به گزارش خبرگزاری ایمنا، ولادت امام نهم شیعیان، باب‌المراد، جواد بن رضا (ع) فرصت خوبی برای مطالعه زندگی و الگو قرار دادن ایشان در زمانه‌ای است که آگاهی نداشتن از سیره و بصیرت معصومین، دلیل اصلی بسیاری از شبهه‌ها و چالش‌های برخی مردم شده است؛ بنابراین نیاز است که از جوانب مختلف به تحلیل و روشنگری وقایع آن زمان بپردازیم و با درس گرفتن از رفتار و کردار حضرات معصومین، به آگاهی‌بخشی جامعه کمک کنیم.
حجت‌الاسلام سید محمد ظهیرالاسلام، کارشناس مذهبی در این باره اظهار کرد: اصولاً به دو روش می‌توانیم فعالیت ائمه معصومین در طول تاریخ را بررسی کنیم؛ یکی همان روش رایج است که سال و مکان تولد، نام مادر، نام قاتل، فضائل و فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها را بررسی می‌کند و در کتاب‌ها موجود است؛ نگاه دیگری که نسبت به تاریخ زندگانی آن‌ها وجود دارد این است که به صورت تحلیلی و در مقام فهم آن را بررسی کنیم؛ به تعبیر دیگر فهم داشته باشیم که مثلاً چرا امام در آن برهه، چنین تصمیماتی گرفتند؛ در واقع خودمان را نزدیک به ایشان قرار دهیم تا دلیل صحبت‌ها، تصمیمات و اقدامات امام را متوجه شویم که این بعد دوم بررسی، مهم‌تر است.
وی با بیان اینکه امام جواد (ع) در سال ۱۹۵ هجری قمری به دنیا آمدند، تا هفت یا هشت سالگی وجود پدرشان را درک کردند و پس از آن امام رضا (ع) به شهادت رسیدند، افزود: جوان‌ترین امام شیعیان امام جواد (ع) است که در ۲۵ سالگی به شهادت رسیدند و از مهم‌ترین اتفاقاتی که در زمان ولادت ایشان رخ داد این بود که نسبت به امام رضا (ع) به عنوان خلیفه بر حق خداوند تردید ایجاد شده بود زیرا مردم از پیامبر اکرم (ص) شنیده بودند که جانشینان ایشان ۱۲ نفرند؛ اما به دلایلی حقانیت امام رضا (ع) دچار خدشه شد و با ولادت امام جواد (ع) این بهتان‌ها و خدشه‌ها از بین رفت.
کارشناس مذهبی با بیان اینکه از ویژگی‌های امام جواد (ع) این است که فرزند بابرکتی بودند، خاطرنشان کرد: اگر در بعد ظاهری نگاه کنیم، هر فرزندی برکت است به‌خصوص اگر فرزند امام باشد، اما وجه خاص این ولادت این است که حقانیت امام رضا (ع) به دو دلیل داشت زیر سوال می‌رفت، یکی اینکه مردم دیدند که ایشان امام هشتم هستند، اما فرزندی ندارند در حالی امامت باید تا چهار نسل دیگر ادامه پیدا کند و به‌ظاهر این نسل در حال انقطاع است؛ بنابراین دچار شک شدند.
ظهیرالاسلام ادامه داد: از طرف دیگر مردم دیدند که امام کاظم (ع) در زندان، علاوه بر ممنوع‌الملاقات بودن، در سیاه‌چالی بودند که برخی زندانبانان فراموش کردند چنین زندانی‌ای حضور دارد؛ مردمی که در بغداد فشار بر حضرت و شهادت مظلومانه ایشان را شاهد بودند، دیدند که پسرشان در یک سیر چند ساله، در کنار حکومت قاتل پدر قرار می‌گیرد و ولایتعهدی آن را قبول می‌کند که این برای مردم جای تعجب داشت؛ تا جایی که فرقه واقفیه که هفت امامی هستند، تشکیل می‌شود؛ پس از شهادت امام رضا (ع) هم مردم دیدند که امام جواد (ع) داماد مامون شدند و این نیز دوباره باعث ایجاد ابهام شد.
وی با اشاره به اینکه سطح درک واقعیت‌ها برای همه مردم به یک اندازه نیست و امام جواد (ع) نمی‌توانستند برای همه مردم، مسئله‌ها را باز و تبیین کنند، اضافه کرد: با این وجود، برخی افراد متوجه تبیین‌ها و روشنگری‌های امام شدند، اما امام، طور دیگری مردم را به خود جذب کرد؛ آن هم با سخاوت، بخشش و جود بود؛ ایشان به جای اینکه فقط منطق و مسائل سیاسی مطرح کنند، با بخشش و هدیه دادن در دل مردم نفوذ کردند.
کارشناس مذهبی در ادامه تصریح کرد: برای همین امام رضا (ع) به ایشان نامه می‌نویسد که اگر من حقی بر گردن تو دارم، وقتی از خانه بیرون می‌روی به پیشنهاد من عمل کن؛ هر وقت خواستی از خانه خارج شوی از در بزرگ خانه بیا تا مردم تو را ببینند و بین مردم باش، همچنین با جیب پر بیا یعنی با مردم با سخاوت رفتار کن و هرچه داری به آن‌ها ببخش تا ارتباط قلبی مردم با تو قطع نشود؛ حضرت این کار را انجام دادند و به جوادالائمه معروف شدند.
ظهیرالاسلام خاطرنشان کرد: این را در نظر بگیرید که امام جواد (ع) در زمانی به دنیا آمدند که امامت امام رضا (ع) توسط عده‌ای در حال زیر سوال رفتن بود و بعد از ولادت ایشان، آبی بر آتش تردید مردم ریخته شد؛ از طرف دیگر امام جواد (ع) دل مردمی که به تعبیر ما در فهم سیاسی عاجز بودند و تحلیلی از اقدامات امام نداشتند به دست آوردند؛ در اصل فعالیت‌های اجتماعی امام جواد (ع) هم در همین زمینه است؛ یعنی شبکه وکالتی به عنوان تشکیلات ایجاد می‌کنند تا هر جای دنیا شیعه‌ای هست بتواند با امام ارتباط برقرار کند و به موکلان خود مأموریت می‌دادند که با مردم به نیکی و سخاوت برخورد کنند زیرا دل‌های مردم با محبت به دست می‌آید.
وی تاکید کرد: وقتی رفتار امام با تشکیلات و زیر مجموعه خودشان به این صورت است، یک شبکه محبت و انس بین امام و جامعه اسلامی ایجاد می‌شود که تا امروز ادامه دارد؛ آن هم برای مردمی که به امام دسترسی ندارند؛ با این حال محبین آن‌ها هم از روی منطق و استدلال و هم از روی محبت هم با امام خود ارتباط دارند، این رابطه را مدیون ائمه به‌خصوص امام جواد (ع) که با بخشش و مردم‌داری خود، حلقه انس را بین مردم ایجاد کردند، هستیم.
نظر شما