تاریخ عید قربان ۱۴۰۳ + فلسفه و فضیلت قربانی کردن

به گزارش ایمنا، یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان در سراسر جهان مصادف با ۱۰ ذی‌الحجه عید سعید قربان نام دارد.

عید سعید قربان ۱۴۰۳ چه روزی است؟

• تاریخ شمسی عید قربان برابر با دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ است.
• تاریخ قمری عید قربان برابر با ١٠ ذی‌الحجه ۱۴۴۵ است.
• تاریخ میلادی عید قربان برابر با ۱۷ ژوئن ۲۰۲۴ است.

نام دیگر عید قربان‌

نام‌های دیگر عید قربان، عید اضحی و عید خون نام دارد.

معنی عید اضحی

اضحی جمع ماده ضحی به معنی ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب است و هنگامی که خورشید بالا می‌آید (قبل از ظهر)، آن موقع را ضحی گویند، چنانچه در قرآن کریم آمده است: والشمس و ضحی‌ها (قسم به خورشید و چاشتگاه آن) و، چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می‌کنند و قربانی را اضحیه یا ضحیه گویند بدین سبب روز دهم ذی‌الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می‌شود «عید اضحی» می‌گویند.

تاریخچه قربانی

عید قربان در دوران قبل از تاریخ بشریت وجود داشته است. انسان‌های اولیه برای جلب رضایت خدایان خود، انسان‌های دیگر و حیوانات را قربانی می‌کردند.

• نخستین قربانی در عالم بشریت، مربوط به قربانی فرزندان حضرت آدم (ع) است که در آیات ۳۰- ۲۷ سوره مائده بدان اشاره شده است: «اذ قربا قربانا فتقبل من احدهما و لم تقبل من الاخر» (مائده ۲۷)؛ وقتی که (هابیل و قابیل، پسران آدم) قربانی تقدیم کردند از یکی (یعنی هابیل) پذیرفته شد و از دیگری (قابیل) پذیرفته نشد.
• حضرت نوح (ع) پس از طوفان، با ترتیب دادن مذبحی، بسیاری از حیوانات را برای خداوند در آن مکان قربانی کرد.
• قربانی شدن حضرت اسماعیل (ع) توسط حضرت ابراهیم خلیل الله (ع) در قرآن ذکر شده است. «فلما بلغ معه السعی الی و فدیناه بذبح عظیم» (آیات ۱۰۲ تا ۱۰۷ سوره صافات)

عید قربان در کشورهای اسلامی

عید قربان، یکی از تعطیلات رسمی در تقویم اسلامی است که در کشورهای اسلامی از یک روز تا یک هفته به مناسبت این عید بزرگ تعطیل و جشن‌ها و مراسم باشکوهی برگزار می‌کنند. در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران نیز روز عید قربان تعطیل رسمی است.

روزه در عید قربان

روزه گرفتن در روز عید قربان مانند عید فطر، حرام است.

فلسفه قربانی کردن

فلسفه اصلی عید قربان این است که انسان برای کسب رضای خداوند، همه آن چیزی که محبوبش است را در راه رضای خدا خرج کند، فی الواقع به نحوی پا گذاشتن بر تمایلات و خواسته‌های نفسانی و فدا کردن آنها در راه رسیدن به محبوب تلقی می‌شود. سنت قربانی در روز عید قربان یادآور رخداد ذبح حضرت اسماعیل (ع) است. حضرت ابراهیم (ع) بنا بر خوابی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز را بر گلوی او گذاشت، تیغ را کشید اما رگ و گوشت اسماعیل بریده نشد تا اینکه ندا از حق تعالی رسید، ابراهیم عملت مورد قبول درگاه ما واقع شده است. آن گاه قوچی برای ذبح به سوی آنها روانه شد.

آیا قربانی کردن در این روز واجب است؟

قربانی کردن بر کسانی که مشغول اعمال حج هستند، واجب است.

فضیلت قربانی کردن در عید قربان از دیدگاه اسلامی

قربانی کردن برای کسانی که در حج حضور ندارند، مستحب است، اما از سوی ائمه اطهار (ع) و پیامبر اکرم (ص) بسیار سفارش شده است.

• در روایتی آمده که ام سلمه نزد پیامبر (ص) آمد و گفت: ای رسول خدا (ص)، عید اضحی فرا می‌رسد و من قیمت قربانی را در اختیار ندارم، پس آیا قرض کنم و قربانی کنم؟ فرمود: قرض بگیر، زیرا که آن قرضی ادا شده است.
• امام صادق (ع) در روایتی درباره قربانی در روز عید قربان فرمودند خداوند قربانی را برای این قرار داده که مساکین و نیازمندان از گوشت قربانی سیر شوند و انسان نعمت‌های الهی را که از آنها بهره‌مند شده در اختیار خانواده و همسایگان و نیازمندان و فقیران قرار بدهد.
• از حکمت‌های قربانی کردن اطعام فقرا و نیازمندان است. رسول خدا (ص) در حجة الوداع صد شتر برای قربانی با خود آوردند. پیامبر اکرم (ص) حکمت واجب شدن قربانی را رسیدگی به فقرا عنوان کردند که به وسعت از گوشت بخورند و فرمود: گوشت را به آن‌ها بخورانید.
• در روایات آمده است که رسول خدا (ص) دو قوچ قربانی کرد که یکی از آن‌ها را به دست خودش ذبح کرد و فرمود: خدایا این از جانب من و از جانب کسانی از اهل بیتم که قربانی نکردند و بعد دیگری را ذبح کرد و فرمود: خدایا این از جانب من و از جانب کسانی از اُمتم که قربانی نکردند.
• حضرت امیر (ع) فرمود: اگر مردم می‌دانستند در قربانی (چه آثار و برکاتی) است، قطعاً قرض کرده و قربانی می‌کردند. اولین قطره‌ای که از خون قربانی بر زمین ریخته می‌شود، گناهان صاحب آن قربانی آمرزیده می‌شود.