سازمان فاوا انجام شده است تا الزامات مباحث امنیت اطلاعات سامانه‌ها به خوبی رعایت شود؛ این در حالی است که هر شرکت یا سازمانی نمی‌تواند از این فیلترها عبور کند، اما سازمان حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان در این حوزه بسیار موفق عمل کرده است.
در حوزه معاونت مالی و اداری نیز بیشتر فعالیت‌های پشتیبانی و مدیریت مالی و اداری انجام می‌شود؛ سازمان حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان یک سازمان شرکت محور است که ۲۴ شرکت ذیل این سازمان تأسیس شده و این شرکت‌ها به عنوان نمایندگان سازمان حمل بار در مناطق پانزده‌گانه شهرداری پراکنده است؛ این شرکت‌ها دارای دفاتر خدمات‌رسانی است که به مالکان ناوگان بار و رانندگان در حوزه دریافت، کنترل و بارگذاری مدارک، خدمات‌رسانی می‌کند و دیگر نیازی به مراجعه رانندگان به سازمان حمل بار نیست و می‌توان گفت، تقریباً این نمایندگان شرکت‌ها هستند که به سازمان مراجعه می‌کنند.
ایمنا: برای ساماندهی فعالان حمل‌ونقل بار درون شهری چه اقداماتی انجام شده است؟
عبدالهی: اهداف سازمان مدیریت حمل بار از تأسیس این شرکت‌ها چابک کردن این سازمان بوده است، بدین صورت که برون‌سپاری انجام گیرد و در سازمان انباشت نیروی انسانی وجود نداشته باشد؛ در واقع از سیاست‌های اصلی سازمان‌های دولتی یا نیمه‌دولتی آن است تا به‌طور مستقیم با نیروی انسانی طرف نباشند و بتوانند بیشتر در حوزه نظارتی فعالیت کنند.
در حوزه معاینه فنی، هشت مرکز معاینه فنی خودروی سبک ازجمله مرکز معاینه فنی همدانیان، تاکسیرانی، شفق، راهور و ارغوانیه را در سطح شهر داریم، همچنین یک مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین در بلوار تاکسیرانی داریم که در سطح کشور نخستین مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین درون شهری است که در سال ۹۸ توسط شهرداری اصفهان افتتاح شد و فعالیت خود را آغاز کرد.
نکته حائز اهمیت در این سازمان داشتن معاینه فنی است و تمام خودروهای ناوگان بار درون‌شهری ملزم به داشتن این مهم هستند، چراکه الزام و پیش‌زمینه دریافت پروانه فعالیت اشتغال رانندگان این ناوگان، نخست دریافت برگه معاینه فنی خودروی آن‌ها است.
در بحث نظارت به‌ویژه معاینه فنی خودروهای سنگین نهایت دقت وجود دارد، زیرا در صورت وجود نقص فنی در خودروهای سنگین اگر حادثه‌ای رخ دهد، خسارت‌های جانی و مالی جبران‌ناپذیری را به همراه خواهد داشت که به دلیل همین حساسیت‌ها در بحث کنترل و نظارت، مرکز معاینه فنی شهرداری اصفهان سال گذشته موفق به کسب مقام نخست در استان شد.
برای موتور سیکلت‌ها نیز در این حوزه سه مرکز معاینه فنی داریم که سال گذشته افتتاح شد و فعالیت خود را آغاز کرد؛ این مراکز معاینه فنی موتور سیکلت نیز در سطح استان برای نخستین‌بار اتفاق افتاده است و درواقع سرانه مالکیت خودرو در کلان‌شهرها بسیار زیاد است، بنابراین اگر می‌خواهیم در حوزه‌های زیست‌محیطی موفق عمل کنیم، باید در حوزه معاینه فنی خودروها عملکرد ویژه‌ای داشته باشیم و زیرساخت‌های آن را فراهم و آماده کنیم.
در این راستا شهرداری اصفهان به خوبی عمل کرده است، همچنین طی دو سال گذشته با افتتاح مرکز معاینه فنی انجمن حمایت از زندانیان و معاینه فنی موتور سیکلت در همین مرکز و افتتاح یک مرکز معاینه فنی در منطقه ۱۲ اصفهان به‌عنوان مرکز معاینه فنی حافظ قطعات، دو مرکز معاینه فنی به ظرفیت شهر اصفهان اضافه کرده‌ایم و هم‌اکنون در حال مذاکره برای ایجاد یک مرکز معاینه فنی دیگر در سمت غرب و در منطقه ۱۱ این کلان‌شهر هستیم که تجهیزات آن خریداری شده است و در همین دوره مدیریت شهری راه‌اندازی خواهد شد.
در حوزه اجرایی می‌توان به ایجاد باراندازهای حاشیه معابر اشاره کرد که در این دوره از مدیریت شهری انجام شد، بدین صورت که در سطح مناطق پانزده‌گانه شهرداری اصفهان حدود ۱۰۰ محل تخلیه و بارگیری خودروهای باری وجود دارد و در واقع می‌توان گفت برای نقاط پرتراکم باری شهر همچون اطراف بازار، پیاده‌روهای چهارباغ و خیابان‌هایی همچون مسجدسید که عمده‌فروشی در آن انجام می‌شود، فضاهای اختصاصی پارک خودروهای باری در نظر گرفتیم که در هویت‌بخشی ناوگان باری بسیار مؤثر بوده است.
در اجرای طرح محدوده زمانی و مکانی ناوگان بار از قابلیت‌های هوش مصنوعی استفاده کردیم
این پروژه در مناطق یک، ۳، ۵، ۶ و ۸ شهرداری انجام شده و تاکنون ۸۵ درصد پیشرفت داشته است، همچنین دوربین‌هایی برای نصب در این نقاط خریداری شده است تا در آینده بتوان به‌صورت آنلاین نیز بر این نقاط نظارت داشته باشیم.
اجرای طرح محدوده زمانی و مکانی ناوگان بار از دیگر اقدامات شاخص این سازمان بوده است که این طرح نیز برای نخستین‌بار در سطح کشور انجام شد و با همکاری مرکز کنترل و ترافیک شهرداری اصفهان به پیش می‌رود، بدین صورت که دوربین‌های سطح شهر با قرار گرفتن در بستر سامانه‌ای که خودروهای باری را از غیرباری تشخیص می‌دهد، توسط هوش مصنوعی معابری که خودرو مجاز به تردد در آن بوده است را کنترل می‌کند و در صورتی که خودرویی در ساعتی و در معبری نباید تردد کند، در مورد آن اعمال قانون خواهد شد؛ این پروژه نیز ۸۵ درصد پیشرفت داشته و تا پایان سال به‌طور کامل به بهره‌برداری می‌رسد.
در این پروژه از قابلیت‌های هوش مصنوعی نیز استفاده شده است، یعنی معابری که در ساعات مختلف ترافیک متغیری دارد به نسبت این حجم ترافیک مجوز تردد دریافت می‌کنند و تمام خودروها بسته به تناژ و نوع باری که دارند در تمام ساعات و در تمام معابر نمی‌توانند تردد داشته باشند.
ایمنا: به‌تازگی مرکز مانیتورینگ پایش تصویری مراکز معاینه فنی راه‌اندازی شده است، این مرکز چه قابلیت‌هایی دارد؟
عبدالهی: یکی از بهترین اتفاقاتی که در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان در این حوزه رقم خورد، افتتاح نخستین مرکز مانیتورینگ پایش تصویری مراکز معاینه فنی کشور با اعتباری بالغ‌بر ۶۰ میلیارد ریال بود که با افتتاح این مرکز موفق به بالا بردن سطح نظارت و کاهش مراجعات نیروی انسانی شدیم.
در مرکز مانیتورینگ پایش تصویری مراکز معاینه فنی کشور نقاطی که تمرکز خودروهای باری وجود دارد نیز رصد می‌شود و بدین ترتیب اعمال جریمه‌ها علاوه‌بر اینکه در سطح شهر توسط بازرسان انجام می‌شود، در این مرکز و از طریق سامانه‌ها و توسط پلیس راهوری که در مرکز مستقر شده است در مورد متخلفان اعمال قانون خواهد شد.
ایمنا: در حال حاضر با اقدامات انجام شده در این سازمان، وضعیت حمل‌ونقل بار درون‌شهری اصفهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عبدالهی: در واقع پیش از آنکه سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار در کشور مصوبه تأسیس دریافت کند، اتحادیه‌هایی در سطح شهر همچون اتحادیه کامیون‌داران، خاک‌برها، حمل نخاله و حمل بتن فعالیت داشتند؛ در حال حاضر بعضی از این اتحادیه‌ها از سازمان حمل بار پروانه تأسیس شرکت دریافت کردند و با حمایت سازمان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
این اتحادیه‌ها همگرایی خوبی با سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری داشته‌اند و می‌توان گفت برای کلان‌شهری همچون اصفهان این همگرایی و نبود دوگانگی در یک موضوع بسیار حائز اهمیت و موفقیت‌آمیز بوده است، به‌طوری که در حوزه حمل‌ونقل بار درون‌شهری اصفهان موفق به ایجاد یک مدیریت واحد شده‌ایم.
هم‌اکنون نیز این سازمان به‌عنوان متولی اصلی حوزه حمل‌ونقل بار در حوزه ساماندهی و مدیریت به خوبی فعالیت خود را انجام می‌دهد، اما در حال حاضر بالا بودن سن ناوگان بار از معضلات اصلی در این حوزه است که به دلیل تحریم‌ها و کمبود تولید داخلی مجبور هستیم از خودروهایی که دارای عمر بیش از ۴۰ سال بوده، استفاده کنیم، بنابراین این حوزه در حال حاضر بیش از پیش نیازمند انجام مدیریت درست و دقیق و اعمال قانون است.
شهرهای کوچک اطراف اصفهان که برای خود شهرداری مجزا دارند، به دلیل اینکه در این حوزه به صورت تخصصی ورود نکرده و مدیریت مسافر و بار به‌طور ترکیبی انجام می‌شود، مشکلاتی را ایجاد می‌کند که البته با اجرای طرح محدوده زمانی و مکانی، این موضوع نیز به‌صورت ویژه پوشش داده می‌شود تا هیچ خودرویی نتواند بدون داشتن برگه معاینه فنی وارد شهر اصفهان شود.
ایمنا: اجرای لایحه «عوارض اضافه تناژ» چه میزان در کاهش خسارات به زیرساخت‌های شهری مؤثر بوده است؟
عبدالهی: خودروهای باری باید با یک وزن استاندارد به حمل بار بپردازند، اما در بعضی از رسته‌های جابه‌جاییِ بار شاهد اضافه تناژ بار هستیم، این در حالی است که اضافه تناژِ به توان چهار به آسفالت ضربه می‌زند، سطح آن را تخریب می‌کند و در نهایت موجب فرونشست، آسیب‌رسانی به تأسیسات شهری و پل‌های بتنی می‌شود.
یکی از دغدغه‌های ما در حوزه کنترل، توقف این خودروها است که در ادامه اضافه بارِ آن‌ها جریمه و خودرو به پارکینگ منتقل می‌شود، همچنین برای این رانندگان کلاس‌های آموزشی در این خصوص برگزار می‌شود، چراکه هدف سازمان از این اقدامات جریمه کردن نیست و در واقع مبلغی که متخلفان بر اساس قانون بابت جریمه پرداخت می‌کنند، نسبت به خسارتی که به زیرساخت‌های شهری یا محیط زیست وارد می‌شود، قابل قیاس نیست، اما تلاش می‌کنیم با متوقف کردن این خودروها، اعمال قانون و برگزاری کلاس‌های آموزشی برای آن‌ها به فرهنگ‌سازی در این حوزه بپردازیم.
ایمنا: در حوزه هوشمندسازی حمل‌ونقل بار و کالای درون‌شهری اصفهان تاکنون چه اقداماتی انجام شده است؟
عبدالهی: در این حوزه پنج پروژه از جمله ایجاد باراندازهای حاشیه معابر و اجرای طرح محدوده زمانی و مکانی ناوگان بار را تعریف کردیم که هر پنج پروژه تاکنون به‌خوبی پیش رفته است.
بعضی از این پروژه‌ها به نتیجه رسیده است و بعضی دیگر هم‌اکنون در مراحل نهایی قرار دارد، همچنین تجمیع سامانه‌های حمل بار و «باریار ۷۲۴» به معنی (هفت روز هفته به‌طور بیست‌وچهارساعته) که به‌عنوان اساس و زیربنای فعالیت‌های سازمان در حوزه هوشمندسازی بسیار ضروری بود، انجام شد.
ایمنا: در حال حاضر این سازمان در اصفهان نسبت به سایر کلان‌شهرهای کشور در زمینه هوشمندسازی چه جایگاهی دارد؟
عبدالهی: سازمان‌های حمل‌ونقل بار تمام کلان‌شهرها در حوزه هوشمندسازی اقدامات خوبی انجام داده‌اند، اما اقداماتی که اصفهان در این زمینه همچون خودروهای ثبت تخلف اختصاصی، اجرای طرح محدوده زمانی و مکانی با ماژول تشخیص خودروهای باری، کنترل باراندازهای حاشیه معابر با دوربین و افتتاح اختصاصی مرکز مانیتورینگ انجام داده است، برای نخستین بار در کشور بوده است، از این‌رو سازمان حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان توسط مدیر سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور به‌عنوان سازمان نمونه بار کشوری در سال ۱۴۰۲ معرفی شد.
ایمنا: چشم‌انداز سازمان در راستای کاهش آلودگی هوا چیست؟
عبدالهی: چشم‌انداز سازمان الگوی ملی مدیریت هوشمند شهری است و در نظر داریم این کلان‌شهر را به جایگاه واقعی خود در این حوزه برسانیم، اما به هر حال به دلیل سن بالای ناوگان بار مشکلاتی وجود دارد.
در تلاش هستیم تا تردد تعداد ناوگان بار در مرکز شهر با صدور مجوز تردد انجام شود، همچنین تدوین برنامه استراتژیک سازمان از اقدامات دیگری بود که در راستای اهداف کلان شهر با یک چشم‌انداز پنج‌ساله انجام شد، به این صورت که این سازمان به عنوان الگوی کشوری مطرح شود.
این برنامه بر اساس چهارچوب‌های شهرداری اصفهان و در قالب فعالیت‌هایی که سازمان انجام می‌دهد، پیش رفت، تدوین شد و به تصویب شورای عالی سازمان رسید؛ در این راستا در اردیبهشت و اوایل خرداد سال جاری ما میزبان تمام مدیران عامل کلان‌شهرهای کشور در اصفهان بودیم و آن‌ها از پروژه‌های سازمان بازدید کردند.
ایمنا: اشاره‌ای به بودجه و اعتبارات سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار داشته باشید؛ تاکنون چند درصد بودجه محقق شده است؟
عبدالهی: بودجه و اعتبارات سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار شهرداری اصفهان در سال ۱۴۰۳ به نسبت سال گذشته ۱۰۰ درصد افزایش داشته و تاکنون ۶۰ درصد از آن محقق شده است.
ایمنا: درباره اقداماتی که تاکنون در سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار انجام شده و در صورت تحقق موفقیت بزرگی در این حوزه محسوب می‌شود، توضیح دهید.
عبدالهی: یکی از اقدامات خوبی که در حوزه بار می‌تواند اتفاق افتد و اصفهان هنوز در این زمینه نتوانسته است موفقیت چشمگیری کسب کند، ایجاد توقفگاه و باراندازهای سطح بزرگ مقیاس در ورودی‌های شهر است؛ بر اساس مطالعات جامع حمل‌ونقل بار کشور، شهرداری اصفهان تنها کلان‌شهری است که مطالعات جامع بار دارد و این مطالعات به تصویب وزارت کشور رسیده است.
در این مطالعات به معرفی لکه‌هایی روی نقاط ورودی شهر پرداخته که این نقاط مستعد احداث بارانداز و توقفگاه بوده است و اگر بتوانیم به این زمینه به‌طور جدی بپردازیم، املاکی که مستعد ایجاد این باراندازها است را به‌صورت مشارکتی خریداری و در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهیم تا از ورود عمده بار به شهر جلوگیری و آن‌ها را به خرده بار تبدیل کنیم، همچنین خودروهای با تناژ پایین‌تر همچون کامیونت‌ها و وانت‌بارها به‌صورت مویرگی بار را به درون شهر منتقل کنند که این اقدام موجب حفظ زیرساخت‌های شهری، افزایش سرعت انتقال بار و کاهش آلایندگی‌ها می‌شود.
گفت‌وگو از: ریحانه راهپیما
نظر شما