به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، مراسم عزاداری ماه محرم در هند با برگزاری تعزیه همراه است. در این مراسم ماکتهایی به شیوههای مختلف ساخته میشود که تعزیه نام دارد و نشاندهنده واقعه عاشورا و محل دفن امام حسین (ع) و یارانش است. تعزیه را در روزهای اول تا نهم محرم به عزاخانه میبرند و در روز دهم معروف به عاشورا دفن میکنند. بعضی از تعزیهها نیز بهصورت سازه دائم و با جزئیات ساخته میشوند و در بازار به فروش میرسد و پس از مراسم محرم دستنخورده باقی میمانند.
تعزیههای مقوایی با تزئیناتی از جنس کاغذ ساخته میشوند و پیش از فروش، گنبدها و ستونهای آن از نظر آسیبدیدگی بررسی میشوند، زنان و مردان با دقت فراوان آن را به عزاخانههایی میبرند که با گل و عطر مزین شدهاند و کودکان با اشتیاق فراوان آنها را همراهی میکنند، مردم برای سوگواری مصیبت عاشورا در عزاخانهها جمع میشوند و با نوای «یا حسین» بر سر و سینه خود میزنند.
کلمه تعزیه از کلمه عربی عزا گرفته شده است که به معنی بزرگداشت مردگان است و تعزیه به معنای تسلیت و ادای احترام به درگذشتگان است. تعزیه به تعبیری نماد آئین عزاداری در هند برای ادای احترام به شهدای کربلا است.
موکبها، علم حضرت عباس (ع)، سبیل (محلی که تعزیه در آن قرار دارد و آب و غذای تبرک برای مسافران، عزاداران و زائرین در آن نگهداری میشود)، تلاوت سوره فاتحه، توزیع غذای نذری بین نیازمندان و برگزاری نماز از دیگر نمادهای عزاداری در هند هستند، در طول محرم، زنان مراسم عزاداری را داخل عزاخانهها انجام میدهند و مردان در خارج از خانه و در امامزادهها در دستههای عزاداری شرکت میکنند.
تعزیه نقش مهمی در انتقال دانش در طول نسلها ایفا کرده است و روایتهای مربوط به واقعه کربلا را از طریق سنتهای بصری و شفاهی نسل به نسل منتقل کرده است. مراسم عزاداری و ماتم، مجالس و نوحه حول محور تعزیه و توسط زنان ارشد و فرزندان در محلهها برگزار میشود. دختران جوان مهارتهای نوحهخوانی، مجالس و سوز سلام (مرثیهای برای شهدای فاجعه کربلا) را برای روزهای محرم تمرین میکنند.
کودکان از سنین پایین در مراسم تعزیه شرکت میکنند و سفرهای تعزیه از بازار به خانه و از خانه تا صحنههای عزاداری توسط کودکان خردسال انجام میشود. اینجاست که آنها مقدس بودن این سازه و آئینهای مرتبط با آن را میآموزند که هم از نظر اجتماعی و هم از نظر دینی اهمیت بسیاری دارد. به جمع مراسم و مراحل آوردن تعزیه به عزاخانه، چند روز نگه داشتن آن با احترام و سپس برچیدن آن با آئین ویژه، تعزیهداری میگویند.
تعزیه و ضریح از نظر ساختار شبیه به هم هستند و با تکنیکهای مشابه ساخته میشوند با این تفاوت که تعزیه روی یک تخته مستطیل شکل (پایه تعزیه) قرار میگیرد و برای ضریح از پایه مربع استفاده میشود. جدای از شکل پایه، تفاوت دیگری در گنبدهای این دو سازه وجود دارد، ضریح گنبدهای گردی بیشتری دارد، در حالی که گنبدهای تعزیه بیشتر به شکل مخروطی است.
صنعتگری که تعزیه میسازد از مهارت و تخیل خود برای ساخت تعزیه و ضریح استفاده میکند و تفاوت محسوس بین این دو را به شیوهای منحصربهفرد نشان میدهد.
تزیینات در ضریح بیشتر استفاده میشود و به دانش سازنده بستگی دارد. همه امامزادهها یک ضریح دائمی دارند که در کنار تعزیه کوچکتر نگهداری میشود، اما تعزیه دائمی وجود ندارد، زیرا تعزیه همیشه یک بنای موقتی است که در ایام محرم به محلهای عزاداری منتقل میشود.
در لاکنو تعزیه و ضریحیای به اندازه کف دست، معروف به مناتی، از جعبه سیگار و کاغذهای رنگی ساخته میشود که ضریح مینیاتوری برای دختران و تعزیه مناتی برای پسران نگهداری میشود. اغلب تعزیهها با رنگ سبز و قرمز ساخته میشوند که رنگ سبز برای امام حسن و رنگ قرمز برای امام حسین استفاده میشود.
تاریخ تعزیه و تیمور
اعتقاد بر این است که فرمانروای مغول که به تیمورلنگ معروف است، در اواخر قرن چهاردهم مراسم تعزیه را آغاز کرد. زمانی که تیمور در حال فتح هند بود، از ماکت مقبره امام حسین (ع) در کربلا استفاده کرد که گفته میشود توسط یک سید عالم به او داده شده بود. او از مردانش خواست که از آن ماکت برای عزاداری استفاده کنند و ماکت را که روی یک سکوی مرتفع قرار داشت در سراسر محلهها بگردانند. پس از آن، این عمل بهسرعت رایج شد و مردم شروع به ساختن ماکتهای مقبره با صنایعدستی و مهارتهای مختلف برای برگزاری آئین محرم کردند.
مورخان تیمور را پیرو امام علی و امام حسین میدانند، هرچند به نظر میرسد که روایت تعزیه و تیمور با هم گره خورده است، اما مورخان هنوز منشأ اصیل تعزیه را در تاریخچه دوران پادشاهی تیمور نیافتهاند. دکتر روشن تاکی، مورخ دانشگاه لاکنو، استدلال میکند که تیمور تعزیه را در دهلی معرفی نکرد، بلکه این اتفاق زمانی رخ میدهد که تیمور از دهلی به سمت مکانی دیگر در جنوب آسیا در حال لشکرکشی بود و یکی از مشاورانش به او پیشنهاد کرد که مراسم کربلای امام حسین (ع) را تکرار کند، بنابراین رژه تعزیه تیمور در جایی دیگر در جنوب آسیا اتفاق میافتد و راهپیمایی تعزیه در هند نخستین بار در زمان سلطنت همایون قطبی برگزار میشود.
فرانسیسکو پالسارت، جهانگرد هلندی در اوایل قرن هفدهم در مورد راهپیمایی با تابوت (نمونهای از تابوت که در طراحی و هنر به اندازه تعزیه یا ضریح نیست) در سفرنامه خود مینویسد، سید علی نقوی، عالم هندی، در کتاب عزاداری خود با عنوان فرهنگ عزاداری کلمه تعزیه را به نقل قول از پالسارت ذکر میکند و در جایی هنگام نقل قول از محمد بن عامر ولی (۱۶۳۵-۱۶۳۶) در لاهور و اورنگ زیب در سال ۱۶۶۹ در برهانپور از تابوت یاد میکند. وی در کتاب خود در مورد محبوبیت تعزیهداری در دوره مغول بعد از محمدشاه و همسرش نوشته است.
نظر شما