به گزارش خبرگزاری ایمنا، برنج یکی از رایج‌ترین غلات مصرفی در سراسر جهان و به ویژه ایران است، این ماده غذایی به مدل‌های مختلفی طبخ می‌شود و بسیار سیر کننده است؛ همچنین انواع مختلفی دارد و یک پنجم کل کالری مصرف شده در سطح جهان را شامل می‌شود.
برنج انواع مختلفی دارد، اما به طور کلی می‌توان آن را بر اساس شکل دانه، بلند یا کوتاه بودن و رنگ سفید یا قهوه‌ای آن طبقه بندی کرد، برنج سفید که به عنوان برنج غنی شده نیز شناخته می‌شود، یکی از محبوب‌ترین انواع آن است؛ برنج سفید برنج تصفیه شده است و برای از بین بردن پوسته بیرونی، لایه‌های سبوس و جوانه آن آسیاب شده است.
طبع برنج چیست؟
طبع برنج سرد و خشک است و کسانی که طبع سرد و یا سرد و خشک دارند نباید برنج زیاد و بیش از حد مصرف کنند.، همچنین بهتر است هنگام استفاده از برنج آن را با زعفران، زیره سیاه یا خیساندن در آب و نمک متعادل کنند.
چربی شکم
مطالعات روی افرادی که خیلی کم از کربوهیدرات تصفیه شده مانند برنج سفید استفاده می‌کنند، نشان داد این افراد چربی شکمی کمتری نسبت به افرادی دارند که بیشتر از کربوهیدرات‌های تصفیه شده استفاده می‌کنند، بنابراین افرادی که بیش از حد از برنج استفاده می‌کنند، به چاقی شکمی مبتلا خواهند شد.
در صورتی که شما بدون تحرک باشید، پس از خوردن برنج گلوکز وارد سلول‌های عضله می‌شوند تا به صورت چربی ذخیره شوند، خوردن برنج بعد از تمرین و ورزشی سخت که بدن گلوکز کمی دارد، سبب افزایش ذخیره گلوکز در عضلات که به آن گلیکوژن می‌گویند، کمک می‌کند.
برای جلوگیری از چاقی شکمی به جای برنج سفید و کربوهیدرات‌های تصفیه شده، برنج قهوه‌ای و غلات سبوس‌دار استفاده کنید.
افزایش وزن
برنج سفید در جریان فرآوری، سبوس و پوسته خود را که حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی مهم از جمله ویتامین‌های E و B هستند، از دست می‌دهد، به همین علت در بدن سریع‌تر هضم شده و به همین علت احساس سیری کمتری را ایجاد می‌کند، در نتیجه میزان مصرف آن در هر وعده غذایی افزایش می‌یابد که این امر موجب افزایش وزن می‌شود.
ساده‌ترین راه برای جلوگیری از این وضعیت، توجه و کنترل میزان و دفعات مصرف برنج در وعده‌های غذایی است، در حال حاضر حدود ۶۱ درصد از بزرگسالان به اضافه وزن یا چاقی مبتلا هستند و شاخص توده بدنی بالایی دارند.
محققان ساختار کربوهیدرات انواع برنج و محصولات جانبی آن از جمله برنج قهوه‌ای، برنج نیم‌دانه، سبوس برنج پرچرب، سبوس برنج بدون چربی و برنج آماده شالی‌کوبی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادندف همچنین میزان هضم‌پذیری هر یک از این محصولات را از طریق شبیه‌سازی محیط دستگاه گوارش خوک، از جمله معده کوچک، معده بزرگ و میکروب‌های روده‌ای آنها مشخص کردند.
میزان نشاسته، لیگنین و فیبر موجود در این محصولات تفاوت‌های قابل توجهی دارد، اما کربوهیدرات اصلی موجود در تمام آنها آرابینوزایلن است که نوعی فیبر پیچیده متشکل از دو نوع قند آرابینوز و گزیلوز است.
میزان این دو نوع قند در دانه برنج و هریک از محصولات جانبی آن متفاوت است و این تفاوت تا حدی بر عملکرد فیبرها در بدن تأثیر می‌گذارد، در شبیه‌سازی‌های انجام گرفته مشخص شد برنج قهوه‌ای و برنج نیم‌دانه بهتر از سایر انواع برنج هضم می‌شوند، همچنین مشخص شد سبوس پرچرب، سبوس بدون چربی و برنج آماده شالی کوبی بیشترین میزان فیبرهای غیرقابل هضم را دارند.
افزایش قند خون
پس از خوردن برنج قند خون افزایش می‌یابد و انسولین از پانکراس ترشح می‌شود، انسولین، ذخیره گلوکز و همچنین اندوخته چربی را بیشتر می‌کند و خوردن مقدار زیاد برنج سفید منجر به افزایش ریسک دیابت نوع دوم می‌شود.
میزان قند خون پس از خوردن برنج قهوه‌ای، به اندازه برنج سفید، افزایش نمی‌یابد و بعد از خوردن برنج قهوه‌ای، انسولین کمتری برای ترشح شدن لازم است.
سندرم متابولیک
خوردن زیاد برنج سفید باعث افزایش ریسک سندرم متابولیک می‌شود، چاقی شکمی، میزان بالای تری گلیسیرید، کم بودن کلسترول خوب یا HDL، فشار خون بالا و بالا بودن قند خون ناشتا از دیگر عوامل ایجاد کننده سندرم متابولیک هستند.
ابتلاء به چربی خون و فشار خون
افرادی که در برنامه غذایی خود برنج فراوانی جای داده‌اند و بیشتر از بقیه برنج سفید می‌خورند، فشار خون و تری گلیسیرید بالایی از دیگر افراد دارند.
اختلالات عصبی
خوردن زیاد برنج سفید احتمال بروز اختلالات عصبی را افزایش می‌دهد، به خاطر همین بهتر است که مقداری شلتوک برنج را داخل یک پارچه ریخته و در برنج قرار دهید که همراه آن پخته شود.
احساس التهاب در بدن
انواع بسیار متنوعی از برنج در سراسر جهان کشت می‌شود و بعضی از انواع آن می‌تواند موجب بروز التهاب در بدن شود، به گفته متخصصان برنج سفید یک گونه فرآوری شده از برنج قهوه‌ای است و این فرآوری برنج سفید را به یک کربوهیدرات ساده تبدیل کرده است و به سرعت در بدن تجزیه شده و تبدیل به انرژی می‌شود.
این نوع کربوهیدرات‌های فرآوری شده حالتی شبیه به التهاب در بدن ایجاد می‌کنند و موجب جذب بیشتر آب در بافت‌ها می‌شوند، به توصیه متخصصان به منظور جلوگیری از بروز این حالت بهتر است از برنج قهوه‌ای در پخت و پز استفاده شود.
احساس سیری
ترکیبات مغذی منحصر به فرد موجود در برنج موجب احساس سیری طولانی می‌شود و این احساس بلافاصله پس از ورود آن به معده ایجاد می‌شود.
برنج به ویژه برنج قهوه‌ای حاوی مقادیر زیادی فیبر است و این فیبر موجب تسهیل عملکرد سیستم گوارش می‌شود.
یبوست
برنج سفید فاقد پوسته، سبوس و جوانه است و به همین علت دارای فیبر کمتری است، فیبر موجب تقویت عملکرد روده می‌شود، اما مصرف زیاد غلات حاوی فیبر کم مانند برنج سفید ممکن است منجر به یبوست شود.
حدود ۳۰ درصد از جمعیت جهان در طول عمر خود به یبوست مبتلا می‌شوند و این عارضه در برخی شرایط پزشکی مانند شیمی‌درمانی، استفاده از داروهای خاص و بارداری شدیدتر و در افراد مسن و زنان بیشتر دیده می‌شود.
استفاده از غذاهای حاوی فیبر، نوشیدن آب کافی، مصرف حداقل پنج واحد میوه و سبزی در روز و استفاده از مواد غذایی حاوی باکتری‌های پروبیوتیک، مهمترین روش‌های مبارزه با یبوست است.
عوارض مصرف بیش از حد برنج در دوران بارداری
مصرف برنج در حالت عادی و برای کسانی که زندگی عادی دارند، چاق‌کننده و مضر است، زنان باردار به دلیل شرایط ویژه‌ای که دارند باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشند، از عوارض خوردن برنج می‌توان این مورد را یادآور شد که باعث بالا رفتن وزن زنان باردار می‌شود.
به دلیل بالا بودن شاخص قند خونی که در برنج وجود دارد، مصرف زیاد آن باعث ابتلای زنان باردار به دیابت بارداری می‌شود و برای مادر و فرزند بسیار خطرناک است، همچنین برنج‌های بی‌کیفیت خارجی و وارداتی مقدار زیادی آرسنیک دارند که این ماده ممکن است باعث مرگ و تولد زودهنگام کودک شود.
برنج به دلیل اینکه حاوی نشاسته مقاوم هست به رشد باکتری‌های مفید معده کمک می‌کند که به حرکات طبیعی و صاف روده در دوران بارداری کمک می‌کند، همچنین به هضم بهتر غذا کمک می‌کند، برنج فواید دیگری نیز برای زنان باردار دارد، اما بهتر است زنان باردار از برنج قهوه‌ای استفاده کنند.
برنج قهوه‌ای منبع غنی از مواد مغذی انتقال دهنده عصبی است که به بهبود عملکردهای شناختی کودک و رشد مغز کمک می‌کند، برنج قهوه‌ای نیز منبع غنی منیزیم است و به تنظیم اعصاب و توان ماهیچه‌ای و به آرام نگه داشتن آنها کمک می‌کند.
نظر شما