به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، هنر عمومی به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از برنامه‌ریزی و طراحی شهری به زندگی روزمره شهروندان و مناظری که می‌بینند رنگ و روح می‌بخشد. از مجسمه‌های بلند گرفته تا نقاشی‌های دیواری پر جنب‌وجوش، هنر در فضاهای عمومی چیزی فراتر از یک تزئین است و به اندازه معماری یا فضاهای سبز برای هویت شهر اهمیت دارد. برخلاف هنری که در موزه یا گالری نمایش داده می‌شود، هنر عمومی در قلمرو عمومی ظاهر می‌شود، بدون توجه به پیشینه اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی، آزادانه قابل مشاهده و در دسترس همگان است. هنر عمومی شکل‌های مختلفی دارد که برگرفته از غنا و تنوع خلاقیت ساکنین هر شهر است. از مجسمه‌های برنزی بلند و موزاییک‌های پیچیده گرفته تا نقاشی‌های دیواری و اینستالیشن‌های چندجانبه، هنر عمومی به اندازه جوامعی که در آن زندگی می‌کنند متنوع است.
هنر تعاملی و مشارکتی نیز که به‌تازگی بسیار محبوب شده است، مرز بین هنرمند و مخاطب را محو می‌کند و به مردم اجازه می‌دهد تا بخشی از فرآیند خلاقیت شوند. این آثار با ایجاد تجربیات مشترک و منحصربه‌فرد، به رشد ماهیت پویا و در حال تحول هنر عمومی کمک می‌کنند.
نقش هنر عمومی در شکل دادن به هویت جامعه
هنر عمومی ارزش‌ها، تاریخ و هویت منحصربه‌فرد یک جامعه را منعکس می‌کند و حس غرور و تعلق را در میان ساکنان آن پرورش می‌دهد. این هنر به عنوان یک روایت بصری، داستان یک شهر و مردم آن را ثبت و میراث و حافظه محلی را حفظ می‌کند. به عنوان مثال، مجسمه معروف دروازه ابری در شیکاگو را در نظر بگیرید که بیشتر به عنوان «لوبیا» شناخته می‌شود. این سازه فولادی ضد زنگ صیقلی، به یک عنصر نمادین از شهر تبدیل شده است و سطح صیقلی آنکه منعکس‌کننده خط افق شهر و چهره بازدیدکنندگان آن است، روح نوآوری شیکاگو و جامعه پر جنب‌وجوش و متنوع آن را تجسم می‌بخشد.
تأثیر هنر عمومی در رونق صنعت گردشگری
هنر عمومی می‌تواند به عنوان یک آهنربای قدرتمند برای گردشگران عمل کند و به اقتصاد محلی کمک شایانی کند. هنگامی که هنر در معماری، منظر و فرهنگ یک شهر ادغام می‌شود، به جاذبه‌ای تبدیل می‌شود که توجه رسانه‌های مجازی را به خود جذب و به دنبال آن بازدیدکنندگان زیادی برای دیدن آن اثر به آن شهر سفر می‌کنند.
نقاشی‌های دیواری فیلادلفیا را در نظر بگیرید که برای مبارزه با دیوارنویسی شکل گرفت و چنان مشهور شد که نام شهر را به «شهر نقاشی‌های دیواری» تغییر داد و امروزه به‌عنوان بزرگترین گالری هنری در فضای باز جهان شناخته می‌شود و گردشگران را از سراسر جهان برای بازدید دعوت می‌کند. همینطور، «موزه هنر زیر آب» در کانکون مکزیک، با بیش از ۵۰۰ مجسمه در اندازه واقعی غوطه‌ور در زیر سطح اقیانوس، یک تجربه گردشگری خاص و دوستدار محیط زیست را ارائه می‌دهد و غواصان را از سراسر جهان به سوی خود می‌کشاند.
طبق مطالعات انجام شده شرکت‌کنندگان در رویدادهای هنری به طور متوسط ۲۴.۶۰ دلار به ازای هر نفر در هر رویداد، جدای از هزینه پذیرش برای مواردی مانند غذا، پارکینگ و سوغاتی (هزینه‌هایی که مستقیماً به نفع مشاغل محلی است) خرج می‌کنند و این نشان دهنده تأثیر شگرف گردشگری هنری بر اقتصاد یک شهر است. علاوه بر این، شهرها اغلب از هنر عمومی به عنوان یک ابزار استراتژیک برای بازسازی شهری استفاده می‌کنند و با تبدیل فضاهای بلااستفاده به مراکز هنری پر جنب‌وجوش، بازدیدکنندگان را جذب می‌کنند، تجارت محلی را تحریک و توسعه املاک و مستغلات را ارتقا می‌دهند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که هنر عمومی به عنوان یک نیروی پویا در هدایت گردشگری و رشد اقتصادی عمل می‌کند.
چالش‌ها و انتقادات هنر عمومی
هنر عمومی به همان اندازه که مورد استقبال قرار می‌گیرد، با انتقادها و چالش‌هایی روبرو است زیرا یکی از جنبه‌های ذاتی هنر عمومی، قرار گرفتن آن در معرض تفاسیر متنوع مخاطب است که منجر به طیف وسیعی از پاسخ‌ها می‌شود که همه آنها مثبت نیستند. این هنر همیشه باید تعادل ظریفی بین سلایق عمومی، آزادی بیان هنرمند و مقررات شهری برقرار کند؛ آثار هنری بیش از حد نوآورانه ممکن است با استقبال عمومی روبرو نشود و یا حتی واکنش‌های منفی را برانگیزد. از سوی دیگر، هنری که بیش از حد ذائقه عمومی را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است فاقد اصالت یا عمق مفهومی باشد.
علاوه بر این، آثار هنری عمومی باید با استانداردهای ایمنی مطابقت داشته باشند، در برابر شرایط آب‌وهوایی مقاومت کنند و باعث اختلال در ترافیک یا کسب‌وکارها نشوند. مسائل مربوط به حفظ و نگهداری یکی دیگر از چالش‌هایی است که هنر عمومی با آن مواجه است، شهرها باید برای محافظت از آثار هنری در برابر ساییدگی طبیعی، دیوارنویسی و خرابکاری هزینه کنند.
هنر عمومی، به‌ویژه نقاشی‌های دیواری و مجسمه‌ها همچنین می‌توانند به کانون بحث و جدل تبدیل شوند، اگر شخصیت یا رویدادی که در آن آثار دیده می‌شود مورد تأیید بخشی از جامعه نباشد.
به طور خلاصه می‌توان گفت درحالی‌که هنر عمومی قدرت غنی‌سازی جوامع، ارتقای درک فرهنگی و هدایت گردشگری را دارد، اما با چالش‌های مهمی نیز مواجه است. با این حال امید است که هنر عمومی در پیمودن این چالش‌ها ارزش و هدف واقعی خود را پیدا کند و به جذاب‌تر کردن فضاهای عمومی در شهرها ادامه دهد. در ادامه با چند نمونه از هنر عمومی در شهرهای جهان که باعث زیباسازی و رونق گردشگری شده‌اند آشنا می‌شویم.
دیوارهای کاشی‌کاری در پورتو
آزولخوس یا کاشی‌های آبی معروف را نه‌تنها در پورتو بلکه در شهرهای سراسر پرتغال می‌توان مشاهده کرد. قدمت این کاشی‌های زیبا به قرن سیزدهم بازمی‌گردد که برای پوشاندن دیوارهای بزرگ داخل ساختمان‌ها در دوره گوتیک استفاده می‌شد. اما اکنون می‌توانید آنها را در نمای کلیساها، رستوران‌ها، مدارس، ایستگاه‌های قطار و دیوارهای شهر پیدا کنید. در حالی که بعضی از این کاشی‌ها با طرح‌های گل یا هندسی صرفاً جنبه تزئینی دارند، در بعضی دیگر نقش‌های بسیار دقیقی نقاشی شده است و جنبه‌های مهم تاریخ و فرهنگ پرتغال را به تصویر می‌کشد. این کاشی‌ها دیگر تنها عنصر معماری شهر در نظر گرفته نمی‌شوند، بلکه به هنر و هویت محلی شهر تبدیل شده‌اند که در گوشه‌گوشه شهرها پیدا می‌شوند و هر سال گردشگران بسیاری تنها برای بازدید از کاشی‌های آبی وارد این کشور می‌شوند.
دیشو، خوشنویسی زمینی در چین
دیشو در لغت به معنی خوشنویسی روی زمین است و یک روش محبوب، گسترده، سازگار با محیط زیست، راحت و اقتصادی برای یادگیری خوشنویسی در چین به حساب می‌آید. به نوعی، این ساده‌ترین نمایش فرهنگ عامیانه مردم چین است که در امروزه در سراسر کشور گسترش یافته است. نویسندگان این آثار اکثراً بازنشستگان، افراد مسن و کودکان هستند که گاهی بزرگترها نیز به آنها می‌پیوندند. این فعالیت به عنوان یک حرکت فرهنگی سراسری برای نجات، حفاظت، گسترش و انتقال سنت چین در نظر گرفته می‌شود. معمولاً نویسندگان ممتاز که اکثراً افراد قدیمی هستند به عنوان مربی خوشنویسی به بچه‌ها یاد می‌دهند که چگونه بنویسند و چه بنویسند و از این طریق یک تعامل فرهنگی در سطح شهرها برقرار می‌کنند. نقش بستن این هنر بر خیابان‌های چین اکنون به یک نماد شهری تبدیل شده است که هر لحظه فرهنگ چینی را به ساکنان گوشزد می‌کند
برج‌های بادگیر در دبی
برج‌های بادگیر که در ابتدا به عنوان دستگاه‌های تهویه مطبوع طبیعی طراحی شده بودند، از تفاوت دمایی در داخل و خارج برج برای برقراری جریان هوا در داخل استفاده می‌کنند. به طور معمول، یک محفظه آب مانند یک حوض در داخل برج قرار می‌گیرد تا به خنک‌تر شدن هوا کمک کند. فراتر از عملکرد، این برج‌ها دارای اهمیت فرهنگی هستند و به عنوان فضاهای تجمع ساکنان این شهرها در شب‌های گرم تابستان عمل می‌کنند. نصب برج‌های نسیم به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که عبور و حرکت هوا را در داخل این برج‌های نمادین ببینند و تجربه کنند، گویی که خودشان در آن خانه‌ها زندگی می‌کنند. به علاوه تکیه‌گاه چوبی بالای این برج‌ها پناهگاهی برای کبوترانی است که خانه‌های خود را روی آن می‌سازند. به‌این ترتیب، برج‌های بادی تبدیل به یک عنصر معماری شهری در دربی شدند که در آن طبیعت، انسان و پرندگان در کنار هم آرام می‌گیرند و زندگی می‌کنند. مسئولان این شهر نیز با بهره‌گیری از این فرهنگ عربی و وارد کردن آن به شهر به عنوان المان شهری، سعی در حفظ اصالت شهر با کمک نمادها دارد.
خانه‌های مینیاتوری موش‌ها در سوئد
در سوئد رویکرد ساخت خانه‌های مینیاتوری با الهام از داستان‌های خارق‌العاده والت دیزنی به یک سبک هنری تبدیل شده است. هنرمندان اشیا روزمره مانند جعبه کبریت و چوب پنبه‌ها را به مبلمان و وسایل دیگر برای موش‌ها تبدیل می‌کنند. هر قطعه از این هنر مینیاتوری دارای جزئیات ظریفی مانند نما، طراحی داخلی، مبلمان، دوچرخه و سایر اجزای یک زندگی روزانه عادی است. نمایش این هنر خیابانی که اغلب نیز از مواد بازیافتی ساخته شده است به نوعی نماد شهری برای هنر خیابانی سوئد تبدیل شده است به‌طوری که بازدیدکنندگان بسیاری را نیز به سمت خود کشانده است.
منار ابوظبی
منار ابوظبی که در زبان عربی به معنی فانوس دریایی است، شامل تأسیساتی به شکل هرم در مناطقی از جمله جزیره لولو، کورنیش، جنگل‌های حرا شرقی و جزیره سمالیه است که با چیدمان هندسی خاص خود زیبایی خاصی به این شهر بخشیده است. این سازه به عنوان نمایشگاهی راه‌اندازی شد که دربرگیرنده مجموعه‌ای خارق‌العاده از آثار هنرمندان داخلی و بین‌المللی بود که برای ایجاد حس آرامش، تعامل و قدردانی از تنوع زیستی و زیبایی طبیعی منحصربه‌فرد ابوظبی گردآوری شده است.
این نمایشگاه عناصر طبیعت، آب و هنر نور را در هم می‌آمیزد تا تجربه‌ای بی‌نظیر برای بازدیدکنندگان ایجاد کند که منحصر به ابوظبی است. هر بخش این المان هنری نه‌تنها تجربه گردشگران از مناظر زیبای آبی امارات را افزایش داد، بلکه آوازه آن مدت‌ها پس از نمایشگاه نیز برجا بود و توانست نقش هنر عمومی و هویت بومی را در شکل دادن به تجربیات جمعی به خوبی مجسم کند.
نظر شما