به گزارش خبرنگار ایمنا، تهدید پوششهای جنگلی از طریق عوامل طبیعی با توجه به طبیعت و سرشت آنها، قابل ترمیم، تجدید و احیا هستند، اما اگر انسان به کمک عوامل طبیعی برای تخریب جنگلها بشتابد، جامعه گیاهی به یکباره یا به تدریج از بین میرود و امیدی برای تجدید حیات آن در مدت محدود نخواهد بود، از اینرو مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲ روز بیستویکم مارس مصادف با دوم فروردین را با هدف حفاظت و ارتقای سطح آگاهی مردم و دولتها از نقش و جایگاه جنگلها در تحقق توسعه پایدار به عنوان «روز جهانی جنگل» اعلام کرده است.
هر سال در همین روز کشورهای جهان با هدف جلب مشارکت عمومی در فرایند برنامهریزی و انجام فعالیتهای مرتبط با جنگل از طریق برگزاری کمپینهای درختکاری و توسعه فضای سبز در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی تشویق میشوند، هدف اصلی این روز، ارج نهادن به نقش بیبدیل و تأثیرگذار جنگلها در نیل به توسعه پایدار و حفظ بستر حیات برای بقای انسان و همه موجودات زنده است، اما آنچه در عمل شاهد هستیم، نابودی هر چه بیشتر جنگلها طی سالهای اخیر است؛ به گونهای که سالانه ۱۳ میلیون هکتار جنگل در جهان تخریب میشود.
بنا بر گفته نقی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، ایران جز کشورهای کم جنگل در دنیا است و کمتر از یک سوم میانگین دنیا جنگل دارد، وی با بیان اینکه در دنیا نسبت به منابع طبیعی بیتوجه و کم توجه شده و آمارهای رسمی نشان میدهد که میانگین سالانه پنج میلیون هکتار جنگل و ۱۵ میلیارد درخت در دنیا از بین میرود، اظهار کرده است؛ نزدیک به ۱۴.۳ میلیون هکتار جنگل داریم که ۸.۷ کشور را پوشش میدهند، سرانه جنگل در کشور ۱۷۰۰ متر مربع است و این در حالی است که سرانه جنگل در دنیا به طور میانگین ۶ هزار مترمربع و در آسیا نیز ۷ هزار مترمربع است.
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی با اشاره به اینکه از نظر کیفیت جنگلها با توجه به شرایط منطقهای و اقلیمی در وضعیت مناسبی نیستیم، اعتقاد دارد؛ بهترین جنگلها را از نظر تنوع و قدمت داریم و بر اساس برآوردها، جنگلهای هیرکانی قدمت ۴۰ تا ۶۰ میلیون سال دارند و از نظر تنوع نیز به اندازه قاره اروپا تنوع جنگلی داریم.
شعبانیان نتیجه کم توجهی و بیتوجهی به منابع طبیعی و جنگلها در دنیا را منجر به افزایش گازهای گلخانهای، افزایش گرد و غبار و ریزگردها فرسایش خاک دانسته و ابراز داشته است؛ دنیا با پدیده تغییر اقلیم روبهرو است که اگر کنترل نشود عواقب زیادی خواهد داشت، ممکن است عواقب تغییر اقلیم در بعضی کشورها به ویژه ایران شدیدتر باشد، البته این موضوع خیلی جای نگرانی ندارد و باید با برنامهریزی درست و گامهای صحیح، با معضلات پیش رو مقابله کنیم.
وی پیرامون اینکه دنیا به این نتیجه رسیده که در راستای حفاظت از منابع طبیعی و کاهش گازهای گلخانهای یک تریلیون درخت بکارد و برای این مهم نیز برنامهریزی سده است، اضافه میکند: در کشور ایران نیز برنامهریزی شده که یک میلیارد درخت در بازه چهار سال کاشته شود، در ۲۰ سال اخیر بیش از دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون اصله نهال در کشور کاشته شده که بسیاری از آنها موفق بوده است، در بخش آبخیزداری و طرحهای مدیریت جنگل نیز اقدامات مناسبی صورت گرفته است، اما این عملکردها کافی نیست و باید افزایش یابد.
وسعت و تنوع جنگلها در ایران
جنگلها همیشه بخش مهم و حیاتی کشورها به شمار میروند که علاوه بر اینکه نقشی اساسی در اقتصاد آن کشور دارند، در زندگی اجتماعی و فرهنگی مردمان آنها نیز تأثیرگذار است؛ جدای از فواید اقتصادی وجود جنگل در یک کشور، این طبیعت سرسبز فواید زیست محیطی نیز دارد که آنها را منابع جدانشدنی هر کشوری میسازد، به طوری که بعضی از کشورهایی که فضای سبز و جنگل کمتری دارند سعی در ساخت جنگل یا فضای سبز مصنوعی دارند تا با این کار بتوانند تأثیر بهتری در زندگی خود بگذارند.
محققان زیست محیطی معتقدند یک درخت در سال به طور متوسط دو کیلوگرم اکسیژن تولید میکند، میزان اکسیژن آزاد شده به وسیله درختان کهنسال پهنبرگ در یک هکتار بین ۲۵۰۰ تا ۳ هزار کیلوگرم است و میتواند نیاز ۱۰ انسان را تأمین کند، همین طور یک درخت در مدت یک سال با انجام عمل تبخیر و تعرق به اندازه ۲۵۰ تا ۴۰۰ لیتر آب را به صورت بخار از خود متصاعد میکند، بهطوری که درختان برگپهن بیش از سوزنیبرگها موجب افزایش رطوبت هوا میشوند.
در ایران شش نوع جنگل وجود دارد که شامل جنگلهای هیرکانی، بلوط غرب ایران، قرهداغ یا ارسباران، دریایی حرا و چندل (مانگرو)، خشک داخلی و جنگلهای دستکاشت میشود و تمام آنها در معرض خطر قرار دارد، همچنین جنگلهای زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور و با داشتن شش میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگلهای ایران را تشکیل میدهد که حدود ۷۰ درصد تیپ گونههای جنگلی زاگرس را بلوطها تشکیل دادهاند.
طبق تحقیقات انجامگرفته وسعت این جنگلها به نسبت سایر استانهای کرمانشاه، فارس، لرستان و کردستان بسیار اندک است، اما درختان کهن و باارزش جنگلهای زاگرس استان اصفهان، بهعنوان ذخیرهگاههای جنگلی به لحاظ وجود گونههای ژنتیکی و در حال انقراض، اهمیت بسیاری دارد و در قانون نیز بر حفظ و حمایت از گونههای ذخیرهگاهی تاکید شده است، جنگلهای استان اصفهان بهطور عمده در دو شهرستان فریدونشهر با ۴۰ هزار هکتار و سمیرم با ۲۵ هزار هکتار پراکنده شده است، سرانه جنگل در کمتر از ۰.۱ هکتار گزارش میشود، اما با وجود سطح به نسبت کم از تنوع گونهای مطلوبی برخوردار است که این تنوع شامل ۳۵ گونه درختی و درختچهای میشود.
از دست رفتن بیش از نیمی از جنگلها
نتایج تحقیقات نشان داده است؛ جنگلهای شمال که به جنگلهای هیرکانی معروف است (از آستارا در گیلان تا گیلداغی در گلستان) باقی مانده دوران سوم زمینشناسی و جز کهنترین جنگلهای دنیا به حساب میآیند، جنگلهای زاگرس (از مرکزی تا فارس در ۱۲ استان) تأمین کننده حدود ۴۰ درصد آب شیرین کشور بوده و شاخص عمده آن درخت بلوط است، همچون سدی در برابر ورود گردوغبار به کشور است.
گفتنی است؛ جنگلهای ارسباران (در شمال غرب ایران، آذربایجان شرقی و اردبیل) که بخشی از آن توسط یونسکو به عنوان منطقه ذخیرهگاه زیست کره اعلام شده دارای گونههای گیاهی و جانوری کمیاب چشماندازهای بکر و وسیع است، جنگلهای ایران تورانی (قسمت اعظم فلات مرکز ایران) و ۶۹ درصد پوشش گیاهی ایران در این منطقه قرار دارد، گونههای اصلی مناطق کوهستانی بنه، بادام و رأس و گونههای اصلی مناطق بیابانی و گرم و خشک شامل گز، تاغ، قیچ و اسکنیبل است، جنگلهای خلیج فارس - عمانی (بخشی از جنوب غرب و تمام سواحل جنوبی) گونههای کهور ایرانی و آکاسیا، رویشهای اصلی آن هستند، جنگلهای ماندابی نیز که شامل دو گونه حرا و چندل است، در این ناحیه گسترش دارد.
کارشناسان زیست محیطی معتقدند؛ در دهه ۱۳۳۰ مجموع رویشگاههای جنگلی ایران در هیرکانی ۳.۵ میلیون هکتار اعلام شده بود و آن زمان در مجموع ۱۸ میلیون هکتار جنگل داشتیم، اما این مقدار در حال حاضر به ۱.۶ دهم میلیون هکتار کاهش یافته است؛ در واقع بیش از نیمی از این جنگلها را از دست دادیم و در مجموع اکنون فقط ۱۲ میلیون هکتار جنگل داریم، بر اساس آمار سازمان جنگلها مراتع و آبخیزداری در ۱۵ سال گذشته روزانه حدود ۶۰۰ هکتار از جنگلها و مراتع کشور از دست رفت که از این میزان حدود ۲۷۷ هکتار فقط جنگل بود، علاوه بر آن بر اساس اعلام انجمن علمی جنگلبانی کشور، نیمی از جنگلهای هیرکانی کشور، جنگلهای مخروبه هستند و به شدت در آستانه فروپاشی قرار دارند.
بر اساس اعلام انجمن علمی جنگلبانی کشور، نیمی از جنگلهای هیرکانی موجود هم جنگلهای مخروبهاند و به شدت در آستانه فروپاشی قرار دارند، در زاگرس هم ۳۰ درصد جنگلها در معرض خشکی کامل قرار گرفتند و ۱۵ میلیون بلوط را در مدت دو دهه اخیر از دست دادیم، در حالی جنگلهای خود را از دست میدهیم که متوسط سرانه جهانی جنگل ۱۷ صدم هکتار است در حالی که این سرانه در ایران هشت دهم درصد است؛ یعنی سهم ایرانیها از جنگل یک چهارم استاندارد سرانه جهانی است.
حال در دنیای امروز با رشد لجام گسیخته صنعتی و گسترش فنآوریهای نوین، گسترش بیابانها، افزایش میزان گازهای گلخانهای، تشدید آلودگی هوا، گرم شدن زمین، تغییرات اقلیمی، کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش میزان بارندگی، افزایش سیلاب، حذف عوامل تولید اکسیژن و افزایش دی اکسید کربن برای محیط زیست، چرا وجود جنگل برای کشورها مهم است، نابودی جنگلها چه عواقبی دارد و آیا میتوان جنگلهای کشور را به شیوه کنونی حفظ کرد و چه راههایی نوینی برای حفاظت، نرمال سازی و گسترش جنگل در کشور وجود دارد؟
جنگلهای ایران؛ رو به اضمحلال و اتمام
اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط و پدر محیط زیست ایران در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه جنگلهای کشور بسیار وضعیت نامناسبی دارند، میگوید: سالها پیش در کنفرانس GPL کشور آلمان مطرح شد که در کشور ایران سالانه یک تا ۱.۵ درصد از جنگلها در حال نابود شدن هستند، بنابراین چنانچه سالانه یک درصد از بین برود، با گذشت ۱۰۰ سال جنگلی نخواهیم داشت و با ۱.۵ درصد حدود ۷۵ سال دیگر تمام جنگلهای کشور نابود میشود.
وی با بیان اینکه جنگلهای ایران از هر منظر در حال اضمحلال و اتمام است، اظهار میکند: کاشت درخت اکالیپتوس که گونهای غریبه و غیرایرانی است و برای جنگلهای کشور مناسب محسوب نمیشود، یکی از اقداماتی است که انجام شده و این در حالی است که این درختان غیربومی آفتهای خود را به همراه دارد.
پدر محیطزیست ایران با بیان اینکه حوزه آبخیز در بالادست و مجاورت ابرها قرار دارد که بهدلیل بارندگیهای زیاد با وجود پوشش گیاهی و درخت، حجم و سرعت آبهای روان با جذب در درختان کاهش مییابد، میافزاید: با نابودی این منابع، قطرات باران با پیوستگی، شیب روان و انرژی بیشتری جاری میشود و در پاییندست پل بتنی را هم تخریب میکند و این در صورتی است که اگر جنگلهای حاشیه رودخانهها حفظ شده بود، سیلابهای اخیر به این صورت، آسیب و خسارت به همراه نداشت.
کهرم پیرامون اینکه فکر میکنید بازدارندگی کافی برای تخریب جنگل وجود دارد و آیا این هزینهها قابل جبران هستند؟ تصریح میکند: از نظر قانونی، بازدارندگی کافی برای تخریب جنگلها وجود ندارد و گاهی افراد خاطی این حوزه با استدلال تأمین معیشت، زمینداری و اجبار به بهرهبرداری از منابع، تبرئه میشوند.
برداشت غیرقانونی سالانه ۱۵ درصد چوبهای درختان جنگلهای شمالی
وی با اشاره به اینکه فرسایش خاک، قدرت زایندگی و رویش را از آن میگیرد و خاک فرسایش یافته میمیرد، میگوید: قسمت اعظم فرسایش خاک بر اثر پدیده جنگلزدایی ایجاد میشود؛ با قطع شدن جنگلها خاک از پوشش گیاهی جنگل عریان میشود و از بین میرود و این پدیدهها به صورت متوالی یکی پس از دیگری اتفاق میافتند.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط با تاکید بر اینکه پوشش گیاهی خاک در ایران باید بالاتر برود، اظهار میکند: اگر پوشش گیاهی مناسب باشد، فرسایش خاک انجام نمیشود، در حال حاضر علوفهای که توسط باران و برف رشد میکند، توسط چهارپایان خورده میشود؛ این چهارپایان خاک را خالی از پوشش گیاهی میکنند و آن را فرسایش میدهند، تنها راه کوتاهمدت برای کاهش فرسایش خاک این است که باید به خاک، زمان استراحت داد تا تقویت شود.
کهرم میافزاید: بر اساس آمارها، در استراتژی توسعه پایدار جمهوری اسلامی نوشته شده که ما دو برابر میزان پایدار، از جنگلها در حال بهرهبرداری هستیم، در واقع مقدار پایدار ۳.۴ دهم میلیون مترمکعب است که در ایران ۶.۸ دهم میلیون مترمکعب از جنگلها برداشت میشود.
وی درباره برداشت غیرقانونی سالانه ۱۵ درصد چوبهای درختان جنگلهای شمال کشور میگوید: تعداد جنگلبانان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری بسیار انگشت شمار است، به طوری که برای وسعت یک جنگل معادل ۱۷ هزار زمین فوتبال، تنها یک نفر جنگلبان وجود دارد و در نتیجه نمیتوان نظارت کامل بر جنگلها داشت.
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط با بیان اینکه هر وجب از این خاک را در آینده باید تحویل فرزندان خود دهیم و آن را از فرزندانمان به امانت گرفتهایم، خاطرنشان میکند: تلاش برای ایجاد و تغییر الگوهای فرهنگی میتواند زمینهای باشد تا انسان از هرگونه بیمهری نسبت به طبیعت پرهیز کند و برای نجات از نابودی طبیعت گام بردارد، تخریب فضای سبز در کنار خشکسالیهای به وجود آمده یک تهدید جدی است و به همین دلیل باید کوشید و به منظور جلب مشارکت و همراهی مردم در مسیر نجات محیط زیست وارد عمل شد.
سرانه جنگل در ایران حدود ۱.۴ جهان است
قنبر احدزاده، فعال و کارشناس محیطزیست و عضو کمیته استانداردسازی نهالهای جنگلی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه بشر امروزه به تکنولوژیهای مختلفی برای مبارزه با آلودگیها دست پیدا کرده است، اما به نظر میرسد برگ و تنه درختان میتواند بهترین وسیله برای بهبود کیفیت هوای محیطزیست بشری باشد، میگوید: این جانداران قادر هستند گازها و ذرات آلاینده را از هوا خارج کنند، مصرف انرژی را کاهش دهند، دمای جو زمین را تنزل دهند و جوامع را برای زندگی هرچه مطلوبتر یاری کنند، زیرا میتوانند در برابر گرم شدن آب و هوا مقاومت و از آن جلوگیری کنند.
وی سرانه جنگل در ایران را حدود ۱.۴ جهان میداند و اظهار میکند: همجواری روستاهای متعدد با جنگل، محصور نبودن همه محدودههای جنگلی، قیمت بالای چوب جنگل و وجود مشتری همیشگی برای آن، از جمله دلایل قاچاق چوب از جنگلها به ویژه مناطق شمالی است که موجب شده برخی افراد با تهیه ابزار قطع درخت مانند اره موتوری و استفاده از خودروهای شخصی اقدام به قاچاق کنند.
عضو کمیته استانداردسازی نهالهای جنگلی میافزاید: اگر چه در گذشته، انعکاس صدای اره موتوری در جنگلها از روشهای شناسایی فعالیت مجرمان جنگلی بود، اما پیشرفت تکنولوژی و ورود اره موتوریهای بدون صدا یا با صدای کم، کار مأموران برای پیدا کردن ردی از قاچاقچیان را دشوارتر از همیشه کرده است.
وی پیرامون اینکه کمبود قرقبان، مشکلی بر دیگر مشکلات محافظت از عرصههای جنگلی است که تمام این عوامل باعث شده، قاچاق از جنگلها به ویژه نواحی شمالی، رویهای ثابت و همیشگی باشد، تصریح میکند: برای قاچاقچیان هم تفاوتی ندارد که دستگیر شوند یا نه؛ زیرا جریمه اعمال شده برای این جرم آنقدر کم است که انگیزه تکرار آن را در سودجویان تازه نگه میدارد.
جنگلهای هیرکانی در معرض تهدید قطع درختان / حکایت تلخ قاچاق چوب
فعال و کارشناس محیطزیست و عضو کمیته سبز آثار طبیعی ملی ایران با بیان اینکه سالها است که جنگلهای هیرکانی با قدمت چند میلیون ساله با تهدیدهای قطع بیرویه درختان برای صنایع چوب، تولید زغال، آتشسوزی، ویلاسازی و جادهسازی روبهرو است، میگوید: با تداوم این رویه تا ۵۰ سال آینده، میزانی از جنگلهای ایران باقی نمیماند، اما قاچاق چوب حکایتی تلخ است که باید بیش از پیش با آن مقابله شود.
احدزاده اظهار میکند: بیاهمیتی به نقش جنگلها، بازدارنده نبودن قوانین، طولانی بودن روند رسیدگی به پروندههای تخریب جنگلها و مهمتر از همه، نادیده گرفتن نقش جوامع محلی در مدیریت جنگلها، موجب شده است که هر سال بخشی از جنگلهای کشور از دست برود، از اینرو عوامل انسانی از مهمترین علل نابودی جنگلها است که ضعفهای قانونی و چالشهای اجرایی جای خود را به قوانین جدی در این امر و برخورد قاطع با آن بدهند و در این میان، آموزش روستاییان و ساکنان مناطق جنگلی برای پیشگیری ضروری است.
وی درباره مجازات عرضه، خرید، فروش چوب قاچاق برای خارج کردن درختان جنگلی تاکید میکند: مطابق قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، هرگونه اقدام به حمل چوب قاچاق برای خارج کردن درختان جنگلی، جهت هیزم یا زغال به قصد تجاری، بدون تحصیل پروانه از مرجع ذیصلاح ممنوع است و مرتکب، علاوه بر ضبط کالاهای مزبور و آلات و ادوات مورد استفاده به مجازات قاچاق کالای مجاز مشروط مقرر در این قانون یا مجازات بیشتری به موجب قوانین دیگر که پیشبینی شده است، محکوم خواهد شد؛ اگر ارزش کالای مجاز مشروط تا ۱۰۰ میلیون ریال باشد، به ۹۱ روز تا شش ماه حبس و در صورتی که ارزش کالا بیش از مبلغ مذکور باشد به بیش از شش ماه تا دو سال حبس محکوم میشوند.
فعال و کارشناس محیطزیست و عضو کمیته سبز آثار طبیعی ملی ایران با اشاره به اینکه بر اساس آمارها روزانه مساحت قابل توجهی از جنگلهای کشور کم میشود و بخش عمدهای از این کاهش به دلیل قاچاق چوب توسط قاچاقچیانی است که به جان جنگل افتادهاند، میافزاید: بدیهی است که وجود درختان به افزایش تأمین اکسیژن برای تنفس، جذب و ذخیره دیاکسید کربن، کاهش انتشار گازهای گلخانهای، بالا بردن شانس بارندگی در شهرها، ذخیره آب باران و حاصلخیز کردن خاک، تأمین سایه برای خنکسازی محیط و بسیاری از مزایای مهم دیگر را در پی دارد، اما بیش از درختکاری باید به نگهداری از درختان جنگلها و کهنسال توجه کنیم.
احدزاده با بیان اینکه تغییرات اقلیمی، آب و هوای کره زمین را دچار تغییرات شگرف کرده است، بیان میکند: ایران از جمله مناطقی است که تحتتأثیر تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی قرار گرفته، دما نسبت به سالهای گذشته افزایش داشته و متوسط بارش در کشور نیز کاهش یافته است، از اینرو اینکه چه گیاه و درختی بکاریم که هم آب کم بخواهد و مقاوم به تنشهای گرمایی و اقلیمی باشد و در برابر آلودگی هوا بتواند تابآوری خود را حفظ کند، سوالی است که سالها است، مطرح میشود.
وی ادامه میدهد: انتخاب گیاهان مقاوم به کم آبی از بین نهالهای مختلف برای کاشت ضروری است؛ به عنوان مثال، گیاه اُرس یکی از بهترین گونههای بومی برای تکثیر است، یا گونه شن، در ۲۰ استان رویشگاه دارد، بسیار سرسخت است و دمای ۴۰ درجه زیر صفر و پنج تا شش ماه فصل بدون آب را تحمل میکند.
فعال و کارشناس محیطزیست و عضو کمیته سبز آثار طبیعی ملی ایران اینکه متوسط بارندگی سالانه کشور ایران ۲۵۱ میلیمتر و متوسط تبخیر آن حدود ۷۲ درصد بارندگی سالیانه کشور به میزان ۲۹۶ میلیارد مترمکعب گزارش شده و ایران جز مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است، میگوید: با توجه به مقدار کم بارندگی سالیانه و پراکنش نامناسب آن، برداشت از منابع آبهای زیرزمینی و کشاورزی باید با رعایت تمام اصول و موازین علمی کاشت نهال، بذر و بوته صورت گیرد و جهت حفظ و حراست منابع طبیعی، مراتع، جنگلها و عرصههای آبخوان که بستر و تأمینکننده اصلی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی هر کشور است تلاش مضاعفی شود.
احدزاده با بیان اینکه سرانه فضای سبز در کشور پایین است؛ از سوی دیگر بسیاری از جنگلهای طبیعی به تدریج در حال از بین رفتن هستند، میگوید: در چنین شرایطی، چارهای نداریم جز اینکه به طبیعت بازگردیم و از طریق کشت نهال و گیاهان مقاوم، زمین تخریب شده را دوباره احیا کنیم و سرزمینمان را از تهدید افزایش بیابان نجات دهیم.
وی با تاکید بر اینکه درختانی با کمترین نیاز آبی باید کاشت شود، زیرا یکی از مشکلات موجود محدویتهای منابع آبی و تأمین آب است، اظهار میکند: بیش از درختکاری باید به نگهداری و به تعبیری درختداری توجه کنیم و درختان غیربومی و مهاجم برای حفظ تنوع زیستی کشور از طبیعت ایران حذف شود، از اینرو وقتی حرف از گونههای بومی است باید گونههایی بکاریم که حداقل ممکن نیاز آبی را داشته باشند و اگر گونه با منطقه سازگار باشد، به کمترین آب نیاز دارد.
کارشناسان معتقدند؛ با وجود شرایط فعلی در خصوص حفظ و حراست از جنگلها، به آخر دره نرسیدهایم و در نخستین گام تخریبها باید متوقف، در گامهای بعدی با ورود به عرصه، اقدامات اصلاح شود و با کنترل هزینهها، نظارت اجرایی و عملی، برای احیای منابع طبیعی، خاک و حتی آب در دستور کار قرار گیرد؛ زیر جنگلها آب انباری عظیم وجود دارد که با نابودی جنگلها علاوه بر از بین رفتن این منبع با ارزش و عظیم، خاک و حیات وحش کشور نیز نابود خواهد شد و با توجه به نقش و اهمیت جنگلها در تمام ابعاد، حفظ آنها از ملزوماتی است که باید اهتمام ویژه نسبت به آن وجود داشته باشد.
نظر شما