به گزارش خبرنگار ایمنا، رمضان ماه خودسازی و خداشناسی است؛ زمانه صبر و شکیبایی است؛ آن هم از جنسی که نور است؛ خدایی و الهی است. کافی است بدانی برای خداست که روزه‌ای، و برای همان خداست که بر نفس خود سفت و سخت می‌گیری تا افطارهایت به فطرانه‌ای منتهی شود که فطرتی روشن و نورانی را نویدبخش است.
ماه مبارک رمضان زمینه‌ای آماده می‌کند که دل‌های پروا پیشه به سوی نیازهای اساسی جامعه سوق داده شوند، اگر یک انسان روزه دار بعد از نمازهای واجب، دعای روزانه ماه رمضان را بخواند که «اَللّهُمَّ أَغْنِ کُلَّ فَقُِیرٍ، اَللّهُمَّ اَشْبِع کُلَّ جائِعٍ، اَللهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُریانٍ، اَللهُمَّ اقْضِ دَینَ کُلِّ مَدیِنٍ» امّا هرگز در اندیشه یاری به ضعفاء و مستمندان نباشد، روزه و دعا و اعمال او چه ارزشی خواهد داشت! به همین جهت، پیامبر دور اندیش جهان اسلام صلی الله علیه و آله ماه رمضان را زمانی مناسب برای فقر زدایی، رفع کمبودها و رسیدگی به فقراء مسلمین می‌داند و در خطبة شعبانیه می‌فرماید: «تَصَدَّقُوا عَلی فُقرائِکُم وَ مَساکِینِکُم؛ بر فقیران و ضعیفان خود احسان و تصدق کنید.»
پیامبر اکرم (ص) در این خطبه فرمود: «وَقِّرُوا کِبارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَکُمْ؛ به بزرگانتان احترام بگذارید و به کوچکترهایتان مهر بورزید.» از آموزه‌های با برکت فرهنگ اسلامی تعظیم بزرگسالان و افراد مسّن جامعه است.
از منظر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بزرگترها و سالمندان، سرمایه‌های ارزشمندی محسوب می‌شوند که علاوه بر انتقال میراث و تجربه نسل گذشته به نسل آینده، خود سمبل عمری زحمت و تلاش و فداکاری هستند؛ هم چنین مهرورزی به اطفال و بذل عاطفه و محبت به کودکان آثار گران‌قدری در تربیت نسل جدید دارد که در مباحث تربیتی مفصل به آن پرداخته می‌شود.
دیدار خویشاوندان و اطلاع یافتن از زندگی آنان، در تحکیم روابط و ازدیاد محبت تأثیر به سزایی دارد. افزون بر آن، از منظر روایات اسلامی صله رحم در آسان شدن حساب روز قیامت، تزکیه اعمال، زیاد شدن روزی، دفع بلایا، طول عمر و شادابی در زندگی مؤثر است. از همین رو، رسول خدا صلی الله علیه و آله در خطبه شعبانیه می‌فرماید: «هر کس در ماه رمضان صله رحم کند، خداوند متعال رحمت خود را در روز قیامت شامل او خواهد کرد و هر کس قطع رحم کند، خداوند متعال رحمت خود را از او قطع خواهد کرد.»
پیامبر خدا فرمود: «وَ مَنْ اَکْرَمَ فِیهِ یَتیماً اَکْرَمَهُ اللهُ یَوْمَ یَلْقاهُ؛ هر کس در ماه رمضان یتیمی را تکریم [و به امور او رسیدگی] کند، خداوند در روز قیامت او را مورد تکریم قرار خواهد داد.»
و فرمود: «وَ مَنْ خَفَّفَ فِی هَذا الشَّهرِ عَمَّا مَلَکَت یَمِینُهُ خَفَّفَ اللهُ عَلَیهِ حِسابَهُ؛ هر کس از شما در این ماه بر زیر دستانش آسان بگیرد، خداوند متعال نیز در حساب رسی بر او آسان خواهد گرفت.»
مهم‌ترین نکته در ماه رمضان این است که بتوانیم ابتلائات و ویروس‌هایی که در طول سال با خودمان همراه کرده‌ایم را در این ماه مبارک دفن کنیم؛ همان طوری که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: «أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَة» هم برکت در این ماه است، هم رحمت خداوند در این ماه سرریز می‌شود و هم مغفرت، که خداوند متعال گروه گروه بندگانش را در این ماه می‌بخشد.
پیامبر می‌فرمایند: مستمند و بیچاره آن کسی است که این ماه از او بگذرد و او مورد بخشش خداوند قرار نگرفته باشد. این ماه مانند آبشاری از رحمت و مغفرت خداوند است و یکی از مهم‌ترین راه‌های رسیدن به مغفرت الهی در این ماه همین به فکر دیگران بودن است. از خداوند می‌خواهیم که در این ماه ما را مورد بخشش و رحمت خود گرداند.
الزام و اجباری وجود ندارد که مراسم‌های افطاری فقط و حتماً برای فقرا و مساکین ترتیب داده شود؛ تاکید این است که روزه‌داری افطار بکند. فرقی نمی‌کند که فقیر باشد یا غنی. از بعضی آیات قرآنی این نکته بدست می‌آید که اولویت در دعوت و احسان، ارحام و خویشاوندان است.
در آیه ۳۶ سوره نساء خداوند می‌فرمایند: «و بِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَبِذِی الْقُرْبَی و الْیَتَامَیٰ وَالْمَسَاکِین» یعنی پس از احسان به والدین، خویشاوندان قرار دارند و پس از آن یتیمان و مساکین. پس باید در نظر داشته باشیم که احسان به خویشان و ارحام مقدم شمرده شده است و نباید از این امر غافل شد. اما در مرحله‌ی بعد باید نسبت به فقرا نیز احساس مسئولیت کرد. افطار دادن به فقرا علاوه بر اینکه ثواب عمل افطاری را دارد، ثواب انفاق در راه خدا را هم به همراه دارد.
یادداشت از: محمود افشاری - خبرنگار ایمنا
نظر شما