به گزارش خبرگزاری ایمنا، زمانی که به تاریخچه فرهنگ و هنر این ایران در دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نگاهی می‌اندازیم، شاهدیم که تولیدات سینمای ایران پیش از انقلاب شکوهمند اسلامی به‌غیر از چند فیلم از معدود فیلمسازان شناخته‌شده، سینمای درخشانی نبود و موضوعاتی که دستمایه فیلم‌ها قرار می‌گرفت، اغلب موضوعات سخیف و بی‌ارزشی بود که کلیت سینما را زیر سوال می‌برد، به همین دلیل این ذهنیت پس از انقلاب وجود داشت که با شکل‌گیری حکومت اسلامی سینما دیگر جایگاهی در ایران نخواهد داشت و درِ سینماها بسته خواهد شد، اما حضرت امام (ره) بعد از ورود تاریخی خود به کشور و در آن سخنرانی باشکوه خود در بهشت زهرا (س) به اهمیت جایگاه سینمای ایران اشاره کردند.
در شرایطی که بسیاری از رهبران سیاسی در چنین موقعیتی تنها از سیاست حرف می‌زنند، امام خمینی (ره) درباره مسئله فرهنگ و به‌طور خاص سینما سخن گفتند که این بیانگر بینش عمیق و نگاه ویژه ایشان به حوزه فرهنگ بود که در این باره فرمودند: «ما با سینما مخالف نیستیم، ما با فحشاء مخالفیم.»
این روزها هنردوستان و مسئولان فرهنگی کشور خود را برای بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور که چهل‌ودومین سال حیات خود را طی می‌کند، آماده می‌کنند؛ رویدادی که اولین دوره آن در سال ۱۳۶۱ یعنی درست در میان بحبوحه جنگ و درست چهار سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دستور کار قرار گرفت و این امر نشان از اهمیت فرهنگ و هنر در تاریخ کشور و نظام اسلامی دارد.
این روزها که به چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر منتهی می‌شود، مروری بر دوره‌های گذشته این جشنواره خواهیم داشت؛ با ما همراه باشید.
یازدهمین جشنواره فیلم فجر و درخشش «از کرخه تا راین»
یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر به دبیری سید محمد بهشتی در بهمن سال ۱۳۷۱ برگزار شد؛ این دوره از جشنواره فیلم فجر با آثاری از ابراهیم حاتمی‌کیا، داریوش مهرجویی، احمدرضا درویش و کیومرث پوراحمد برگزار شد و فیلم «از کرخه تا راین» ساخته ابراهیم حاتمی کیا بهترین فیلم این دوره از جشنواره شد.
در این دوره از جشنواره فیلم فجر افراد سرشناسی همچون سید مرتضی آوینی سردبیر مجله سوره و کارگردان و مستندساز حوزه هنری و عزت‌الله انتظامی بازیگر سینما و تلویزیون به عنوان داور حضور داشتند؛ حضور عزت‌الله انتظامی به عنوان داور در این دوره از جشنواره فیلم فجر برای اولین بار داوری یک بازیگر در این جشنواره را رقم زد و تا پیش از این هیچ هنرپیشه‌ای در سمت داوری در این جشنواره حضور نداشته‌است.
از این دوره جشنواره نیز یک سینما به رسانه‌ها اختصاص یافت و جلسات گفت‌وگوی نویسندگان سینمایی مطبوعات و رسانه‌ها و دست‌اندرکاران فیلم‌های سینمایی برگزار شد.
جوایز بخش اصلی
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم: از کرخه تا راین (ابراهیم حاتمی‌کیا)
- سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: سیروس الوند (یک‌بار برای همیشه)
- جایزه‌ی ویژه‌ی هیأت داوران: کیومرث پوراحمد (شرم، صبح روز بعد)
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه: داریوش مهرجویی (سارا)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد: فرامرز قریبیان (بندر مه‌آلود)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن: فاطمه معتمدآریا (یک‌بار برای همیشه)
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌برداری: رضا رضی (پرواز را بخاطر بسپار)
- سیمرغ بلورین بهترین تدوین: مهدی رجائیان (ردپای گرگ)
- سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن: کیوان جهانشاهی (سایه‌های هجوم)
- دیپلم افتخار برای بهترین موسیقی متن: مجید انتظامی (از کرخه تا راین، راز خنجر)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد: جهانبخش سلطانی (شرم)
- دیپلم افتخار برای بهترین بازیگر نقش دوم مرد: صادق صفایی (از کرخه تا راین)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن: یاسمین ملک‌نصر (سارا)
- دیپلم افتخار برای بهترین بازیگر نقش دوم زن: پروین‌دخت یزدانیان (شرم، صبح روز بعد)
- سیمرغ بلورین بهترین طراح صحنه: رضا علاقمند و سعید مترصد (هنرپیشه)
- سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: مسعود ولدبیگی (از کرخه تا راین)
- سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری و میکس: محسن روشن (بر بال فرشتگان)
- سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: جهانگیر میرشکاری و ساسان باقرپور (هنرپیشه)
- سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: رضا رستگار و مصطفی رستگار (بر بال فرشتگان)
جشنواره دوازدهم و پدید آمدن ارمغانی تازه
دوره دوازدهم جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در بهمن سال ۱۳۷۲ به دبیری سید محمد بهشتی شیرازی، توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزار شد.
در دوره با توجه به تقارن روزهای پایان دهه فجر با حلول ماه مبارک رمضان، هیئت داوران در بیانیه‌ای اذعان داشت که «اگر هنر وسیله‌ای است برای تزکیه و تعالی باشد، که هست، پیوند این روزهای مبارک را با هم باید به فال نیک گرفت و از سعد و خجستگی آن بهره برد.»
به گفته آنان دوازدهمین جشنواره فیلم فجر، شاهد تلاش‌های صمیمانه و صادقانه فیلمسازان برای به تصویر کشیدن فرهنگ جبهه و جنگ بود و در بیانیه آمده بود: «جشنواره امسال، ارمغان تازه و متفاوتی را نیز به همراه دارد و آن کوشش‌هایی جهت طرح مضامین نو و متفاوت در قالب سینماست.»
جوایز بخش اصلی
- جایزه ویژه هیئت داوران: حماسه مجنون (جمال شورجه)
- جایزه‌ی ویژه هیئت داوران: تیک تاک (محمدعلی طالبی)
- دیپلم افتخار: آخرین شناسایی (علی شاه‌حاتمی)
- سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی: محمد بزرگ‌نیا (جنگ نفتکش‌ها)
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه: هوشنگ مرادی کرمانی، محمدعلی طالبی (تیک تاک)
- با تقدیر از: مهدی فخیم‌زاده (همسر)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد: عزت‌الله انتظامی (روز فرشته)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن: فاطمه معتمدآریا (همسر)
- دیپلم افتخار برای بهترین بازیگر نقش اول زن: پروین‌دخت یزدانیان (نان و شعر)
- سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌برداری: حسن پویا (چشم شیطان)
- سیمرغ بلورین بهترین تدوین: حسین زندباف (چشم شیطان)
- سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن: ناصر چشم‌آذر (بلندی‌های صفر، چشم شیطان)
- دیپلم افتخار برای بهترین موسیقی متن: پل هرتل (خاکستر سبز)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد: جعفر دهقان (حماسه‌ی مجنون)
- با تقدیر از: مهدی فخیم‌زاده (تاواریش)
- سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن: نیکو خردمند (بازیچه، زینت)
- سیمرغ بلورین بهترین طراح صحنه: ملک‌جهان خزاعی (بلندی‌های صفر)
- سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی: عبدالله اسکندری، مهران روحانی (بلندی‌های صفر)
- سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری و میکس: بهروز شهامت (حماسه‌ی مجنون)
- سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری: بهمن حیدری (همسر)
- سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه: محسن روزبهانی (سجاده آتش)
- دیپلم افتخار بهترین بازیگر خردسال: امیر اسماعیلی (پایان کودکی)
نظر شما