به گزارش خبرگزاری ایمنا، خیز ناگهانی قیمت گوشت با شروع فصل زمستان، سناریوی تکراری است که از اوایل پاییز سال جاری برای پیشگیری از آن واردات دام در دستور کار قرار گرفت، اما در حالی که آمار از واردات ۴۰۰ هزار رأس دام زنده حکایت می‌کرد و دامداران از رکود بازار گلایه‌مند بودند، قیمت گوشت در آستانه فصل سرد رو به افزایش گذاشت و این خیز ناگهانی قیمت در حالی اتفاق افتاد که هیچ‌گونه تغییری در تولید و عرضه دام زنده در داخل کشور رخ نداده است و این موضوع به ابهامات درباره دلیل افزایش قیمت‌ها می‌افزاید.
افت جمعیت دامی خیز مصرف
افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی تعاونی‌های کشاورزی دام سبک کشور درباره افزایش قیمت گوشت در فصل سرما می‌گوید: به دلیل سیاست‌های نادرست دولت‌ها روند کاهش جمعیت دامی کشور از سال ۱۳۹۸ آغاز شد و کاهش عرضه به‌ویژه در نیمه دوم سال را به دنبال دارد که تقاضا برای گوشت گوسفند بیشتر از نیمه نخست سال است و این شرایط منجر به افزایش قیمت می‌شود.
کاهش عرضه دام به کشتارگاه‌ها به دلیل تغذیه و وزن کمتر دام، گرانی و مشکل تأمین نهاده تولید پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، افزایش هزینه‌های انرژی و دستمزد در کنار صادرات، قاچاق و گران‌فروشی و دلالی از مهم‌ترین دلایل گران شدن قیمت گوشت قرمز در فصل سرد سال به‌شمار می‌آید.
زمستان سال گذشته نیز قیمت گوشت قرمز به دلیل کمبود عرضه دامداران با افزایش ۴۰ درصدی روبه‌رو شد که نارضایتی مصرف‌کنندگان را در به دنبال داشت به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی در کوتاه‌مدت اقدام به واردات گوشت قرمز برای تنظیم بازار کرد، اما با هدف برنامه‌ریزی بلندمدت برای جلوگیری از افزایش قیمت گوشت قرمز، وزارت جهاد کشاورزی از فصل تابستان خرید تضمینی گوشت قرمز از عشایر را در دستور کار قرار داد و اعلام کرد با توجه به اینکه عشایر ۴۸ درصد دام سبک از جمعیت دامی کشور را در اختیار دارند، چهار هزار میلیارد ریال اعتبار برای خرید تضمینی گوشت قرمز تولید عشایر و کوچ‌نشینان در کشور اختصاص یافته است.
واردات گوشت گرم، منجمد و دام
از سوی دیگر مصوبه بر اساس مصوبه هیئت وزیران، سود بازرگانی گوشت گوساله تازه، همچنین گوشت گوساله منجمد، اعم از لاشه، شقه و قطعات با استخوان صفر درصد تعیین شده و این مصوبه از اول مهر تا پایان سال ۱۴۰۲ لازم‌الاجرا است.
به گفته مدیرعامل اتحادیه دام سبک از ابتدای سال تا پایان آبان ۵۹ هزار تن گوشت گرم و منجمد وارد شده است و احتمال واردات ۸۰۰ هزار رأس دام پرواری گوساله در فصل زمستان نیز وجود دارد که نسبت به تولید دو ماه گذشته ما شرایط مطلوب خواهد شد و شرایط تولیدی نیز مناسب است.
با این حال از حدود یک هفته پیش قیمت دام زنده که بین ۲۰۰ هزار تا ۲۲۰ هزار تومان در هر کیلو بود، به ۲۵۰ هزار تا ۲۶۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده و این افزایش قیمت ۴۰ تا ۴۵ هزار تومانی، در حالی اتفاق افتاده است که حدود ۱۰۰ هزار رأس گوساله و ۳۰۰ هزار رأس گوسفند در آینده نزدیک به کشور وارد می‌شوند.
عقب ماندن واردات از نیاز بازار
علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با اشاره به آغاز روند افزایش قیمت گوشت از اواخر آذرماه اظهار می‌کند: هر چند گوشت وارداتی به چرخه بازار وارد شده و تا اندازه‌ای بازار را تعدیل کرده است، اما پاسخگوی تقاضای بازار نیست زیرا تقاضا برای گوشت گوسفندی در فصل سرد بالا رفته اما دام در ایران به تعداد کافی وجود ندارد و این امر زمینه ورود دامدارها به نرخ‌گذاری را فراهم کرده است.
وی یکی از دلیل کاهش تولید داخل را از دست دادن دام‌های مولد زیادی در سال‌های گذشته در پی گرانی نهاده می‌داند و می‌افزاید: از سوی دیگر سال جاری تا حدی بارش و رویش در غرب کشور مناسب بوده است، بنابراین دامداران نهاده ذخیره کرده‌اند و دامدارانی که توانسته‌اند دام‌هایشان را نگه‌دارند، قصد دارند آن‌ها را در بازار بهتری عرضه کنند.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با اشاره به گرانی دام زنده خاطرنشان می‌کند: هر ۱۰ هزارتومانی که بر قیمت دام‌زنده افزوده شود، ۲۰ هزار تومان قیمت گوشت بالا می‌رود.
کاهش ۲۹ درصدی تولید
بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران، در مهر سال جاری ۳۸ هزار و ۷۶۰ تن انواع گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور تولید و عرضه شده که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از دیگر انواع دام بوده و این عدد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۹ درصد کاهش یافته است.
بر اساس نتایج این آمارگیری، مقدار تولید گوشت در مهر ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۱ برای گوسفند و بره ۴۰ درصد، برای بز و بزغاله ١۴ درصد، برای گاو و گوساله ٢٢ درصد و برای گاومیش و بچه‌گاومیش ٢٧ درصد کاهش نشان می‌دهد.
گزارش مرکز آمار همچنین حکایت از آن دارد که در زمستان سال گذشته تعداد گاو و گوساله زنده در دامداری‌های کشور کاهش و در مقابل تعداد گاو و گوساله کشتاری افزایش داشته است. بر این اساس تعداد گاو و گوساله موجود در دامداری‌های کشور در انتهای زمستان سال قبل، ۵.۴ میلیون رأس شامل ۱.۴ میلیون رأس دام اصیل، ۲.۳ میلیون رأس دام آمیخته و ۱.۷ میلیون رأس دام بومی بوده است که نسبت به زمان مشابه سال قبل از آن، ۱۸۰ هزار رأس کمتر شده است.
این آمار زنگ خطری برای بازار گوشت قرمز است زیرا کاهش دام زنده نسبت به دام پرواری به معنای بر هم خوردن تراز ورودی و خروجی دامداری‌ها است که کمبود گوشت و گران‌تر شدن آن را به دنبال دارد.
افزایش واردات به روزانه ۳۰۰ تن
احمد خانی نوذری، معاون بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی درباره دلیل افزایش قیمت گوشت می‌گوید: بخش عمده نیاز بازار، از گوشت داخلی تأمین می‌شود که در نیمه دوم سال، کاهش عرضه دام تولید داخل به بازار اثر خود را درافزایش قیمت نشان می‌دهد.
وی از ادامه واردات برای پر کردن خلأ بازار خبر می‌دهد و ادامه می‌دهد: برنامه‌ریزی کرده‌ایم که به‌طور متوسط روزانه ۲۰۰ تن گوشت گرم وارد شود، اما این ظرفیت وجود دارد که با توجه به تقاضا، واردات را حداقل به ۲۵۰ تا ۳۰۰ تن برسانیم و این واردات تا افزایش تولید در داخل و به ثبات رسیدن بازار ادامه دارد.
گرانی بی‌دلیل اخیر
منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: از هفته پیش شاهد یک افزایش قیمت به ویژه در دام زنده سبک بودیم که پس از تحقیق بسیار زیاد و تماس با تمام حوزه‌های دامداری در سراسر کشور، متوجه این موضوع شدیم که گرانی اخیر بی‌منطق و بی‌دلیل بوده و توسط چندین فرد با مقاصد مختلف انجام شده است.
وی با اشاره به فضاسازی انجام شده برای افزایش نرخ گوشت می‌گوید: عاملان بالا رفتن قیمت‌ها با این نرخ افزایشی خرید و فروشی انجام ندادند، اما وانمود کردند که قیمت‌ها اینگونه است و با فضاسازی این باور نادرست را ایجاد کردند که در زمینه تولید داخل مشکل وجود دارد.
رئیس شورای تأمین دام کشور دلیل طبیعی افزایش قیمت کالاها را کمبود آن در بازار می‌داند و یادآور می‌شود: گرانی اخیر در حالی اتفاق افتاده که در دام سبک هیچ کمبود و گرانی در این مدت وجود نداشته است زیرا معمولاً این وقت از سال به دلیل برف و باران جابه‌جایی دام با مشکل روبه‌رو می‌شد و کمبودهایی را به دنبال داشت و قیمت گوسفند اندکی بالا می‌رفت، اما اکنون حتی در زمینه عرضه گوشت گوسفند چنین مشکلی و کمبودی وجود ندارد.
دامداران خواستار توقف واردات
پوریان حوزه دام در ماه‌های اخیر را گرفتار رکود اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: بارها دامداران از سراسر کشور با ما تماس می‌گرفتند و اعلام می‌کردند این وضعیت قابل تحمل نیست که تولیدکنندگان داخلی با در نظر گرفتن هزینه‌های موجود فعالیت کنند و در کنار آن واردات نیز انجام شود.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان داخلی خواستار توقف واردات برای فروش دام‌هایشان هستند، می‌گوید: در چنین شرایطی می‌بینیم که ظرف مدت کمتر از یک هفته قیمت دام ناگهان افزایش یافته است که نشان می‌دهد یک بازار مصنوعی ایجاد شده که البته همیشه بوده است، اما تاکنون اگر افزایش قیمتی در دام صورت می‌گرفت، قیمت در محدوده پنج تا ۱۰ هزار تومان و در یک پروسه ۱۰ روزه بالا می‌رفت، نه اینکه در عرض سه روز ناگهان اتفاق بیفتد.
یک میلیون و ۸۵۰ هزار رأس دام در آستانه کشتار
رئیس شورای تأمین دام کشور با تاکید بر اینکه اکنون برای دام خریدار یا بازار مصرفی وجود ندارد، می‌افزاید: به همین دلیل گرانی اخیر قیمت گوشت نیز مصنوعی است به ویژه آنکه بر اساس اظهارات دامداران، همچنین اطلاعات کامل و میدانی که به دست آمده، تولیدکنندگان داخلی با جمعیتی از دامداران روبه‌رو هستند که باید در بهمن دام‌های سنگین خود را به کشتارگاه بفرستند.
وی شرایط تولیدکنندگان داخلی را دشوار توصیف می‌کند و می‌گوید: نزدیک به ۳۲۰ هزار رأس گوساله و حدود ۱.۵ میلیون رأس گوسفند در سراسر کشور در بهمن و اسفند آماده کشتار می‌شوند، اما این به معنای شرایط مناسب تولید نیست، بلکه تولیدکنندگان در شرایط سخت قرار دارند زیرا تولید هزینه‌بر است و دولت باید دنبال راهی برای کاهش هزینه‌های تولید باشد تا تولیدکنندگان بیش از این ضرر نکند و بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
پوریان با اشاره به نقش وزارت جهاد کشاورزی در تنظیم بازار تاکید می‌کند: با وجود تشدید مشکلات تولیدکنندگان، اعلام شده که قرار است حجم زیادی گوسفند و گوساله وارد کشور شود که البته بخشی از این واردات انجام شده که ورود این حجم دام از خارج نیز به زیان بخش تولید داخلی است زیرا در عمل با تأمین نیاز بازار، کشتار دام‌های داخلی را عقب می‌اندازد که تولیدکنندگان را دچار زیان مضاعف می‌کند.
ثبات تقاضا برای مصرف گوشت
رئیس شورای تأمین دام کشور درباره وضعیت تقاضا در بازار داخلی اظهار می‌کند: افزایش قیمت واقعی در صورتی اتفاق می‌افتد که تقاضا در بازار مصرف افزایش پیدا کند، در حالی که وضعیت بازار نشان می‌دهد تقاضا ثابت و مشخص است و موضوع سرانه و قدرت خرید مصرف‌کنندگان نیز بارها اعلام شده و بررسی همه این عوامل نشان می‌دهد که وضعیت ما به‌گونه‌ای نبوده که قیمت‌ها تا این اندازه و به شکل کنترل نشده جهش پیدا کند.
وی از ریزش نسبی قیمت دام زنده در میادین خبر می‌دهد و می‌افزاید: قیمت فروش نقدی و غیرنقدی مشخص است با این وضعیت به نظر می‌رسد که تا پایان هفته قیمت‌ها به واقعیت خود بازگردد.
پوریان درباره نظارت بر بازار و برخورد با متخلفان اظهار می‌کند: در حال برخورد با متخلفان هستیم، اما به‌طور کلی گاهی اصناف عرضه‌کننده گوشت به دلیل مالیات، عوارض و برخی شرایط دیگر، قیمت‌ها را افزایش می‌دهند، اما قرار نیست هزینه رکود بازار را دامدار پرداخت کند.
ریزش قیمت با عرضه محصولات وارداتی
وی با تاکید بر اینکه دامداران قیمت فروش دام زنده را افزایش ندادند، یادآور می‌شود: دامدار خواستار قیمت منطقی برای عرضه گوشت است تا بتواند به تولید ادامه دهد، اما با توجه به ادامه واردات گوشت گرم، همچنین دام زنده، به نظر می‌رسد که تأثیر خود را آرام‌آرام در بازار نشان می‌دهد و سبب کاهش قیمت گوشت خواهد شد.
رئیس شورای تأمین دام کشور کاهش قیمت گوشت را به زیان دامداران می‌دانند و می‌گوید: به‌زودی شاهد عرضه محصولات دامی با قیمت‌های پایین‌تر خواهیم بود، در حالی که تولیدکنندگان انتظار داشتند دولت به جای تشدید واردات مشکلات دامداران را برطرف کند زیرا ورود بی‌رویه دام زنده، آسیب‌هایی برای حوزه تولید به دنبال دارد.
وی قیمت فروش نقدی یک کیلوگرم گوشت گوسفندی را بین ۱۹۰ تا ۲۱۰ هزار تومان برمی‌شمرد و ادامه می‌دهد: قیمت فروش غیرنقدی با چک‌های هفت و هشت ماهه که افزایش قیمت را پذیرفته است نیز به بالای ۲۳۰ و ۲۴۰ هزار تومان می‌رسد که اصلاً قابل قبول نیست و به‌صرفه نیست.
پوریان قیمت فروش نقدی هر کیلو دام زنده قبل از جهش قیمت را بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ اعلام‌می‌کند و می‌گوید: نرخ فروش غیرنقدی بین ۲۰۰ تا ۲۱۰ هزار تومان بود که انتظار بازگشت به همین محدوده قیمت‌ها را داریم، زیرا خریدار و تقاضایی برای دام داخلی در بازار وجود ندارد.
بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، گوشت وارداتی در راستای تنظیم بازار از کنیا وارد می‌شود، گوسفند زنده نیز پس از خرید ارمنستان و آذربایجان، در کشتارگاه جلفا ذبح و گوشت گرم وارد بازار می‌شود، مغولستان، روسیه و رومانی نیز از دیگر مقاصد واردات دام زنده به‌شمار می‌روند و بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی قرار است واردات گوشت برای جلوگیری از افت تولید و افزایش قیمت گوشت در فصل سرما افزایش پیدا کند، این در حالی است که تولیدکنندگان بازار گوشت قرمز را راکد می‌دانند و خواستار توجه به حل مشکلات دامداران هستند تا از چرخه رقابت حذف نشوند.
نظر شما