به گزارش خبرگزاری ایمنا، می‌توان گفت که امروزه، کتاب، آن یار مهربانی که از همان کودکی، حس خوب ورق زدن برگه‌ها و ذوق دیدن تصاویرش، گوشه ذهنمان ماندگار شده، از قبل مهربان‌تر است؛ زیرا برای اینکه در روزگار پردغدغه و شلوغ امروز، همچنان یاریگر ما باشد، خود را با موج تکنولوژی و زمانه همراه کرده و علاوه بر نوع چاپی، به «الکترونیکی» و «صوتی» هم تبدیل شده است.
در سال‌های گذشته، شاهد رشد و استقبال بیشتر از کتاب‌های صوتی و الکترونیکی از سوی مردم بوده‌ایم؛ این نوع کتاب‌ها که سن زیادی ندارند، توانسته‌اند آثار نویسندگان قدیمی و جدید را به مخاطب ارائه کنند؛ مخاطبی که حتی در لحظه رانندگی، آشپزی و آب دادن به گل‌ها، دوست دارد بیاموزد؛ البته کتاب همیشه هم برای آموختن نیستریال بلکه وسیله‌ای برای آرامش روح هم هست و خوش به حال کسانی که کتاب، یار مهربانی برای روحشان است.
کتاب چاپی، آی‌کیو را افزایش می‌دهد!
در همین راستا، احسان رضایی، کارشناس حوزه کتاب در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: مثل هر پدیده دیگری، کتاب الکترونیک هم مزایایی دارد، همچون اینکه از مصرف کاغذ جلوگیری می‌کند، به‌خصوص اینکه بعضی از کتاب‌ها نخستین بار است که به‌صورت الکترونیک منتشر می‌شود، به این صورت که ناشر نیازسنجی می‌کند و در صورت وجود مخاطب، کتاب را در تیراژ وسیع‌تری و روی کاغذ منتشر می‌کند، از طرفی برخی افراد به دلیل داشتن خانه‌های کوچک، نمی‌توانند کتابخانههای بزرگی داشته باشند، بنابراین به سمت کتاب‌های الکترونیک می‌روند و می‌توانند در یک دستگاه، تعداد زیادی کتاب داشته باشند؛ امکان نظردهی و اطلاع از نظرات دیگران از مزایای دیگر کتاب‌های الکترونیک است.
وی ادامه می‌دهد: با این حال، معایبی برای کتاب‌های الکترونیکی وجود دارد، به‌عنوان مثال تحقیقات نشان داده است که داشتن و خواندن کتاب در خانه موجب افزایش آی‌کیو در افراد می‌شود، از سویی علاوه بر نبود امکان حاشیه‌نویسی امکان ارجاع به شکل دانشگاهی نیز وجود ندارد.
کارشناس کتاب با بیان اینکه طبق آمار، ۳ درصد از آمار نشر دنیا متعلق به کتاب‌های الکترونیک است و این رقم در بازار ایران کمتر است، خاطرنشان می‌کند: در واقع در سایر نقاط دنیا، اگر فرد کتابی تهیه کند، به‌راحتی می‌تواند به کتاب‌خوان دیگری انتقال دهد و حتی وقتی فرد به هر دلیلی قادر نیست باقی‌مانده کتاب را بخواند، در صورت وجود کتاب صوتی، ادامه آن را بشنود، در حالی که در ایران تین کار هنوز جا نیفتاده است.
رضایی تشریح می‌کند: از زیرساخت‌های مورد نیاز برای افزایش استفاده از کتاب‌های صوتی، موضوع نرم‌افزاری و بحث بیرونی آن است که کتاب‌خوان‌ها می‌توانند بازار مشترکی داشته باشند، همچنین نیاز است تا تعامل با نویسندگان و مترجمان، بهتر از امروز شود تا آن‌ها اشتیاق بیشتری برای همکاری پیدا کنند.
ایجاد ضرورت مطالعه برای مخاطب، رکن اصلی افزایش فرهنگ مطالعه
وی با اشاره به اینکه موضوع مهم دیگر، ایجاد ضرورت برای مخاطب است، تصریح می‌کند: این مسئله، ذیل همان بحث گسترش فرهنگ مطالعه است و اهمیتش از سایر مسائل، بیشتر است.
کارشناس کتاب عنوان می‌کند: تنها کسری از قیمت کتاب کاغذی برای کتاب الکترونیک استفاده می‌شود و در این راستا در سایر کشورها، قواعدی وجود دارد که هنوز به آن صورت در ایران جا نیفتاده است؛ همچنین هنوز اشکالاتی در قیمت‌گذاری برای ناشر و نویسنده وجود دارد.
کتاب چاپی و الکترونیک را رقیب تلقی نکنیم!
محسن نادری، مدیر گروه فرهنگی هنری سماوا نیز در گفت‌وگو با ایمنا در خصوص مزیت کتاب‌های صوتی اظهار می‌کند: سهولت در دسترسی برای مخاطب، مصرف نشدن کاغذ، قیمت ارزان‌تر و ایجاد امکاناتی همچون جست‌وجو و هایلایت کردن، داشتن همیشگی کتاب در حالی که جایی در خانه نمی‌گیرد، شنیدن حین رانندگی و به‌طور کلی، محتوای در دسترس‌تر نسبت به کتاب چاپی، از مزایای کتاب الکترونیک است.
وی ادامه می‌دهد: از جمله مزایای کتاب صوتی برای ناشران، نداشتن هزینه انبار و تجدید چاپ و کاهش هزینه کارکنان است، همچنین نیازی نیست که ناشر به دنبال کاغذ و مراحل چاپ برود و هزینه‌ها را کم کند.
مدیر گروه فرهنگی هنری سماوا خاطرنشان می‌کند: در مجموع مقایسه کتاب الکترونیک با چاپی، کار درستی نیست زیرا هر کدام صنعت و طرفداران خاص خود را دارد و خ نمی‌توانیم این دو را رقیب تلقی کنیم؛ شاید گروه‌هایی وجود داشته باشند که تنها کتاب الکترونیک بخوانند یا برعکس، اما ممکن است فردی از هر دو نوع کتاب استفاده کند؛ به‌طور مثال فردی می‌تواند با ۵۰۰ هزار تومان، دو کتاب چاپی بخرد، اما تصمیم می‌گیرد با این هزینه، یک کتاب چاپی و پنج کتاب الکترونیک بخرد و تفاوتی بین دو ایجاد نمی‌شود.
صنعت کتاب الکترونیک، جایگاه خودش را پیدا کرده است
نادری با بیان اینکه در مقایسه با چند کشوری که صنعت نشر خوبی دارند، در سطح متوسطی قرار داریم، می‌گوید: شاهد مخاطب روزافزونی برای کتاب الکترونیک و صوتی، نسبت جمعیت و خرید کتاب چاپی، بوده‌ایم؛ هرچند تقسیم‌بندی کتاب صوتی و الکترونیکی بسته به نوع پلتفرم و سال‌های مختلف، متفاوت بوده است و در دو سال اخیر، نزدیک به ۴۰ درصد از کتاب الکترونیکی و ۶۰ درصد از کتاب صوتی استقبال شده است؛ با این حال با مقایسه هم‌زمان تعداد ناشران کتب صوتی و ناشران کتاب‌های دیجیتال و چاپی، به افزایش روزافزون تعداد مخاطب پی می‌بریم؛ به طور کلی فکر می‌کنم صنعت کتاب الکترونیک، جایگاه خود را پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر، دسته‌بندی محتوایی کتاب‌ها، بسیار گسترده شده است، ادامه می‌دهد: شاهد وجود کتاب صوتی در حوزه فلسفه، انگیزشی، روان‌شناسی، رمان‌ها و داستان داخلی و خارجی و حتی آثار کلاسیک هستیم و هر گروه از ناشران، روی یک گروه از محتواها تمرکز داشته‌اند.
مدیر گروه فرهنگی هنری سماوا عنوان می‌کند: سماوا بیشتر روی نویسندگان داخلی، انقلاب اسلامی و کتب مذهبی تمرکز دارد و گروه‌های دیگری هم وجود دارند که در مسیر سایر محتواها، فعالیت می‌کنند؛ به‌طور کلی، امروزه مخاطبان می‌توانند در هر ژانری که بخواهند، کتاب مورد نظر خود را به صورت صوتی یا الکترونیکی تهیه کنند؛ می‌توان گفت که پنج سال پیش، شاهد چنین اتفاقی نبودیم اما امروز، آن را به وضوح می‌بینیم.
خطر کپی رایت را جدی بگیرید!
نادری تصریح می‌کند: امیدوارم دست‌اندرکاران این حوزه، بیش از پیش، صنعت نشر الکترونیک را جدی بگیرند و با فرهنگ‌سازی، مسائلی همچون کپی‌رایت در کشور مورد توجه قرار بگیرد تا شاهد وجود رایگان کپی از محصولات صوتی و الکترونیک در فضای مجازی مختلف نباشیم؛ این موضوع به‌طور قطع به رشد این صنعت کمک می‌کند و ناشران و نویسندگان بیشتری نسبت به آن اشتیاق نشان می‌دهند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، کتاب و کتاب خوانی، جزو عواملی است که به رشد فرهنگی و اجتماعی یک جامعه کمک بسیاری می‌کند؛ آنچه پراهمیت است سهولت دسترسی همه مردم به کتاب‌های مفیدی است که به رشد و آگاهی آن‌ها کمک می‌کند؛ بنابراین می‌طلبد که فعالان این حوزه، پیش از اینکه آژیر کمبود مطالعه در کشور به صدا درآید، به انجام اقدامات مفید بیشتری بپردازند.
نظر شما