به گزارش خبرگزاری ایمنا از قزوین، همایش ملی یک‌روزه الگوهای مشارکت مردمی در بخش‌های آب، کشاورزی و محیط زیست، امروز _سه‌شنبه بیستم شهریور_ با حضور رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، محمد جوان‌بخت معاون آب و آبفای وزیر نیرو، صفدر نیازی شهرکی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی و تعدادی از مسئولان استانی و دانشگاهی، جمعی از پژوهشگران و فن‌آوران حوزه آب، کشاورزی و محیط زیست در سال همایش‌های بوستان دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) برگزار و طی آن مهمترین مسائل و دغدغه‌های این حوزه‌های پرچالش در سه پنل تخصصی، مطرح و بررسی شد.
سیدعلی قاسم‌زاده، رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) امشب در مراسم اختتامیه این سمینار ملی اظهار کرد: کشاورزی یکی از اولویت‌ها و مزیت‌های استان قزوین است و دشت قزوین به خاطر همین مزیت از قدیم‌الایام مورد توجه قرار گرفته و این دشت نقش مهمی در ایجاد امنیت غذایی در کشور دارد.
وی توجه به نظرات نخبگان استان‌ها و اکتفا نکردن به نیروهای کارشناسی موجود در تهران توسط مرکز پژوهش‌های مجلس را به فال نیک گرفت و افزود: خوشبختانه شاهد نگاه مسئله‌محور و آینده‌پژوهانه به یکی از مهمترین موضوعات منطقه خاورمیانه یعنی بحران آب از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس هستیم.
نظام حکمرانی آب چهارضلعی است
نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان قزوین با بیان اینکه در نظام حکمرانی حوزه آب و کشاورزی چهار ضلع داریم، گفت: یک ضلع این مربع حکمرانی مردم هستند و سه ضلع دیگر این مربع حکمرانی شامل مجلس، دولت و دانشگاه هستند.
قاسم‌زاده با اشاره به نقش مجلس در حکمرانی اثرگذار حوزه آب و کشاورزی اضافه کرد: وقتی قانون‌های این حوزه قانون‌های پایدار و اثربخشی نباشد، بی‌تردید مردم نمی‌توانند مشارکت خوبی در حوزه حکمرانی آب و کشاورزی داشته باشند؛ بنابراین مجلس می‌تواند با تصویب قانون مبتنی بر ظرفیت‌ها و موقعیت‌های اقتصادی هر منطقه به افزایش این مشارکت کمک کند.
وی دولت را ضلع دیگر حکمرانی آب و کشاورزی دانست و گفت: دولت هم باید در این زمینه باید تصمیمات جسورانه‌ای برای افزایش مشارکت مردم بگیرد؛ بنابراین دولت باید مدیران خلاق و مبتکر را در این عرصه به‌کار بگیرد و مدیران با تفکرات محدودکننده و واگرا را کنار بگذارد. در ضمن نقش سیاست‌گذاری‌های بالادستی در حوزه مدیریتی در اعتماد مردم به حکمرانان خیلی‌مهم است.
یک فرمول کلی برای حکمرانی آب در کشور جواب نمی‌دهد
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) با اشاره به نقش دولت در تنظیم شیوه‌نامه‌ها و مقررات اجرایی گفت: بعضی از مقررات دولتی به صورت یک فرمول کلی برای کل کشور نوشته می‌شوند که در چنین مقرراتی واقعیت‌های میدانی حوزه آب و کشاورزی نادیده گرفته می‌شود.
قاسم‌زاده با تأکید بر لزوم توجه به اقتصاد مردم در حوزه کشاورزی تصریح کرد: برخی مواقع شاهد هستیم که دولت در فصل برداشت کشاورزان واردات را شروع می‌کند و موجب می‌شود که محصول کشاورزان به قیمت پایین توسط دلالان خریداری شود که در نهایت سود یک‌سال کشت و کار به جیب این دلال‌ها می‌رود.
وی افزود: بنابراین اگر خواهان مشارکت کشاورزان در حوزه مدیریت منابع آب و کشاورزی هستیم، باید جایگاه اقتصادی آنها را در نظر گرفته و در زمان‌بندی واردات محصولات کشاورزی به صورت جدی بازنگری کنیم.
بازنگری در جغرافیای توسعه صنایع
نماینده وزیر علوم در استان قزوین ساخت صنایع آب‌بر در استان‌های دارای تنش آبی را از سیاست‌های اشتباه دولت در دهه‌های اخیر برشمرد و گفت: متأسفانه برخی روابط در مدیریت‌های کلان کشور در دهه‌های گذشته موجب شد که صنایع پرآب و هزینه‌بر در استانی کم‌آب مستقر شود و آسیب‌های جدی به محیط زیست و منابع آب کشاورزی وارد کند.
قاسم‌زاده تصریح کرد: بنابراین جغرافیای توسعه صنایع باید مورد بازنگری قرار بگیرد و جلوی استقرار صنایع آب‌بر در استان‌های کم‌آب گرفته شده و چنین صنایعی در حاشیه دریاها و سواحل بندرگاهی مستقر شوند. در ضمن زیرساخت‌های کشاورزی سنتی هم باید بازسازی شود.
وی با بیان اینکه برخی کشاورزان در برابر ورود فناوری مقاومت می‌کنند، ادامه داد: در این حوزه هم دولت باید مقدمه دانش‌بنیان‌سازی کشاورزی را مهیا کند تا هزینه جدیدی بر کشاورزان سنتی تحمیل شود و تسهیلاتی به آنها اعطا کند تا این گروه از کشاورزان به کشاورزی مدرن متمایل شوند و به این صورت زمینه کاهش مصرف آب‌های زیرزمینی فراهم شود.
حوزه سیاست‌خارجی حقابه‌های مشترک با سایر کشورها را احیا کند
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ٰره) با اشاره به نقش روابط بین‌الملل در حوزه حکمرانی آب گفت: خاورمیانه از نظر جغرافیایی منطقه خشکی محسوب می‌شود که از بارش‌های اندک و کم‌آبی رنج می‌برد. از طرفی ایران با کشورهایی مثل افغانستان حوضه‌های آبریز مشترک دارد که این کشورها مانع دسترسی به حقابه ما در برخی نقاط می‌شوند.
قاسم‌زاده اضافه کرد: بنابراین دولت باید در حوزه سیاست خارجی مقتدرانه ورود کند و حقابه‌های کشور در حوضه‌های آبریز مشترک با کشورهای همسایه را احیا کند و یکی از موانع جدی برای مشارکت مردمی در حوزه حکمرانی آب و کشاورزی ناکارآمدی در احیای همین حقابه‌ها است.
وی توسعه نامتوازن شهری را یکی از موانع جدی توسعه کشاورزی دانست و ادامه داد: در شهرهای پرجمعیتی مانند تهران با این توسعه نامتوازن آبی که باید صرف توسعه کشاورزی شود، در حوزه آب شرب مصرف می‌شود. ضمن اینکه در ارتقای فرهنگ مصرف آب هم موفق عمل نکردیم.
لزوم توجه به جغرافیای طبیعی در سیاست‌گذاری حوزه آب
رئیس دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ٰره) با تأکید بر لزوم درنظرگرفتن موقعیت جغرافیایی طبیعی استان‌ها در سیاست‌گذاری‌های حوزه آب و کشاورزی گفت: وقتی از مشارکت مردمی در نظام حکمرانی آب صحبت می‌کنیم، نمی‌توانیم از فضا و موقعیت جغرافیایی منطقه غافل شویم و به وضعیت بارش‌ها و خاک کشاورزی منطقه توجه نکنیم.
قاسم‌زاده با اشاره به آسیب‌های پسماندهای صنعتی به آب‌های زیرزمینی افزود: استان قزوین در یک منطقه با تنش آبی بسیار قرار دارد و فرهنگ مصرف آب در این استان هنوز فرهنگ استانداردی در مصرف منابع آبی نیست.
نظر شما