به گزارش خبرگزاری ایمنا، ازدواج در هر فرهنگ امری مقدس به شمار می‌رود که تمام ابعاد زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در مسیر تشکیل زندگی مشترک، انتخاب هم‌سفر و همراهی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
با توجه به اهمیت انتخاب همراهی مناسب برای ادامه مسیر زندگی، با مطالعات و پژوهش‌های انجام شده مسئولان بر آن شدند که فرایند انتخاب و معرفی را برای جوانان آسان‌تر کنند و این انتخاب را با استفاده از علم روانشناسی، گزینش و بررسی‌های متفاوت از منظر فرهنگ، اعتقادات و جایگاه اجتماعی، شایسته‌تر به سرانجام برسانند.
اردیبهشت سال گذشته بود که حجت‌الاسلام مهدی متقی‌فر، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان، همزمان با آغاز هفته ملی جمعیت درباره وظایف وزارت ورزش و جوانان پیرامون اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اظهار کرد: یکی از تکالیفی که قانون جوانی جمعیت بر دوش وزارت ورزش و جوانان قرار داده است، صدور مجوز برای مراکز فعال در امر انتخاب همسر با همکاری و تأیید سازمان تبلیغات اسلامی است.
وی با بیان اینکه حتی بیشتر از تکالیف خود در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت فعالیت کرده‌ایم، درباره صدور مجوز برای مراکز همسریابی افزود: صدور مجوز برای مراکز همسریابی از سال گذشته راه افتاد و از سال گذشته تا کنون ۳۳ مجوز برای مراکز همسریابی در ۱۵ استان کشور صادر شده است، در واقع در حال حاضر تنها این ۳۳ مرکز فعال در امر انتخاب همسر به صورت قانونی مشغول فعالیت هستند.
بنا بر اظهارات مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان، بیشترین مجوزهای صادره برای مراکز همسریابی به ترتیب مربوط به استان‌های تهران با هشت مجوز، قم با پنج مجوز و اصفهان با چهار مجوز است، همچنین در هر یک از استان‌های آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و مرکزی دو مرکز همسریابی و در هر یک از استان‌های آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی، زنجان، کرمانشاه و گلستان نیز یک مرکز همسریابی مجوز دریافت کرده‌اند.
۱۲۰ مرکز همسریابی تاییدیه دریافت کرده‌اند
همچنین مردادماه سال گذشته بود که حجت الاسلام محمدصادق ابوترابی، دبیر ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات اسلامی اظهار کرد: تاکنون در اجرای تبصره ماده ۳۷ قانون جوانی جمعیت، حدود ۱۵۰ مرکز و مجموعه همسریابی موفق به تکمیل اطلاعات پرونده خود در پایگاه این دبیرخانه شده‌اند که از این میان حدود ۱۲۰ نفر تاییدیه سازمان تبلیغات اسلامی را برای دریافت مجوز گرفته و به وزارت ورزش و جوانان معرفی شده‌اند.
وی افزود: دیگر پرونده‌هایی که تکمیل شده‌اند، برای بررسی و تحقیق میدانی فرستاده شده تا پس از طی این مراحل به شورای این ستاد معرفی شوند، اما مسئولان این مراکز باید به سایر شرایط نیز توجه کنند، به عنوان مثال افراد این مراکز باید مدارک علمی و تجربه‌هایی در این زمینه داشته باشند و یکی از شرایط مهم مسئله دفتر کار است.
دبیر ستاد خانواده و جمعیت سازمان تبلیغات ادامه داد: یکی از مسائلی که در مورد مراکز همسریابی مورد بررسی خاص قرار می‌گیرد، مجموعه‌هایی هستند که سایت دارند و در فضای مجازی به ویژه سایت‌ها با عنوان مجموعه‌های مختلف فعالیت می‌کنند، تاکنون سایت‌های مراکزی مانند مجموعه آدم و حوا یا مجموعه همدم به صورت مجزا بررسی شده است، یعنی علاوه بر بررسی صلاحیت و تجربه‌های آنها، سایت و نوع کار آنها مشخص می‌شود و از سازمان تبلیغات اسلامی نماد اعتماد دریافت می‌کنند که باید این نماد را در سایت خود درج کنند و در صورت نداشتن این نماد، فعالیت آنها غیرقانونی است و در واقع مجوز ندارند.
وی افزود: به مراکز نظارتی مانند پلیس فتا نیز اعلام شده تا به جز مجموعه‌هایی که به سازمان تبلیغات اسلامی مراجعه کرده‌اند، سایر مراکزی را که مجوز فعالیت ندارند، پلمب و فیلتر کنند و علاوه بر آن مجموعه‌هایی هم که بر خلاف قانون مشغول فعالیت هستند، به صورت جداگانه معرفی شده‌اند، در مواردی هم شکایت خصوصی داشتیم که مورد بررسی قرار دادیم و به پلیس فتا اطلاع دادیم تا سایت‌های آنها را فیلتر کنند و محل فعالیت آنها را ببندند.
طرح مراکز همسان‌گزینی، طرحی مؤثر محسوب می‌شود
علیرضا شریفی یزدی، عضو هیئت علمی پژوهشکده خانواده وابسته به پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت، عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران و عضو انجمن روانشناسی اجتماعی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: طی یک تا دو دهه اخیر شاهد ایجاد تغییراتی در شرایط خانواده‌ها هستیم که در پی این تغییرات، گروهی از افراد به سمت ازدواج گام برنمی‌دارند.
وی افزود: مسئولان کشور در تمام مقاطع زمانی بر آن بودند که بتوانند راه‌حل‌هایی برای ترغیب جوانان به ازدواج و ایجاد ازدواجی پایدار و مناسب گام بردارند و با توجه به نیازسنجی‌های انجام شده، مراکز همسان‌گزینی در همین خصوص تشکیل شده است که این مراکز برای مخاطبان خود به طور قطع تأثیرگذار خواهد بود.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران تصریح کرد: جامعه در حال گذار از اشکال سنتی معرفی دختر و پسر برای ازدواج، به سمت مدرن‌تری گام برداشته است و حدود پنج بسته مداخله‌ای مؤثر برای این موضوع در نظر گرفته شده است؛ در گام اول افراد با توجه به ویژگی‌ها و استفاده از معیارها و ابزارهای موجود، بررسی و در صورت همسان بودن، خانواده‌ها به یکدیگر معرفی می‌شوند.
شریفی یزدی با بیان اینکه انجام تست‌های روانشناسی و آموزش مهارت‌ها از جمله دیگر اقداماتی است که در این خصوص انجام می‌شود، ادامه داد: به طور کلی، طرح مراکز همسان‌گزینی، طرحی مؤثر محسوب می‌شود، اما مخاطبان این طرح با توجه به دلایلی متعدد، محدود هستند، در واقع این اقدام، اقدامی ارزشمند محسوب می‌شود که نیازمند فرهنگ‌سازی است.
محدود بودن دایره مخاطبان مراکز همسان‌گزینی
وی با اشاره به پایین بودن شناخت افراد از این مراکز گفت: بسیاری از خانواده‌ها با داشتن دیدی سنتی، این مراکز را مراکزی مناسب برای انتخاب همسر برای فرزند خود در نظر نمی‌گیرند و در این بین، بسیاری از افراد به صورت مدرن و خارج از عرف سنتی جامعه مانند محل کار یا دانشگاه با همسر خود آشنا می‌شوند و روند ازدواج را طی می‌کنند.
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران با اشاره به اینکه برخی از خانواده‌های سنتی نسبت به اشتراک‌گذاری اطلاعات خود و فرزند خود در بانک‌های اطلاعاتی دیدی مثبت ندارند، اضافه کرد: آنچه که چنین طرح مؤثر و شایسته‌ای را تهدید می‌کند، محدود بودن دایره مخاطبان آن است و به همین دلیل اثرگذاری عمیقی روی تمام جامعه نخواهد داشت.
شریفی یزدی با بیان اینکه میزان تأثیرگذاری چنین طرح‌هایی پیش از اجرا مورد بررسی قرار گرفته است، افزود: با انجام تبلیغات، معرفی این مراکز به جامعه و کاهش حساسیت والدین به خصوص والدین سنتی نسبت به این طرح، می‌توان میزان تأثیرگذاری و استقبال از این طرح را افزایش داد، همچنین در نظر گرفتن بسته‌های آموزشی و مداخله‌ای برای دوران پس از ازدواج افراد در این مراکز، می‌تواند این طرح را بیش از پیش به سمت جلو حرکت دهد.
فعالیت حدود ۱۹ مرکز دارای مجوز همسان‌گزینی در استان اصفهان
هومن هاشمی‌نژاد، مدیر مرکز تخصصی ازدواج و خانواده «هم‌ره» و کارشناس ارشد مدیریت امور فرهنگی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: طبق قانون از سال ۱۴۰۱ برای مراکزی که امکانات و معیارهای فعالیت واسطه‌گری و معرفی افراد برای ازدواج را داشتند، مجوز صادر شد که توسط سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ورزش و جوانان امر بررسی، صحت‌سنجی و صدور مجوز انجام می‌شود.
وی افزود: پیش از این در کشور، افراد و مراکز متعددی وجود داشته است که از سال‌های گذشته به امر معرفی برای ازدواج می‌پرداختند، اما با توجه به تصویب قانون، در شهر اصفهان، مرکز «هم‌ره» نخستین مرکز دارای مجوز در این خصوص بود و اکنون در استان اصفهان، حدود ۱۹ مرکز دارای مجوز در امر همسان‌گزینی فعالیت دارند.
مدیر مرکز تخصصی ازدواج و خانواده هم‌ره تصریح کرد: مرکز هم‌ره، وجه تمایزی نسبت به سایر مراکز همسان‌گزینی دارد که این وجه تمایز، رویکرد علمی مد نظر قرار گرفته در امر معرفی است؛ هر فرد متقاضی ازدواج دائم در هر رده سنی و با هر شرایط، در مرحله ابتدایی فرم اطلاعات فردی را از طریق وبگاه هم‌ره تکمیل می‌کند و سپس برای صحت‌سنجی و راستی‌آزمایی برای مصاحبه به مرکز دعوت می‌شود و تشکیل پرونده اتفاق می‌افتد.
هاشمی‌نژاد ادامه داد: در پرونده فرد سعی می‌شود معیارها، ملاک‌ها، تیپ شخصیتی و نکات مهم و حائز اهمیت برای ازدواج هر فرد درج شود و در مرحله بعد، پرونده فرد وارد کمیسیون همسان‌گزینی مرکز هم‌ره می‌شود و سه نفر از کارشناسان روانشناسی و مشاوره پرونده را بازخوانی می‌کنند و سپس همسان‌گزینی انجام می‌شود؛ در واقع از میان پرونده‌های جنس مخالف فرد متقاضی ازدواج دائم، افراد متناسب با وی جداسازی و سپس فرد وارد مرحله معرفی می‌شود.
تشکیل بیش از ۴۰۰ پرونده در مرکز هم‌ره
وی با بیان اینکه سبک معرفی مرکز، سبکی ایمن است و شماره تماسی به فرد داده نمی‌شود، در واقع معرفی از سمت کارشناسان مرکز صورت می‌گیرد و تا مرحله قبول اولیه و نخستین ملاقات، همراهی کارشناسان ادامه دارد گفت: به طور کلی، مرکز هم‌ره در خصوص مشاوره‌های پیش از ازدواج و تست‌های مرتبط با ازدواج فعالیت دارد.
مدیر مرکز تخصصی ازدواج و خانواده هم‌ره با اشاره به اینکه مرکز هم‌ره حدود پنج تا شش ماه است که به صورت جدی در خصوص همسان‌گزینی فعالیت می‌کند، اضافه کرد: در این مرکز به صورت هفتگی دو تا سه معرفی ازدواج صورت می‌گیرد که این افراد در دوره آشنایی و خواستگاری هستند و سعی بر این است که دو نفری به یکدیگر معرفی شوند که از نظر جنبه‌های مختلف مانند شخصیتی، روانشناسی، اجتماعی و فرهنگی تناسب داشته باشند.
هاشمی نژاد با بیان اینکه تاکنون بیش از ۴۰۰ پرونده در مرکز هم‌ره تشکیل و بیش از ۵۰ مورد معرفی (معرفی ۱۰۰ نفر به یکدیگر) انجام شده است، خاطرنشان کرد: فرایند طی شده برای معرفی افراد به خصوص برای مرکز هم‌ره که فعالیت‌های کارشناسی انجام می‌دهد، بسیار پرهزینه است و از طرفی قانون اجازه دریافت هزینه بالایی از مخاطب را نمی‌دهد.
وی با تاکید بر لزوم فرهنگ‌سازی و معرفی مراکز همسان‌گزینی به جامعه افزود: تعرفه دولتی مصوب این مرکز، ۱۵۰ هزار تومان است و با این مبلغ تأمین هزینه فعالیت‌های مرکز به سختی انجام می‌شود، به طور کلی چشم‌انداز این طرح با همراهی و تأمین مالی خیران و دستگاه‌های دولتی، بسیار روشن تلقی می‌شود.
طبق اعلام مسئولان مربوطه برای گرفتن مجوز مراکز همسان‌گزینی، افرادی که در این حوزه در حال فعالیت هستند باید به سامانه ملی بررسی صلاحیت مراکز همسان‌گزینی سازمان تبلیغات اسلامی به آدرس smhido.ir مراجعه ، درخواست خود را ثبت کنند و پس از آنکه از سوی سازمان تبلیغات اسلامی تحقیق و استعلام مدارک آنها انجام شد، متقاضی دعوت به مصاحبه می‌شود.
پس از اینکه متقاضیان در مصاحبه این سازمان موفق شدند، کد تأیید دریافت می‌کنند و سپس باید به درگاه ملی مجوزها مراجعه و آن کد تأیید را برای گرفتن مجوز آنجا وارد کنند، در واقع مجوز مراکز همسریابی آنلاین و الکترونیکی و به صورت رایگان از طریق درگاه ملی مجوزها صادر می‌شود.
بعضی از مراکز همسان‌گزینی به طور رایگان فعالیت می‌کنند، اما بعضی دیگر در قبال خدماتی که ارائه می‌دهند اعم از مشاوره و معرفی افراد به یکدیگر ممکن است از آنها هزینه‌ای دریافت کنند و این اختیار را دارند در قبال خدماتی که ارائه می‌دهند از افراد هزینه دریافت کنند.
