به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، زمانی که مأموران رژیم پهلوی در سحرگاه ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ به خانه روح الله خمینی حمله کردند تا امام امت را دستگیر و راهی تبعید کنند، به طور قطع گمان نمی‌کردند همان خانه‌ای که از دیوارهایش بالا رفتند روزی مبدا شروع انقلابی شود که قرار است بساط سلطنت و شاهنشاهی را برای همیشه از ایران جمع کند.
گمان نمی‌کردند دیوارهای آن خانه تا ۵۰ سال بعد همچنان سرپا بایستد و میزبان دل‌های عاشقی شود که برای دیدن و خواندن روایت زندگی طلبگی رهبری کبیر به دیدارشان می‌آیند، به طور قطع گمان نمی‌کردند آرمان‌های تشیع با همت امام خمینی (ره) و یارانش چنان گسترش پیدا کند که زنان و مردان آزاده‌ای از سراسر جهان سرنوشتشان را به دست گیرند و تک و تنها به ایران و شهر اهل بیت (ع) یعنی قم بیایند و بخواهند در جوار بارگاه خواهر امام رضا (ع) زندگی کنند، فرزندانشان را رشد دهند و خودشان به مبلغ‌هایی برای دین و مکتب تبدیل شوند.
خانم «آرمینا هاساکیچ» از زنانی است که بیش از یک دهه از سکونتش در شهر قم می‌گذرد، اینجا ازدواج کرد و مادر چهار فرزند است و در عین حال در کنار ایفای نقش مادری و همسری، به تحقیق، پژوهش و ترجمه در خصوص منابع و کتب اسلامی می‌پردازند و همزمان مدیریت دو پایگاه اطلاع‌رسانی به زبان بوسنیایی را نیز بر عهده دارد.
وی که به تازگی و بعد از یک سفر چهار ماهه از بوسنی به ایران بازگشته است، در بیت امام خمینی (ره) حضور پیدا کرد تا در جلسه‌ای با عنوان «روایت بدون روتوش زندگی زنان در خارج از ایران» روایتی دست اول از جایگاه زنان در کشورهای اروپایی با معیارهای دنیای سرمایه‌داری و لیبرالیسم ارائه دهد.
لزوم جلوگیری از تکرار تجربه تلخ زن در غرب
این بانوی تازه مسلمان شده در ابتدای صحبت‌هایش از تجربه زندگی کردن به عنوان یک زن در کشور بوسنی و هرزگوین گفت.
«سبک زندگی و تجربه زیسته بانوان در کشور بوسنی و شبه جزیره بالکان و قسمت جنوب شرقی اروپا که شامل چند کشور می‌شود، شبیه به یکدیگر است. حدود ۵۱ درصد جمعیت کشور بوسنی مسلمان و تعداد زیادی از بانوان این کشور پیرو دین اسلام هستند و تعداد شیعیان انگشت شمار است. درواقع بیان ویژگی زندگی زنان در بوسنی موجب می‌شود تا از تکرار تجربه‌های تلخ آنها در ایران پیشگیری کرد.»
این مبلغ مسلمان و شیعه که در حوزه زنان فعالیت و پروژهش‌هایی ویژه دارد، سرایت سریع هجمه‌های فرهنگی و اخلاقی را از جمله ویژگی‌های دنیای امروز دانسته و از تکرار تجربیات شکست خورده غرب در کشورمان اظهار نگرانی می‌کند.
با این حال به گفته هاساکیچ، می‌توان امیدوار بود که در جوامعی مثل ایران، آن فجایع و بلایایی که برای زنان در غرب رخ داد، تکرار نشود.
وی در توضیح تاریخ معاصر زن در کشور خودش می‌گوید: دورانی که یک زن مسلمان بوسنیایی تجربه کرده است را می‌توان به چند مرحله تقسیم کرد. برای این موضوع بهتر است از شرایط پیش از جنگ بوسنی و درگیری‌هایی که طی دهه‌های قبل در آن رخ داد صحبت کرد. دوران قبل از جنگ که سال‌های قبل از ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ را در بر می‌گیرد و دوران پس از جنگ که بیشترین مشکلات در این دوران رخ داده شامل این دسته بندی است.
وی در خصوص دوران پیش از جنگ بوسنی و شرایط زندگی زنان در آن برهه خاطرنشان می‌کند: در دوران قبل از جنگ زن مسلمان بوسنیایی چندین درگیری وسیع را تجربه کرده و در یک نظام کاملاً پدرسالارانه و مردسالارانه محض زندگی می‌کرد. این در حالی است که زن در اسلام بسیار با ارزش‌تر از زن در فرهنگ بوسنی بود. از طرفی در جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم یکی از هدف‌های اصلی کشتارها بودند. نسل کشی علیه مسلمانان بوسنی در چند دوره به شکل‌های بدی رخ داده و این مصائب در کنار مشکلات نظام مردسالار واقعاً تجربه سختی برای زنان مسلمان این کشور و این منطقه بوده است.
هاساکیچ خاطرات دوران جنگ را اینگونه عنوان می‌کند: مادربزرگ من از خاطراتش برایمان می‌گفت که تا ۱۸ سالگی نقاب و برقع به عنوان پوشش زنان مسلمان در این کشور وجود داشته است، نقابی سفید رنگ که بر اساس فرهنگ آن منطقه و زمانه طراحی شده بود. در دوران کمونیسم این برقع و حجاب به آن معنا کاملاً ممنوع شد و زنان دچار مشکلات جدیدی شدند.
زنان؛ بزرگترین قربانیان جنگ
وی می‌افزاید: پس از سال ۱۹۹۵ آخرین جنگ در این منطقه اتفاق افتاد و زنان یکی از بزرگترین قربانیان بود، از طرفی بی پناه، آواره و تنها می‌شوند و از سوی دیگر تجاوزهای وحشیانه در آن جنگ اتفاق افتاده است و تعداد بسیار زیادی از زنان مسلمان توسط نظامیان صرب و غیرمسلمان مورد تجاوز قرار گرفتند.
این پژوهشگر حوزه زنان با بیان اینکه با جنگ یک گرایش به دین و معنویت مجدد ایجاد شد اظهار کرد: در دوره پسا جنگ تعداد بسیار زیادی از بانوان مجدداً به حجاب برگشتند اما با رشد و توسعه سینما، رسانه‌ها و تلویزیون و در دوران اخیر با گسترش شبکه‌های اجتماعی جامعه زنان و بانوان مسلمان بوسنی با ارزش‌های جهان سکولار آشنا شده است. همین موضوع در حال حاضر یک چالش بزرگ برای بانوان این منطقه است.
هاساکیچ از سه مشکل اصلی برای زنان مسلمان و زنان غیرمسلمان که به فطرت خود توجه داشتند در رویارویی با فرهنگ سکولار و لیبرال سخن گفت و تاکید کرد: یکی از مشکلات بزرگ زنان در سراسر اروپا و منطقه بالکان، تناقض موجود میان اشتغال و کسب درآمد و مادری و فرزند آوری است، این مشکلی است که هنوز نسخه و درمانی برای حل آن ایجاد نشده است و هنوز بانوان نمی‌داند که آیا باید به فطرت و استعدادهایی مثل مادری و همسری که در وجودشان قرار داده شده توجه کند یا به اشتغال و استقلال مالی که در دنیای جدید آرزو دارند به آن برسد.
وی ادامه می‌دهد: این فشار اجتماعی به قدری زیاد است که در حوزه‌های مختلف مثل آموزش، فرهنگ، اقتصاد، اجتماع و سیاست به ویژه در رسانه‌ها پیگیری می‌شود. یعنی زنی موفق است که حتماً اشتغال داشته باشد.
این بانوی محقق مسلمان تصریح می‌کند: چه در زمان پدرسالاری قبل از جنگ بوسنی و چه در شرایط کنونی، زن بوسنیایی جایگاه واقعی خود را درک نکرده است.
زنان برای زن بودن، مبارزه نکردند
ادعای تساوی حقوق و توجه به آزادی زن وجود دارد، اما بزرگترین مسئله زن هنوز در این کشورها حل نشده است؛ بانوان هیچ زمانی برای زن بودن خودشان مبارزه نکردند، حتی در دوران انقلاب صنعتی و پس از آنها و در دوران انقلاب جنسیتی. بلکه زنان در هر دوره‌ای برای شبیه شدن به مردان مبارزه کردند.
به گفته هاساکیچ، جامعه غربی مرد را الگو قرار داده و براساس آن به زنان توصیه می‌کند که برای رسیدن به جایگاه این الگو خیلی از داشته‌ها و استعدادهای زنانگی خود را فدا کنند؛ بنابراین تعریف موفقیت مشکل اساسی دارد؛ این سوال مطرح است که یک زن موفق کیست؟
فریب بزرگ زنان در غرب
وی معتقد است: در دوران انقلاب صنعتی زنان فریب بزرگی خوردند و منازل را ترک کردند و به کارخانه‌ها رفتند تا دوشادوش مردان کار کنند و از آن زمان مشکلات بزرگشان نیز شروع شد، به گفته مقام معظم رهبری سرپا نگه داشتن یک زندگی و یک خانه بر دوش زن است و در بعضی جوامع در کنار این نقش باید یک اداره یا یک کارخانه و یک محل کار نیز روی دوش این زن گذاشته شود، در کنار اینها لازم است فرزندانی به دنیا بیاورد و برای موفقیت آنها نیز تلاش کند.
این بانوی محقق مسلمان با بیان اینکه فعالیت اجتماعی سیاسی بانوان نباید موجب از دست رفتن فرصت‌ها برای مادری و همسر بودن شود، اضافه می‌کند: علمای دینی تشیع روی این موضوع تاکید دارند که پیش از مادری، همسر داری اهمیت دارد و کسی که همسر خوبی است.
هاساکیچ تاکید می‌کند: مسئله بعدی، فرهنگ برهنگی است که در بوسنی مشکلات زیادی به وجود آورده است؛ من یک تقسیم‌بندی شخصی بر اساس تجربه زیستی خود تعریف می‌کنم، نخست اینکه عفت از جوامع و از درون خانواده‌ها رخت بربسته است و جذاب نبودن زن برای مرد یکی از مشکلات مهم کشورهای غربی است.
حجاب یک آموزه حکیمانه است
وی ادامه می‌دهد: حجاب آموزه‌ای بسیار حکیمانه از سوی پروردگار است که تضمین جذابیت جنسی زنان است، اگر اینگونه حجاب برای دختران ایرانی تعریف شود درکش زیبا است و بسیاری از آنها نیز موضوع رعایت حجاب را راحت‌تر می‌پذیرند.
این پژوهشگر مسلمان می‌گوید: مشکل دیگری که برهنگی ایجاد کرده ایجاد جهانی ناامن برای زنان است؛ طبق آخرین آمار رسمی اتحادیه اروپا ۳۳ درصد آزار و اذیت‌های جنسی بانوان در محل کار گزارش می‌شود؛ این آمار رسمی گزارش شده توسط زنانی است که مورد آزار قرار گرفتند و قطعاً آمار غیررسمی از این بسیار بیشتر است.
خانم هاساکیچ ادامه می‌دهد: مسئله سوم موضوع ازدواج است، روش ازدواج در کشورهای غربی ساده است، خریدهای ساده دارد، مهریه مطرح نیست، تکلفات ندارد اما مشکل اصلی پیدا کردن مورد مناسب برای ازدواج است چراکه قبول کردن مسئولیت خانواده بسیار کم است و نیازهای ذاتی افراد در مکان‌های دیگر به جز خانه تأمین می‌شود.
این پژوهشگر و مترجم حوزه دین و اندیشه در زمینه مسئله حجاب در کشورمان اظهار می‌کند: مسئله حجاب باید از سیاست جدا شود تا زنان به خوبی بتوانند فلسفه آن را درک کنند، خانواده مهم‌ترین نهاد برای ترویج فلسفه حجاب است و در کنار آن نهادهای فرهنگی باید برای الگوسازی صحیح در اجتماع و هدایت فکری دختران جوان تلاش بسیار بیشتری داشته باشند.
نظر شما