به گزارش خبرگزاری ایمنا، نخستین دستگاه خودپرداز میوه برای نخستین بار در ایران، در میدان آزادی شهر اصفهان راه‌اندازی شده است، این دستگاه امکان خرید میوه‌های بسته‌بندی‌شده با کیفیت بالا را برای شهروندان فراهم می‌کند، همچنین به گفته مسئولان شهری دومین دستگاه نیز به‌زودی در میدان بزرگمهر این کلان شهر نصب خواهد شد.
این ابتکار توسط یک شرکت دانش‌بنیان به‌منظور تسهیل دسترسی به میوه‌های تازه و کاهش واسطه‌ها انجام شده است؛ این دستگاه خودپرداز به شکلی طراحی شده که به جای پول نقد، میوه تحویل می‌دهد و مردم می‌توانند با استفاده از کارت‌های بانکی خود، انواع میوه‌های فصل را انتخاب و به‌صورت خودکار تحویل بگیرند.
این خودپرداز میوه به‌عنوان یک راهکار جدید و نوآورانه در حوزه فروش محصولات کشاورزی نیز مطرح شده است؛ این ابتکار می‌تواند به کاهش ضایعات میوه و افزایش دسترسی عمومی به محصولات تازه کمک کند. علاوه‌بر این چنین طرح‌هایی می‌توانند به کشاورزان و تولیدکنندگان محلی نیز یاری رسانند تا محصولات خود را به شیوه‌های نوین و سریع‌تری به دست مصرف‌کنندگان برسانند.
همانطور که اشاره شد طرح خودپرداز میوه در اصفهان با هدف دسترسی آسان و بدون واسطه به میوه‌های تازه و باکیفیت، مزایایی همچون کاهش هزینه‌ها و نوآوری در فروش دارد، با این حال موفقیت آن به استقبال عمومی، نگهداری مناسب دستگاه‌ها و رقابت با بازارهای سنتی بستگی دارد؛ چالش‌هایی همچون اعتمادسازی مردم و کیفیت مداوم محصولات می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ اگر این مشکلات مدیریت نشود، احتمال شکست طرح وجود دارد.
آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با مهران صفدار، کارشناس برجسته حوزه کارآفرینی درباره سازوکار و روند اجرای طرح خودپرداز میوه و موارد مورد تاکید در آن است.
ایمنا: درباره شرکت دانش‌بنیان خود توضیح دهید؟
صفدار: من مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان هستم که در سال ۱۳۹۷ تأسیس شد و عمده فعالیت آن در زمینه تولید و توسعه انواع دستگاه‌های فروش خودکار یا وندینگ ماشین‌ها است، این دستگاه‌ها به مشتریان امکان می‌دهند تا بدون نیاز به فروشنده، از دستگاه‌ها جنس خریداری کنند.
ایمنا: آیا این فناوری را بومی‌سازی کرده‌اید یا وارداتی است؟
صفدار: ابتدا باید بگویم که سه نوع رویکرد در توسعه محصول وجود دارد، نخستین رویکرد این است که شما محصول را وارد می‌کنید و در اختیار مشتری قرار می‌دهید، دومین رویکرد، بومی‌سازی یا مهندسی معکوس است که در آن محصول خارجی را بر اساس نیازهای داخلی تغییر می‌دهید، اما رویکرد سوم که شرکت ما اتخاذ کرده، این است که از طراحی آغاز کنیم، نمونه‌سازی کنیم و محصولی بسازیم که تکنولوژی و دانش آن به‌طور کامل داخلی باشد و بر اساس نیاز داخل طراحی شده باشد؛ این دستگاه‌ها در نوع خود در جهان نمونه مشابه ندارند و تمام فناوری و تکنولوژی آن‌ها در داخل شرکت ما ایجاد شده است.
ایمنا: وجه تمایز دستگاه‌های شما با نمونه‌های خارجی چیست؟
صفدار: مهم‌ترین تفاوت دستگاه‌های ما، امکان سفارشی‌سازی بر اساس نیاز مشتری است. ما می‌توانیم دستگاه را به‌طور دقیق مطابق با خواسته‌های مشتری طراحی و تولید کنیم. علاوه‌بر این مکانیزم و دقت عملکرد دستگاه‌های ما بسیار بهتر از نمونه‌های خارجی است. برای مثال نمونه‌های وارداتی به‌طور معمول چهار تا شش درصد خطا دارند، در حالی‌که دستگاه‌های ما خطایی بین صفر تا یک درصد دارند.
ایمنا: خطاهای دستگاه‌های خارجی چگونه است و شما چگونه این خطاها را کاهش داده‌اید؟
صفدار: در دستگاه‌های خارجی به‌طور عمده از مکانیزم فنر مارپیچ استفاده می‌شود که کالاها در گام‌های فنر قرار می‌گیرند و فنر حرکت می‌کند تا کالا به بیرون بیفتد، این فرایند ممکن است خطاهایی ایجاد کند، زیرا ممکن است کالا به‌دلیل بسته‌بندی در فنر گیر کند و تحویل داده نشود. اما ما در دستگاه‌های خود از فنر استفاده نمی‌کنیم و به‌جای آن از یک سری رگ‌های فلت استفاده می‌کنیم که کالا را همچون نوار نقاله تحویل می‌دهند. این مکانیزم موجب می‌شود خطای گیر کردن کالا در فنر به‌طور کامل از بین برود.
ایمنا: آیا از هوش مصنوعی در تولیدات خود استفاده کرده‌اید؟
صفدار: بله، ما در حال کار روی فروش کالاهای پوشیدنی همچون عینک هستیم و می‌خواهیم از هوش مصنوعی برای اسکن مشتری و تعیین اندازه مناسب عینک استفاده کنیم. مشتری می‌تواند عینک را روی صورت خود به‌صورت مجازی تست کند و سپس خرید انجام دهد. این فناوری به مشتری کمک می‌کند تا بدون نیاز به تست فیزیکی، کالا را انتخاب کند.
ایمنا: دستگاه خودپرداز میوه‌ای که در اصفهان راه‌اندازی کرده‌اید، از چه نظر بی‌نظیر است؟
صفدار: این دستگاه‌ها از نظر ابعاد و حجم پردازش کالا بی‌نظیر هستند. به‌طور عمومی دستگاه‌های فروش خودکار بزرگ برای کنترل خطا با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند، اما ما توانسته‌ایم دستگاه‌هایی بسازیم که حتی با ابعاد بزرگ و تنوع بالای کالا، خطای بسیار کمی دارند. به‌عنوان مثال، دستگاهی که ما ساخته‌ایم می‌تواند ۱۷۵ نوع کالای مختلف را تحویل دهد، در حالی که نمونه‌های مشابه در نهایت بین ۱۰ تا ۴۰ نوع تنوع دارند.
ایمنا: نحوه عملکرد این دستگاه چگونه است؟ آیا میوه‌ها به‌صورت بسته‌بندی به مشتری تحویل داده می‌شوند؟
صفدار: بله، میوه‌ها ابتدا بسته‌بندی شده و سپس در دستگاه قرار می‌گیرند. مشتری از طریق سامانه یا اپلیکیشن دستگاه می‌تواند موجودی، قیمت و وزن کالاها را مشاهده کند و پس از ثبت سفارش، با وارد کردن کد سفارش، کالای خود را تحویل بگیرد، همچنین دستگاه به یک آسانسور مجهز است که از سقوط اجسام جلوگیری می‌کند تا میوه‌ها سالم به دست مشتری برسند.
ایمنا: این دستگاه‌ها چگونه میوه‌ها را سالم نگه می‌دارند؟
صفدار: میوه‌ها در این دستگاه‌ها بسته‌بندی شده و در دمای مناسب نگهداری می‌شوند. دستگاه به یک سردخانه مجهز است که کیفیت میوه‌ها را تا چند برابر افزایش می‌دهد. در حالی که در یک مغازه میوه‌فروشی، میوه‌ها در عرض ۲۴ ساعت حدود ۱۰ درصد از کیفیت خود را از دست می‌دهند، در دستگاه ما این اتفاق بین چهار تا پنج روز به طول می‌انجامد.
ایمنا: آیا این دستگاه‌ها تأثیری بر کسب‌وکارهای میوه‌فروشی خواهند داشت؟
صفدار: این دستگاه‌ها برای افزایش بهره‌وری نیروی انسانی طراحی شده‌اند و هدف آن‌ها ایجاد ارزش‌افزوده برای مشتری و فروشنده است. به‌عنوان مثال، وقتی مشتری از دستگاه خرید می‌کند، هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی کاهش پیدا می‌کند، همچنین دستگاه به‌دلیل داشتن سیستم کنترل کیفی، پرت میوه‌ها را به حداقل می‌رساند و این امر موجب می‌شود که میوه‌ها با قیمتی مناسب‌تر و کیفیت بالاتر به دست مشتری برسند.
ایمنا: این فناوری چه تحولی در عرضه میوه ایجاد می‌کند؟
صفدار: با این دستگاه‌ها، امکان عرضه مستقیم کالا از کشاورز به مصرف‌کننده فراهم می‌شود. کشاورز می‌تواند میوه‌های خود را بدون واسطه و با قیمت مناسب‌تری به دست مصرف‌کننده برساند. این فرایند موجب کاهش پرت میوه‌ها و افزایش سود کشاورز می‌شود.
ایمنا: هزینه‌های تعمیر و نگهداری این دستگاه‌ها چگونه است؟ آیا قطعات آن در ایران تأمین می‌شوند؟
صفدار: با افتخار می‌گویم که ۹۹ درصد قطعات این دستگاه‌ها در داخل ایران تولید می‌شوند. تنها قطعاتی همچون موتور سردخانه که توجیهی برای تولید داخلی ندارند، وارداتی هستند. تمام مکانیزم‌های تحویل کالا، بردهای الکترونیکی و نرم‌افزارهای این دستگاه‌ها در داخل کشور طراحی و ساخته می‌شوند.
ایمنا: چه بازخوردی از پایلوت یک‌ماهه این دستگاه در اصفهان داشته‌اید؟
صفدار: پایلوت این دستگاه در اصفهان بیشتر برای معرفی محصول بود. با وجود این، در همین مدت کوتاه بازخوردهای بسیار خوبی از سوی بهره‌برداران و مشتریان دریافت کردیم. در این یک ماه، کیفیت دستگاه بهبود یافته است و امیدواریم که با توسعه این دستگاه در سطح شهر، بازدهی و اطمینان بیشتری حاصل شود.
ایمنا: آیا این دستگاه برای سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی دارد؟
صفدار: بله، سرمایه‌گذارانی که این دستگاه‌ها را خریداری می‌کنند، از هزینه‌های نیروی انسانی کمتری برخوردار خواهند شد و می‌توانند کالاهای باکیفیت را با قیمت مناسب‌تری عرضه کنند. این موضوع به مشتریان نیز کمک می‌کند تا با هزینه کمتری محصولات باکیفیتی خریداری کنند. به همین دلیل، توجیه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد.
ایمنا: این دستگاه‌ها چه رفاهی برای شهروندان به ارمغان می‌آورند؟
صفدار: این دستگاه‌ها در درجه اول هزینه‌های اضافی نیروی انسانی را کاهش می‌دهند، همچنین امکان استفاده شبانه‌روزی از دستگاه‌ها فراهم است. در حال حاضر، دستگاه‌ها تا ساعت ۱۰:۰۰ شب فعال هستند، اما در آینده امکان شبانه‌روزی کردن آن‌ها وجود دارد. کیفیت میوه‌هایی که از این دستگاه‌ها تحویل داده می‌شوند نیز به‌دلیل بسته‌بندی و کنترل کیفی بالا است. این موضوع موجب می‌شود که مشتریان همیشه به بهترین کیفیت میوه دسترسی داشته باشند.
ایمنا: چند شرکت در فرایند تولید این دستگاه‌ها دخیل هستند؟
صفدار: به‌صورت مستقیم، حدود ۱۰ شرکت در تولید این دستگاه‌ها همکاری دارند و به‌صورت غیرمستقیم، حدود ۳۰ تا ۴۰ کارخانه درگیر هستند. از کارخانه‌های تولید شیشه سکوریت ضدگلوله گرفته تا تولیدکنندگان بدنه و سیستم‌های الکترونیکی، همگی در پاسخ تولید این دستگاه‌ها دخیل هستند. شرکت‌های متعددی در این زنجیره ارزش فعالیت می‌کنند و این موضوع علاوه‌بر اشتغال‌زایی مستقیم، تأثیرات اقتصادی مثبتی نیز در سطح کلان به همراه دارد. به‌عنوان مثال، تولیدکنندگان قطعات مکانیکی، الکترونیکی و نرم‌افزاری که هرکدام نقشی در تولید این دستگاه‌ها دارند، می‌توانند از این فرایند سود ببرند و به بهبود و توسعه زیرساخت‌های صنعتی کشور کمک کنند.
ایمنا: با توجه به اینکه فناوری‌های شما بومی است، آیا برنامه‌ای برای صادرات این دستگاه‌ها به کشورهای دیگر دارید؟
صفدار: بله، از همان ابتدای تأسیس شرکت، نگاه ما به بازارهای بین‌المللی بود. ما به شدت به صادرات محصولات خود فکر می‌کنیم و در حال حاضر مذاکراتی با چند کشور در حوزه خلیج‌فارس و کشورهای آسیای میانه و اروپا داریم. این دستگاه‌ها به‌دلیل سفارشی‌سازی و کیفیت بالای قطعات و مکانیزم‌ها می‌توانند با نمونه‌های مشابه خارجی رقابت کنند، ما معتقدیم که پتانسیل صادراتی دستگاه‌های ما بسیار بالاست و می‌توانیم در آینده نزدیک بازارهای جهانی را نیز فتح کنیم.
ایمنا: آیا با موانع و چالش‌هایی در حوزه صادرات مواجه هستید؟
صفدار: بله، به طور طبیعی هر کسب‌وکاری در مسیر صادرات با چالش‌هایی مواجه می‌شود. از جمله چالش‌های اصلی ما، مسائل مرتبط با تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی است که انتقال پول را برای ما دشوار کرده است. با این حال، ما در حال بررسی راهکارهایی هستیم تا بتوانیم این مشکلات را دور بزنیم و صادرات محصولات خود را بدون مشکل انجام دهیم. یکی دیگر از چالش‌ها، بحث استانداردهای بین‌المللی است. هر کشوری استانداردهای خاص خود را دارد و ما باید تلاش کنیم تا محصولات خود را با این استانداردها هم‌خوانی دهیم. در این زمینه هم تیم تحقیق و توسعه ما به‌صورت جدی در حال کار است.
ایمنا: درباره نقش نوآوری در صنعت دستگاه‌های خودکار بیشتر توضیح دهید. چه برنامه‌های نوآورانه‌ای در آینده دارید؟
صفدار: نوآوری قلب تپنده هر کسب‌وکار موفق است. ما در شرکت کالاپرداز فرانسه همواره تلاش می‌کنیم با ایجاد نوآوری، خود را از رقبا متمایز کنیم. یکی از برنامه‌های آینده ما توسعه دستگاه‌های خودپرداز فروش انواع محصولات کشاورزی و مواد غذایی ارگانیک است، همچنین همانطور که اشاره کردم، قصد داریم فناوری‌های هوش مصنوعی را در دستگاه‌های خود به کار بگیریم تا فرایند خرید برای مشتریان آسان‌تر و هوشمندتر شود. به‌طور مثال، دستگاه‌ها می‌توانند با تشخیص چهره مشتریان، خریدهای قبلی آن‌ها را به خاطر آورند و پیشنهاداتی متناسب با سلیقه‌شان ارائه دهند؛ علاوه‌بر این ما به دنبال توسعه سیستم‌های پرداخت دیجیتال پیشرفته هستیم. در حال حاضر، دستگاه‌های ما امکان پرداخت با کارت بانکی و کیف پول الکترونیکی را دارند، اما در آینده نزدیک قصد داریم فناوری‌های جدیدتری همچون پرداخت با ارزهای دیجیتال را نیز اضافه کنیم تا مشتریان بیشتری بتوانند به‌راحتی از دستگاه‌ها استفاده کنند.
ایمنا: به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان، چه استراتژی‌هایی برای توسعه پایدار در پیش گرفته‌اید؟
صفدار: ما به شدت بر توسعه پایدار تأکید داریم. این موضوع نه‌تنها از منظر حفظ محیط‌زیست، بلکه از لحاظ اجتماعی و اقتصادی نیز برای ما اهمیت دارد. یکی از اصلی‌ترین استراتژی‌های ما در این زمینه، کاهش مصرف انرژی در دستگاه‌ها است. تمامی دستگاه‌های ما مجهز به سیستم‌های مدیریت انرژی هستند که به‌طور خودکار مصرف برق را در زمان‌های کم‌کار یا بی‌کار به حداقل می‌رسانند، همچنین ما در فرایند تولید دستگاه‌ها تلاش می‌کنیم از مواد بازیافتی و دوستدار محیط‌زیست استفاده کنیم. در زمینه اقتصادی، هدف ما ایجاد یک زنجیره تأمین پایدار است که نه‌تنها از نظر مالی مقرون‌به‌صرفه باشد، بلکه به کسب‌وکارهای محلی نیز کمک کند. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا بیشتر مواد اولیه و قطعات مورد نیاز را از تأمین‌کنندگان داخلی تهیه کنیم و به این ترتیب از تولید داخلی حمایت کنیم. از جنبه اجتماعی نیز، شرکت ما بر اشتغال‌زایی و توسعه منابع انسانی تأکید دارد. ما در تلاشیم با آموزش نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های فنی لازم برای تولید و توسعه دستگاه‌ها را تقویت کنیم و از این طریق به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کشور کمک کنیم.
ایمنا: آیا برنامه‌ای برای همکاری با مراکز علمی و تحقیقاتی دارید؟
صفدار: بله، ما همکاری نزدیکی با دانشگاه‌ها و مراکز علمی داریم. یکی از استراتژی‌های ما در شرکت خود، توسعه نوآوری‌ها از طریق همکاری با دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها است. ما اعتقاد داریم که پیشرفت در فناوری بدون ارتباط مستقیم با نخبگان علمی و پژوهشگران ممکن نیست. در حال حاضر ما چندین پروژه مشترک با دانشگاه‌های برتر کشور داریم که در حوزه‌های مختلفی همچون هوش مصنوعی، رباتیک و مهندسی مکانیک در حال پیگیری هستند. یکی دیگر از برنامه‌های ما راه‌اندازی یک مرکز تحقیق و توسعه (R&D) اختصاصی است که بتوانیم به‌صورت متمرکز بر روی تکنولوژی‌های آینده کار کنیم و محصولات جدیدی با فناوری‌های پیشرفته‌تر طراحی کنیم. این مرکز تحقیقاتی علاوه‌بر تقویت بخش نوآوری ما، می‌تواند به تربیت نیروی متخصص و کارآفرینان جوان کمک کند و آن‌ها را به دنیای واقعی تولید و صنعت وارد کند.
ایمنا: چشم‌انداز شما برای آینده این صنعت در ایران چیست؟
صفدار: ما به آینده این صنعت در ایران بسیار امیدواریم. با توجه به رشد روزافزون نیازهای مردم به خدمات سریع و خودکار، انتظار داریم که صنعت وندینگ ماشین در ایران رونق بیشتری پیدا کند. در حال حاضر، این صنعت در کشور ما هنوز در مراحل اولیه توسعه است و فرصت‌های زیادی برای گسترش وجود دارد. به‌ویژه در بخش‌هایی همچون محصولات غذایی، دارویی و پوشاک که تقاضای زیادی برای خرید بدون واسطه و سریع وجود دارد.
ما معتقدیم که با حمایت‌های دولتی و تسهیل فرایندهای قانونی، می‌توانیم به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان دستگاه‌های خودکار در منطقه تبدیل شویم. همچنین، با گسترش صادرات و ورود به بازارهای بین‌المللی، می‌توانیم برند ایرانی کالاپرداز فرانسه را در سطح جهانی معرفی کنیم و این افتخار را داشته باشیم که ایران در زمینه تولید دستگاه‌های خودکار به یکی از پیشروان جهان تبدیل شود.
ایمنا: در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمائید؟
صفدار: در نهایت، من از تمام کسانی که در توسعه و پیشرفت شرکت کمک کرده‌اند تشکر می‌کنم، زیرا موفقیت ما بدون همکاری تیمی و تلاش‌های بی‌وقفه مهندسان، پژوهشگران و کارکنان ما ممکن نبود، همچنین از حمایت‌های دولتی و بخش‌های خصوصی که ما را در این مسیر یاری کرده‌اند، قدردانی می‌کنم. امیدوارم که با تلاش بیشتر بتوانیم محصولات بهتری را ارائه کنیم و به رشد و توسعه صنعت داخلی و رفاه جامعه کمک کنیم. در پایان، ما به آینده امیدواریم و تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا با بهره‌گیری از علم و فناوری‌های نوین، قدمی در راه اعتلای کشور عزیزمان ایران برداریم و به یکی از برندهای برتر در سطح بین‌المللی تبدیل شویم.
نظر شما