به گزارش خبرگزاری ایمنا، سفر سه روزه مسعود پزشکیان به عراق به عنوان نخستین سفر خارجی وی، دستاوردهای استراتژیکی را به همراه داشته که به تقویت روابط دو کشور کمک خواهد کرد. رئیس جمهوری اسلامی ایران در این سفر، پیام‌های کلیدی و مهمی را اعلام کرد که به تقویت روابط میان کشورهای اسلامی و همکاری‌های اقتصادی اشاره دارد.
پزشکیان در این سفر بر اهمیت انسجام میان کشورهای اسلامی تأکید کرد و این پیام را به عنوان یکی از اهداف اصلی سفر خود مطرح نمود و گفت که این اتحاد می‌تواند مانع از تفرقه و اختلافات شود. وی تاکید کرد: «اگر کشورهای اسلامی با هم متحد باشند، قدرت‌های خارجی نمی‌توانند به راحتی بر مسلمانان تسلط یابند.»
یکی از محورهای اصلی سفر، ارتقا همکاری‌های اقتصادی و تجاری بود. این شامل تسهیل تجارت مرزی و کاهش تعرفه‌ها می‌شود. رئیس جمهور ابراز امیدواری کرد که با امضای ۱۴ سند همکاری، روابط اقتصادی و تجاری میان ایران و عراق تقویت شود و بسترهای لازم برای رشد و توسعه این همکاری‌ها فراهم گردد.
احداث راه‌آهن شلمچه - بصره که سال‌ها به تعویق افتاده بود، نیز در این سفر دوباره مورد تأکید قرار گرفت و پیگیری‌های لازم برای تسریع در اجرای آن آغاز شد و پزشکیان در این خصوص گفت: «این پروژه به عنوان یک طرح زیرساختی مهم برای ارتباط بهتر بین دو کشور شناخته می‌شود.»
این سفر به‌عنوان اولین سفر یک رئیس‌جمهور ایرانی به بصره (شهری که به مرکز اقتصادی عراق معروف است) در یک قرن اخیر و همچنین اولین سفر به اقلیم کردستان از زمان انقلاب شناخته می‌شود. به ویژه سفر پزشکیان به اقلیم کردستان عراق نشان‌دهنده توجه ویژه دولت ایران به روابط با کردها و اهمیت فرهنگی و سیاسی آن است. وی در دیدار با مقام‌های اقلیم کردستان، بر ضرورت همکاری‌های امنیتی به ویژه در مناطق مرزی تأکید کرد و پیشنهاد داد که مرزهای میان کشورهای اسلامی مشابه اتحادیه اروپا برداشته شود.
نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق نیز در این دیدار با بیان اینکه مردم ما هرگز حمایت‌ها و کمک‌های جمهوری اسلامی ایران و به خصوص فداکاری‌های شهید سلیمانی در شرایط سخت را فراموش نخواهند کرد، گفت: «باور ما این است که انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی (ره) و الطاف رهبر معظم انقلاب اسلامی هویت ما را احیا کرد و همواره خود را مدیون شما می‌دانیم.»
بارزانی تاکید کرد: «اقلیم کردستان عراق هرگز برای ایران تهدیدی نخواهد بود، برعکس تلاش خواهیم کرد فرصتی برای جمهوری اسلامی ایران باشیم.»
به رغم پیگیری مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی در سفر مسعود پزشکیان به عراق، چندین توافقنامه در زمینه‌های علمی و فرهنگی امضا شد که از جمله این توافقات می‌توان به همکاری‌های علمی تبادل دانشجو و استاد، همکاری‌های فرهنگی برگزاری برنامه‌های فرهنگی مشترک از جمله برگزاری نمایشگاه‌ها، کنسرت‌ها و دیگر رویدادهای فرهنگی، توسعه و همکاری در زمینه‌های دینی با توجه به اشتراکات فرهنگی و مذهبی اشاره کرد. این توافقات به منظور ارتقا سطح همکاری‌های علمی و فرهنگی و همچنین تقویت روابط تاریخی و فرهنگی بین دو کشور انجام شده است.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، قبل از عزیمت به عراق گفته بود که هدف از این سفر افزایش ارتباطات سیاسی، اقتصادی و امنیتی بین دو کشور است. پزشکیان همچنین اعلام کرده بود که در این سفر توافق‌نامه‌هایی امضا خواهد شد و با مقامات عراقی در بغداد دیدار خواهد کرد.
رئیس جمهور گفته بود که ایران با کشور عراق همکاری‌های زیادی می‌تواند داشته باشد و توافق نامه‌هایی هم تهیه شده که امضا می‌شود. وی تاکید کرده بود: «ما به شهرهای شیعه نشین عراق و بصره می‌رویم، به شهرهای کردنشین، اربیل و سلیمانیه نیز سفر می‌کنیم، این سفر، سفر بسیار خوبی در ایجاد ارتباطات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خواهد بود.» و همچنین گفته بود: «تلاشی که مردم و دولت این کشور در اربعین داشتند قابل قدردانی است.»
وی در جریان سفر خود لوح حاوی پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی را به الشیاع السودانی تقدیم کرد که مقام معظم رهبری در این پیام از زحمات دولت و ملت عراق برای استقبال از زائران اربعین امام حسین (ع) تشکر و قدردانی کرده بودند.
تأثیر مناسبات تهران-بغداد بر شکل‌گیری جبهه مقاومت پایدار در منطقه
حسن هانی‌زاده کارشناس سیاست‌خارجه کشورمان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در این باره اظهار می‌کند: سفر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران به کشور عراق که نخستین سفر خارجی او است، به اهمیت این موضوع اشاره می‌کند که جمهوری اسلامی ایران در گسترش مناسبات خود با عراق همسو است؛ با توجه به شرایط و اتفاقاتی که در منطقه در حال رخ دادن است و نیز تهدیدهای مکرر نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که اصرار بر گسترش جنگ دارد، دو کشور نیازمند همکاری و همراهی و استفاده از ظرفیت‌های خود برای پایان دادن به جنگ غزه هستند و به همین دلیل است که این سفر از اهمیت بالای برخوردار است.
وی در خصوص ابعاد و موضوعات مهم این می‌افزاید: چندین پرونده و پروژه مهم در جریان سفر رئیس‌جمهور ایران به بغداد مطرح خواهد شد که نخستین مسئله تقویت محور مقاومت است؛ به اعتبار اینکه در حال حاضر مقاومت توانسته جایگاه مهمی در معادلات منطقه‌ای ایجاد کند و به همین دلیل و با توجه به اینکه نیروهای مقاومت عراق از جمله حشدالشعبی نقش تأثیرگذاری در محور مقاومت دارد، این سفر می‌تواند در شکل‌گیری جبهه مقاومت پایدار در منطقه مؤثر باشد.
این کارشناس سیاست خارجه در ادامه اشاره می‌کند: مبحث دیگر توافق نامه امنیتی ایران و عراق است که در سال ۱۴۰۲ بین تهران و بغداد امضا شده که به موجب این توافق نامه اقلیم کردستان عراق به عنوان بخشی از حاکمیت ملی دولت عراق باید پایگاه گروهک‌های تجزیه طلب تروریستی را از اقلیم این کشور خارج کند؛ برخی از مفاد این توافق نامه امضا شده و ارتش عراق برای کنترل مرزهای مشترک با ایران در شمال عراق مستقر شده است، اما در برخی از موارد اتفاقات منفی رخ می‌دهد که نشان دهنده عملیاتی نشدن کلیه بندهای توافق نامه امنیتی ایران و بغداد است و این مسئله باید مورد توجه قرار گیرد و لازم است دولت مرکزی عراق دغدغه‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران را بدان اضافه و لحاظ کند و همین امر می‌تواند نقش مؤثری در کنترل مرزهای مشترک دو کشور داشته باشد.
هانی زاده ادامه می‌دهد: موضوع دیگر مبحث تکمیل راه آهن ایران، عراق و سوریه است که می‌تواند به شکل‌گیری محور اقتصادی مهم و تأثیرگذار در غرب آسیا باشد؛ این پروژه ۱۰ میلیارد دلاری باید در یک فرایند زمانی کوتاه مدت انجام شود که این مسئله بخشی از پرونده مهم رئیس جمهور ایران به بغداد است.
وی در رابطه با سطح مبادلات کالاهای تجاری این دو کشور می‌گوید: سطح مبادلات تجاری ایران و عراق از ۱۰ میلیارد تا ۲۰ میلیارد دلار در چندسال آینده خواهد بود که این مسئله حائز اهمیت است و اصل مهم آن پذیرش ملت عراق از کالاهای ایرانی است که طبیعتاً این مسئله می‌تواند در ارتقای جایگاه و مناسبات اقتصادی تهران بغداد مؤثر باشد.
کارشناس سیاست خارجه تصریح می‌کند: دولت عراق قرار است نیروهای اشغالگر آمریکا را از خاک این کشور خارج کند که این کار یک نوع خلاء امنیتی در عراق به وجود می‌آورد؛ به عبارت دیگر قرار بر این است که تا سال ۲۰۲۵ کلیه نیروهای آمریکایی خاک کشور عراق را ترک کنند و ایران هم کمک خواهد کرد تا نیروهای امنیتی و نظامی عراق برای کنترل امنیت داخلی عراق بازسازی شوند.
سودای عراق برای سیادت دوباره بر جهان عرب
محمد دشتی، کارشناس مسائل عراق نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در رابطه با همکاری‌های همه جانبه کشور ایران و عراق و ثبات آن بر منطقه اظهار می‌کند: ایران به عنوان یک ابرقدرت منطقه‌ای و حتی ابرقدرت جهانی در معادلات منطقه‌ای تأثیرگذار است؛ از طرفی عراق که در سال ۷۰ میلادی سید جهان عرب بوده است، بعد از اخراج آمریکا و پایان داعش و گذر از بی ثباتی‌های قومی مذهبی در دو دهه گذشته به آرامی روی ثبات را به خود می‌بینید و سودای برگشتن به پیشینه خود و سیادت بر جهان عرب را دارد.
وی می‌افزاید: از طرف دیگر عراق در یک نقطه استراتژیکی قرار گرفته که چشم بسیاری از ابر قدرت‌های جهان به این نقطه است از جمله ایالات متحده آمریکا که توقع تأثیرگذاری همسو و همراه با خود را از عراق دارد؛ لذا همکاری ایران و عراق از تمامی ابعاد قابل اجرا و بررسی است و می‌تواند تأثیرگذاری خوب و مثبتی داشته باشد، کما اینکه امروزه همکاری نیروهای مقاومت عراق با ایران در عملیات طوفان الاقصی و اتفاقاتی که در غزه و فلسطین شاهد آن هستیم کفه ترازو را به سمت محور مقاومت سنگین‌تر کرده است.
این کارشناس مسائل عراق تاکید می‌کند: اگر همکاری‌ها با دولت عراق در وجوه مختلف گسترش پیدا کند و فقط محدود به گروه‌های مقاومت عراق نباشد قطعاً تأثیرگذاری بهتر و بیشتری را به همراه خواهد داشت؛ کما اینکه امروزه بیش از گذشته این تأثیر گذاری را در منطقه شاهد هستیم و هر چقدر ارتباط این دو کشور و دو ملت بیشتر شود تأثیر گذاری در منطقه هم بیشتر و عمیق‌تر می‌شود.
به گزارش ایمنا، پیام‌های مهم و دستاوردهای ویژه این سفر استراتژیک نشان می‌دهد ایران نه تنها در پی تقویت روابط دوجانبه خود با همسایگان است بلکه دنبال ایجاد صلح و ثبات و ایجاد فضای همکاری و همبستگی در حوزه مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی در منطقه تلاش می‌کند.
نظر شما