به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها ساکن هستند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ این رقم به ۷۰ درصد برسد. رشد افزون شهرنشینی نیاز به توسعه شهری پایدار را بیش از هر زمان دیگری حیاتی کرده است. شهرهای امروزی آسیب‌های زیست‌محیطی شدیدی به زمین وارد کرده‌اند به‌طوری که ۷۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای از شهرها ناشی می‌شود که ۹۰ درصد آن مربوط به ساختمان و حمل‌ونقل است و ۶۶ درصد از انرژی جهان در شهرها مصرف می‌شود.
واقعیت این است که بسیاری از شهرها در سراسر جهان شروع به سرمایه‌گذاری در شیوه‌های سازگار با محیط زیست کرده‌اند که راه را برای آینده‌ای سبزتر و پایدارتر هموار می‌کند. هدف شهرهای پایدار ترویج عدالت زیست‌محیطی و ارتقای کیفیت کلی زندگی شهری به‌وسیله ایجاد فضاهایی انعطاف‌پذیر، فراگیر و از نظر زیست‌محیطی مسئولیت‌پذیر است. شهرهای پایدار با راهکارهای گوناگون از کاهش پسماند گرفته تا استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و ترویج روش‌های حمل‌ونقل پایدار می‌توانند سهم بسزایی در به حداقل رساندن ردپای کربن و بهبود استاندارد زندگی برای ساکنان داشته باشند.
برنامه‌ریزی شهری و زیرساخت سبز
برنامه‌ریزی و طراحی شهری نقش کلیدی در توسعه شهرهای پایدار دارد، چیدمان شهری فشرده و با کاربری مختلط نیاز به حمل‌ونقل گسترده را کاهش می‌دهد، پیاده‌روی را ارتقا می‌دهد و حس اجتماعی را میان شهروندان تقویت می‌کند. شهرهایی که زیرساخت‌های سبز را اجرا می‌کنند، با ادغام فضاهای سبز و اولویت دادن به حمل‌ونقل عمومی، دستیابی به هدف کاهش ردپای کربن و بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان ساکنان را تسهیل می‌کنند.
یکی از کارآمدترین زیرساخت‌های سبز، ایجاد پیاده‌راه‌ها، مسیرهای مخصوص دوچرخه و گذرگاه‌های عابرپیاده است که قابلیت زندگی سالم را در شهرها افزایش می‌دهد. برنامه‌ریزان شهری باید اطمینان حاصل کنند که عابران پیاده به‌راحتی می‌توانند در امنیت و ایمنی کامل، بدون ترس از تصادف در شهر تردد کنند.
محیط‌های شهری استرس‌زا هستند و ایجاد فضاهای سبز و پارک‌ها به کاهش این استرس و رهایی از شلوغی زندگی شهری کمک می‌کند. توسعه پارک، پارکلت و فضاهای عمومی بر پایه طبیعت راهکار مناسبی است که مکانی برای استراحت، ورزش و لذت بردن از طبیعت برای شهروندان فراهم می‌کند.
توسعه با کاربری مختلط به معنی ارائه ترکیبی از فضاهای مسکونی، تجاری و خرده‌فروشی در یک مکان راهکار کارآمدی است که می‌تواند نیاز به رفت‌وآمدهای طولانی را کاهش دهد، پیاده‌روی را ترویج کند و از ازدحام ترافیک بکاهد.
انرژی‌های تجدیدپذیر
گذار به منابع انرژی تجدیدپذیر سنگ بنای توسعه پایدار شهری است و درحال حاضر شهرها به‌طور فزاینده‌ای در تلاش هستند تا از انرژی‌های خورشیدی، بادی و دیگر راه‌حل‌های انرژی پاک برای تأمین انرژی خانه‌ها، مشاغل و زیرساخت‌های عمومی استفاده کنند. یکی از برترین سرمایه‌گذاری‌های پایدار شهری، مزارع خورشیدی است که نه‌تنها استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را تشویق می‌کند، بلکه با ایجاد مشاغل جدید با دستمزدهای بالا می‌تواند اقتصاد شهرها را ارتقا دهد.
ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۱۱۰۰ هزار شغل جدید در زمینه انرژی‌های پاک ایجاد کرد که سه برابر بیشتر از مشاغل ایجادشده در صنایع سوخت فسیلی بود. شهرهای پایدار با سرمایه‌گذاری در شبکه‌های هوشمند، ساختمان‌های با انرژی کارآمد و سیستم‌های انرژی غیرمتمرکز، وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهند و تأثیر تغییرات آب‌وهوایی را تا حد امکان جبران می‌کنند.
حمل‌ونقل پایدار
سیستم‌های حمل‌ونقل کارآمد و پایدار در کاهش انتشار کربن و کاهش ازدحام در مناطق شهری نقش مهمی ایفا می‌کنند. شهرهای پایدار با استفاده از حمل‌ونقل عمومی در دسترس و روش‌های جایگزین تردد همچون دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی که با وسایل نقلیه الکتریکی و هیبریدی تکمیل می‌شود، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهند.
یک سیستم حمل‌ونقل عمومی قابل اعتماد و کارآمد باید برای همه از جمله افراد دارای معلولیت قابل دسترسی باشد و خدمات قابل اعتمادی ارائه دهد. استفاده از فناوری‌های پیشرفته و سیستم‌های مدیریت ترافیک هوشمند راهکاری نوین برای گسترش حمل‌ونقل پایدار و کاهش آلودگی هوا است. ترولی‌باس‌های برقی، سیستم‌های مترو، راه‌آهن‌های زیرزمینی و قطارهای مگلو از جمله ابتکاراتی است که شهرهای پایدار در صنعت حمل‌ونقل خود پیاده‌سازی کرده‌اند.
مدیریت پسماند و اقتصاد دایره‌ای
مدیریت پسماند یک موضوع حیاتی برای مناطق شهری است و شهرهای پایدار کاهش، استفاده مجدد و بازیافت پسماند را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده‌اند. شیوه‌های مدیریت پسماند پایدار نه‌تنها اثرات زیست‌محیطی را به حداقل می‌رساند، بلکه فرصت‌های رشد اقتصادی را فراهم می‌کند. اجرای اصول اقتصاد دایره‌ای شامل طراحی محصولات با طول عمر بیشتر، کاهش اقلام یک‌بارمصرف به‌ویژه در صنعت بسته‌بندی و ایجاد سیستم‌های حلقه‌بسته برای استفاده مجدد از منابع است.
ساخت‌وساز سبز
ساختمان‌ها مسئول میزان قابل‌توجهی از مصرف انرژی هستند و شیوه‌های نوین ساخت‌وساز و نگهداری ساختمان نقش بسزایی در کاهش ردپای اکولوژیکی یک شهر دارد. شهرهای پایدار، شیوه‌های ساختمان‌سازی سبز از جمله طراحی‌های کم‌مصرف، استفاده از مصالح پایدار، روشنایی هوشمند و ادغام سقف‌ها و دیوارهای چندمنظوره را در اولویت قرار می‌دهند که منجر به افزایش بهره‌وری انرژی، کاهش مصرف آب و ارتقای رفاه کلی ساکنان شهرها می‌شود.
جوامع فراگیر و عادلانه
موضوع پایداری فراتر از ملاحظات زیست‌محیطی در یک شهر است و ابعاد اجتماعی و اقتصادی را نیز در بر می‌گیرد. شهرهای پایدار برای ایجاد جوامع فراگیر و عادلانه تلاش می‌کنند و به مسائلی همچون مسکن ارزان‌قیمت، عدالت اجتماعی و در دسترس بودن امکانات و خدمات رفاهی برای همه اعضای جامعه صرف‌نظر از وضعیت جسمانی، مالی، نژاد و فرهنگ می‌پردازند.
فناوری هوشمند
فناوری‌های هوشمند نظیر اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و سیستم‌های مدیریت هوشمند نقش محوری در پایدارسازی شهرها و ارتقای کیفیت زندگی در محیط‌های شهری ایفا می‌کنند. این فناوری‌ها به شهروندان، دولت‌ها و مسئولان برنامه‌ریزی کمک می‌کند تا منابع را به‌طور مؤثرتری مدیریت کنند و الگوهای مصرف و تولید را به شیوه‌ای پایدارتر تغییر دهند. از جمله فناوری‌های هوشمند که مدیریت بهینه مصرف انرژی را فراهم می‌آورد می‌توان به شبکه‌های هوشمند انرژی اشاره کرد که با استفاده از داده‌ها و الگوریتم‌های پیشرفته، به شناسایی و مدیریت تقاضا می‌پردازد و توزیع انرژی را بهبود می‌بخشد.
فناوری‌های هوشمند در حوزه حمل‌ونقل از جمله سیستم‌های مدیریت ترافیک، اپلیکیشن‌های مسیریابی و وسایل نقلیه خودران به بهینه‌سازی سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی و کاهش ترافیک کمک می‌کند. از این فناوری می‌توان در نظارت و مدیریت منابع آب نیز استفاده کرد و به کمک سنسورهای هوشمند، نشتی‌ها را شناسایی و کیفیت آب را ارزیابی کرد و از این راه به حفظ منابع آبی و کاهش هزینه‌های مرتبط با مدیریت آب کمک کرد. در ادامه پایدارترین شهرهای جهان و راهکارهای استفاده‌شده برای رسیدن به اهدافشان بیان می‌شود.
کپنهاگ، دانمارک
کپنهاگ نمونه‌ای برجسته و واقعی یک شهر پایدار است که با تمرکز بر دوچرخه‌سواری و حمل‌ونقل عمومی، برنامه‌ریزی شهری پایدار را به سطح جدیدی رسانده است. وجود مسیرهای مخصوص دوچرخه و پارکینگ‌های مناسب در سراسر شهر بیش از نیمی از ساکنان کپنهاگ را تشویق به استفاده از دوچرخه به‌عنوان وسیله حمل‌ونقل اصلی خود کرده است. این امر نه‌تنها ترافیک را کاهش داده است، بلکه به کاهش آلاینده‌های کربنی نیز کمک کرده و کپنهاگ را به یکی از بهترین شهرهای قابل زندگی در جهان تبدیل کرده است. علاوه‌بر دوچرخه‌سواری این شهر دارای یک سیستم حمل‌ونقل عمومی فراگیر و در دسترس شامل اتوبوس، قطار و مترو است.
چشم‌انداز کپنهاگ تبدیل شدن به یک شهر کربن‌صفر تا سال ۲۰۲۵ است و در حال حاضر در جایگاه خوبی از مسیر تحقق آن قرار دارد. از جمله اقدامات کپنهاگ برای دستیابی به اهداف پایداری می‌توان به سرمایه‌گذاری در منابع انرژی تجدیدپذیر همچون توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی و سیستم مدیریت پسماند این شهر اشاره کرد. طرح «شهر کپنهاگ دایره‌ای و برنامه منابع و پسماند ۲۰۲۴ (RAP۲۴)» به مدیریت پسماند شهری از مکان خانه‌ها و صنایع سبک می‌پردازد و هدف آن بازیافت ۷۰ درصد از پسماندهای شهری تا سال ۲۰۲۴ است که معادل کاهش ۵۹ هزار تن دی‌اکسید کربن در سال خواهد بود.
آمستردام، هلند
دوچرخه در آمستردام همچون کپنهاگ، محبوب‌ترین وسیله تردد در شهر است و بیش از ۸۰۰ هزار دوچرخه‌سوار در خیابان‌ها و مسیرهای دوچرخه در رفت‌وآمد هستند چرا که این شهر شبکه امن دوچرخه و امکانات پارکینگ را ایجاد کرده است که دوچرخه‌سواری را برای همه آسان و ایمن می‌کند. این شهر رویکردی جامع به برنامه‌ریزی شهری پایدار اتخاذ کرده است و بر شیوه‌های دوستدار محیط زیست از طراحی ساختمان‌های پایدار گرفته تا فضاهای سبز تمرکز دارد که کیفیت زندگی ساکنان را بهبود می‌بخشد.
یکی از ویژگی‌های بارز برنامه‌ریزی شهری پایدار در آمستردام، تأکید بر طراحی ساختمان‌های پایدار است. معماری ساختمان‌های این شهر به‌گونه‌ای است که نور طبیعی و تهویه مطبوع را به حداکثر می‌رساند و نیاز به نور مصنوعی و تهویه مطبوع را کاهش می‌دهد، این شیوه طراحی تنها مختص ساختمان‌های لوکس نیست و حتی در ساختمان‌های اجتماعی نیز به پایداری توجه می‌شود.
آمستردام با هدف گسترش فضاهای سبز، پارک‌ها، باغ‌ها و بام‌های سبز را در سراسر شهر ادغام کرده است که نه‌تنها زیبایی شهر را افزایش می‌دهند، بلکه زیستگاه‌های طبیعی مورد نیاز برای حیات وحش همچون پرندگان و حشرات گرده‌افشان را نیز فراهم می‌کنند. این شهر یک چارچوب نظارتی به‌عنوان بخشی از استراتژی دایره‌ای ۲۰۲۰-۲۰۲۵ ایجاد کرده و در حال حاضر در حال پیاده‌سازی یک پایش دیجیتال به نام «پایش اقتصاد دایره‌ای (CEM)» است که پیشرفت‌ها را در طول زمان پیگیری و نقاط نیازمند بهبود را شناسایی می‌کند.
ونکوور، کانادا
ونکوور، شهری زیبا و دوستدار محیط زیست است که در آن پایداری به یک سبک زندگی تبدیل شده است. این شهر به دلیل روش‌های نوآورانه در برنامه‌ریزی شهری که توجه به سلامت سیاره را در اولویت قرار می‌دهد، در سطح جهانی شناخته شده است. حمل‌ونقل در پایداری ونکوور نقش مهمی دارد، این شهر با تمرکز بر گزینه‌های حمل‌ونقل سبز از جمله مسیرهای دوچرخه و سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی، گام‌های بلندی را در راستای کاهش اثرات منفی بر محیط زیست برداشته است.
ونکوور به داشتن ساختمان‌های دوستدار محیط زیست مشهور است، ساختمان‌هایی که با طراحی‌های هوشمند و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، معیاری جدید برای پایداری در معماری ایجاد کرده‌اند. بیش از ۲۳۰ پارک و باغ عمومی در شهر راه‌اندازی شده است که علاقه و احترام به طبیعت را میان شهروندان افزایش می‌دهد.
کوریتیبا، برزیل
کوریتیبا بزرگترین شهر برزیل نیست، اما بدون شک سبزترین شهر است که از دهه ۱۹۷۰ تاکنون در زمینه برنامه‌ریزی شهری پایدار پیشتاز بوده و به الگوی موفقی در این حوزه تبدیل شده است. سیستم حمل‌ونقل عمومی کوریتیبا بسیار پیشرفته و کارآمد است و مسیرهای اختصاصی اتوبوس، اتوبوس‌های برقی و حمل‌ونقل سریع اتوبوسی (BRT) را برای جابه‌جایی روزانه بیش از دو میلیون مسافر گسترش داده است.
کوریتیبا تعهد بالایی به فضاهای سبز دارد و بیش از ۵۰ مترمربع فضای سبز به ازای هر ساکن فراهم کرده است، در حالی که در دهه ۷۰ تنها یک مترمربع فضای سبز برای هر فرد وجود داشت. در ادامه اقدامات این شهر می‌توان به مدیریت مؤثر پسماند اشاره کرد که مربوط به پیاده‌سازی سیستم بازیافت و کمپوست در اولویت برنامه‌های شهر است. کوریتیبا برنامه‌هایی را برای ترویج طراحی سازه‌های پایدار و شیوه‌های مصرف انرژی کارآمد نیز اجرا کرده است و می‌تواند نمونه‌ای عالی از تأثیر مثبت برنامه‌ریزی شهری پایدار بر کیفیت زندگی افراد و سلامت سیاره باشد.
نظر شما