علائم وسواس تمیزی / چه افرادی به وسواس شست‌وشو مبتلا می‌شوند؟

شقایق درویشی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به علائم ابتلاء به وسواس شست‌وشو اظهار کرد : تمیزی و پاکیزگی از موضوعاتی است که برای تمام افراد اهمیت دارد و از آن لذت می‌برند، اما گاهی این موضوع ممکن است به اختلال و اجبار تبدیل شود ؛ در واقع وسواس شست‌وشو، شستن و تمیز کردن بیش از حد و اجباری، شناخته‌شده‌ترین علامت OCD یا اختلال وسواس فکری عملی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه پرتکرارترین علامت OCD شست‌وشوی اجباری و بیش از حد است، افزود: افراد درگیر به این نوع OCD، به صورت دائم نسبت به انجام اقدامات اجباری برای تمیز کردن روی می‌آورند و این افراد ممکن است برای جلوگیری از آسیب دیدن یا سرایت آسیب به دیگران از طریق آلودگی، این شست و شو و تمیز کردن را انجام دهند یا افرادی هستند که پس از آلوده شدن ، احساس ناراحتی و نگرانی را تجربه می‌کنند.

دکترای تخصصی روان‌شناسی و عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ایران تصریح کرد: برخی از افراد ترس شدیدی از آلوده شدن دارند که به این ترس آنها جرموفوبیا گفته می‌شود که چنین افرادی ممکن است از اینکه دیگران را آلوده کنند نیز هراس داشته باشند؛ وسواس در مورد آلودگی می‌تواند به اجبار پاک‌سازی منجر شود، در واقع این افراد اعتقاد دارند که با تمیز کردن اشیا به ترتیبی خاص می‌توانند از آلودگی جلوگیری کنند و خود و دیگران را نجات دهند.

درویشی با بیان اینکه افراد درگیر با وسواس شست‌وشو برای انجام فرایند تمیز کردن نظم ویژه‌ای در نظر می‌گیرند و فعالیت‌ها را با ترتیب مشخصی انجام می‌دهند، ادامه داد: ترتیب انجام فعالیت‌ها برای تمیز کردن یک سطح به قدری برای این افراد اهمیت دارد که در صورت فراموش کردن یکی از مراحل، فرایند را از ابتدا آغاز می‌کنند و به طور معمول این مراحل هر روز یا در هر بار استفاده از آن سطح تکرار خواهد شد.

وی با بیان اینکه افرادی که ترس از آلودگی دارند برای داشتن احساس تمیزی شست‌وشوی بیش از حد انجام می‌دهند و این اقدام به طور معمول شامل شستن بیش از حد یا مکرر دست‌ها و سطوح می‌شود، گفت: چنین افرادی پس از تمیز کردن دست‌های خود، برای احتیاط شیر آب را با وسیله دیگری می‌بندند تا از آلودگی مجدد دست‌های خود جلوگیری کنند، همچنین چنین افرادی ممکن است نسبت به دوش گرفتن، مسواک زدن و نظافت خود افراطی رفتار کنند.

عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ایران با اشاره به اینکه افراد درگیر با این وسواس برای جلوگیری از تماس با آلاینده‌ها ممکن است نسبت به انجام فعالیت‌هایی مانند استفاده از دستمال برای باز کردن درب‌ها اقدام کنند، اضافه کرد: برخی از افراد به دلیل داشتن نگرانی در خصوص آلاینده‌های احتمالی، از رفتن به بعضی مکان‌های خاص اجتناب می‌کنند و تعویض مکرر لباس‌ها در روز، جلوگیری از ورود افراد به فضاهایی که آنها را تمیز کرده‌اند و فاصله گرفتن از مکان‌ها یا افرادی که ممکن است آلوده شده باشند، از جمله دیگر علائم اختلال شست‌وشو محسوب می‌شود.

درویشی با بیان اینکه وسواس، تفکر یا احساساتی غیرارادی و مزاحم است که میل به تمیز کردن را تحریک می‌کند، افزود: اضطراب غیرقابل تحمل از جمله عوارضی است که وسواس شست‌وشو برای افراد به همراه خواهد داشت و این افراد برای تسکین اضطراب خود به پاکسازی‌های اجباری متوسل می‌شوند و ژنتیک، ساختار مغز و عوامل محیطی می‌تواند از جمله دلایل ابتلای افراد به وسواس شست‌وشو باشد.