علاوه بر این، از آن به عنوان ماده اولیه در تولید مواد شیمیایی معطر و عطرسازی نیز استفاده می‌شود. ویژگی‌های چسبندگی و پیوندی قوی این رزین، به‌همراه قابلیت افزایش سختی و مقاومت موادی که به آن افزوده می‌شود، آن را بسیار ارزشمند کرده است.
کالیفون چیست؟
کالیفون‌ها رزین‌هایی با منشأ گیاهی هستند که از صمغ درختان صنوبری به دست می‌آیند. زمانی که بخشی از درخت آسیب می‌بیند، درخت برای ترمیم خود صمغی ترشح می‌کند تا محل آسیب‌دیده را بهبود بخشد. کشف استفاده از این ماده به هزاران سال قبل بازمی‌گردد. صمغ درختان سوزنی‌شکل حاوی تا 70% کالیفون است. این رزین دارای وزن مخصوص 1.07 گرم بر سانتی‌متر مکعب و نقطه ذوب حدود 72 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. در دمای 180 درجه سانتی‌گراد آتش می‌گیرد. رنگ آن از زرد روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است و دارای شفافیت و براقی است و ساختاری شکننده دارد. کالیفون در الکل گرم به‌خوبی حل می‌شود و مخلوطی از انواع صمغ‌ها از جمله الکل‌های دی‌ترپن، آلدهیدها و هیدروکربن‌هاست.
ویژگی‌های گسترده این ماده باعث می‌شود تا کاربردهای ویژه‌ای داشته باشد، از جمله:
- قوام‌دهنده و امولسیفایر
- تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
- تولید نخ بخیه
- تولید نوار چسب و داروهای موضعی
گام رزین چیست؟
گام رزین که با نام کالیفون نیز شناخته می‌شود، یک رزین طبیعی است که هم از صمغ درختان به‌صورت طبیعی و هم به‌صورت مصنوعی تهیه می‌شود. در واقع، گام رزین یک جامد بلوری است که از شیره گیاهانی مانند کاج به دست می‌آید. تفاوت نوع مصنوعی و طبیعی این ترکیب در روش ساخت و خواص شیمیایی آنها است.
هنگامی که نوع طبیعی گام رزین از درخت استخراج می‌شود، برای حذف مواد فرار داخل آن، مقداری حرارت داده می‌شود. در این فرآیند، شفافیت رزین تغییر کرده و به رنگ‌های زرد تا سیاه تبدیل می‌شود. این ترکیب در آب حل نمی‌شود و نمونه‌ای که از صمغ درخت زیتون به دست می‌آید، تیره‌تر از صمغ دیگر درختان است.
روش‌های تولید کالیفون
تهیه رزین صمغ از درختان زنده
در این روش، صمغ تهیه شده از درختان را برای تهیه روغن تربانتین تقطیر می‌کنند.
تقطیر چوب‌های مرده
در این روش، چوب‌های بریده شده کاج را برای تهیه گام رزین و کالیفون تقطیر می‌کنند. بازدهی این روش بسیار کم است.
روش Tall Oil
در این روش، صمغ درختان از ساقه‌های آنها استخراج می‌شود و باقیمانده چوب در صنایع کاغذسازی استفاده می‌شود.
ویژگی‌ها و کاربردها
گام رزین به دلیل ویژگی‌های خاص خود کاربردهای فراوانی دارد، از جمله:
- قوام‌دهنده و امولسیفایر در صنایع مختلف
- تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
- تولید نخ بخیه
- تولید نوار چسب و داروهای موضعی
این ویژگی‌ها به گام رزین امکان می‌دهد که در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار گیرد.
مشخصات فنی گام رزین یا کالیفون
- ترد و شکننده: ساختار کالیفون ترد و شکننده است.
- بوی ملایم: بوی ملایمی دارد که برای بسیاری از کاربردها مناسب است.
- شکل ظاهری: ظاهری شبیه به شیشه دارد و اغلب شفاف است.
- قابلیت اشتعال بالا: به راحتی آتش می‌گیرد و در هنگام سوختن دود تولید می‌کند.
- نقطه ذوب پایین: نقطه ذوب آن حدود 72 درجه سانتی‌گراد است.
کاربردهای گام رزین یا کالیفون
گام رزین یا کالیفون به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص خود، در صنایع و کاربردهای متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارتند از:
- جلا دهنده: به عنوان جلا دهنده در نمای ساختمان‌ها و سازه‌ها استفاده می‌شود.
- تولید رنگ، چسب و کاغذ: از کالیفون در تهیه رنگ‌ها، چسب‌ها و کاغذ استفاده می‌شود.
- صنایع غذایی: در تولید آدامس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ساخت بتن و چسب کاشی: در تهیه بتن و چسب‌های کاشی کاربرد دارد.
- ضدعفونی کننده: به عنوان ماده‌ای برای از بین بردن باکتری‌ها، قارچ‌ها و جلبک‌ها استفاده می‌شود.
- تولید عایق‌های الکتریکی: در تولید عایق‌های الکتریکی به کار می‌رود.
- ساخت صابون: یکی از مواد اولیه در ساخت صابون است.
- کف استودیو و استیج‌ها: برای ساخت کف‌های ضد لغزش در استودیوها و استیج‌ها استفاده می‌شود.
کاربردهای کالیفون در صنایع مختلف
کالیفون به دلیل ویژگی‌های خاص خود در صنایع گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین صنایعی که کالیفون در آنها کاربرد دارد اشاره می‌کنیم:
صنایع غذایی
استفاده در تولید آدامس و سایر محصولات خوراکی به عنوان عامل چسبندگی و جلا دهنده.
صنایع رنگرزی
استفاده در تهیه رنگ‌ها به عنوان یک رزین که به بهبود خواص چسبندگی و درخشش رنگ‌ها کمک می‌کند.
صنعت فلز و ساختمان
استفاده در تهیه بتن و چسب‌های کاشی به منظور افزایش استحکام و چسبندگی.
صنعت چاپ و چسب سازی
استفاده در تولید انواع چسب‌ها و جوهرهای چاپ به دلیل ویژگی‌های چسبندگی و شفافیت.
صنایع الکتریکی و پلاستیک سازی
استفاده در تولید عایق‌های الکتریکی و مواد پلاستیکی.
صنعت میکروب کشی
به عنوان ماده‌ای برای از بین بردن باکتری‌ها، قارچ‌ها و جلبک‌ها.
صنایع ساختمانی
استفاده به عنوان جلا دهنده در نما و سازه‌های مختلف ساختمانی.
کاربردهای صنعتی
در تجهیزات الکترونیکی از لحیم‌کاری سرب و قلع استفاده می‌شود. کالیفون به لحیم‌کاری در قطعات الکترونیکی کمک زیادی می‌کند.
صنایع دارویی
استفاده در تهیه میکرو کپسول‌های نانو و تولید محصولات دارویی مانند گلیسرول، سوربیتول و استرهای رزین که همگی بر پایه کالیفون تهیه شده‌اند.
ویژگی‌های بارز کالیفون
- ترد و شکننده: ساختار ترد و شکننده‌ای دارد.
- بوی ملایم: دارای بوی ملایمی است.
- شکل ظاهری: ظاهری شبیه به شیشه دارد و اغلب شفاف است.
- قابلیت اشتعال بالا: به راحتی آتش می‌گیرد و در هنگام سوختن دود تولید می‌کند.
- نقطه ذوب پایین: نقطه ذوب آن حدود 72 درجه سانتی‌گراد است.
این ویژگی‌ها و کاربردها نشان‌دهنده اهمیت و گستردگی استفاده از کالیفون در صنایع مختلف است.
دلیل گستردگی استفاده از کالیفون
کالیفون به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و کاربردهای متنوع خود، در صنایع مختلف به طور گسترده‌ای استفاده می‌شود. برخی از دلایل اصلی این گستردگی عبارتند از:
صنعت لاستیک سازی
کالیفون به عنوان یک نرم‌کننده در تولید لاستیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تولید چسب لاستیک
کالیفون در تولید انواع چسب‌های لاستیک بر اساس نوع لاستیک متفاوت استفاده می‌شود.
عامل ضد سایش
در صنعت کاغذسازی از کالیفون برای جلوگیری از پخش شدن جوهر روی سطح کاغذ استفاده می‌شود. این ویژگی باعث افزایش قدرت، صافی و مقاومت کاغذ شده و از جذب آب توسط کاغذ جلوگیری می‌کند.
خواص ضد باکتری و قارچ کشی
کالیفون دارای خواص ضد باکتری و قارچ‌کشی است که در محصولات مختلف به کار می‌رود.
عایق سازی
کالیفون در تولید عایق‌ها کاربرد فراوان دارد.
معایب استفاده از کالیفون
همانند هر ترکیب دیگری، استفاده از کالیفون نیز ممکن است معایبی داشته باشد. برخی از مشکلات و عوارض احتمالی عبارتند از:
- واکنش‌های حساسیت‌زا: برخی افراد ممکن است به کالیفون واکنش‌های حساسیت‌زا نشان دهند.
- مشکلات تنفسی: تماس طولانی مدت با کالیفون می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، آسم، سوزش چشم و آبریزش بینی شود.
- مشکلات پوستی: تماس طولانی مدت با کالیفون ممکن است باعث ضخیم شدن و لایه‌لایه شدن پوست شود.
- نکات ایمنی: افرادی که با این مواد کار می‌کنند باید حتماً از دستکش استفاده کنند و از به کارگیری افرادی با مشکلات تنفسی یا آلرژی خودداری شود، زیرا ممکن است حساسیت آنها تشدید شود.
نظر شما