به گزارش خبرگزاری ایمنا، با نگاهی به پهنه جغرافیایی و پستی و بلندی‌های کشور در خواهیم یافت که استان اصفهان از یک اقلیم چهار فصل و بسیار مهم در کشور برخوردار است که شاید کمتر استانی چنین وضعیتی را داشته باشد؛ غرب استان پوشیده از رشته‌کوه‌های زاگرس با ارتفاعات بالای چهار هزار متر و میانگین بارندگی بیش از ۲۰۰ میلی‌متر در سال و سرچشمه بزرگترین منبع تولید آب شیرین استان و حوزه فلات مرکزی است.
این در حالی است که شرق استان دربردارنده بخش زیادی از کویر مرکزی کشور و میانگین بارندگی کمتر از ۱۰۰ میلی‌متر در سال است؛ درواقع بیش از ۳ چهارم این استان دارای اقلیم گرم و خشک و به‌لحاظ بارندگی وضعیت چندان مناسبی ندارد.
اگر چه طی سال‌های گذشته چاه‌های بسیاری در سطح استان برای کمک به تأمین آب شرب حفر شد، اما به‌مرور نیمی از آن‌ها به دلیل کاهش میزان آب‌دهی از مدار خارج شد؛ حتی تعدادی چاه فلمن که از زاینده‌رود تغذیه می‌شد نیز خشکید، این در حالی است که استان اصفهان به‌دلیل کاهش شدید ذخایر آب زیرزمینی به‌شدت درگیر فرونشست زمین شده است.
زاینده‌رود در اصفهان یکی از بزرگترین رودخانه‌های ایران است که از چند سال پیش فصلی شده و اثرات مخرب زیست‌محیطی فراوانی بر طبیعت این استان داشته است؛ عمده‌ترین دلایل خشک شدن زاینده‌رود در بیشتر منابع خشکسالی در بالادست، تبدیل مرتع به باغ در بالادست، استقرار صنایع آب‌بر، الگوی کشت نامناسب در پایین‌دست، افزایش جمعیت و برداشت‌های اضطراری و بی‌رویه آب در مسیر رودخانه و کاهش نزولات آسمانی عنوان شده که آلودگی‌های زیست‌محیطی و خشکی آبخوان‌ها را به‌همراه داشته است.
با کلید خوردن طرح‌های انتقال آب از دریا در دولت سیزدهم، انتقال آب از شهریور ۱۴۰۱ آغاز و تاکنون یک‌سوم مسیر طی شده است.
در این راستا از جمله اقداماتی که در دوره ششم مدیریت شهری اتفاق افتاد، تشکیل کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان بود تا با تمرکز بیشتری موضوع آب اصفهان پیگیری شود و هرچه سریع‌تر به رفع این مشکل بپردازند.
آنچه در ادامه می‌خوانید حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با مجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر اصفهان برای آگاهی شهروندان از روند پیگیری مدیریت شهری برای رفع مشکل خشکی زاینده‌رود و بحران کم‌آبی در اصفهان است.
ایمنا: با توجه به ماهیت کمیسیون آب، تاکنون چه اقدامات مهم و کارسازی انجام شده است؟
نادرالاصلی: از سال ۷۸ نسبت به دخل آب اصفهان درخواست‌هایی مطرح شد که نتیجه‌ای در بر نداشت و بر اساس انصاف عمل نشد که نتیجه آن، بحران امروز این کلان‌شهر است؛ اصفهان رتبه دوم صرفه‌جویی مصرف آب در کشور را دارد که نشان می‌دهد نسبت به دخل خود کنترل دارد و این در حالی است که این کلان شهر از بی‌آبی رنج می‌برد، بنابراین مطالبه‌گری جدی از مدیریت آب کشور لازمه استفاده از ظرفیت‌های استان برای تأمین است.
بارندگی‌ها در فصول بارندگی در اصفهان کم نبوده است و می‌توانستیم با ایجاد زیرساخت‌های مناسب و سرمایه‌گذاری در راستای هدایت آب‌های سطحی از شدت این بحران بکاهیم، از این‌رو در اصفهان مادی‌هایی ایجاد شده است، اما ما نتوانستیم امروز این جریان آب جاری در خیابان‌ها را به مادی‌ها و رودخانه شهر هدایت کنیم.
بنابراین درمی‌یابیم که به مجموعه‌ای از مسائل توجه نشده است، همچنین مصارف آب بالادست کنترل نشده است، اما برای اصفهان همه‌چیز باید قانونی عمل شود.
استاندار سابق اصفهان تاکید داشت تنها راه برون‌رفت اصفهان از مشکلات آبی دسترسی به آب دریا است، اما تا پیش از سال ۱۴۰۰ هیچ اقدامی درباره انتقال آب دریا به اصفهان انجام نشده است، اما شورای ششم نگاه ویژه‌ای به موضوع زاینده‌رود داشته و با همت مسئولان استانی و حمایت مدیران شهری، اتفاقات خوبی در سال‌جاری و سال آینده در راه است.
امیدواریم زاینده‌رود دوباره و برای همیشه جریان پیدا کند و نشاط و شادابی برای مردم اصفهان رقم زده شود.
ایمنا: وضعیت آبی اصفهان چگونه است؟ پیگیری‌های شورا تاکنون چه نتایجی داشته است؟
نادرالاصلی: مدیریت شهری اصفهان وظیفه چندانی در پیگیری مشکل کسر آب اصفهان ندارد؛ اعلام شده است که اصفهان حدود یک میلیون نفر مهاجر دارد و بر اساس یک کارشناسی علمی، هر فردی برای مانایی زندگی خود سالانه ۱۰۰۰ مترمکعب آب مصرف می‌کند، بنابراین یک میلیارد مترمکعب آب باید به این شهر برای رفع نیاز مهاجران اصفهان در زمینه شرب، محیط زیست، تولیدات و کشاورزی تخصیص پیدا کند.
مدیریت شهری اصفهان به‌رغم اینکه در این حوزه وظیفه‌ای نداشته است، اما خود را شریک تأمین آب صفه (متولی تأمین آب اصفهان) کرد، این در حالی است که شرکت‌های فولاد مبارکه، پالایشگاه، ذوب آهن و اتاق بازرگانی اصفهان عضو هیئت مدیره آن شرکت هستند و باید برای تأمین آب آن اقدام کنند.
سال ۱۴۰۱ در تأمین آب صفه باید هشت میلیارد تومان افزایش سرمایه انجام می‌دادیم، در این راستا به‌سختی توانستم مدیریت شهری را متقاعد کنم، اما به‌تازگی مصوبه حدود ۱۸۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه را داشتیم تا بتواند آب را به اصفهان بیاورد.
ایمنا: مشکل آب اصفهان چگونه باید رفع شود؟
نادرالاصلی: مقوله‌ای به نام تونل اول و دوم داشتیم که حرف‌های زیادی در آن نهفته است، اما تونل سوم به‌طول حدود ۲۵ کیلومتر به هزینه اصفهان ساخته شد و با اما و اگرهای زیادی برای جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب در پشت تونل مواجه شدیم، زیرا سد آن را نساختیم، به‌همین دلیل در حال حاضر آب را پمپاژ می‌کنیم به‌گونه‌ای که می‌تواند بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون مترمکعب در سال آب را از طریق تونل به سطح بستر سرچشمه زاینده‌رود منتقل کند تا پشت سد زاینده‌رود برسد.
دیگری طرح بهشت‌آباد است که می‌توانست بهترین فرصت را برای چهارمحال‌وبختیاری در زمینه گردشگری و توسعه زیست‌محیطی کشاورزی و دامداری ایجاد کند، اما عده‌ای مردم‌فریب که نان آن‌ها در غوغاسالاری‌ها بود، گفتند که اصفهانی‌ها می‌خواهند آب را ببرند، در صورتی که نخستین بهره‌بردار آن نقاط محروم چهارمحال‌وبختیاری می‌شد.
سازمان حفاظت از محیط زیست گاهی اشکال زیست‌محیطی و در جایی دیگر اشکال اجتماعی را به بهشت‌آباد گرفت.
گزینه چهارم انتقال آب دریا است، اوایل دوره ششم مدیریت شهری از متولیان قبل سوال کردند، برای انتقال آب دریا چه اقدامی انجام شده است؟ و آن‌ها پاسخ دادند هیچ؛ در صورتی که خودشان گفتند، مهم‌ترین منبع تأمین رفع مشکل آب اصفهان آب خلیج فارس است.
در این دوره مدیریت استانی انتقال آب دریا در دو فاز ۵۳۰ کیلومتر و ۴۰۰ کیلومتر عملیاتی شد؛ حفاری و لوله‌گذاری فاز نخست انجام شده و اقدامات به گونه‌ای پیش رفته که در تاریخ صنعت حفاری و انتقال آب چنین چیزی سابقه نداشته است که ۵۳۰ کیلومتر در کمتر از یکسال‌ونیم با قطر ۲۰۰۰ انجام شود و این یک حرکت جهادی و هماهنگ است.
شما باید مطالبه کنید تا موضوع انتقال آب به جاهای خوبی برسد، هر چند این آب برای اصفهان و برای زاینده‌رود آب نمی‌شود، چراکه با موضوع انتقال آب دریا آب نباتی به ما دادند؛ البته هزینه اجرای پروژه انتقال آب دریا توسط صنایع تأمین شده است.
سخنگوی صنعت آب کشور گفت مشکل آب ۱۰ استان کشور از جمله اصفهان رفع شده است اصفهان را کنار کردستان و مازندران قرار دادند؛ در حال حاضر سد بسیاری از مناطق کشور سرریز کرده است، اما در اصفهان حجم آب پشت سد زاینده‌رود نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته است.
ایمنا: صنایع بزرگ اصفهان با این حجم سرمایه‌گذاری به‌یقین مدعی توسعه و بارگذاری بیشتر خواهند بود؟
نادرالاصلی: با توسعه مخالفتی ندارم و به این موضوع نگاه ملی دارم؛ شرط نخست اینکه صنایع مشکلات زیست‌محیطی، جمعیتی و تأمین آب خود را رفع و شعاع فاصله خود را با شهر اصفهان حفظ کنند.
صنایع باید از دست‌اندازی به زاینده‌رود دست بردارند، چراکه سالانه به‌صورت مستقیم حدود ۴۰ میلیون مترمکعب آب توسط صنعت از زاینده‌رود برداشت میشود که اگر این ۴۰ میلیون حذف شود، اتفاقات خوبی خواهد افتاد، از سوی دیگر دو برابر این مقدار آب از سفره‌های زیرزمینی برداشت میشود.
بخواهیم یا نخواهیم اصفهان در بستر جغرافیایی استراتژیکی قرار دارد و میتوان گفت، بهترین موقعیت‌های آبی در غرب و جنوب این استان اصفهان است که از محدوده ما خارج میشود و ما از آن استفاده نکردیم، اما این دولت با جدیت به این موضوع ورود کرد.
ایمنا: در غرب اصفهان آب‌ها تا قبل از رسیدن به سد به‌واسطه ایجاد باغ‌ها برداشت میشود؛ در جنوب سمت سمیرم آب به سمت چهارمحال‌وبختیاری می‌رود و فریدونشهر هم جای خود دارد؛ در حال حاضر آب اصفهان چند جهت را آباد می‌کند!
نادرالاصلی: بارگذاری‌ها روی زاینده‌رود زیاد و تخصیص‌ها کم است، از این‌رو کشاورزان شرق اصفهان که روزی زکات بده بودند، امروز زکات بگیر شده‌اند و با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
ما با آب پساب رینگ حفاظتی شهر اصفهان چند صد هزار اصله درخت را توسعه دادیم و فضای جدید گردشگری بزرگ و نمونه در کوه نخودی در مجاورت شهر رویاها ایجاد خواهیم کرد.
ایمنا: مدیریت شهری اصفهان برای حفظ سبزینگی شهر اصفهان چه تدابیری دارد؟
نادرالاصلی: با توجه به شرایط کم‌آبی در حال حاضر ۵۰ هکتار فضای سبز تشنه شهر اصفهان را از ناچاری با آب پساب زنده نگه داشته‌ایم و به توسعه کمربند فضای سبز اصفهان پرداخته‌ایم، اما دیگر از کشت‌های سوزنی استفاده نکردیم و جای آن را به درختان زیتون دادیم، همچنین با آب پساب، فضای سبز رینگ حفاظتی شهر را نگهداری می‌کنیم و چندین اصله درخت در آن نقطه کاشته‌ایم.
اصفهان زیاده‌خواه نیست، حتی بخشش آن شهره آفاق بوده است؛ ما افتخار می‌کنیم که فرصت‌ها و بسترهای خوبی را برای توسعه کشور، صنعت و زیست خوب داشته باشیم و از هر فرصتی برای آن استفاده خواهیم کرد.
امروز ما برای نگه‌داشت فضای سبز از ناچاری و بالاجبار به پساب روی آوردیم، اما برای اصفهان این موضوع مورد پسند نیست، چراکه پساب تصفیه شده فاضلاب است و به‌رغم تصفیه، به چمنی می‌خورد که کودکان ما در آن بازی می‌کنند، این در حالی است که برای ایجاد واحدهای تصفیه‌خانه‌ای هزینه‌های سنگینی میشود و با سیستم‌های تصفیه بسیار پیشرفته از جمله نانو اوزون، حد آلایندگی پساب به شدت کاهش یافته است.
در واقع مدیریت شهری و شورا در بخش اجرا دخالتی ندارد و با این نگاه که مسئله آب اصفهان به ما نیز مربوط میشود، این موضوع را دنبال می‌کند، همچنین در زمینه حمایت‌های معنوی و رسانه‌ای مربوط به این موضوع، تاکنون فعالیت‌های بسیاری داشته است.
گفت‌وگو از: ریحانه راهپیما
نظر شما