علی‌محمد ظهرابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه مسجد در لغت به معنای سجده‌گاه و پیشانی است، اما تعریف شرعی آن عبارت از مکانی معین برای عبادت، راز و نیاز، دعا و نیایش است، اظهار کرد: در بعضی از کتب، لغت و فرهنگ‌ها چنین آمده است «جای سجده محل عبادت است» و در قرآن کریم لفظ بیت الله مترادف با مسجد دانسته می‌شود؛ شاید به‌دلیل اینکه در مسجد خدا را عبادت می‌کنند.
وی افزود: علامه طباطبایی می‌فرمایند «مسجد به معنای عبادت است و بر هر عابد واجب است که در عبادت خود، توجه را از غیر عبادت و در بندگی خدا، توجه را از غیر خدا منقطع سازد» البته اغلب مسجد را به همان معنای اصطلاحی خود یعنی محل عبادت دریافت کرده‌اند.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان با بیان اینکه مسجد به‌معنای محل سجود بوده و سجود یعنی به خاک افتادن و خشوع و خضوع در برابر حق تعالی است، گفت: مسجد با توجه به آموزه‌های دینی در معنای عام به سراسر زمین اطلاق می‌شود، اما در شریعت اسلامی، مسجد بنایی است که مسلمانان برای عبادت جمعی خداوند یکتا می‌سازند.
ظهرابی خاطرنشان کرد: بر اساس متون اسلامی و سیره پیامبر و معصومان، مؤمنان هر دین ملزم به استفاده از نوعی فضای خاص عبادی هستند؛ بر اساس معرفت‌شناسی هر دین، مکان حضور عبادت‌کنندگان بر اساس دو تفسیر در متن هر دین، شامل ایجاد امکانات و مکانی برای عروج و اتصال روحی با معبود شکل می‌گیرد که این امر بیشتر به ساحت نظری هر آئین مربوط می‌شود.
وی بیان کرد: چیزی که بیشتر فضای عبادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ناشی از ساختار مناسک عملی احکام و اعمال عبادی انفرادی و جمعی است که از ساحت عملی هر آئین در جهت پرستش معبود ناشی می‌شود.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان ادامه داد: در مساجد اسلامی، نماز جماعت اصلی‌ترین فعالیتی است که انجام می‌شود و ویژگی‌های آن، از بُعد نظری و کالبدی، جهت‌گیری خاصی به معماری آن می‌دهد، بنابراین حکمت نماز و معلی ویژه‌ای که در مورد حضور خدا و حضور انسان در پیشگاه خداوند به همراه آن است موجب به‌وجود آمدن نمادها و نشانه‌های برگزیده تداعی‌کننده این معانی غیرمادی می‌شود.
ظهرابی اضافه کرد: نحوه انجام این رفتار نیایشی با قوانین منحصربه‌فرد که در منابع دینی اسلام ذکر شده است، شکل کالبدی خاصی به معماری فضاها می‌بخشد، بنابراین بر اساس حکمت اسلامی و تکیه بر آیات و روایات، همچنین نمونه‌های تاریخی قابل استناد، اصول کالبدی و معنایی طراحی معماری مسجد را می‌توان در دو بعد تشخیص شهری با اصول کالبدی و فضای عبادی درونی یا حصول معنایی تقسیم‌بندی کرد.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان با بیان اینکه مسجد را می‌توان مهمترین بنای عمومی تلقی کرد، گفت: هنگامی که واژه شهر اسلامی آورده می‌شود، تداعی مسجد در مرکز و قلب محلات را با خود به همراه دارد، بنابراین مسجد به‌عنوان یکی از مهمترین اصول شهر ایرانی اسلامی، مدنظر قرار می‌گیرد.
مسجد کانونی برای شادی و نشاط معنوی و روحی و روانی است
ظهرابی با بیان اینکه اسلام به ساخت مراکز عبادی و فرهنگی به‌ویژه مسجد توجه مهمی دارد، تاکید کرد: موضوع نخستین آیات قرآن و زیربنای تمدن و فرهنگ اسلامی موجب نخستین گام در آماده‌سازی زیرساخت مدینه نبوی و ساخت مسجد به‌عنوان پایگاه ارتباط خدا و خلق و مرکز رسیدگی به امور دنیا و آخرت مردم بوده است؛ آیات و روایات اسلامی، مسلمانان را به ایجاد پایگاه‌های فرهنگی و ساختن مراکز عبادی و تعمیر آن ترغیب کرده و به بیان آداب بهره‌گیری از مسجد و برکات دنیوی و اخروی آن پرداخته‌اند.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه بیست‌ویکم اوت هرسال، مصادف با ۳۱ مرداد، روز جهانی مسجد نام‌گذاری شده است، خاطرنشان کرد: در این روز نخستین قبله مسلمین جهان توسط صهیونیست‌ها به آتش کشیده شد؛ مسلمانان در اغلب نقاط دنیا، بدون توجه به تبلیغات رژیم اشغالگر قدس، تظاهرات گسترده‌ای علیه این اقدام رژیم صهیونیستی برپا کردند، البته این جنایت صهیونیست‌ها موجب شد تا بیداری دولت‌های اسلامی دوچندان شود؛ در این جهت برای مقابله با خطرهایی که جهان اسلام و مقدسات اسلامی را تهدید می‌کرد «سازمان کنفرانس اسلامی» تشکیل شد.
ظهرابی ادامه داد: در اجلاس وزیران امور خارجه کشورهای اسلامی تهران، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشورمان به این اجلاس پیشنهاد کرد تا سالگرد آتش زدن مسجد الاقصی توسط صهیونیسم غاصب به‌عنوان روز جهانی مساجد تعیین شود که مورد پذیرش قرار گرفت؛ این روز شاید بهانه‌ای زیبا برای پرداختن به نقش مسجد در اجتماع باشد.
وی با اشاره به اینکه مسجد نقش مهمی در اداره یک جامعه اسلامی دارد، گفت: هم‌زمان با برپایی انقلاب اسلامی نقش مسجد نیز در کشورمان پررنگ‌تر از گذشته شد؛ مساجد در صدر اسلام کارکردهایی مختلف آموزشی، فرهنگی، تبلیغی، اجتماعی، سیاسی، جهادی، رسانه‌ای، روحی و روانی داشته‌اند، اما امروز این کارکردها تنها در بخش کوچکی از مساجد اجرا می‌شود.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان با بیان اینکه برای رسیدن به اهداف رسول خدا (ص) از بنای مساجد باید نقش شکل‌گیری مساجد و ظرفیت‌های آن را بشناسیم و با برنامه‌ریزی مناسب به سمت و سوی آن اهداف حرکت کنیم، عنوان کرد: یکی از مهمترین اهداف و ظرفیت‌های مساجد، رشد و ترویج فضائل اخلاقی است، مساجد می‌توانند با ارائه الگوی صحیحی از سبک زندگی اسلامی، این فضائل را رشد دهند، اگر این رشد حاصل شود، سبک زندگی افراد تغییر یافته و به سوی سبک زندگی دینی و اسلامی حرکت می‌کنند، اما افرادی که رشد اخلاقی نداشته باشند، سبک زندگی آنان غیر دینی است.
ظهرابی با اشاره به آیه شریفه «وَ اَنَّ المَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدا» افزود: مسجد همواره مکان بندگی و محل سجده برای خدا بوده، چرا که سجده اوج بندگی و بهترین حالت بنده است.
وی بیان کرد: مسجد در تبیین تصویر صحیحی از دنیا به ما کمک می‌کند و زشتی‌ها و زیبایی‌های آن و مقدمه و مزرعه بودنش نسبت به آخرت را به ما می‌شناساند تا در مسیر نهادینه‌سازی فضائل اخلاقی گام برداریم، همچنین در احکام مسجد می‌خوانیم صحبت دنیا در مسجد مکروه است.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه مساجد از صدر اسلام تاکنون نقش مؤثری در عرصه‌های مختلف زندگی مسلمانان به‌ویژه در کشور ایران ایفا کرده‌اند، بنابراین می‌توانند به‌عنوان نهادی مردمی و مؤثر در ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی قابل توجه باشند.
ظهرابی با بیان اینکه در حال حاضر تعداد مساجد کل کشور بیش از ۷۰ هزار برآورد شده است، گفت: مسجد از مقدس‌ترین مکان‌ها در جامعه ایران اسلامی محسوب می‌شود و در زندگی مردم ایران نیز تأثیر بسیاری دارد تا جایی که اجرایی شدن سبک زندگی ایرانی اسلامی به فعالیت‌های مساجد وابسته بوده و کارکردهای فرهنگی اجتماعی مساجد نیز در نابود کردن دشمنان میهن اسلامی ایران بیشتر مؤثر است.
وی خاطرنشان کرد: آنچه در رابطه با سبک زندگی اسلامی و مهندسی فرهنگ می‌توان گفت در واقع شیوه‌ای برگرفته از معارف دینی است که زندگی ما را رقم می‌زند و امور اجتماعی، رفتارها و باورهای ما را که زندگی نامیده می‌شود، تشکیل می‌دهد، به‌نحوی می‌توان گفت سبک زندگی برگرفته از دیدگاه‌ها و تعالیم دینی، همان سبک زندگی اسلامی است، اما زندگی بیشتر در فضاهای خانوادگی، روابط اجتماعی و در موضوعاتی است که یک شیوه را شکل می‌دهد.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان با اشاره به نقش مسجد و تأثیر آن بر سبک زندگی مردم گفت: مسجد کانونی برای شادی و نشاط معنوی و روحی و روانی است، برکات فراوان آن با سلامتی نفس و خانواده ارتباط دارد؛ جمعی بودن و حضور در میان مؤمنان و باخبر شدن از وضعیت همدیگر آثار اجتماعی مطلوبی همچون خیریه‌هایی که برای تأمین معاش و جهیزیه نیازمندان به همت مسجدی‌ها تأسیس و فعال شده است.
ظهرابی با بیان اینکه مسجد مهمترین انگیزه برای تقویت توان جامعه اسلامی و اتحاد، همدردی و تعامل و تقویت مبانی فرهنگی است، اضافه کرد: منبر مساجد یک پایگاه فرهنگی و رسانه‌ای است که می‌تواند آموزه‌های دینی را نشر دهد و نهادینه کند.
وی بیان کرد: مساجد نه‌تنها در ایران، بلکه در تمام کشورهای مسلمان، تقویت‌کننده روحیه و معنویت در انسان‌ها هستند؛ مسجد به گونه‌ای شکل گرفته تا از طریق رمز و تمثیل با روشی خیره‌کننده اسماً و صفات الهی را جلوه‌گر سازد.
مسئول دبیرخانه دائمی شهر اسلامی شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: کاهش آمار جرم و جنایت و طلاق و بهبود روحیه، فکر، روان و فرهنگ جامعه از برکات انس با مسجد به‌عنوان پایگاه وحدت، اخوت و دیانت است.
ظهرابی افزود: مسجد به فرموده رسول مکرم اسلام (ص) محبوب‌ترین مکان نزد معبود متعال است، همین امر می‌رساند که امروز همه ما وظیفه داریم مساجد را احیا و مسجدمحور عمل کنیم تا این پایگاه اعتقادی بتواند شکوفایی، نشاط معنوی و نزدیکی قلب‌ها را بیش از پیش رقم بزند.
نظر شما